Warenar

(2004)–Samuel Coster, P.C. Hooft– rechtenstatus



[pagina 15]
Eerste bedrijf Eerste toonneel warnar, Reym 75[regelnummer] Her uyt, seg ick, her uyt: ick segje flucks her uyt.Ga naar voetnoot75 Sy wroet mit heur oogen as ien varcken mit zijn snuyt. reym O mijn rug, o mijn kop, o mijn neus, o mijn wanghen. warnar Ja, jae, je backes moet altemet vlieghen vanghen.Ga naar voetnoot78 reym En waerom slaejeme nou, mijn neus en mongt die bloen? warnar 80[regelnummer] Vraechje waerom totebel? om dat ickje sier sou doen.Ga naar voetnoot80 reym En waerom mach ick dan in huys niet langher bancken?Ga naar voetnoot81 warnar Siet dese baviaen, wat heb ick hier veur rancken?Ga naar voetnoot82 Sel ick jou, denck ick, reen gheven van mijn bedrijf?Ga naar voetnoot83 Ick tyje tans wel mit ien kneppel op't lijf.Ga naar voetnoot84 85[regelnummer] Spoeytme vande deur, flucks, of je backes sel vlieghen vanghen.Ga naar voetnoot85 reym Hoe wel waermen'er an die salich waer ghehanghen,Ga naar voetnoot86 Ten minsten hoefd'men niet te dienen sucken geck. warnar Wat preutelje?
[pagina 16]
reym Niet. warnar Soo speult den nicker mit jou beck.Ga naar voetnoot88 't Ierst dat ick weer wat doe, koomjeme dan daer op // storen,Ga naar voetnoot89 90[regelnummer] Ick selje mit ien avager de ooghen uyt de kop // boren.Ga naar voetnoot90 Flucx hier, of ick legje ien tang tusschen hals en buyck. Hoe gaetse voort, as ien luys op ien terighe huyck.Ga naar voetnoot92 Hier, bet hier nae toe, seg ick, nu nu ist te deghen,Ga naar voetnoot93 Blijftme daer sitten spinnen, songer voet te beweghen, 95[regelnummer] En kijckje om, of wijckje ien stroo briet van daer, Je krijcht goe koop de galgh totje nuwe jaer.Ga naar voetnoot96 Ick bin dus out, en heb meughelijck vijftich maisjens versleten,Ga naar voetnoot97 Maer van mijn leven noyt haers ghelijck gheweten:Ga naar voetnoot98 s'Is argh as de droes, en wilse haer best // temen,Ga naar voetnoot99 100[regelnummer] Ick sorgh se selme noch iens uyt den nest // nemen, Soo deurtrapt slim isse, en soo duyvels beus. Krijchtse de snof vande Pot mit ghelt inde neus,Ga naar voetnoot102 Ick bin armer man as de ghevanghen slaven. Nu moet ick de vloer iens weer op gaen graven, 105[regelnummer] En sien ofse noch staet soo ickse heb e stelt.Ga naar voetnoot105 As ick denck datter yemant mocht raken after 'tghelt,Ga naar voetnoot106 Soo word ick kilkout van boven tot onderen. reym Jae wel ick en weetme niet ghenoech te verwonderen, Hoe mijn miester dus van sinnen komt berooft, 110[regelnummer] Wat dulheyt mach hem wesen in't ydele hooftGa naar voetnoot110 Tot mijn ellende, dus onlancks gheslaghen,Ga naar voetnoot111 Dat hy mijn thienmael op een dach ten huys uyt gaet jaghen? De man heeft een wonderlijcke worm inde kop;Ga naar voetnoot113
[pagina 17]
Een hielen nacht leyt hy wacker, en staet vijftich mael op. 115[regelnummer] Een hielen dach sit hy in huys, ghelijck as op de winckels De kreupele snyers met haer ghekruyste schinckels.Ga naar voetnoot116 Nu ist immers ommekomen, en ick weet gheen raet,Ga naar voetnoot117 Van Klaertjens eer te bedecken, die op haer uyterste gaetGa naar voetnoot118 Beladen met kindt, en haest sal moeten baren: 120[regelnummer] Nu ist al verlooren, ick en sie't niet te klaren. Wee my verneemt hy'er of 'tminste maer sles;Ga naar voetnoot121 Best dat ickme verhangh hier erghens inde Nes, Aen een Pastey-backers haeck, soo ben ick uyt het vresen;Ga naar voetnoot123 Mijn tanden wateren als ick denck watten kalkoen dat ick souw wesen.
Tweede toonneel warnar, Reym 125[regelnummer] Nu alle dingh behouwen is, en fijntjens op zijn stee,Ga naar voetnoot125 Bin ick wat beter e moet als ick flus wel dee.Ga naar voetnoot126 Gaet binnen Reym, nu ist datjet huys bevolen // wort. reym Wel ick mach het bewaren dat het niet e stolen // wort;Ga naar voetnoot128 Want voor dieven isser aers te halen niet een kruys,Ga naar voetnoot129 130[regelnummer] Daer is toch niet as de wint en spinnerach in huys, Of hy noch sorcht dat ymant die sel komen // taecken?Ga naar voetnoot131 warnar Toch onse lieven Heer mochtmen om jouwent wil wel Paus van Romen // maecken:Ga naar voetnoot132
[pagina 18]
Of Koningh van Spangen, watje best quam te pas. Bewaerjeme de Spinneraghen, na binnen toe ras:Ga naar voetnoot134 135[regelnummer] Arm ben ick, dat weet ick wel, en draech't lijdtsaem en geduldich. Wie datter komt kloppen en laet niemant in, weestme sorchvuldich,Ga naar voetnoot136 Ick loop om een bootschap, en kom terstont weer hier. reym En offer een buerwijf quam een kooltje vier?Ga naar voetnoot138 warnar Dooftme al 'tvuyr uyt so hebbense gien spreecken, 140[regelnummer] Of ick selje selver met de kop inde doof-pot steecken. Komter ymand om water, soo roept metter veech,Ga naar voetnoot141 We meughen niet missen, onse back is leech,Ga naar voetnoot142 Roept het de Luy deur de veynster, soo krijchtmen gheen sluyper.Ga naar voetnoot143 Comter ien om een Emmer, s'is tot de kuyper, 145[regelnummer] Om een dreg, om een puthaeck, of ander leur,Ga naar voetnoot145 'kHebse op straet vergheten, de dieven zijnder me deur. Want by gans doot, hoe schoon datse praten,Ga naar voetnoot147 As ick uyt bin wil ick niemant in hebben e laten: Jae al quam 'tgheluck selver, ick waerschouwje, siet 150[regelnummer] Je meuchter op passen, doet gheen deur open niet, Of je seltme te byster schrickelijck vertoornen.Ga naar voetnoot151 reym 'tGheluck, sonder sorgh, voor haer brand'men hoornen.Ga naar voetnoot152 'tGheluck sou hier ande deur kloppen? poep.Ga naar voetnoot153 'tLiep aerseling kreeght de lucht in de neus vanje stoep:Ga naar voetnoot154 155[regelnummer] En as noodigh hier verby moet haer wech zijn ghenomen, Soo wacht sy haer wel an dees zy de middelstraet te komen,Ga naar voetnoot156 Se kreegh wel een koorts op haer hals sachse de gevel maer aen.
[pagina 19]
warnar Je selt je mongt houwen en binnen gaen. reym Ick hou mijn mongt en gae binnen. warnar 't Gheboeft loopt dapper snuyven,Ga naar voetnoot159 160[regelnummer] Daerom selje bey de grendelen toe moeten schuyven: Ick koom terstont weer in, haeltser eerder niet of. Ick schey wel nood' van hier, maer ick moet nae't Princen Hof,Ga naar voetnoot162 Daer selmen resolveren hoemen mit het ghelt sal spelen,Ga naar voetnoot163 Ofmen't op de doelen verteeren sel, of an lepels ommedelen;Ga naar voetnoot164 165[regelnummer] Compareer ick nu niet soo mach ick gissen wel,Ga naar voetnoot165 Datmen al het resjen te samen opsnappen sel:Ga naar voetnoot166 Daer en boven sellense niet anders dencken konnen Waerom dat ick wegh blijf, als dat ick 't ghelt heb e vonnen.Ga naar voetnoot168 Se hebbe me lang e kent voor suynich en vroet, 170[regelnummer] Des sel het seer lichtelijck worden vermoetGa naar voetnoot170 Dat ick nu versuym haer te raden tot sparen, Om dat ick doende bin mit wat grooters te winnen of te bewaren,Ga naar voetnoot172 En hoe nauw dat ick het heel, noch schijnt het dat meestGa naar voetnoot173 Al de Werelt dat droomen ken; met sulcken feestGa naar voetnoot174 175[regelnummer] Segghense go'en dagh die my nu ontmoeten, Daermen my te voren hiel magertjens pleech te groeten.Ga naar voetnoot176 'tIs go'en dach Warnar, waer heen Warnar? hoe vaertet al vaer?Ga naar voetnoot177 Adieu, t'uwen besten, vaert wel, een goet jaer.Ga naar voetnoot178 Ick sorgh sy ruycken longt, dit ken veur niet niet komen.
[pagina 20]
180[regelnummer] Maer ick wil gaen daer ick voor heb e nomen, En helpen daer 'twerck op 'tspoedichst' aen een zy,Ga naar voetnoot181 Dat ick haest op de bien weer nae huys toe ty.Ga naar voetnoot182
Derde toonneel geertruyd, Rijckert Ick wilde wel Broeder dat de woorden die ick huydenGa naar voetnoot183 Teghen u spreken sal, ghy my ten besten duyden,Ga naar voetnoot184 185[regelnummer] Ghelijck een Broeder hoort te doen zijn Susters reen,Ga naar voetnoot185 Hoe wel ick seer wel weet men acht ons Vrouwen kleen,Ga naar voetnoot186 Voorseecker wy souwen niet liever doen as kallen.Ga naar voetnoot187 Ick laet dat voor 'tgheen het is, en heb daer niet met allenGa naar voetnoot188 Teghen te segghen voor dees-mael, maer is mijn begeer,Ga naar voetnoot189 190[regelnummer] Datje denckt hoe ick jou Suster ben, die voor uw eer En welvaert schuldich ben sorghe te draghen. rijckert Wat hebje te segghen? geertruyd Maer je wordt vast een man op jou daghen,Ga naar voetnoot192 En soo ick jou verlies sonder kinderlijcke erven, Soo sal de naem van mijn Vaders gheslacht heel versterven: 195[regelnummer] Dus heb ick al de nacht vast legghen paynsen, hoe Ickje best mocht uythylijcken. rijckert Daer slae gheluck toe,Ga naar voetnoot196 En tot meerder soeticheyt, een heel pont vyghen.Ga naar voetnoot197
[pagina 21]
geertruyd Siet, je mocht schier of morghen een dut komen te kryghen,Ga naar voetnoot198 En raken ergens an een Hoer vast, lichtvaerdich en vals. rijckert 200[regelnummer] Mienje om't wats Suster?Ga naar voetnoot200 geertruyd Jae ick, in eernst. rijckert Och, ick bin om den hals. geertruyd Wel, hoe soo? rijckert Maer sulcken reden kan ick niet ghedoghen, Binjer op belust, siet daer, slaet mijn een paer blaeuwe ooghen: Niet mochtjeme segghen datme meer verdroot!Ga naar voetnoot203 geertruyd Luyster. rijckert Soo mennighen woort daer of, soo mennigen stien veur mijn poot.Ga naar voetnoot204 geertruyd 205[regelnummer] Doet het op mijn woordt.Ga naar voetnoot205 rijckert Raejet mijn? ick doet. geertruyd Anders, licht datje sneefde. rijckert 'tMocht wel dattet salich waer als ick het slechs niet en beleefde!Ga naar voetnoot206 geertruyd Hoort eens nae mijn woorden, laetje raen, salighe man:Ga naar voetnoot207 Slaet het niet inde wint, je welvaert hanghter an. rijckert Wel ick ben te vreen, doetme morghen een Bruydt // op;Ga naar voetnoot209 210[regelnummer] Mits bevoorwarend' dat ickse overmorgen 'tgat uyt // schop!Ga naar voetnoot210
[pagina 22]
Weetje daer raet toe, ick loop terstont nae de Barbier,Ga naar voetnoot211 En laetme scheeren, adieu. geertruyd Ghy deunter me, hoor hier,Ga naar voetnoot212 Let'er iens te deech op, alle jocke laet varen;Ga naar voetnoot213 Ick heb een Weeuw op spoor van veertich Jaren: 215[regelnummer] Hoe veel meer of min, weet ick niet, 'tis daer ontrent, Die door een seecker ghetrogghelt Testament,Ga naar voetnoot216 Met temen en lemmen van haren Man heeft verworven,Ga naar voetnoot217 Dat de beste plock van zijn goet op haer is verstorven:Ga naar voetnoot218 Zy kan ryen en omsien, en maeckte dat klaer,Ga naar voetnoot219 220[regelnummer] Dat zy voordeel van hem hebben zou, en hy niet van haer. rijckert Die trijp?Ga naar voetnoot221 geertruyd En steurtje niet, al lijckt het wat na guyten // spel, Tis huydensdaeghs de werelt, zy vaert vande duyten // wel, Wel ghereet, wel ghekleedt, en heerlijck behuyst,Ga naar voetnoot223 Van onderen tot bovenen, alle dingh even juyst; 225[regelnummer] En soo quicks te vryen alsmen een Vryster int Lant // siet.Ga naar voetnoot225 rijckert Hels vuyr op een stockjen, soo verbrandtse haer hant // niet, Ick weet wel wieje mient, de Weeuw van Claesje klick: We dienen mekaer niet, Lobberich en ick:Ga naar voetnoot228 De valsche schoon-praet souw gheen Peert nae mijn stal // wesen:Ga naar voetnoot229 230[regelnummer] En as ick ooc iens mal wil worden, so wil ick te degen mal // wesen, Het waer wel moghelijck dat ghy me had bekoort, Hadje een Meysje van achtien jaer op e spoort. Gelijc hier Warnar buers dochter, die mocht mijn kommer stelpen. geertruyd Asje daar an woud' ick mien je waert te helpen:
[pagina 23]
235[regelnummer] Maer daer en sit niet ten besten, het volck is te slecht.Ga naar voetnoot235 rijckert Maer 'tMeysjen is goelick, en de Vaer is oprecht:Ga naar voetnoot236 'k Wil gien Schoon-vaer die'er den heelen tijd' om zijn schulde ren,Ga naar voetnoot237 Noch een huys vol Meysjens om den gantschen dach te buld'ren.Ga naar voetnoot238 Ick bin die stoetery en dat ghevaert al moe.Ga naar voetnoot239 geertruyd 240[regelnummer] Wel ist jou sinn'lijckheyt, God gheef ghelucker toe.Ga naar voetnoot240 rijckert Kort beraet, goet beraet, ick gaer de Vaer af spreecken,Ga naar voetnoot241 Ziet ginder komt hy juyst van daen, na huys toe ghestreecken.
Vierde toonneel warnar, Rijckert Ick dacht het seecker wel, en 'tlagh my op mijn leen,Ga naar voetnoot243 Zoo nood' wild'ick van huys, dat ick vergheefs gingh heen: 245[regelnummer] Ick by 't Princen-Hof komende, noch binnen, noch buyten, vant,Ga naar voetnoot245 Corperael of Lanspezaet, Capiteyn, of Luytennant;Ga naar voetnoot246 't Volck past niet op haer tijt, het is seecker van 'tmal,Ga naar voetnoot247 Nu ty ick weer na huys, want mijn hert isser al. rijckert Warnar-buer, goe'n dach man, hoe staet het leven? warnar 250[regelnummer] Heb ick jou daer Rijck-buer, goe'n dach wilje Godt gheven. rijckert En u een goet Jaer, datje gien verdriet // schiet.Ga naar voetnoot251 warnar As de Rijcke d'arme soo toe spreecken, dat is om niet // niet; De meyt sorch ick, heeft hem 'tspul van de Pot gemelt.
[pagina 24]
rijckert Hoe gaetet al? warnar Hart ende swart, onbelaen met ghelt,Ga naar voetnoot254 255[regelnummer] Ghelijck slechte luytjens van mynen doene pleghen.Ga naar voetnoot255 rijckert Wat het is juyst allemael aen het ghelt niet ghelegen; Hebje goedt ghenoeghen, je hebt een goet lot.Ga naar voetnoot257 warnar Hoe smeerich kan hy kallen, dits al om de Pot: Zoo ras as ick t'huys kom, ten baet gheen smeecken 260[regelnummer] Sel ick voor mijn eerste werck de meyt de ooghen uyt steecken, En daer na de tongh gaen tornen uyt heur keel. rijckert Buer-man wat staeje en praet inje selven dus veel? warnar Ick klaech over de armoed' die ick moet lyen; Ick hebb' daer een eenighe Dochter te vryen, 265[regelnummer] Daer ick niet me gheven kan, mijn lieve maet,Ga naar voetnoot265 Zoo komt het toe datter oock niemant na staet;Ga naar voetnoot266 En ick soudse gaern by mijn leven met een man besorghen; Wangt ick vrees soo ick sturf datse schier of morghen, In dese onghereghelde tyden mocht slaen op het wilt.Ga naar voetnoot269 rijckert 270[regelnummer] Soo je anders gien noot hebt uw klachten vry stilt,Ga naar voetnoot270 Ick wilier wat by doen, gheeft den moet niet verloren.Ga naar voetnoot271 warnar 'kWeet wel waer hy wesen wil, maer dat gat sal hy niet boren,Ga naar voetnoot272 Hy heeft het op het kats-hooft e munt, daerom ist dat hy vrijt.Ga naar voetnoot273 rijckert Ick hebje wat sonders te segghen.Ga naar voetnoot274
[pagina 25]
warnar Och ick bint ghelt al quijt. 275[regelnummer] Hy heeft het opghegraven soud' ick ramen,Ga naar voetnoot275 En nu komt hy quansuys alle vonghen me samen,Ga naar voetnoot276 Om mitme t'accorderen; och hoe wee isme te moe.Ga naar voetnoot277 rijckert Wel buur-man waer loopje soo nechtich nae toe?Ga naar voetnoot278 warnar Ick heb in huys wat te bevelen dat ick vrees te vergheten. 280[regelnummer] Ick koom terstont weer by je. rijckert Als hy komt te weten Dat mijn bootschap is om zijn dochter te versoecken tot Mijn Huys-vrouw', hy sel dencken dat ick met hem spot, Want soo onghelijck ghegoedt men selden siet trouwen.Ga naar voetnoot283 warnar God sy ghelooft, de Pot is behouwen, 285[regelnummer] Alle ding is soo't was, door mijn hert ging een vlijm Doen ick nae binnen trat, en ick vil schier in swijm: Wat segje nou Rijckert. rijckert Wilje wel antwoorden op mijn vraghen? warnar Sy moghender nae wesen datse me wel behaghen:Ga naar voetnoot288 Sy moghen oock wel soo wesen datje't weet,Ga naar voetnoot289 290[regelnummer] Ick en antwoordje van al den dagh niet een beet.Ga naar voetnoot290 rijckert Onbillickheyt sel ickje te voren niet legghen.Ga naar voetnoot291 Wat dunckje van mijn gheslacht?Ga naar voetnoot292 warnar Daer is niet op te segghen.
[pagina 26]
rijckert Wat dunckje van mijn leven, schoeyt het wel op de selfde leest? warnar Wat je hebt al jou leven een goed slocker gheweest.Ga naar voetnoot294 rijckert 295[regelnummer] De jaren die ick out bin weetje oock wel te micken.Ga naar voetnoot295 warnar Die hebben vry wat tellens an, se slachten je bricken.Ga naar voetnoot296 rijckert Wel ick heb oock van jou altijd ghedacht Datje een eerlijck burgher waert, daer ickje noch voor acht,Ga naar voetnoot298 Al binje van slechte luytjes, se waren onbesproken. warnar 300[regelnummer] Ick weet niet waert hem lieght, maer hy heeft de Pot gheroken.Ga naar voetnoot300 Wat is nou voort Rijckert-buur jou begheer? rijckert Daer toe gheef zijn seghen de opperste Heer, Nae dien dat ghy mijn wel kent, en ick jou mede, Soo hoop ick je seltme niet weygheren een bede, 305[regelnummer] Dat is datjeme jou dochter te wyve wilt gheven. warnar Maer Rijckert ick hoorde noyt van mijn leven Datje sucken quant waert; heeft dit oock slot,Ga naar voetnoot307 Mit een out arm man, as ick bin, te dryven de spot? Heb ick dit opje verdient? ick kan't niet vermoeden. rijckert 310[regelnummer] Je moet mijn reden niet anders duyden als ten goeden,Ga naar voetnoot310 Het versoeck is mijn eernst, ick segje dat ick het meen. warnar Ey lieve, laet my en mijn dochter met vreen. rijckert Ghelooftme buur-man, ick doet niet om te jocken.Ga naar voetnoot313 warnar Ghelijck by ghelijck plech alderbest te focken.Ga naar voetnoot314
[pagina 27]
315[regelnummer] Den rijcken dient wat rijcks, den kalen dient wat kaels,Ga naar voetnoot315 Je soutme niet kennen willen, en maken mijn dochter overdwaels,Ga naar voetnoot316 Dan waer ick hiel in 't onderspit, my dunct het selme niet gelijcken.Ga naar voetnoot317 rijckert Dat is wel de mannier van sommighe rijcken: Maer ick selje kennen voor een Vader alst behoort. warnar 320[regelnummer] Beloofjeme dat? rijckert Jae'ck. warnar Vaerter wel me, daer isme woort, Je selt de mayt hebben, waer toe veel te sammelen.Ga naar voetnoot321 Gans bloedt wat hoor ick daer binnen rammelen? Daer isser voorseker een achter de buyt. rijckert Wat het maysjens sinlijcheyt angaet: wel, hy vaerter weer uyt,Ga naar voetnoot324 325[regelnummer] Deur is hy, waer mach hy daer zijn ghebleven?Ga naar voetnoot325 Me dunckt hy speult neefjen, hebje van al jou leven,Ga naar voetnoot326 Wie quammer oyt soo veer daer sulcks is e schiet?Ga naar voetnoot327 'tIs mit hem, nou siejeme, nou siejeme niet, Mit een wup is hy buyten, mit een wup is hy binnen:Ga naar voetnoot329 330[regelnummer] 'tIs trouwen niet vreemt al maecktet hem beteutert van sinnen,Ga naar voetnoot330 d'Arme luy, als de rijcke haer spreken aen, Mienen doch altijt sij zijn gheslaghen of ghevaen,Ga naar voetnoot332 En soo versuymense somtijts een goe gheleghentheyt. warnar Hout dit voor Evangely, je moocht dit overweghen meyt,Ga naar voetnoot334 335[regelnummer] En treck ickje niet mit wortel mit al uyt de lel,Ga naar voetnoot335
[pagina 28]
Soo gheef ick jou last, vol macht, en sonderling bevelGa naar voetnoot336 Datje mit miester Jeurjaen de quacsalver, mit de kromme rubben,Ga naar voetnoot337 Accordeert de beste koop datje kent, om me te laten lubben,Ga naar voetnoot338 Ick segtje mit een koele moet, zyter op verdacht.Ga naar voetnoot339 rijckert 340[regelnummer] Wel buur-man me dunckt datje me niet en acht, Waer heb ick dit verdient, datje mitme de geck sout scheeren? warnar Neen seker, ick houje veur een man mit eeren, Indien ick mit jou geck soo slaetme de moort.Ga naar voetnoot343 rijckert Hoe hebben wy't dan t'samen? staeje noch jou woort?Ga naar voetnoot344 warnar 345[regelnummer] Jae; maer ghelijck gheseyt is, ick kan'er niet mee gheven. rijckert Dat weet ick wel, daer en leyt niet an bedreven,Ga naar voetnoot346 Zy sal op die voorwaerd van my werden ghetrout. warnar Hoor hier, beeldje niet in dat ick een Pot heb e vongen met gout: rijckert Wat een blaes, ick trouse om haer goede manieren.Ga naar voetnoot349 warnar 350[regelnummer] Datje't dan wel verstaet, ick sel gien hylijcks goet uytkieren. rijckert Wy zijn't volkomen eens. warnar Jae, maer ick kenje wel, 'tIs met de rijcke luy gheef stockje, neem stockje, stockje in den hel,Ga naar voetnoot352 Nou beloofjese me te nemen sonder beurs sonder bricken,Ga naar voetnoot353 'Thans comen je de poppen in't hooft, so ist hylick an sticken,Ga naar voetnoot354 355[regelnummer] Jy luy en houtje woort niet dan by gheval.Ga naar voetnoot355
[pagina 29]
rijckert Ick seg wat ick beloof dat ick het houwen sal, En tot meerder bevesting van mijn verclaren, Soo laetme vrienden t'avont by de jouwe vergarenGa naar voetnoot358 Om het hylick te beschryven met ghemeen accoort,Ga naar voetnoot359 360[regelnummer] Ick sel gaen bestellen nu rechtevoort,Ga naar voetnoot360 Datter wat comt daer wy of bancken meughen,Ga naar voetnoot361 Want ick weet wel de costen daer keunje niet teughen. Adieu tot flus toe, ick ty op de been, En sal me mijn best spoeyen. warnar Daer stapt hy heen. 365[regelnummer] O lieven Heer, wat een dingh ist oock ghelt // hebben. Dese man sou op mijn dochter zijn sin noyt e stelt // hebben, En had' hy niet int hooft (denck ick) van de ghevonden schat, Soo comtet dat hy dus aenhout als een clat.Ga naar voetnoot368
Vijfde toonneel warnar, Reym Waer benje snapster die over de buert hebt gaen verbreden,Ga naar voetnoot369 370[regelnummer] Dat ick mijn dochter met groot goet ten huwelijck gae besteden, Flucx rept me jou handen nou en wachter niet mee, Wascht knap de vaten om, schickt alle ding op zijn stee,Ga naar voetnoot372 Voort, maeckter een eynd' of, en sonder te spotten // lanck,Ga naar voetnoot373 Schrobtme vaerdich de deel, en schuert de potte // banck,Ga naar voetnoot374 375[regelnummer] Hemelt de Coocken op, en stoft het Voor-huys uyt,Ga naar voetnoot375 Schuert de glasen wacker, maer breeckje ien ruyt,Ga naar voetnoot376 Ick selse an jou huer korten, wit de muer inde kamer,
[pagina 30]
En haelt voor een pennewaerd sagheles tot de kramer,Ga naar voetnoot378 Se meughent op de kerf-stock setten, 'tmacher nu wel of. reym 380[regelnummer] Miester wiljer deur wesen, hoe gaeje dus grof?Ga naar voetnoot380 Een hiel penningh aen sagheles om de vloer te bestroyen? Dus doende selje al jou schoone goet wel vermoyen,Ga naar voetnoot382 Denckt alsje dat noch iens doet soo ist een duyt. warnar Dats alliens, 'tmoet nu vol staen, mijn dochter is de Bruyt.Ga naar voetnoot384 reym 385[regelnummer] Daer slae gheluck toe: maer wie selse trouwen? warnar Onse Buer-vryer Rijckert, t'avont sel men maeltijt houwen Op't sluyten van't hylick met de vrienden van elcke zy. reym Bylo dat sel wat costen.Ga naar voetnoot388 warnar De Bruygom houtme vry, 'Tmach gien quaet, hy sel cost en dranck beschicken. 390[regelnummer] Ick gae iens anden Dam, pasje op je sticken.Ga naar voetnoot390 Ick koom terstont weer in, de deur dicht sluyt. Siet toe maeckt het schappelijck, of je raecktet gat uyt.Ga naar voetnoot392 Soo mach pas een ander het bruylofts stuck ghenieten.Ga naar voetnoot393 reym Nu steecken ick en Claertjen ten ooren toe inde verdrieten, 395[regelnummer] De Bruyt, de Bruyt te worden, en s'is op het uyterste swaer,Ga naar voetnoot395 Nu sie ick'er gien muyeren langher an mit me kaer.Ga naar voetnoot396 Ick mach terwijl binnen gaen en doen mijn dinghen, Verwachtende hoe 'tongheluck met ons om sel springhen.	voetnoot75 flucks: snel voetnoot78 altemet: af en toe; vlieghen vanghen: een pak ransel krijgen voetnoot80 sier: zeer voetnoot81 bancken: blijven voetnoot82 rancken: streken voetnoot83 Sel... bedrijf?: moet ik jou soms een verklaring geven voor wat ik doe? voetnoot84 tyje... lijf: ga je dadelijk nog met een knuppel te lijf voetnoot85 Spoeytme: haast je voetnoot86 Hoe wel... ghehanghen: wat zou die er goed aan toe zijn die in de hoop op eeuwig leven gehangen was! voetnoot88 niet: niets; Soo... beck: dan beweegt de duivel je mond voetnoot89 't Ierst dat: de eerstvolgende keer dat voetnoot90 avager: grote boor voetnoot92 terighe huyck: met teer besmeurde mantel (dus zeer traag) voetnoot93 bet: meer; te deghen: goed voetnoot96 totje nuwe jaer: als nieuwjaarscadeau (op nieuwjaar kreeg personeel een fooi) voetnoot97 dus: zo; maisjens: dienstmeisjes voetnoot98 gheweten: gekend voetnoot99 s'Is... nemen: ze is zo sluw als de duivel, en als ze op haar best gaat praten, ben ik bang dat ze me nog eens een poets zal bakken voetnoot102 snof: geur voetnoot105 e stelt: neergezet voetnoot106 mocht raken after: op het spoor zou komen van voetnoot110 dulheyt: razernij; ydele: lege voetnoot111 dus onlancks: zo sinds kort voetnoot113 worm: gekte (zoals de bolworm schapen dol maakt) voetnoot116 snyers: kleermakers; haer ghekruyste schinckels: hun gekruiste benen voetnoot117 ommekomen: gedaan met ons voetnoot118 Van: om; die op haer uyterste gaet: die op alledag loopt voetnoot121 verneemt... sles: indien hij (Warnar) er maar het minste van hoort voetnoot123 Pastey-backers haeck: nl. de haak waaraan de pasteibakker (poelier) dood gevogelte buiten hing voetnoot125 fijntjens op zijn stee: netjes op z'n plek voetnoot126 e moet: gestemd; flus: zonet voetnoot128 het bewaren: het (huis) bewaken voetnoot129 aers: anders; niet een kruys: nog geen duit (op veel munten stond een kruisvormig teken) voetnoot131 Of... taecken?: of is hij soms bang dat iemand die zal komen stelen? voetnoot132 Toch... maecken: Onze Lieve Heer moest me zeker, om jou te plezieren, wel paus van Rome maken (d.w.z. je zou zeker wel willen dat ik zo rijk was als de paus) voetnoot134 Bewaerjeme de Spinneraghen: bewaak jij mijn spinnenwebben maar voetnoot136 sorchvuldich: voorzichtig voetnoot138 offer: als er; een kooltje vier?: om een (kooltje) vuur te vragen...? voetnoot141 metter veech: onmiddellijk voetnoot142 meughen: kunnen; back: nl. de regenbak voetnoot143 sluyper: insluiper voetnoot145 leur: prul voetnoot147 by gans doot: bij Gods dood voetnoot151 te byster schrickelijck: al te verschrikkelijk voetnoot152 sonder sorgh: wees maar niet bang; voor haer brand'men hoornen: haar (Fortuna) weert men, door hoorns te verbranden (zoals men deed om de pest af te schrikken) voetnoot153 poep: onzin! voetnoot154 aerseling: achteruit voetnoot156 an dees zy de middelstraet: aan deze kant van de middenbestrating (nl. van de grote stenen in het midden van de straat) voetnoot159 snuyven: rond te snuffelen voetnoot162 Princen Hof: dit voormalige klooster aan de Oudezijds Voorburgwal, dat sinds 1578 in gebruik was als logement voor prinsen en andere hoogwaardigheidsbekleders, werd door de schutters gehuurd voor officiële bijeenkomsten voetnoot163 resolveren: beslissen; het ghelt: het merendeel van de opbrengst uit boeten, verschuldigd voor overtredingen van de reglementen, kwam de leden toe; spelen: handelen voetnoot164 doelen: de schuttersdoelen (schietbanen) bij het Singel; lepels ommedelen: lepels die worden uitgedeeld (de officieren van de schutterij mochten het geld uit de boetekas aan o.a. lepels besteden) voetnoot165 Compareer: verschijn voetnoot166 al het resjen: wat er overblijft; opsnappen: verteren voetnoot168 e vonnen: gevonden voetnoot170 Des...sparen: als ik nu nalaat hen tot sparen aan te zetten, zal het heel makkelijk achterdocht wekken voetnoot172 Om dat: namelijkdat voetnoot173 nauw: zorgvuldig; heel: verberg, noch: toch voetnoot174 feest: hartelijkheid voetnoot176 pleech: placht voetnoot177 vaer: vader voetnoot178 t'uwen besten: het ga u goed voetnoot181 aen een zy: aan kant voetnoot182 ty: ga voetnoot183 huyden: heden voetnoot184 ten besten duyden: positief uitlegt voetnoot185 reen: woorden voetnoot186 kleen: gering voetnoot187 kallen: kletsen voetnoot188 niet met allen: helemaal niets voetnoot189 maer: slechts; begeer: verlangen voetnoot192 Maer... daghen: wel, je wordt haast een man op jaren voetnoot196 Daer slae gheluck toe: daar heb ik mazzel! voetnoot197 vyghen: hier dubbelzinnig als zoete lekkernij (een probaat middel ter opbeuring van afgewezen mannen) en als oorveeg voetnoot198 je...kryghen: je zou je vandaag of morgen beet laten nemen voetnoot200 Mienje om't wats: meen je 't in ernst; om den hals: verloren voetnoot203 Niet mochtjeme: niets kon je me voetnoot204 stien veur mijn poot: steen tegen mijn kop voetnoot205 sneefde: een misstap beging voetnoot206 'tMocht...waer: het (huwelijk) zou best goed kunnen zijn voetnoot207 salighe: goeie voetnoot209 doetme...op: bezorg me voetnoot210 Mits bevoorwarend': op voorwaarde; 'tgat: de deur voetnoot211 Weetje daer raet toe: als je dat voor elkaar kunt krijgen voetnoot212 deunter me: spot ermee voetnoot213 alle jocke laet varen: alle gekheid op een stokje voetnoot216 ghetrogghelt: afgebedeld voetnoot217 temen en lemmen: zaniken en zeuren voetnoot218 plock: deel voetnoot219 Zy kan ryen en omsien: zij is voortvarend maar voorzichtig voetnoot221 trijp: kreng; En steurtje niet: maak je niet druk; guytenspel: boevenstreek voetnoot223 Wel ghereet, wel ghekleedt: met de nodige contanten en goed gekleed voetnoot225 quicks: lustig voetnoot228 We dienen mekaer niet: we passen niet bij elkaar voetnoot229 schoon-praet: mooipraatster voetnoot235 niet ten besten: geen geld; slecht: arm voetnoot236 goelick: vriendelijk voetnoot237 om zijn schulde ren: rent om de schulden (aan hem) te innen voetnoot238 Meysjens: dienstmeisjes voetnoot239 stoetery: stoet van meisjes; ghevaert: drukte voetnoot240 sinn'lijckheyt: voorkeur voetnoot241 ick...spreecken: ik ga er de vader over spreken voetnoot243 'tlagh my op mijn leen: ik had er een voorgevoel van voetnoot245 vant: vond voetnoot246 Lanspezaet: onderofficier voetnoot247 van 'tmal: gek voetnoot251 schiet: overkomt voetnoot254 Hart ende swart: gezond en wel voetnoot255 slechte: simpele; van mynen doene: zoals ik voetnoot257 Hebje goedt ghenoeghen: ben je tevreden voetnoot265 Daer...kan: aan wie ik niets meegeven kan voetnoot266 na staet: om haar hand vraagt voetnoot269 slaen op het wilt: op het slechte pad raakt voetnoot270 uw klachten vry stilt: houd maar op met klagen voetnoot271 wat: nl. door een bruidsschat voetnoot272 dat gat sal hy niet boren: dat zal hem niet lukken voetnoot273 kats-hooft: stenen pot (met twee oren); vrijt: vriendelijk is voetnoot274 sonders: bijzonders voetnoot275 ramen: gissen voetnoot276 quansuys...samen: zogenaamd als medevinder voetnoot277 hoe wee isme te moe: wat een ellende voetnoot278 nechtich: haastig voetnoot283 ghegoedt: met (geld en) goederen bedeeld voetnoot288 Sy moghender nae wesen: zij (de vragen) mogen er naar zijn voetnoot289 soo: zodanig voetnoot290 Ick: dat ik; niet een beet: volstrekt niets voetnoot291 te voren niet legghen: niet voorleggen voetnoot292 gheslacht: familie; niet op te segghen: niets op aan te merken voetnoot294 een goed slocker: een goeie lobbes voetnoot295 micken: raden voetnoot296 Die...bricken: daaraan is heel wat te tellen, ze lijken op je duiten voetnoot298 eerlijck: fatsoenlijk; daer: waar voetnoot300 lieght: schort voetnoot307 sucken quant: zo'n rare snuiter; heeft dit oock slot: is dit wel betamelijk voetnoot310 reden: woorden voetnoot313 om te jocken: voor de grap voetnoot314 plech: placht; focken: passen voetnoot315 kalen: arme voetnoot316 overdwaels: trots voetnoot317 waer ick hiel in 't onderspit: zou ik het helemaal afleggen; gelijcken: bevallen voetnoot321 sammelen: treuzelen voetnoot324 sinlijcheyt: genegenheid; vaerter weer uyt: is er weer vandoor voetnoot325 Deur: weg voetnoot326 speult neefjen: speelt verstoppertje (zoals de neefjes-duiveltjes in de rederijkersspelen, die plotseling opkomen en afgaan) voetnoot327 Wie...daer: wie heeft ooit zo ver gereisd dat voetnoot329 wup: wip voetnoot330 trouwen: trouwens; al...sinnen: als het hem in de war maakt voetnoot332 ghevaen: gevangen, beetgenomen voetnoot334 Evangely: de waarheid; meyt: (Warnar spreekt tegen Reym) voetnoot335 mit al: en al; lel: tong. voetnoot336 last: opdracht; sonderling bevel: speciale opdracht voetnoot337 rubben: ribben voetnoot338 de beste koop datje kent: zo goedkoop mogelijk; lubben: castreren voetnoot339 mit een koele moet: in alle rust; verdacht: bedacht voetnoot343 slaetme de moort: mag ik doodvallen voetnoot344 staeje noch jou woort?: hou jij je nog aan je woord? voetnoot346 daer...bedreven: dat is niet belangrijk voetnoot349 blaes: onzin voetnoot352 gheef...hel: eerst geven en later terugnemen voetnoot353 bricken: duiten voetnoot354 'Thans...hooft: straks slaat het je in de bol voetnoot355 niet dan by gheval: slechts als het zo uitkomt voetnoot358 vrienden: familieleden; vergaren: bijeenkomen voetnoot359 het hylick te beschryven: de huwelijksvoorwaarden op te stellen voetnoot360 rechtevoort: dadelijk voetnoot361 daer wy of bancken: waarvan we smullen voetnoot368 clat: klit voetnoot369 snapster: kletskous; verbreden: rondstrooien voetnoot372 knap: snel voetnoot373 spotten: treuzelen voetnoot374 vaerdich: vlug; deel: vloer; potte banck: aanrecht voetnoot375 Hemelt de Coocken op: maak de keuken in orde voetnoot376 Schuert...wacker: lap vlug de ramen voetnoot378 voor een pennewaerd sagheles: voor een penning aan zaagsel voetnoot380 wiljer...grof: wil je het geld erdoor jagen? waarom ben je zo scheutig? voetnoot382 vermoyen: verspillen voetnoot384 Dats alliens, 'tmoet nu vol staen: dat is om het even; het (zeil) moet nu bol staen voetnoot388 Bylo: bij God! voetnoot390 sticken: werk voetnoot392 schappelijck: netjes voetnoot393 pas: straks; bruylofts stuck: geschenk ter gelegenheid van de bruiloft voetnoot395 swaer: zwanger voetnoot396 Nu...kaer: nu zie ik niet meer hoe alles bij elkaar te beredderen valt

Vorige Volgende

Eerste bedrijf

Eerste toonneel

Tweede toonneel

Derde toonneel

Vierde toonneel

Vijfde toonneel