Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Nederduytsche poëmata (1619)

Informatie terzijde

Titelpagina van Nederduytsche poëmata
Afbeelding van Nederduytsche poëmataToon afbeelding van titelpagina van Nederduytsche poëmata

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.56 MB)

ebook (3.28 MB)

XML (0.21 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nederduytsche poëmata

(1619)–Jan David Heemssen–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 26]
[p. 26]

Sonetten.

 
ALs ick (o wijde zee van gratien ouervloedigh,
 
Schoon Maeght van grooter waerd') keer' t'uwaerds het ghedacht,
 
Van sterffelijck en broos, met nieuwe sterckt' en cracht,
 
En wensch' ick anders niet, noch gheen saeck' soo voorspoedigh.
 
Door u dwinght mijn verstandt de sinlijckheydt swaermoedigh.
 
Soo dat in my een nieuw bly leuen wordt ghewraght;
 
En de onsterfflijckheydt veel sekerder ick acht',
 
Hoe ick door uwe deught meer word' ontsteken gloedigh.
 
Verr' van te wenschen iet dat sterffelijck mach sijn
 
Keert my die schoonheydt claer, en Goddelijcken schijn,
 
Die ick in u aenschouw', met vreught niet om wtspreken.
 
In u reyn hert woont Godt; u lichaem gansch volmaeckt,
 
Den hemel is, waer door mijn siel een blijschap smaeckt,
 
Die vryelijck mach sijn by d'Enghelsche gheleken.

II.

 
Ghy, die daer sit soo hoogh in Heerlijckheydt verheuen,
 
In 'tmidden 'tbly ghesanck der maeghdelijcker schaer,
 
Versaemt met een groot heyr van Enghel-gheesten claer,
 
Waer door u heyligheydt te kennen wordt ghegheuen:
 
Wie isser, die om u sijn blindt en duyster leuen
 
Met deughden niet en ciert, van alle sonden swaer
 
Hem eerst ontladende, en toont in 'topenbaer
 
Dat alle goedt by't u is roock door windt ghedreuen?
 
Ick ben gheheel bestaen, verwondert, en verheught,
 
Als mijnen gheest bemerckt u wijdt-vermaerde deught,
 
En seggh'; hier door sien wy ons 'teeuwigh goedt belouen.
 
En, waer tot u bemerck de menschelijcke cracht
 
Gheheel end' al ghesint met innighlijck ghedacht,
 
Sy saegh' de schoonheydt t'saem, van hier, en van daer bouen.
[pagina 27]
[p. 27]

III.

 
Ick lev' in groote vreught, wanneer ick gheuen mach
 
Ghehoor aen mijn ghesanck, het welck alleen wilt singhen
 
Van u; en niet een woordt en can mijn hert wtbringhen,
 
Oft al veel schoonder stoff' en comt my voor den dach.
 
Daerom en laet mijn tongh' oock niet te doen beclach,
 
Dat zy is veel te swack tot alsoo groote dinghen;
 
Nochtans vlieght zy soo hoogh, dat weynigh, die ophinghen
 
Soo seer verheuen trap, men in voortijden sach.
 
Ghelijck de Son, om dauw, en hemelsch-broodt te maecken,
 
Wt 'taerdtrijcks diepen grondt met een seer vierigh blaecken
 
De dompen opwaerds treckt, en die tot nutheydt sticht.
 
Alsoo moet het gheluydt van mijn' verheuen sanghen
 
Oock nemen wt mijn' borst opclimmende sijn ganghen,
 
Ghetrocken door het vier, van u claer hemelsch licht.

IIII.

 
Soo groote schoonheydt dan will' singhende vereeren
 
Mijn wel-ghemoedt verstandt; (vliedt aerdtschen lust onvroedt)
 
Want soo ghy u claer licht daer in eens stralen doet,
 
Sal 'tstracks vereenighen met Godt den Heer der Heeren.
 
'tIs reden dat het hem verstout' met vreught te keeren
 
Van droeue duysterniss' tot licht soo claer en soet;
 
Want daer wt rees den lust, die 'tdaer-waerdt toe weer spoedt,
 
Alwaer oprechte deught de sielen connen leeren.
 
Alsoo, te wijl' ick my verheugh , en voed' in 'thert
 
'tGhen' dat my door 't'ghelooff van u vercondight werdt,
 
Waer door ghy mijn ghemoedt sult eeuwighlijck be-eruen;
 
Word' ick herboren stracks in soo volmaeckten staet,
 
Dat waer't dat niet en ded' nieuw sinnelijck misdaedt,
 
Al ben ick sterffelijck, 'k en sou nochtans noit steruen.
[pagina 28]
[p. 28]

V.

 
Het sinnelijck ghesicht is menighmael in strijdt,
 
Met 'tghene dat ons wordt van hemel neer ghesonden;
 
Waer door de swacke siel in twijfel wordt bevonden,
 
Welck van dees goeden beyd' den mensch oprechtst verblijdt.
 
Maer naerdemael dat ghy daer aen verschenens sijt,
 
Volmaeckt soo,, dat natuer' noch Godt noyt mensch sulcks ionden,
 
Soo macht 'tvrymoedighlijck nieuw' wonderen verconden,
 
En wordt gansch claer, en bly, van schemelingh bevrijdt.
 
Want als u groote deught van mijn verwerr'de sinnen
 
Ophoudt den scheeuen loop, en wt ghetrouwer minnen
 
Den sterffelijcken wil gheleydt door rechter straet';
 
Dan voel' ick van ghelijck mijn sterffelijck beroeren
 
In hemelsch gansch verkeert, en dit leegh dal vervoeren
 
Daer bouen; oock soo wordt gansch hemelsch aerdtsch ghewaedt.

VI.

 
Ghelijck de son, van Godt een leuend' ooghe brandigh,
 
Soo veel lichamen hoogh, in soo veel hemels claer
 
Met haer snel licht doorstraelt, waer door in't openbaer
 
Elck toont sijn hel ghesicht met schijnsel veelderhandigh:
 
Soo schiet u straligh licht in mijne cracht verstandigh,
 
Te voor in duysterniss', en alle schaduw' daer
 
Gheheelijck wt verdrijft, soo dat het noyt daer naer
 
Besmet wordt noch gheblust, door roock oft couw' vyandigh.
 
Mijn siel, rijck en verciert door soo verheuen licht,
 
Is soo doorschijnende, dat die op my 'tghesicht
 
Slaet, lichtelijck bemerckt tot u haer groot verlanghen:
 
Maer dese sterfflijckheydt my noch onwaerdigh maeckt;
 
De welcke wtghedaen, verhop' (daer sy naer haeckt)
 
V goedertierenheydt, om haer met ionst t'ontfanghen.
[pagina 29]
[p. 29]

VII.

 
'kEn can bedwinghen niet mijn tongh' al veel te stout,
 
Soo veel in-vallen schoon om spreken 'thert beweghen:
 
Hoe wel ick haer voorwend' haer cranckheydt, en daer tegen
 
Gheheel oneyndelijck u schoonheydt menighfout.
 
Mijn hert dat heeft de schuldt, 'twelck nimmer op en houdt
 
Van segghen: 'tghen' ghy cont sy ommers niet versweghen.
 
En ghy (o groote Maeght) en laet u niet verweghen
 
Dat ghy soo leeghe spraeck' soo hooghen lof vertrouwt.
 
V edel hert en will' niet op de woorden letten,
 
Maer de begheerte goedt en jeuer daer voor setten,
 
Bedroeft, dat ick haer niet en volgh' in mijn ghedicht.
 
Want al hoewel de son mijn ooghen doet verflouwen,
 
De stoutigheydt nochtans 'tghedacht neemt haer t'aenschouwen;
 
Op eenderley manier volgh' ick soo groot een licht.

VIII.

 
Hoe vele gratien siet m'in die zeeghbaer ooghen,
 
Om te versoeten gansch dit droeuigh bitter leuen?
 
Wat onghehoorde deught, gansch hemelsch en verheuen
 
Soo vele wercken groot en heyligh ons vertooghen?
 
Hoe vele goeden mildt, en rijck, niet om verhooghen,
 
Ontfanght een suyuer hert, van haer, die Maeght gebleuen
 
Is, voor, en naer de dracht; en die Godt heeft ghegheuen
 
Dat alle schepsel 'thooft sal voor haer voeten booghen?
 
Sy weten't, daer ghy staet in 'tbinnenst' der ghedachten;
 
Sy weten't, die ghy 'thert besit met all' sijn crachten,
 
En die op uwe macht met vast betrouwen rusten.
 
Sy weten't, die om u all' aerdsche vreught verfoeyen;
 
Want sy noch door ghestert', noch door natuers invloeyen,
 
En worden oyt verleydt naer sterffelijcke lusten.
[pagina 30]
[p. 30]

IX.

 
Als Godts almachtigh' handt met een seer wijs bestieren
 
Der sterren loop beroert, 'tgheeft een gheluydt soo soet,
 
't Welck al den hemel door een vreught oprijsen doet,
 
Waer door d'inwoonders all' haers Scheppers grootheydt vieren.
 
Als ghy (o schoone Maeght) met ooghe goedertieren
 
V aensicht t'ons-waerdt keert, soo sien w'in alle goedt
 
Verkeeren al ons quaedt, waer door hem jeder spoedt
 
Sijn hert, ghemoedt, en siel met deughden te vercieren.
 
En 'tis wel reden oock dat van u vloey' alleen
 
All' 'swerelds bystandt, hulp', eer', goedt, troost in gheween,
 
Ghemerckt dat ghy tot Godt altijdt hebt hert en sinnen.
 
En gh'lijck de gheesten bly, en saligh het verstandt
 
Tot 'tAlderhooghste Goedt altijdt in liefde brandt,
 
Op eenderley manier u hier de menschen minnen.

X.

 
Hoort liefde; wilt ghy u tot beter winst' begheuen,
 
En u vercieren 'thooft met een ontsterff'lijck' eer;
 
Laet al u slecht gheweyr, neemt t'haer-waerdt uwen keer,
 
Wiens suyuer liefde doet haer minnaers eeuwigh leuen.
 
Ghy brenght door aerdtschen lust in swarigheydt en sneuen
 
V ydel minnaers dwaes, hoe langher meer en meer:
 
Soo ghy nu gade slaet en onderhoudt mijn leer,
 
Ghy maeckt altijdt verheught die u met vlijt aencleuen.
 
En niemandt sal u meer te noemen sijn ghesint
 
Onstadigh, wreedt, ontrouw, bedriegher; kindt, en blindt,
 
Voor een' soo ouden Godt all' namen veel te schandigh.
 
Ghy sult ghestadigh sijn, bermhertigh, en ghetrouw,
 
Oprecht, en oudt-gheiaert, en sien oock, sonder rouw
 
En sonder lijden, 'thert in goey begheerten brandigh.
[pagina 31]
[p. 31]

XI.

 
In 'tmidden 'tgroot verwoedt van d'opgheswollen baren,
 
Door clippen groot en cleyn, wordt vanden snellen windt
 
Mijn broos schip hoogh en leegh ghedreuen en gheswindt,
 
En noch ontsiet hem niet den schipper voordt te varen.
 
Want hy (o suyuer sterr') door u bly lichts verclaren
 
De hauen seker heeft: doch onder wegh' hy vindt
 
Hem dickwils noch in noodt, waer door hy iet beghint
 
Te twijfelen, en soo leeft hy in groot beswaren.
 
Maer hy betrouwt hem vast, dat door u selsaem cracht
 
De zee eens stillen sal; want u ghesicht versacht
 
Haer dulle rasernij, en seer vervaerlijck tieren.
 
En dat ghy, ionstigh, sult veranderen in soet
 
Al 'tvoorgheleden leedt, en met ghewenschten spoedt
 
'tByna-versoncken Schip ter goeder hauen stieren.

XII.

 
Gaet bly ghedachten, gaet; gaet by u son verheuen,
 
Ghemerckt voor eenen tijdt u ooghen wordt onthouwen
 
Dat hemels aenghesicht van u Goddin t'aenschouwen,
 
Het welck den hooghsten prijs daer bouen is ghegheuen.
 
Gaet reyn begeerten, gaet; wilt eeuwighlijck aencleuen
 
D'oprechte schoonheydt hoogh, en met een vast betrouwen
 
Het hert laet mede gaen, daer noyt en sal vercouwen
 
De liefd', en daer door deught is alle quaedt verdreuen.
 
Gaet, end' en wilt tot my noyt wederomme keeren,
 
Maer van nu aen den glans u te ghewennen leeren,
 
Daer nimmer gheenen nacht den dach en doet verdwijnen.
 
Gaet vrijelijck, gaet aen, vermaeckt u in die stralen:
 
Want al hoe wel sy nu noch aen mijn ooghen falen,
 
Nochtans in u schoon licht sie ick my licht verschijnen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken