Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Dapes inemptae of De Moufe-schans, dat is de soeticheyt des buyten-levens vergheselschapt met de boucken (1621)

Informatie terzijde

Titelpagina van Dapes inemptae of De Moufe-schans, dat is de soeticheyt des buyten-levens vergheselschapt met de boucken
Afbeelding van Dapes inemptae of De Moufe-schans, dat is de soeticheyt des buyten-levens vergheselschapt met de bouckenToon afbeelding van titelpagina van Dapes inemptae of De Moufe-schans, dat is de soeticheyt des buyten-levens vergheselschapt met de boucken

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.73 MB)

ebook (3.24 MB)

XML (0.80 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

verhalen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Dapes inemptae of De Moufe-schans, dat is de soeticheyt des buyten-levens vergheselschapt met de boucken

(1621)–Petrus Hondius–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 3]
[p. 3]

Dedicatie.
aen den Heer
Iohan Serlippins,

Outburchmeester van Axel Neusen ende Biervliet.

 
AL wat de lieden bassen,
 
En keffen achter weegh,
 
En hebbe ick niet te passen,
 
Wanneer ick wel ter deegh
 
My stelle in Godes handen:
 
En met een vry ghemoet
 
Ghewapent, haere tanden
 
Vermorsele onder voet:
 
Daer zijn gheen vaster meuren:
 
Gheen stercker burcht en is,
 
Om teghens nijt te deuren,
 
Dan een oprecht Gewis:
 
Dat vry van de ghebreken,
 
Die yemant, t'zijnder spijt,
 
Of om zijn lust te wreken,
 
Onnoosel u verwyt:
 
Doorwandelt landt en steden,
 
Al even wel gherust,
 
En even wel te vreden,
 
Is van gheen quaet verwuft.
 
Eerst Godt alleen de wraecke,
 
Die eenmael t'zijner tijt
 
Sal t'uwen voordeel maecken
 
Eens anders haet en nijt.
 
De gheen die soo gheneghen
 
Hem tot den Heere draecht,
 
Die heeft alreets ghecreghen
 
Het gheen een ander jaecht:
[pagina 4]
[p. 4]
 
Die can met goet behaghen
 
De afgonst nyt en haet
 
In lijdtsaemheyt verdraghen,
 
Die ander overlaet.
 
Die siet selfs eerst voor allen,
 
Syn vyant voor zyn voet
 
Verdwijnen en vervallen
 
In zynen hooghen moet;
 
Die al de blinde steken
 
Ghegeven achter aff,
 
Gaet aen hem selven wreken,
 
En is zyn eygen straff.
 
Met reden ick versmade
 
Het heylich schijn ghelaet,
 
Dat naer mijn eyghen schade
 
Meer dan mijn vyant staet:
 
Dewijl het t'aller stonde,
 
Verberghende haer fenijn,
 
Mijn vrint is met den monde,
 
En vyant sonder schijn:
 
Met reden oock verachte
 
Het opgheblasen hert,
 
Dat altijts staet ter wachte
 
Tot yemants druck off smert.
 
Ick hoope soo te leven,
 
Ghelijck ick heb ghedaen,
 
En niemant stoff te gheven
 
Om my met hoon te laen.
 
Hy sal zijn eyghen schande
 
Selfs vinden eer hyt' weet,
 
Die altijts achter lande
 
Mijn eer heeft in de beet:
 
En die de quade beffers
 
Ghelyden in haer door,
 
En achter rugghe keffers
 
Oock gheven het gehoor;
[pagina 5]
[p. 5]
 
Die sullen d'eerste wesen,
 
Die als sy haeren haet
 
Eens kennen, oock naer desen
 
Meest van haer zyn vervaert:
 
En sullen met de reste,
 
Die op mijn trouw gewent
 
(Al verre vry de beste)
 
My en mijn herte kent,
 
Haer oock tot my ghewennen;
 
VVanneer sy oock mijn hert
 
En my niet min en kennen
 
Dan die my doet de smert:
 
Mijn vrienden allegader
 
Die schouwen alsoo seer
 
Miin eyghen eer verrader,
 
Als ick doen emmermeer;
 
En zyn met my te vreden,
 
En wenschen dach voor dach
 
Al vele van miin seden,
 
Het spiite wyen het mach.
 
En die haer voor vyanden
 
My draghen met ghemoe,
 
Die sullen eer ten schande
 
Gheraecken dan ick doe.
 
Soo sal ick ondertussen,
 
Dewijl sy haeren wil
 
Naer haer gheliefte blussen,
 
Gheduldich swijghen stil.
 
Verwachten met verlanghen
 
Naer een gheseghent ent,
 
VVanneer sy op haer ganghen
 
Oock sullen zijn bekent.
 
De Heere sal my wreken,
 
En ick hem vreesen sal,
 
Soo altijts heeft ghebleken:
 
Gheen menschen bitter gal
[pagina 6]
[p. 6]
 
En sal mijn gal verwecken,
 
Dan om met goet bescheet
 
Sijn dwaesheyt te begecken:
 
Om eenmael hem tot leet
 
Te brenghen van de sonden,
 
Die in zijn hooghen moet
 
Met valscheyt zijn bevonden,
 
Die hem dus woelen doet.
 
Serlippins mijn beminde,
 
Ghelijck voor desen stondt,
 
Soo sult ghy my bevinden
 
Oprecht tot in den grondt:
 
En naer gheen schande of schade,
 
En naer gheen bloot profijt
 
Te vraghen vrouch of spade:
 
De lieffde is d'ooghen quijt.
 
Ick heb naer mijn vermeughen
 
V drouffheyt affghesien:
 
Men siet my oock verheughen
 
In u gherust verblijen.
 
Ghy hebt me van s'ghelijcken,
 
Nu vele jaeren lanck,
 
My doen u herte blijcken,
 
Ick gheve u desen danck
 
Voor al des werelts ooghen,
 
Hier in dit cleyn tonneel,
 
Die noyt en sal verdrooghen
 
Ten deele off in t'gheheel:
 
Mijn dichtsel macht begheven, En slijten metter tijt:
 
Mijn danck sal blijven leven,
 
Offschoon mijn dichtsel slijt
 
Ontfanckt dees cleene gave,
 
Die u wert voorghestelt,
 
Die meest comt van u have,
 
En van u eyghen velt.
[pagina 7]
[p. 7]
 
K'en weet gheen beter kanse,
 
Dan u te brijnghen gans
 
Mijn heele Moufe schanse,
 
In uwe Moufe schans.
 
Sy isser uytghenomen,
 
En haeren naeme draecht,
 
Die van haer eerst ghecomen
 
Oock naer haer oorspronck vraecht.
 
In winterighe daghen,
 
Wanneer ghy binnen hier
 
Zijt naer u welbehaghen
 
Gheseten by het vier,
 
V leven te besteden
 
In meer rust en ghemack,
 
Dan in den tijt voorleden,
 
Drooch onder t'warme dack.
 
Sal u, met lust ghelesen,
 
Mijn Moufe-schanse heel
 
Van d'uwe connen wesen
 
Een uytvercooren deel.
 
Hier sult ghy voor u ooghen,
 
V houve en al t'beslagh
 
Van buyten connen dooghen,
 
Al is het winterdagh.
 
Sult sien u knechten wercken,
 
En spitten in den hoff,
 
Sijen wroeten uwe vercken
 
In modder ende stoff.
 
V milde boomen bloeyen,
 
En met een schoon ghelaet
 
Sien op den acker groeyen
 
V vruchten en u saet.
 
Hier sult ghy niet van wijen
 
Betalen op den kerff:
 
Van binden en van snijen
 
V borghe ick wesen derff.
[pagina 8]
[p. 8]
 
Hier wercken uwe peerden
 
En knechten onder een:
 
De ploughen in der eerden
 
V eyghen acker reen;
 
En vlitijch haer gheneeren
 
Om al u werck te doen,
 
En geenen deunt verteeren
 
Om haeren buyck te voen.
 
Hier hebt ghy niet te vreesen,
 
Dat yemant van haer al
 
De herbergh sal aenreesen,
 
Daer niemant drijncken sal.
 
Men werckt hier sonder heeten,
 
En sonder kan te syen;
 
Elck besich, sonder sweeten
 
Can heel den dach ghelyen.
 
Ghy die gheheel u leven
 
Met yver ende lust
 
Te lantwaert hebt begheven,
 
En saecht noyt soo gherust
 
V ougst in scheure leyen;
 
Als u mijn Moufe-schans
 
Met een seer groot vermeyen
 
V ougst sal op doen thans:
 
Maer oock soo moet ghy weten,
 
Dat watmen melckt of dorst,
 
De casse wert vergeten,
 
Die naer den coopman dorst.
 
V houve buyten stede,
 
Die stelt u beurse plat
 
Wat beter vry te vrede,
 
Dan dese binnen stat
 
Ghelijckse niet en connen
 
Verteeren cost of loon,
 
Soo werter niet ghewonnen
 
Van dese mijne boon.
[pagina 9]
[p. 9]
 
Noch can u in u leven
 
Dees Moufe-schanse cleyn
 
Wel meer profijten gheven
 
Dan heel u buyten pleyn:
 
Indien ghy met vermaecken
 
Die wandelt door en door,
 
En let op al de baecken
 
Die u daer comen voor.
 
En soo ick uwe sinnen
 
VVel kan van langher hant,
 
Ghy sult veel cruyden minnen
 
Die daer zyn ingheplant:
 
Ghy sult mijn confituren,
 
Mijn warers uytghebrant,
 
Mijn salven ende cruyden
 
Behouden by der hant.
 
Hoe sout ghy mijn soladen
 
Die u soo t'sinne staen,
 
Oock t'eender tijt versmaden?
 
T'ghesoon en het ghebraen,
 
En wil u niet aenprijsen:
 
V huysvrouw milde en vroet,
 
Hier met u eyghen spijsen
 
Haer eyghen wille doet.
 
Maer soo ghy opgheresen
 
Van tafel, eens u oor
 
Een wyle tijts laet wesen
 
Om hoogh in mijn cantoor,
 
Daer sal ick u van boven,
 
Met vreucht en met verblyen,
 
De steden en de hoven
 
Doen door en door besyen:
 
Om al haer nieuwe prachten,
 
Haer nyt en hooghen moet
 
Met reden te verachten,
 
Die menich suchten doet:
[pagina 10]
[p. 10]
 
Dewijl wy hier gheseten,
 
Te midden op het landt,
 
De smerten gaen affmeten
 
Van haeren drouven standt.
 
Die in de Steden swieren,
 
En loopen onder een,
 
Als troupen domme mieren,
 
De groote bey en cleen:
 
De groote gaet voor henen,
 
De minder volcht hem naer,
 
De minste gaet al stenen,
 
En suchten allegaer.
 
De een die vreest te vallen:
 
De ander t'aller tijt
 
Te blijven minst van allen:
 
Elck is de lieffde quijt,
 
De lieffde en trouw' met eenen,
 
De Steden zijn vergalt,
 
En gaen haer selffs vercleenen:
 
D'een op den ander valt.
 
Beherticht niet soo seere
 
Als door eens anders val
 
Hem selven te vermeeren.
 
Hier ick u wysen sal
 
Van verren dees trafijcke:
 
Gheseten op het landt.
 
Sult al dees wel bekiicken,
 
En bliiven uyt den brandt.
 
Daer sult ghy de nature
 
Doorsoucken op en neer,
 
En sal u elck een ure
 
Ghediien tot nieuwe leer.
 
De landen ende riicken,
 
Gheclommen en ghedaelt,
 
Die sult ghy daer bekiicken,
 
Van nieuwen opghehaelt.
[pagina 11]
[p. 11]
 
De straffe en seghen beyde,
 
Sal in des hemels throon
 
Met aendacht u gheleyden,
 
Die elck gheeft zijnen loon.
 
De nieuwe Iesuiten,
 
Den afghegaen Templier,
 
Ons Munstersche hypocrijten,
 
Al t'samen comen hier
 
Te voorschiin, om ter deghen
 
Haer mantel, cap, bonnet
 
Van ons te laten weghen.
 
Op alles wert ghelet.
 
Al wat den tiit voorleden
 
Voor monsters heeft ghevoet;
 
En wat den dach van heden
 
By ons heeft uytghebroet.
 
VVert alles oversleghen,
 
Ghetoutst en ondersocht,
 
En wert van aller weghen
 
In t'schouspel hier ghebrocht.
 
Hier sult ghy connen mercken
 
Gheheel des weerelts loop,
 
En heel den loop der kercken
 
Gheworpen over hoop;
 
Die wel men siet verspreyen
 
Haer naeme wiit en breet,
 
En heel de weerelts vleyen;
 
Al doetse haer al het leet,
 
En steelt met een de eere
 
Die niemant en behoort,
 
Dan onsen Godt en Heere,
 
Met reden wel verstoort:
 
Dewiil syn echte schapen,
 
De weerelt door verstroyt,
 
Van dorst en honger gapen,
 
In wolven bocht gekoyt:
[pagina 12]
[p. 12]
 
Aen canten ende houcken,
 
Haer gheestelicken aes
 
En sielen voetsel soucken:
 
Dewyl de weerelt dwaes,
 
Gheen sier begheert te ruymen
 
(Hoe seer des Heeren woort
 
Trompet) van haer costuymen.
 
Noyt buyck naer schade hoort.
 
Misschien oock salt u lusten,
 
Te nemen u vermaeck
 
Te wandlen langst de custen,
 
Tot schortijngh van de vaeck:
 
In schuyte of op de waghen,
 
Te water of te lant
 
De vrienden naer behaghen,
 
Te leyden by der hant:
 
Of soo't u lust te wesen
 
In u devoty werck,
 
Met bidden ende lesen
 
Becommert en besmert,
 
Stil in u sael gheloken,
 
Versleghen in u hert,
 
Dat voor den heer ghebroken
 
Alleen vernedert wert:
 
Ick sal u gaen besluyten,
 
En stellen onverlet,
 
Om uwen sucht te uyten
 
Hier in mijn cabinet.
 
Voorts soude ick wel vertellen
 
Den in hout heel en gans,
 
En hier voor ooghen stellen
 
Van dees mijn Moufe-schans:
 
Maer om vry uytte segghen
 
De waerheyt, overmant
 
Ven aerbeyt, moetse legghen
 
Besyden uyt ter hant:
[pagina 13]
[p. 13]
 
Om in mijn hant te houwen
 
Mijn groot begonnen werck,
 
En dach en nacht te trouwen,
 
Ten dienste van de kerck:
 
Ten dienste vanden lande,
 
Nu overlanck versint,
 
En tot der gener schande
 
Die Oostenrijck bemint.
 
Mijn pen is nu ter tijden
 
Naer mijnen wensch ghesneen,
 
Om trouwlick te belijden
 
VVat by ons is gheleen,
 
Al eermen heeft ghenomen
 
De wapens in de hant,
 
En is tot chrijch ghecomen
 
In ons drouff Vaderlant.
 
In dien my wert ghegeven
 
Soo vele rust en tijt,
 
Om mijn wensch te beleven
 
Tot s'Paus en Spaignens spijt.
 
Ick hebbe nu alreede
 
Mijn eersten Sevenaer.
 
Beworpen in het breede,
 
Van voor tot achtet claer:
 
Die in haer Seven boucken
 
Den oorspronck in t'ghedicht
 
Van d'oorloch op gaet soucken,
 
En brenghen in het licht.
 
De reste van de jaeren,
 
Die sullen haere beurt
 
Oock achter een bewaren,
 
Soo my den tijt ghebeurt.
 
Oock, bleve ick u veel quellen,
 
Om van mijn houve heel
 
Den in hout te vertellen,
 
Ghy soute te lichte beel
[pagina 14]
[p. 14]
 
Beramen, van te vooren
 
Den heelen ouwen dans.
 
Met aendacht uyttehooren,
 
Van dees miin Moufe-schans:
 
Misschien oock wel te vreden,
 
Te bliiven vooren aen,
 
En sout gheen tiit besteden
 
Om haer eens door te gaen.
 
En wilt niet eens bediincken,
 
Goe vrient aen my gewent,
 
Veel danck hebt my te schiincken,
 
Voor dit miin cleyn present:
 
V wert hier niet ghegheven,
 
Dan van u eygen goet,
 
V Moufe-schans verheven,
 
Den miinen spreken doet.
 
Selffs ben ick noch gehouwen
 
Te bliiven in u schult,
 
Daer heel mijn hoff gebouwen
 
Met t'uwe wert ghevult:
 
En dat ten langhen lesten
 
Ghy in miin hoffken leest,
 
Het gheen dat miinen besten
 
Den uwen is gheweest.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken