Schetsen. Deel 2 (onder ps. Samuel Falkland)

(1904)–Herman Heijermans– rechtenstatus



[pagina 160]
Kind. Hoe heet je?’ ‘...’ ‘Nou-ou?’ ‘... Mientje...’ ‘Zóó. Heet jij Mientje? Nou, da's knap van je. En hoe oud ben je?’ ‘...’ ‘Hoe oud ben je?’ ‘Zes jaar.’ ‘Zoo, knappe meid. Ben jij zes jaar. Wi'k je je manteltje uittrekke? O, wat is de voering kapot. En nou je hoedje af, hè?... En ga jij daar nou is zitte. Dan ben je 'n knappe meid, hè?...’ 't Kind smalbleek, met kringetjes onder de zwarte oogen, wiebelde verlegen met 't eene voetje tegen den leunstoel. Terwijl dekte mevrouw de tafel en praatte met 'r. ‘Hou je van gehak, met aardappeltjes, hè?’ ‘...’ ‘Nou, niet zoo verlegen zijn. Ben je je tong kwijt? Hoù je van gehak met aardappeltjes?’ ‘... Ja-a.’ ‘... En van worteltjes?’ ‘... Ja-a.’
[pagina 161]
‘Ja, mevrouw. Je moet altijd met twee woorde spreke, hoòr?’ ‘... Ja, mevrouw.’ ‘... Enne, hou je van gestoofde peertjes?’ ‘Ja, mevrouw.’ ‘Nou, dat krijg je àllemaal vanmiddag, hoor?’ Blij-verlegen keek Mientje naar 't tafelzilver, angstig voor de deftige dame in d'r mooie japon. ‘En dan maggie na den-eten 'n prenteboekie kijke, he?’ ‘Ja-a, mevrouw.’ Met 'n zilveren lepel in de hand, steunde mevrouw op de tafel, nam 't kind, vriendelijk-glimlachend, toch met 'n gevoel van viesheid op. 't Gelijkgeknipte vaalblonde haar was door 'n kammetje geschoven, flapte om 't hoekig, smalbleek gezichtje. 't Jurkje was oud, te groot, gemaakt van 'n afgedragen japon. De laarsjes waren kapot, met loshangende veters. Wat 'n vervuild kind. - Jammer voor 't schaap - Nou, maar die vrouw Effers viel 'r tege - As je arrem was kon-je proper zijn - De voering van 't manteltje hing 'r bij - En zóó'n jurkie - God, wat è schande om 'n kind zoo te laten loope - met zulleke vetvlakke - en zulleke vuile handjes - heelemaal zoo groezelig. - Je hoefde niet eens te vrage hoe 't ondergoed 'r uit zag. ‘Veeg je neus-ie, Mientje.’ ‘Ja-a...’ ‘Heb je geen zakdoekie?’ ‘Nee-ee.’ ‘Nee, mevrouw.’ ‘Nee, mevrouw.’ ‘Zoo. Góed snuite. Knàppe meid. En ga nou is mee naar de keuke dan kan je je handjes wassche, he?’
[pagina 162]
‘Ja, mevrouw.’ In de keuken, waar 't gehakt te pruttelen stond, liet ze 't kind op 'n stoof klimmen, gaf 'r de pot met groene zeep en 'n vuilen handdoek van meneer. Zelf droogde ze de magere vingertjes. ‘En nou netjes je nageltjes uithale in de gang, hé? Nee, niet in de keuke, da's vies bij 't ete, niewaar, Mien. Wij zullen 't wel vinde met elkaar, hé?’ 't Kind zat weer in den leunstoel, schuw kijkend naar mevronw, die de tafel verder dekte en al het goed, het olie-en-azijn-stel, de messenleggers, de tafelmatjes, de glazen, de kaasstolp - uit de met witte kastranden belegde kast kreeg en voor drie personen dekte. ‘Hòòr je?... Hòòr je de sleutel in 't slot?... Da's nou meneer... Netjes goeien middag zegge, hoor?’ ‘Dag Sophie.’ ‘Dag man... Dà's 't kind.’ ‘Is dàt 't kind van vrouw Effers?’ ‘Ja, Mientje heet ze.’ ‘Dàg Mientje. Wel, dàg Mientje... Wel, wel wat 'n groote meid.’ ‘Elle n'est pas jolie,’ - zei-ie na 'n korte inspectie. ‘Elle est gentille,’ meende mevrouw. ‘C'est une enfant malade.’ ‘Mais non.’ ‘Mais oui.’ ‘Non, tu te trompes. C'est une enfant négligée.’ ‘En tout cas, elle n'est pas jolie,’ - hield-ie vol. 't Kind witjes-verlegen bij 't vreemde gesprek, waarbij mevrouw en meneer haar telkens aankeken, begon te glimlachen tegen 't gaslicht in. ‘En kan je al leze?’
[pagina 163]
‘...’ ‘Nou, moet je meneer niet antwoorde?’ ‘... Nee-èè...’ ‘Zoo-zoo. Kom vrouw, vlug opdoen.’ ‘Heb je al gebitterd?’ ‘Ja, buiten. En hoeveel zussies en broertjes heb-je, Mientje?’ ‘Zeve.’ ‘Zeven, mijneer,’ - verbeterde mevrouw. ‘Zeve, meneer.’ ‘En hóu je van je vader en moeder?’ ‘D'r vader is toch dood, heb ik je van-morgen gezegd, Piet.’ ‘O ja... En hou je van je moe, Mien?’ ‘Ja, mijneer.’ ‘En hebbie honger?’ ‘Ja, mijneer.’ Mevrouw bracht 't eten binnen. Eerst 't gehakt in een bruin-vette saus, - dan de gesloten schotel met aardappelen, dan de gesloten schotel met worteltjes. ‘Zoo, Mien, nou mag jij daar zitte... Knoop jij d'r servet is om, Piet.’ Meneer deelde. Mevrouw brokte 't gehakt voor 't kind, schepte aardappelen en worteltjes op. Spitsbleekjes onder de lamp met verlegen-schichtige oogjes zat Mientje voor d'r bord, hield d'r vork vlak bij de tanden vast en begon te eten. Maar mevrouw zei dat ze wachten moest tot iedereen begon en knikte haar toe. - En dan geen hééle aardappele op je vorrek neme. - Zie je, zóó moet je ze breke. - Aardappele afbijte doen geen fatsoenlijke meissies. - En dan goed dicht bij 't bord zitte en geen saus morse... En je mond toehoue. - Niet met 'n ope mond ete. - Anders zien de mense alles wat je eet. - En dat doen geen fatsoenlijke meis-
[pagina 164]
sies. - Meneer, vrindelijk-glimlachend, zei ook 'n enkelen keer wat. - Dat ze d'r vorrik hooger moest houe bij 't heft. - Kijk zóo-ò. - En niet de aardappele fijn make. - Anders groeide ze niet. - Kindere die aardappele fijn maakte op d'r bord bleven altijd klein, niewaar, vrouw? - En niet zooveel water drinke. - Dan stolde 't vet in de maag. - Nóú at ze netjes. - Nee ze hoefde niet zoo verlege te zijn. - En dan weer in 't Fransch tot z'n vrouw: ‘Non, elle n'est pas jolie.’ ‘Elle n'est pas jolie, non, - mais j'a pitié d'elle.’ ‘Elle est mal-soignée. Il faudra bien la peigner.’ ‘Tu crois?’ ‘Evidemment. Faut pas la coucher comme-çà. Faut la peigner’ - en dan verder in 't Hollandsch, omdat-ie 't Fransche woord niet vinden kon:... ‘faut la peigner... ze krioelt... elle krioelt... Daar moet je voorzichtig mee zijn...’ ‘Tu crois qu'elle a des... qu'elle a des... des... des... Wa's beestjes?’ ‘Puces - geloof 'k - Oui, oui - c'est une enfant mal soignée.’ Zachtjes glimlachend van verlegenheid beet Mientje van 'n aardappel - Watte ze van d'r zeie - Wat komiek as ze zoo over je prate - En watte gezellige tafel - En wat pràchtige vorrek - Enne watte portie vleesch - Maar trek had ze niet. Ze werd zoo warrem en akelig - Nou-maar, niks zegge - Anders werde ze kwaad. Mevrouw keek 'r meelijdend an, boos op vrouw Effers, die d'r kinderen zoo verwaarloosde. ‘Heb je geen trek meer, kindlief?’ ‘Nee-ee, mevrouw.’ ‘Scheelt 'r wat an, dat je zoo bleek ziet?’ Half-huilerig, bang om 't te zeggen, zei ze dat ze errege kramp had.
[pagina 165]
‘Wil je ève weg?’ ‘Ja-a, mevrouw.’ Mevrouw nam haar mee naar achter, kwam alleen terug. Meneer kwam los. ‘Hè-jakkus wat 'n àkelig kind!’ ‘Nou - zóo èrrig is 't niet.’ ‘'k Heb nóu al 'n tegenzin in d'r.’ ‘Hè, wat 'n overdrijving!’ ‘Overdrijving of niet, dàt kind wil 'k niet in me huis.’ ‘Nou goed, dàt niet... 't Is anders 'n arrem schaap en je zou is zien hoe ze opknapte, als ze goed eten kreeg èn goed gewasschen werd èn goed angekleed.’ ‘Nee. 'k Vin 't 'n àkelig kind. Met jouw onzinnige ideeën ook!’ ‘Wá's ònzinnig?’ ‘Om zoo'n vreemd kind in je huis te hale!’ ‘Héb ik d'r dan voor góéd in huis gehaald? 'k Heb an d'r moeder gezegd dat-we 't kind eerst wille zien en dat ze van avond moet terugkomme.’ ‘Nou, da's maar góéd ook. Laat 't nou maar bij die eene proef blijve.’ ‘Hè, wat ben je onaardig!’ ‘Dat kind heeft me m'n eten tegen gemaakt en maak me nou niet uit m'n humeur er bij!’ ‘Uit je humeur 'r bij? Je moet je gezicht maar is in den spiegel zien! Onplezierig mensch!’ ‘Wat drommel heb je ook zùlke kinderen in huis te hale!’ ‘Wist ik 't vooruit?’ ‘Wat huil je nou? Is d'r nou reden om te huile! Toe, verstoor 't eten nou niet verder. Pas op, als dat kind binnenkomt. Waarom huil je nou, Sophie?’ ‘La-me met rust...’ ‘Kom nou...’
[pagina 166]
‘Als we zellef 'n kind hadde zou 'k 't niet wille... ‘Kom nou gekkin...’ ‘Zéven jaar getrouwd en geen kind...’ ‘Nou-nou-nou!... 'k Heb 'r toch niks tegen da-je 'n kind aanneemt. - Maar dát kind niet. - Dadelijk toen-'k binnenkwam von 'k 'r àkelig én vuil. - Je moet 'n móoi meisje uitzoeke. - Niet zóo een. - Nou - Nou. - Krijg 'k 'n zoen?’ Mientje kwam weer binnen, magertjes en wit. Meneer knoopte d'r servet nog eens om en ze at verder met kleine hapjes, kieskauwend, ziekelijk bij 't matte lamplicht. D'r handje, geklemd om de zilveren vork, pikte de brokjes gehakt op. De rest liet ze liggen. ‘Enne nou wat gestoofde peertjes, Mientje?’ ‘Alsjeblief.’ ‘Alsjeblief, mevroùw.’ ‘Alsjeblief, mevrouw,’ herhaalde 't kind. ‘Enne 'n beetje saus van de peertjes?’ ‘Alsjeblief, mevrouw.’ ‘En nou moet je je vorrek hóogerop houe, hoor je?’ ‘Ja, mevrouw.’ ‘Non - une autre enfant - pas cella-là,’ zei meneer. ‘Goed, Piet’ - zei mevrouw.

Vorige Volgende

Kind.