De Reformatie. Weekblad tot ontwikkeling van het gereformeerde leven 1920-1940

[p. 5]

Voor Marieke

[p. 9]

Woord vooraf

Nu ik met de voltooiing van dit proefschrift aan het einde ben gekomen van mijn academische studie, wil ik enkele personen bedanken, die daarbij van betekenis zijn geweest.

Ik ben prof. dr. G.J. Schutte erkentelijk, dat hij als promotor heeft willen optreden. Hij trad voortvarend op en liet mij vrij, waar hem dit mogelijk leek.

De co-promotor, mijn leermeester dr. G. Puchinger, is vanaf het eerste plan voor dit proefschrift nauw bij mijn studie betrokken geweest. Aan hem dank ik mijn vorming in de historische school van mr. G. Groen van Prinsterer en prof. dr. C. Gerretson.

Prof. dr. A.Th. van Deursen en dr. J. Veenhof dank ik dat zij als referent mijn proefschrift hebben willen beoordelen.

Prof. dr. J. de Bruijn, hoofd van het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (1800-heden) van de Vrije Universiteit, dank ik hartelijk voor de samenwerking in de afgelopen jaren en voor de gelegenheid in de slotfase van mijn avond-uurlijke studie ook overdag aan dit proefschrift te werken; J.F. Seijlhouwer, archivaris van het Documentatiecentrum, is mij behulpzaam geweest bij het gereed maken van de tekst van dit proefschrift. Het Documentatiecentrum, met zijn medewerkers en vrijwilligers, ligt mij na aan het hart, omdat het een aangename werkkring is, en vanwege zijn taak de verzorging van de geschiedenis van het protestantse volksdeel te behartigen.

Mijn ouders dank ik voor mijn opvoeding in de gereformeerde traditie, die voor mij niet alleen is een onderwerp van studie, maar ook een bron van bemoediging. De religieuze sfeer van mijn jeugd is vertolkt in de muziek en de tekst van het bekende koraal ‘Befehl du deine Wege’ uit de Mattheüs-Passion van Johann Sebastian Bach, maar dan met de door prof. dr. K. Schilder op kenmerkende wijze omgezette slotregels:

[p. 10]

 

Die mij, zijn kind en dienstknecht,

 

wijst spoor en loop en baan,

 

zal ook de weg wel vinden

 

waarlangs de storm kan gaan.^1.

Mijn hervormde echtgenote stimuleerde mijn studie, die voor haar een inleiding betekende in de gereformeerde wereld. Onze vele gesprekken hierover bevestigen mijn oude gevoelen aangaande haar: ‘She's like a rainbow.’ (Mick Jagger/Keith Richards)

Leiden, juni 1993

1. Met dank aan mijn tante C. de Kam-Ross te Coevorden.