Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1 (1976)

Informatie terzijde

Titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1
Afbeelding van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1Toon afbeelding van titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (12.95 MB)

XML (2.41 MB)

tekstbestand






Editeur

H.W. van Tricht



Genre

proza

Subgenre

non-fictie/brieven


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1

(1976)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Eerste deel


Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 371]
[p. 371]

146 Aende H H vande Rekeninge

1 Ede etc.

 

2 Uwer Ed. Mogh. schrijvens in date den xien lestleden met de copienGa naar eind2 3 van reqe ende missive hier bij te rug gaende is den 14en ontfangen bij 4 mij ende met debvojr naergekomen. Sulx ick wt communicatie met 5 de regenten der stede Naerden ende dorpen van Goeijlandt getroc-Ga naar eind5 6 ken, gelijck oock ten deele bij inspectie bevonden heb, dat de 7 plaetse daer t goeijer bos voor de troublen stondt is een hooghteGa naar eind7 8 geleghen ontrent 1/2 wre gaens zujdelijck van Hilfersom, groot bijGa naar eind8 9 gissinge aenden kant van 200 marghen biggelsteenigh ende grof-Ga naar eind9 10 sandigh lands niet draeghende dan sekere heide dienstigh tot wejdeGa naar eind10 11 van schaepen ende stroijinge onder beesten om vermengelt met 12 misse den schraelhede haerder bouwlanden te bate gebracht te wer-Ga naar eind12 13 den: dewelcke geschaepen souden zijn mede tot heide te werden bij 14 mangel van de heide ende plaggen die sij van dese ende andere 15 quartieren inden selven lande met grooten arbejdt versaemelen, als 16 d'eenighe materie, bequaem tot sulx aldaer te becomen. Ende seg-Ga naar eind16 17 gen zijlieden te zijn in vredighe possessie vel quasi van sulx teGa naar eind17 18 moghen doen hoewel de grondt den Graeflijckhede toecomt, 19 producerende tot fondament haerder pretentien een vonnis 's HofsGa naar eind19 20 van Mechelen in date den xixen Novemb. a 1474 waer van 't dictumGa naar eind20 21 geextraheert hier bij gaet: dat zij oock van ouds her betaelen sekereGa naar eind21 22 lasten onder den naeme van bostienden, ende henlieden ten tijde tGa naar eind22 23 bos in wesen was competeerde elck respectivelijck te sijner beurte 24 den houw daer in t'haeren proffijte; 't welck bijde voors wtroeijingeGa naar eind24 25 ende 't enckel resteren van heide grotelijx is vermindert. Ick heb 26 niet gelaeten haer te sonderen (alsoo 't een favorable saecke is wil-Ga naar eind26 27 dernis tot culture te brengen) oft zij souden konnen verstaen tot af-Ga naar eind27 28 standt van t bos mits ontlast werdende vande voors tienden: maerGa naar eind28 29 wordt daer op bejegent; hoe dat Goeijlandt jegenwoordelijck veelGa naar eind29 30 meer is gepeupleert als voor de troublen oock oversulx behoefti- 31 gher van quantitejt oft deughde van landt, de quantitejt ontbree-Ga naar eind31 32 ckende gesocht moet werden de melioratie door de voors middelen,Ga naar eind32 33 soo zeere dat de materie gesuppediteert, boven soo veel andereGa naar eind33 34 heiden, wt den grondt van 't bos noch nerghens nae strecken magh:Ga naar eind34 35 maer veele particulieren jaerlijx goede parthije van lange heide, die 36 op Goeijlandt ter sake van 't frequent afmaeijen niet gevonden 37 wordt, gedrongen zijn te koopen op de Vujrsse ende in verscheiden 38 plaetsen des gestichts van Wtrecht. Ende tot bewijs van desen noodtGa naar eind38

[pagina 372]
[p. 372]

39 allegeren dat zijlieden eenighe jaeren herwaerts merckelijcke kosten 40 hebben gelejdt aen t behouden van desen hoeck door 't planten van 41 den helm, sonder 't welcke 't swoordt vanden velde overloopen metGa naar eind41 42 sandt, verdrooght verdort ende verstoven soude zijn geweest. 43 Seggen mede dat de plaetse van 't bos eertijds gëenvironneert was 44 met hooghe veenen dewelcke plegende te subministreren de voch-Ga naar eind44 45 tigheidt vereischt tot voedsel der planten, nu t'eenemael afgegrae- 46 ven sijn; sulx de grondt gedestitueert van vruchtbaerheidt tot egeeneGa naar eind46 47 culture en soude konnen reusseeren. Oft het oock anders wtviel, 48 (gelijck zijlieden haer versekeren neen) soo souden in allen gevalleGa naar eind48 49 haere landen gepriveert van de heide hier ter plaetse wassende onbe-Ga naar eind49 50 quaem werden tot den last der verpondinge, ende veele hujsgesin-Ga naar eind50 51 nen gerujneert: soo zij seggen. Welcke extremitejt zij vertrouwenGa naar eind51 52 incompatibel te wesen met de vaderlijcke sorghe die de Ho. Mo. HHGa naar eind52 53 Staeten over haere onderdaenen gewoone zijn te draeghen. Is 54 voorts mijn advis (dewijl 't UEd. Mo. dat gelieft heeft te requireren)Ga naar eind54 55 al waer 't oock dat alle voors pretentien objectien ende motiven 56 mochten werden geoordeelt te wesen frivool, dat den geenen die deGa naar eind56 57 resolutie nemen soude van wt te voeren dit desseing, bejegenenGa naar eind57 58 souden onentlijcke obstaclen turbeelen, affronten ende ongeneuch-Ga naar eind58 59 ten; gelijck d'ervaerenh aenwijst dat ordinarie vallen in saecken dieGa naar eind59 60 doorgedreven werden tegens wil ende danck van een gansche ge- 61 meente: ende oorbaer waere, als d Heer Prinsse van Portugael ver-Ga naar eind61 62 stondt hier op te vervolghen, te tenteren den wegh van accoort metGa naar eind62 63 de hujslieden ende stede: alhoewel ick mij luttel hoope van succesGa naar eind63 64 soude konnen geven. Waermede meenende voldaen te hebben 65 d'ordre van UEd. Mo. wil deselve,

66 Ed. etc. nevens wensche van gelucksalighe regeringe den almo- 67 ghenden, ende haer in gratie bevelen

 

68 Vanden Hujse te Mujden

69 den xxen Octob. 1619.

69 UEd. Mo.

70 Dienstwe Dienaer

71 P C Hóóft.

 

Hooft geeft een uitvoerig verslag van hetgeen zijn overleg met de gemeentebesturen heeft opgeleverd ten aanzien van de in 145 ter sprake gekomen zaak. De economische betekenis van de gevraagde grond maakt afstand uiterst ongewenst en zou in het toch al arme Gooiland onlusten verwekken.

[tekstkritische noot]Minuut. UBA II C II.125. Afschr. KA CLXXIab 11.
eind2
Vgl. 145.
eind5
getrocken: afgeleid.
eind7
de troublen: de eerste jaren van de tachtigjarige oorlog; de laatste zware bomen uit het Gooier bos zouden gediend hebben om, na de brand van 1572, de kerk van Naarden weer op te bouwen.
eind8
tegenwoordig ‘Hoogt van 't kruis’.
eind9
biggelsteen: kiezelsteen.
eind10
sekere heide: een soort heide.
eind12
misse: mest.
eind16
bequaem tot sulx: hiervoor geschikt.
eind17
vredighe possessie: het onweersproken recht; vel quasi: het schijnrecht.
eind19
producerende: overleggende; pretentien: aanspraken.
eind20
dictum: gewijsde.
eind21
geextraheert: in de vorm van een uittreksel.
eind22
ende henlieden ... competeerde: en hun, toen het bos nog bestond, het recht toekwam.
eind24
den houw: (het recht van) houtkap.
eind26
sonderen: polsen; alsoo enz.: dit is blijkbaar wat de prins van Portugal met de grond wil doen.
eind27
verstaen tot: toestemmen in.
eind28
t bos: het vroegere bos.
eind29
bejegent: geantwoord.
eind31
de quantitejt ontbreekende: (zodat) de quantiteit, die ontbreekt.
eind32
melioratie: verbetering.
eind33
gesuppediteert: verschaft.
eind34
nerghens ... magh: geheel onvoldoende is (WNT strekken 2173 9).
eind38
gesticht: sticht, bisdom.
eind41
swoordt: eig. behaarde huid; het is onduidelijk of H. hier een originele metafoor gebruikt. Hij vertaalt er Tac. Ann. 13, 35 humus door.
eind44
subministreren: verschaffen.
eind46
gedestitueert: beroofd; tot egeene ... reusseeren: niet met succes bebouwd zou kunnen worden.
eind48
gelijck ... neen: hetgeen naar hun overtuiging niet het geval is.
eind49
gepriveert: beroofd; onbequaem: niet in staat.
eind50
verponding: grondbelasting.
eind51
extremitejt: uiterste.
eind52
incompatibel: onverenigbaar.
eind54
't: subj.; dat: obj. bij ‘requireren’; requireren: inroepen.
eind56
frivool: ongeldig.
eind57
desseing: plan.
eind58
turbeelen: ordeverstoringen.
eind59
ordinarie: gewoonlijk; vallen: voorvallen.
eind61
oorbaer: dienstig, raadzaam.
eind62
verstondt: besloot; hier op te vervolghen: dit door te zetten; tenteren: beproeven.
eind63
stede: Naarden.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

auteurs

  • H.W. van Tricht

  • F.L. Zwaan

  • D. Kuijper Fzn.

  • Franco Musarra