De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

Mozes, de midsman

Stil, nei dat wylde feest fan 'e deis to-foaren, lei it tinte-kamp yn 'e gleone simmersinne. Yn 'e donkere tinten skûle it folk; hja doarsten mar amper bûten to kommen, sa bang wiene se, dat Gods grime op 'e nij oplôgje soe en har fortarre. En sels op Mozes hiene se it dizze moarn net stean, sa siet de skrik der noch yn foar syn wapene Leviten. De trije tûzen deaden wiene deselde jouns noch bigroeven en der wie neat mear to sjen fan hwat der bard wie, mar it oardiel wie noch net forgetten.

Hja hoegden wier net bang mear to wêzen foar Mozes! Yn 'e ûren dat er wekker lein hie, wie syn lilkens bikommen en de oare moarns, doe't er der ôf kaem, wist er hwat him to dwaen stie. Hy soe nei de Heare ta op 'e berch en pleitsje foar syn folk. Hja hiene in great kwea dien en it soe gjin wûnder wêze as God har fordie, mar hy woe dochs jit bidde. Hy koe it net oansjen dat it oardiel komme soe oer dit folk dat er út Egypte opfierd hie, dat er laet hie troch de sé, dêr't er in lang jier om wraksele hie mei de Farao. It wie gjin maklik folk, dat wist er nou wol foar goed, mar it wie syn folk en as it moast, woe er foar har stjerre.

En doe't er by de Heare wie, heech op 'e berch yn 'e tsjustere wolk, sei er ‘O Heare, in swiere sûnde hat dit folk sûndige, dat hja har gouden goaden makke hawwe, mar wol har lykwols de skuld forjaen. En as de straf dochs komme moat, och Heare, lit my dan stjerre yn it plak fan dit folk: dylgje myn namme dan út yn it boek fan 'e libbenen.’

De Heare wist wol dat Mozes dit folk tige leaf hie; Hy wist ek dat Mozes miende hwat er sei en dat er mei blidens it libben jaen soe om Israël to rêdden, mar dochs koe Er dit offer net oannimme. Ien kear, as de tiid fol wie, dan soe der in Midsman komme dy't syn libben jaen soe foar syn folk en dy't al har sûnden wei-nimme soe: Gods eigen Soan. Mar hwat Dy dwaen soe, dat koe gjin minske, sels gjin minske sa great en hillich as Mozes. Mar dat er it dwaen woe, dat er syn libben oer hie foar in dwers en oerhearrich folk, dat wie dochs wol goed en de Heare hie der him leaver om.

Tsjin Mozes sei Er: ‘Ik sil dyn libben net weinimme; Ik sil mar allinne skrasse út myn boek, dy't tsjin My sûndige hat. Dat gean hinne, dû en it folk Israël en Ik sil in ingel foar jim útstjûre en dy sil jim liede nei it lân dat Ik Abraham en Izaäk en Jakob sward haw, hwant sels sil Ik net mear mei jim gean. Hwant as Ik yn jim formidden wie en it folk kaem him wer to misgean, dan soe Ik har fordylgje en der soe gjin ien oerbliuwe. Mar gean nou earst nei ûnderen en siz tsjin Israëls bern dat hja rouje moatte en alle sier fan goud en sulver ôfdwaen en dan sil Ik sjen hwat Ik oan har dwaen sil.’

Dat boadskip brocht Mozes doe wer oer en hiel it folk teach de pronk út en roude, dagen en dagen lang. Hja wiene wol bliid dat God har sparje woe en dat Er har dochs noch bringe soe yn it biloofde lân, mar hja founen it freeslik dat de Heare nou net mear by har wêze woe en dat ynpleats in ingel foar har út gean soe. Ek Mozes doarst sûnder de Heare de reis net oan, mar hy hope noch altyd dat it dochs noch goed komme soe. Hy soe biddende bliuwe, op hope dat de Heare noch werom kaem. In ein bûten it kamp sette er yn dy dagen in tinte op, de tint fan 'e Gearkomst neamde er dy, en fan tiid ta tiid gyng er dêr hinne om by God to wêzen en mei Him to praten lyk as in freon praet mei syn freon. En elke kear as it folk fornaem dat Mozes wer nei de Heare soe, riisden se oerein en gyngen stean yn 'e doar fan 'e tint en seagen him foarbygean, bang en beevjend; en as dan de Heare del kaem

[p. 121]

en de tsjustere wolk stie foar de Tint fan 'e Gearkomst, dan bûgden se djip en earbiedich en dan, en net earder, gyng elk syn wegen. Letter hearden se wol fan 'e âldsten hwat de Heare to sizzen hie...

Op in kear, doe't it folk al dagen rouwe hie, bigoun Mozes der wer oer. ‘Heare’, sei er earbiedich, ‘Jo hawwe sein dat wy fierder moatte, mar nou witte wy noch noait hwa't ús liede sil: Jo sels of ien fan jins hillige ingelen. Siz it my dochs hoe't it komt, hwant ik haw ommers genede foun yn jins eagen en dit folk is op it lêst jins eigen folk!’

De Heare antwurde: ‘Soe Ik dan sels mei gean moatte, om dy rêst to jaen?’

Doe sei Mozes: ‘Heare, as Jo net sels mei geane lit ús hjir dan leaver bliuwe! Hwant hwer soene wy oars oan sjen kinne dat jins gunst oer ús is, oer my en oer it folk, as dêroan, dat Jo by ús binne en mei ús reizgje nei it biloofde lân?’

En ek dizze kear hearde de Heare nei syn freon Mozes en sei dat Er wer mei har optsjen woe. ‘Mar’, sei Er noch, ‘it is net om it folk, dat Ik it doch, mar allinne om dy: hwant dû hast genede foun yn myn eagen en Ik ken dy by de namme.’

Mozes wie tige bliid; bliid om it folk, mar ek tige bliid om hwat God fan himsels sein hie. Nou wist er foargoed dat God syn freon wêze woe en nou doarst er alles freegje. ‘Heare’, sei er, ‘lit my dan jins antlit sjen!’

It wie de twadde kear dat Mozes hwat frege dat net mûglik wie. Likemin as hy stjerre mocht foar in sûndich folk, likemin koe in minske Gods hearlikheit sjen. Mar ek nou waerd de Heare net lilk en hy sei dat Mozes de berch op gean moast en as er dêr dan stie yn in kleau fan 'e rotsen, dan soe Hy, de hege Heare, foarbygean en dan mocht er to-minsten hwàt sjen fan syn hearlikens. De oare deis soe it wêze en gjin ien oars mocht der by wêze en Mozes moast twa nije stiennen tafels meinimme, dan soe de Heare dêr ek wer de Tsien Wurden ynskriuwe.

De oare moarns yntiids gyng Mozes de reis nei de Heare oan, earbiedich, de beide stiennen yn 'e hân en alhiel net bang. Stil stie er yn 'e rotskleau en wachte. Doe't er de Heare kommen hearde, seach er neat mear: der skoude hwat foar syn eagen, net oars as bidiek de Heare se mei syn hân. En doe ynienen koe er sjen. Net al Gods hearlikheit seach er, net mear as fan efteren in skyn fan syn glâns, mar it wie genôch en it wie hearliker as er ea dreamd hie. Doe wist er, dat er noait hjir op ierde Gods antlit sjen koe, dat gjin minske-eagen Him sjen soene en libje.

Hy bûgde de holle en die noch ienkear de fraech dy't him op it hert baernde: ‘Kom dochs yn ús formidden en gean foar ús út, hwant al is dit folk steech fan nekke, dochs forjowe Jo ús ûngerjochtichheit en nimme ús oan ta Jins erfdiel.’

Doe liet God him fan Mozes forbidde en Hy biloofde dat Er mei gean soe en dat Er har feilich bringe soe yn it lân Kanaän. En sa mocht Mozes, biddende foar syn folk, dochs de Midsman wêze: byld en foarbyld fan dy Iene, dy't letter komme soe en dy't mear is as Mozes.

It wie in greate dei yn it libben fan Mozes, dizze moeting op 'e berch. Noait koe er letter krekt fortelle hoe't it west hie, hoe hearlik en hoe wûnderlik, mar doe't er, dagen en dagen letter wer ûnder kaem, de beide tafels yn 'e hân dêr't Gods eigen skrift op stie, doe blonk syn antlit noch sa, dat er in kape nimme moast en bidek der it blinken fan syn holle mei...