Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800 (1990)

Informatie terzijde

Titelpagina van Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800
Afbeelding van Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800Toon afbeelding van titelpagina van Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.52 MB)

XML (1.31 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

(1990)–Eco Haitsma Mulier, Anton van der Lem–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

407 Roy (Regius), Gilbert (Theophilus)

Nozeroy (bij Pontarlier, Frankrijk), 1540 - Antwerpen, eind december 1583-begin januari 1584

De geboorteplaats van Gilbert Roy behoorde tot de bezittingen van Oranje. Roy studeerde sinds juli 1557 rechten in Leuven en droeg zijn eerste publikatie, een werk over het burgerlijk recht, aan Oranje op (1564). Hoewel Roy de doctorstitel voerde en zich ‘bailli général ... de Chalon’ noemde, vallen deze titels niet met archiefbescheiden te bewijzen. Toch is het niet on waarschijnlijk dat Roy een lagere bestuursfunctie in Oranjes bezittingen heeft bekleed. Vermaseren suggereerde de volgende reconstructie van Roy's levensloop: Roy zou als katholiek Oranjes goederen verlaten hebben en in april 1573 in Keulen aangekomen zijn. Begin 1576 koos hij onverwacht de kant van Oranje en het protestantisme, waarop zijn bezittingen in de Franche-Comté geconfisqueerd werden. Dit bood Roy de gelegenheid daadwerkelijk de steun van Oranje te zoeken. Voor deze maakte hij een gezantschapsreis naar Orange, die in 1576 of 1577 moet hebben plaatsgevonden. In de latere jaren woonde hij in Antwerpen, waar hij zich bezighield met historische onderzoekingen. Op een verzoek aan de Staten-Generaal om toekenning van een jaargeld daarvoor werd 7 maart 1578 afwijzend beschikt.

 

a Chronyc. Historie der Nederlandtscher oorlogen, troublen ende oproeren oorspronck, anvanck ende eynde, item den standt der religien, tot desen jare 1580. Beschreven durch den hoochgeleerden heren Adam Henricipetri, docteur by den rechten tot Basel, also hy schriftelick van een raetshere te Bruessel ontfanghen heft,

[pagina 354]
[p. 354]

allen liefhebberen der christelicker religion seer profijtelick ende ten dienste wtghegeven. Wt den Hoochduytschen in onse Nederlantsche sprake getrouwelick overgesedt. Mitzgaders diversche copien van sentbrieven, placcaten, accoorden van peysen, unien, articlen ende verbontenissen, in Nederlant gepubliceert ende wtgegaen. Noortwitz 1579 [= Leiden 1580] na de copie van Basel [262 pp.; 8o].

De Chronyc bestaat uit drie delen. De eerste twee gedeelten zijn een letterlijke vertaling (zij het dat de toon in anti-Spaanse zin is aangescherpt), met overneming van de slordigheden, van de kroniek van Adam Henricpetri, Niderlendischer ersten Kriegen, Empörungen, Zweitrachten, Ursprung, Anfang und End ... Basel 1575. Het derde gedeelte is werk van Roy zelf.

Histoire des troubles et guerres civiles du Pays-Bas, autrement dict la Flandre. Contenant l'origine et progres d'icelle, les stratagemes de guerres, oppugnations et expugnations des villes et forteresses, aussi la barbare tyrannie et cruauté de l'Espagnol, et des Espaignolisez. Ensemble l'estat et faict de la religion, especialement depuis l'an 1559 iusques à l'an 1581 ... le tout departy en quattre livres. S.l. 1582.

Ten onrechte meende Van der Haeghen in de Bibliotheca Belgica dat Le Petit* de auteur was van de Histoire des troubles ... Tot dan toe was dit werk toegeschreven aan Charles Rijckewaert, een Zuidnederlandse predikant. Van der Haeghen was tot zijn toeschrijving gekomen op basis van overeenkomsten tussen dit boek en Le Petit's La grande chronique. Deze overeenkomsten berusten echter op het feit dat Le Petit het boek bijna in zijn geheel had opgenomen in zijn eigen werk. Vermaseren, ‘Dr Adam Henricpetri’, heeft inmiddels aangetoond dat Gilbert Roy de bewerker is geweest van deze Franstalige uitgave van het boek van de Bazelse doctor Adam Henricpetri, Niderlendischer ersten Kriegen, Empörungen, Zweitrachten, Ursprung, Anfang und End ... Basel 1575. Roy is ook verantwoordelijk voor de Nederlandstalige uitgave van dit werk.
Roy verzorgde zelf bovenstaande Franse vertaling. Hij liet onnauwkeurigheden weg en baseerde zich meer dan in de Nederlandse editie op oorspronkelijke bronnen.

A tragical historie of the troubles and ciuile warres of the Love Countries, otherwise called Flandres. Wherein, is sett forthe the originall and full proceedyng of the saied troubles and ciuile warres, with all the stratagemes, sieges, forceble takynges, and manlike defenses, of diuers and sondrie cities, tounes, and fortresses of the same, together, the barbarous crueltie and tyrannie of the Spaniard, and trecherous hispaniolezed Wallons, 't others of the saied lowe Countreis. And there withall, the estate and cause of religion, especially, from the yere 1559 unto the yere 1581. Besides many letters, commissions, contractes of peace, unions, articles and agrements, published and proclaimed in the saied prouinces. Translated out of French into Englishe, by T[homas] S[tocker] gent. London [1583].

Deze Engelse vertaling verscheen buiten medeweten van Roy en anoniem.

Literatuur

P.J. Blok, ‘Theophilus-Henricpetri’, Bijdragen voor vaderlandsche geschiedenis en oudheidkunde 4e reeks, VII (1908) 195-207; B.A. Vermaseren, ‘Dr. Gilbert Roy of Regius, een gunsteling van prins Willem van Oranje’, Bijdragen voor de geschiedenis der Nederlanden, XI (1956) 40-68; idem, ‘De Antwerpse graveur Filips Galle en zijn kroniekje over de opstand (1579)’, De gulden passer, XXXV (1957) 139-147; idem, ‘Gilb. Roy, alias Theophilus, auteur van de anonieme “Chronic. Historie ...” of “Histoire des troubles ... des Pays-Bas” (1582)’, De gulden passer, XXXVI (1958) 91-111; idem, ‘Dr Adam Henricpetri uit Basel en zijn boek over het begin van onze

[pagina 355]
[p. 355]

Opstand’, Bijdragen voor de geschiedenis der Nederlanden, XIII (1958) 189-216.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken