Stichtelyke zinnebeelden

Gepast op deugden en ondeugden, in LVII tafereeelen vertoont

[p. 135]

XXXII.
De hond en sleutel.

Groote nuttigheid.

Men zegt, hoe de oude letterhelden,

In Rome en Griekenland verspreit,

Den Wachthond by een Sleutel stelden,

Als 't wapen van Getrouwigheid.

Maar schynt in de eeuw die wy beleeven,

Naar 't geen men ondervint, de trouw

Niet uit de waereld weg gedreeven,

Gevlugt naar zaliger landsdouw?

Voorwaar 't is geenzins buiten duchten,
Dat hier de vroomen over zuchten.

[p. 136]

XXXII. Zinnebeelt.

Gelyk die genen, welke men over de bewaringe, en opzigt zyner goederen stelt (het geen door den sleutel verbeelt wort), waarlyk getrouw worden geschat; zoo vinden wy ook by d'oude Schryvers, dat zy den Hont, welks natuurlyke getrouwigheit voor zyne opvoeders bekent is, tot een zelve Zinstaal hebben gebruikt. Voorbeelden zullen ons gezegde bevestigen. 't Eerste heeft Rome gezien, als Appius Junius, en Publius Silius Borgermeersters waren. Titus Labienus, gevangen zynde, liet zyn Hond niet na, altyt aan zyn zyde te leggen. Naderhant gevonnist, en van eene hoogte geworpen; een straffe dies tyts te Rome, omtrent dusdanige misdadigers als hy was, gebruikelyk: zoo bleef de Hond, betoonende alle teekens van droefheit, gestadig by het doode lichaam van zyn Heer; dragende alle de spyze, welke hem werd toe geworpen, aan des zelfs bestorven mont. Eindelyk wanneer het doode lighaam in den Tyber geworpen wiert, sprong gemelde Hont, uit trouhartigheit, en verwonderlyke liefde, naar het zelve toe, houdende dat nog een lange wyl boven water, tot groote verwonderinge van allen die het van de boorden des Tybers aanzagen.

Het tweede voorbeeld is de getrouwheit der twee Jagthonden van Graaf Floris den V. zoon van Koning Willem, den XVI Graaf van Hollant. Deze op de Jacht wreedaardig vermoort, bleven de gemelde honden die hem altyt in zyn leven gewoon waren te verzellen, by het doode lighaam, en het graf, onaflokkelyk, zonder te willen eeten of drinken, leggen, waar van als nog het ruggestuk van

[p. 137]

den Graaflyken gedenkpenning de gedachtenis draagt, in L. Smids Graaflyke Zinnebeelden pag. 38. te zien, die daar by zeit:

Of moet ik Floris in het sneuvelen betreuren,

Met al zyn vrienden zoo blyhartig op de jagt?

Dit moest in scythie, niet in het Sticht gebeuren.

Ontmenste menschen, die uw trouw dus eerloos schond,

Komt by dit graf en leert getrouwhiet van een hond.

Het derde verschaft ons de Ridder Hooft in zyn eeuwigh werk der Historien, daer hy meldende het gevaer, waer in de Prins van Oranje was, wanneer de Spanjaarden hem by Bergen quamen besteken, en byna gevangen namen, dus zyne sierlyke reden vervolgt: Daar op stort Juliaan zelf in met geen minder heftigheit, en vellende alle de wachten, die hy in den wege vondt, spat deur, tot op de wapenplaats, voor de tente des Prinsen: zoo gezwindelyk dat de wachtdrom aldaar niet gewaarschuwt werd, dan met den slagh, en als hun volk derwaart gevloden quam met den vyant op de hielen. De Prins bedankte zich zich meenigmaal hierna der getrouheit van eenen hont, die door 't gerucht aan 't huilen raakte, voorts op zyn aangezicht sprong, en hem met krabbelen wekte, eer iemant van zyn gezin uit den slaap schoot. En hielt hy sedert, tot op zynen sterfdagh toe, altydts eenen wagter van die afkomst: gelyk 'er ook verscheiden by zyn hofjonkers gevoedt werden. Zonder de voorzorge van dit dier, hy waar gevangen geweest.

Terwyl ik my verluftig in den edelen taalvloedt van dezen Schryver vind ik nogh een exempel by hem, dat niet minder der meldinge waerdigh is. Dit vint men in het vyftiende boek der zelve Nederlantsche Historien. Daer verhaalt hy hoe Imbyze den Baljuw van Axele en eenen Muzaart, by wege van puure datelykheit, dooden liet, bevelende 't werk

[p. 138]

zynen Stedehouder Kornel, Jakob van Micghem; die tien of twaalf zyner soldaten afvaardigde, met onthiet om hen te vangen, en dan heimelyk van kant te helpen. Deze knechten, zegt hy, hebbende dit paar betrapt, verklaarden gelast te zyn hen te voeren, daer zy lichtelyk lange zitten zouden, en rieden hun derhalven, zich van gelt, lywaat, en andere behoeften te voorzien. 't welk geschiedt zynde bragten zy hen tot by Gent, voor de Muiderpoort aldaar om 't leven; en een hont het stuk uit. Want alzoo zy de lyken in een put by de galge gedolven hadden, bleef dit dier leggen huilen aan 't graf zyns meesters; tot dat het schalk oog maakte aan zekeren Molenaar, door wien dem maagen, vlytigh in 't naspeuren, achter de waarheit raakten.

Hierom voert Fedrus in de laatste Fabel des vyfden boex eenen hont in, die out geworden, en hier door geene blyken meer van zyne trouw en wilvaerdigheit kunnende geven, t'onrecht van zynen heer bestraft wort, die door veelvuldige ondervinding lang genoeg bespeurt had, dat het trouwe dier.

Voorhenen noit bezweek in dapperheit of vlyt,
Maer eigenlyk begon te quynen door den tydt.