Mijn benul

[p. 185]

Mijn merkwaardigste interview

De interviewster was jonger dan ik gedacht had. Nog een stuk van de twintig af. Ik ben niet meer zo dol op geïnterviewd worden. Je wordt er weinig wijzer van, het brengt - inderdaad met uitzondering van dit interview dan - geen cent op en soms komen er in druk dingen tevoorschijn die je ofwel helemaal niet gezegd ofwel heel anders bedoeld hebt. Maar onaangenaam vind ik het ook niet.

Ik had thee - egoïstisch, omdat ik nu eenmaal zelf een theedrinker ben en ik weet dat bijna iedereen liever koffie heeft - en, toevallig, van die zoetige vochtige limburgse ‘waffele’ die echt heel best te eten zijn. Verder had ik nog wat repen en chips, zelfs in twee soorten: paprika en sec, zodat er toch voldoende te knabbelen was.

Na de begroeting en haar te hebben doen zitten in de gemakkelijkste stoel, die haar goedkeuring wegdroeg, en haar instemming met thee, begon ze al gauw met de ondervraging. Wanneer ik met dichten begonnen was. Hoe oud ik was. Waar geboren. Welke scholen en of ik verder nog wat deed. Ik had die vragen wel meer bij de hand gehad en gaf haar zo exact mogelijk antwoord, ofschoon deze vragen mij altijd een klein beetje een kruiperig gevoel in maag en borst geven, iets van 'n schuldgevoel. Ze doen me aan vroegere sollicitatiebrieven denken van me, waarin, zoals dat in sollicitatiebrieven gaat, alle pluspunten zoveel mogelijk worden uitgemelkt, geen diploma'tje, het minder gunstige wat betreft een teveel in leeftijd en tekort in studie onopvallend gemaakt en een uit-

[p. 186]

zonderlijke energieke en montere toon wordt volgehouden tot en met de geslaagde handtekening onder het, door een knoeierig broeierig klad voorafgegaan, grafologisch niet kansloos geachte net.

Och jé, en die referenties die dan genoemd moesten worden nog links onder die handtekening. Mensen die - op een of twee goedige bevriende maar danook niet zo erg belangrijke partijen na van wie men ongevraagd wel op aan kon - eerst zelf moesten worden aangeschreven of ze geen bezwaar hadden eventueel - als het gevraagd werd - een gunstige inlichting los te laten.

Zij onthield zich van kritiek, hoewel ik het niet voor onmogelijk hield dat ze de verzamelde prestaties voor schamel hield. We kwamen daarna tot de kern van de zaak, het literaire werk. Zij vond mijn thee goed, waar ze gelijk in had. Thee zetten is een van m'n kundigheden, mijn vader en moeder - beide kanten dus, ze waren gescheiden van tafel en bed - waren beiden grote theedrinkers, hoewel ze ook graag koffie hadden. Omdat ze steeds over mijn ‘gedichten’ sprak, veronderstelde ik dat ze weinig of geen proza van me gelezen had. Dat was zo. Meestal ga ik dan het een en ander uit mijn eigen werk en ook wel uit verwant werk van anderen voorlezen om een basis te scheppen waarop instemming of kritiek mogelijk is, maar ik vond het eigenlijk toch prettiger het spontane gesprek eens niet te onderbreken met schoolmeesterachtige systematiek. Ik liet haar dus over mijn gedichten vragen. Ze vroeg hoe ik er toe gekomen was om te gaan dichten en hoe lang ik aan een gedicht werkte voor het af was. ‘En wat bedoelt u er nou mee,’ vroeg ze intens geïnteresseerd.

Ja, wat bedóél je er nou mee! Dat heb je nou net zo zorgvuldig onder woorden willen brengen. Maar het is altijd mogelijk dat

[p. 187]

woorden niet begrepen worden, dat hoeft de lezer en ook de schrijver zich niet aan te trekken. De lezer heeft zich in het een of andere gedicht niet herkend, de schrijver, van zijn kant, is te weinig universeel, te weinig echt diep menselijk geweest. Dat is geen bezwaar, een andere lezer zal zichzelf er juist wel, heel bijzonder, in gevonden hebben. Dat vond zij ook, maar ze wilde toch graag - nieuwsgierig - mij tot een enkele kernachtige samenvatting van mijn werk brengen.

Wilt u dan dat ik al mijn gedichten - het zijn er weliswaar niet erg veel - in één enkel woord samenvat? zei ik. ‘Ja,’ zei zij, ‘of in een enkele zin of in een paar zinnen.’ ‘Nou, u maakt het mij wel lastig,’ zei ik, want zij hielp mij ook niet om tot zulk een beknopte samenvatting te komen. Ze was geen groot gedichtenlezer, zei ze. Ik vroeg of ze er een paar van me kende. Dat niet, maar ze had toch wel al vaak over me gehoord. Ik had misschien toch een aantal gedichten van me moeten gaan voorlezen, maar ik had daar die dag toevallig zo weinig puf in.

Ik wist tenslotte niet anders te doen - het tweede kopje thee was ook al op en van de wafels at zij er maar een - dan naast haar op de tamelijk brede fauteuil te gaan zitten, mijn rechterarm om haar schouder te slaan en haar vrij lang op haar mond te zoenen. Het werd bijkans zo'n echte filmzoen. De trouwdag werd bepaald op een zo nabij mogelijk liggende datum, zodat het interview wel mijn merkwaardigste interview mag heten. Als 't nu maar blijft goed gaan. Niet wéér scheiding van tafel en bed. Want dat is ook niet alles.