Historica relatio duodecim martyrum Cartusianorum qui Ruremunde in ducatu Geldriae agonem suum feliciter compleverunt

[p. II]

Sapientiae 3.
Justorum animae in manu Dei sunt, & non tanget illos tormentum mortis; visi sunt oculis insipientium mori, illi autem sunt in pace. Etsi coram hominibus tormenta passi sunt, spes illorum immortalitate plena est. In paucis vexati, in multis benè disponentur: quoniam Deus tentavit eos, & invenit eos dignos se.

[p. III]

REverendo admodum
ac Venerando in Christo Patri
Fr. ANTONIO DE BACKER,
Bruxellensi,
Ordinis FF. Carthusianorum,
Domûs nostrae Dominae de Gratiâ,
ex Agro Anderlechtensi Bruxellas translatae,
Religioso-Professo, & quondam Procuratori,
exinde Priori Domûs S. Martini
ad Sylvam, juxta Gerardimontes,
nunc verò
praedictae Domûs Bruxellensis
Priori ac Moderatori Vigilantissimo,
nec non
Provinciae Teutonicae Visitatori
observantissimo,

[p. IV]

 

Omniumque Priorum totius Provinciae

 

Seniori;

 

novam hanc Editionem

 

Historicae Relationis Martyrii

 

XII. Carthusianorum Ruraemundensium,

 

Auctore Vener. P. Arnoldo Havensio,

 

intimo venerationis affectu

 

Dedicat consecratque Typographus P.F.

 

In suae erga Sanctum Carthusianum Ordinem

 

perennis observantiae Tesseram;

 

cujus decorem Carthusiani Martyres olim

 

effuso pro Christo Sanguine provexerunt;

 

eorumque res gestas Auctor Eximius,

 

R. Adm. P. Arnoldus Havensius,

 

stylo incomparabili consignavit.

 

Ne supra-scripti Agonis Memoria

 

propter prioris Editionis raritatem;

 

penitùs obliteraretur.

[p. V]

Compendium vitae venerandi P. Arnoldi Havensii carthusiani,
Ex Bibliothecâ Belgicâ editionis novissimae, itemque Coloniensi Bibliothecâ P. Hartzhemii S.J. desumptum.

ARNOLDUS HAVENSIUS Sylvaeducis honoratâ nobilique familiâ, vulgo dictâ Havens, nascitur anno 1540 Primis litterarum rudimentis patrio in solo apud Fratres Hieronymitas, dictos Collationarios à vitâ communi, imbutus fuit; quorum Ludus Litterarius praesertim Sylvaeducis florebat mirificè. Adolescentior Societatis Institutum Coloniae amplectitur anno 1559; in quam urbem jam à biennio, destinatus à patre fuerat, ut esset Dialecticae in novâ Bursâ, quam Trium Coronarum vocant, candidatus. Anno 1560. Syntaxin docebat, & anno proximo Artium Magister renuntiatur. Anno 1564. Coloniae quidem Baccalaureus Formatus ex Theologici Senatûs decreto, Philosophiam Aristotelicam in Gymnasio Tricoronato praelegebat, ubi & inter ceteros discipulo gloriatus est Justo Lipsio Iscano, sui dein seculi ornamento. Post haec in Academia Electorali Trevirensi (errant qui dicunt in Coloniensi) Sacri Magisterii Theologici insignia induit Anno 1572; unde reversus ad Ubios, simul Praelectiones Theologicas habuit, & Praefectus juventuti moderandae sub P. Joanne Rhetio Regente; quo A. 1574. è vivis sublato, Regentis & simul Professoris officium usque ad annum 1581. produxit P. Havensius: hoc enim anno Romam ad eligendum Praepositum Generalem Reverend. P. Claudium Aquavivam abiit. Redux datus fuit Rector Collegio Coloniensi.

Vixit in Societate annos praeter-propter sex & viginti; atque exinde Vitae solitariae dulcedine, & Exercitiorum spiritualium amore captus, sub annum 1585. aetatis suae 46. spontaneè relicto Societatis Instituto, legitimisque suorum Superiorum Litteris dimissoriis munitus, Coloniâ transiit ad Domum S. Mariae Magdalenae, seu Carthusiam Lovaniensem, in quâ A. 1586. professus

[p. VI]

est S. Brunonis Institutum. Solitudinem ubique & latibulum sibi quaerebat in Magdalenae sinu, prae activâ & Apostolicâ Vitâ Sociorum S. Ignatii. Lovanii degens, arctam iniit amicitiam cum PP. Carthusianis Anglis è patriâ per Elisabetham Reginam ejectis, ac tunc in Domo Lovaniensi exulantibus, potissimum autem cum V.P. Mauritio Chancaeo eorum Priore, cujus libellum de Martyrio XVIII. Carthusianorum jussu Henrici VIII. Regis in Angliâ ante annos aliquot interfectorum, recensuit, ac stylo meliore donatum novis typis subjecit.

Interea, qui curam omnem à propriae salutis negotio distinctam à se removêre studuerat, majores longè curas humeris suis per Carthusiani Ordinis Superiores, mox à professione impositas, portare coactus fuit: neque enim decebat Lucernam istam abscondi, aut recondi sub modio. Prior imponitur primùm Carthusię Sylvaeducensi seu S. Sophiae anno 1590, subinde Leodiensi 1594, item 1598, Lovaniensi 1597, & Bruxellensi 1599. Demum Provinciae universae visitandae admovetur eodem anno 1599, atque anno 1600 ad Generale Capitulum in Majore Carthusiâ celebrandum progreditur. Verùm hisce laboriosis Officiis quietem praeferens, postulavit & impetravit alium sibi subrogari. Sabbatismum in Domo Bethleem sive Ruraemundanâ adeptus, ad scribendum se accinxit, hortatu praesertim Reverendissimi D. Henrici Cuyckii secundi Ruraemundensium Episcopi. Cum ecce jubetur denuò Gandavensem, seu Vallis Regiae Carthusiam, uti & Provinciam totam quà Visitator gubernare. Hîc septuagenario major piè obiit anno 1610, die 14. Augusti, Vigiliâ Assumtionis Deiparę.

Magnum ei semper fuit cum celeberrimis Belgii Episcopis litterarum negotiorumque commercium; puta cum Guil. Lindano, & Henrico Cuyckio Ruraemundensibus, Gisberto Masio Sylvaeducensi, Gisberto Coeverincx Daventriensi nominato, & Sasboldo Vosmero Archiepiscopo Philippensi & Apostolico per Foederatum Belgium Vicario: quorum plures hodiedum extant ad Havensium Epistolae. Inter Socios Jesu quos vixit annos ampl ù 26. ex iis 20. inter pulveres Scholasticos indefessus & acerrimus Magister, Praefectus, Concionator, Doctor, mirâ facultate, dexteritate, & facilitate ad artes & scientias omnes explicandas & tractandas, magno & optatissimo emolumento Christianae publicae rei, &

[p. VII]

Coloniensis Universitatis, & Gymnasii Tricoronati in vico S. Maximinianaeo tunc aperti; in quo indies binas aut ternas lectiones sacras ac profanarum Scientiarum obibat.

Postmodum inter Cartusianos degens, quorumdam Monasteriorum Archivia ac Documenta excussit, in meliorem ordinem redegit, imo & ab interitu vindicavit; praesertim Sylvaeducis, Ruraemundae atque Gandavi, posteaquam hae tres Carthusiae ante annos aliquot haereticorum furore pessumdatae, spoliatae, atque exustae fuissent. Ruraemundae autem preciosum Thesaurum Operum ineditorum Venerabilis P. Dionysii à Ryckel Carthusiani, Doctoris Extatici (ab anno 1471. in istâ Professionis suae Domo piè defuncti) recollegit, Chartas plures cum blattis & tineis luctantes denuo exscribi curavit, earumque plura Volumina Manuscripta in Bibliothecam domesticam intulit: ubi in hodiernum usque diem (praelo digna) religiosè conservantur.

Simili modo, tum ex ipsis Archiviis, tum plurium fide dignorum tunc etiamnum viventium testium assertionibus collegit Acta Martyrii XII. Carthusianorum Ruraemundensium, quos furor Auriaci militis Anno 1572. postridie S. Mariae Magdalenae, in ipso hoc Monasterio pro Fide orthodoxâ, & in derisionem Status Monastici interemit. Haec postmodum, hortante Reverendissimo Episcopo Henr. Cuyckio in lucem dedit; cujus tanta erat erga Havensium propensio, ut singulis ferè hebdomadibus ad Cellam ejus, sacrorum colloquiorum causâ, diverteret. Eidem Antistiti instigator fuit, ut Anno 1608. die 12. Martii sacra Ossa Venerabilis P. Dionysii Cartusiani in templo Ruraemundano olim sepulta, de terrâ levaverit: quae sibi mutuo majorem partem inventa sunt cohaerentia, ipsumque cranium spirans odorem gratissimum &c. Porro scripta editaque fuerunt à Venerando P. Arnoldo Havensio, ea quae sequuntur.

1.	Oratio Quodlibetica de Fidei Dogmatibus, edita post Havensii mortem a Theodoro Petreio Carthusiano: videlicet, Utrum tanta sit Ecclesiae Authoritas, ut in Fidei Dogmatibus ea in Scripturarum sensu atque sententiâ certam fidem habeat? Coloniae 1620. in 8.
2.	Commentarius de Erectione novorum in Belgio Episcopatuum, deque iis rebus, quae ad nostram hanc aetatem in eo praeclarè gestae

[p. VIII]

	sunt. Liber hodie rarus, plurimumque laudatus; qui praeter primorum novorum Episcoporum seriem, Vitas duorum Ruraemundensium Antistitum Guil. Lindani, & Henr. Cuyckii prolixiùs prosequitur: in 4. Coloniae, sumptibus Jo. Kinckii 1608. pp. 312. Cum autem Episc. Cuyckius Epistolam dedicatoriam prae humilitate deprecatus fuisset, eam inscripsit Havensius Rev. Petro Damantio Gandensium Episcopo, non minus benigno Carthusianae Familiae Patrono.
3.	Historica Relatio XII. Martyrum Carthusianorum qui Ruraemundae in Ducatu Gelriae 1572. agonem compleverunt. Libellus aureus, iteratis typis Anno 1753. Bruxellae cum pauculis additionibus recusus.
4.	Accessit ejusdem Havensii Exhortatio ad Carthusianos, de observantiâ Regularis Disciplinae, Vitaeque solitariae Commendatione, ad Carthusianos. Gandavi in 8. pp. 77.
5.	Speculum Haereticae Crudelitatis, sive de crudelitate moribusque priscorum ac recentium Haereticorum. Coloniae typis Servatii Erffens. 1608. in 8. pp. 245.
6.	Martyrium XVIII. Carthusianorum in Angliâ, sub Rege Henrico VIII. Opus quidem est Vener. P. Mauritii Chancaei Carthusiani Angli: sed a P. Havensio recognitum ac meliore stylo donatum, typisque iteratis recusum; ideoque inter ejus quoque Elucubrationes non immerito recensetur.

Alia adhuc inedita servantur in Carthusiâ Coloniensi: quorum etiam mentionem fecit Havensius in Epistolâ Dedicatoriâ Commentarii sui de Erectione novorum Episcopatuum.

Evangeliorum Dominicorum Enarrationes uberiores: quas in Ubiis degens ex praestantissimis quibusque tum veterum tum recentiorum Patrum Monumentis, publicae utilitati profuturas collegerat.

Diversae in Magistrum Sententiarum Praelectiones; quas discipulis suis calamo apud Ubios dictaverat.

In Catalogo librorum Kalcovii 1643. Coloniae reperitur: Havensii Carthusiani Innocentia & constantia Victrix, in 8 Insuper Valer. Andreas meminit alterius libri inediti, de Vitae solitariae praestantiâ & utilitate; sed manum ultimam illi apponere, Auctori non vacavit.