De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

[p. 205]

‘Stjerre mei de Filistinen’

Hja brochten him nei gaza, nei deselde stêd dêr't er ien kear de poarte droegen hie en bounen him mei twa koperen keatlings. De earste dagen wie der oars neat as pine en haet; doe't it slimste hwat bikommen wie setten se him oan it wurk en moast er yn 'e mole rinne. Der hie in dei west dat er it nôt fan 'e Filistinen yn 'e brân stiek; nou, yn 'e finzenis, mealde er har it moal. Hy makke lange swiere dagen en yn 'e nachten sliepte er fan klearebare wurgens. En altyd wie dêr de hún fan 'e fijannen en, as er net hurdernôch roun, de swipe oer de bleate rêch. Tweintich lange jierren hiene se hjir nei útsjoen; nou soe er fiele, dy Daniter, hoe't Filistinen har wreke; de tsjelk fan 'e skande soe er leegje oan 'e boaijem ta.

Mar slimmer as de skande en de hún, slimmer as it forlies fan beide eagen, wie de skuld dy't er op him laden hie, de sûnde tsjin de Heare. Gods nazireër hie er west, ôfsûndere fan alle oare minsken, en ynpleats dat er syn folk in foarbyld west hie, wie er syn eigen wylde wegen gien. Mei frjemde froulju hie er omslein en de wet fan Mozes forachte. Hy woe net langer de tsjinstfeint des Heare wêze, nou wie er ynpleats de slaef fan 'e ûnbisnienen. Hie oait in minske sa slim sûndige? Wie oait in soan fan Israël sa djip fallen?

En nou hie er syn lean, it bitter lean fan 'e sûnde: de finzenis, de swipe, it slave-wurk en dizze ivige nacht. Syn beide eagen... O God, hwat wie dat freeslik, blyn to wêzen. Noait soe er de heuvels wer sjen fan syn heitelân, de wite huzen fan Soareä, de blauwe loften, de donkere bosken. En altyd, yn syn hert, it birou oer in sûnde, dy't to great wie om forjown to wurden.

Of soe de Heare him dochs noch forjaen wolle? Soe syn barmhertigens sa great wêze, dat Er sels dizze skuld bidekke woe? It folk fan Israël hie him ek altyd wer forlitten en hoe faek hie Er har net útholpen? Wie dan gjin skuld to swier foar syn genede, gjin sûnde to great? O, Heare, tocht er, ik haw it net fortsjinne, mar dylgje myn sûnden út en nim my wer oan. Hy bûgde de holle. Nou hie er skrieme kinnen, as er noch eagen hawn hie. En lyk as er sa faek al dien hie yn dizze wiken, striek er mei de hân oer syn holle. Mar dat koe dochs net... Waerd syn hier wer langer? Groeiden syn lokken wer út? It wie sa. Mar dan hie God him noch net forgetten, dan seach de Almachtige noch nei him om. Syn hier! Dit naem er as in teken, in teken dat syn sûnde forjown wie.

Sûnt dy deis droech er syn lot geduldiger. Elke dei fielde er nou nei syn hier; it wie sa, it woechs hurd. Soms, as er jouns net sliepe koe, tocht er, dat nou miskien syn âlde krêft noch ris werom komme koe, dat God him noch ien kear brûke soe om de Filistinen to slaen. As syn hier wer lang wie... En dan kaem de twivel wer yn him omheech. It koe ommers net! De Filistinen soene syn lokken wer ôfknippe. En al soene se dat net dwaen, hwat joech it dat er sterk wie, as er dochs gjin eagen hie? Hwat holp him macht om to slaen as er net sjen koe hwêr't er sloech? Né, it hie gjin sin, al dy dreamen fan wraek. Salang't er hjir yn dizze finzenis siet, koe er dochs neat dwaen. Hwat joech it dat er in soldaet dea sloech dy't op him paste, of in slaef dy't him iten brocht? Né, de geast soe net wer oer him komme en noait soe er de fijân fan syn folk wer slaen. ‘Hy sil in bigjin meitsje mei Israëls forlossing...’ O God hwat in lyts bigjin hie it west.

Op in dei, doe't er wer yn 'e mole roun, kamen soldaten om him to heljen. Syn hert bounze. Wie dit fan God? Hie de Heare dochs noch wurk foar him? Hja fierden him troch de strjitten nei de timpel fan Dagon. ‘Hwat moat ik?’ frege er. Hja soene him dochs net offerje litte, dy ûnbisnienen? Dat die er noait! Dan stoar er leaver. Ien fan 'e soldaten fortelde it him. Hjoed wie it feest yn Gaza, it greate oerwinningsfeest, omdat Dagon har fijân yn har hannen jown hie. Ut alle doarpen en stêdden kamen se hjoed om it tank-offer to sjen en op it feest moast hy ek in rol spylje: dounsje moast er, dat alle man yn Filistéa witte soe dat Simson har gjin kwea mear dwaen soe. De timpel wie al fol: allinne op it platte dak sieten trije tûzen minsken en dêrûnder, oan 'e greate offertafel sieten de fiif keningen...

En djipper bûgde Simson de wurge holle. Dounsje moast er dus op it feest fan Dagon en de Filistinen soene har formeitsje

[p. 206]

mei syn bline sprongen! Dat er dy skande nou ek noch drage moast! En hy hie noch tocht dat dit fan 'e Heare wie! Dounsje. Syn eigen skande soe er dounsje. Mar ek dit hie er fortsjinne. Hy hie it himsels oandien.

En doe ynienen gyng it him troch de holle: de pylders, de beide pylders dêr't it dak op steunt. It koe net, it soe to moai wêze, mar as dy pylders foelen, stoarte de hiele timpel yn. Hy twong himsels om kalm to bliuwen. Hja mochten neat oan him fornimme. ‘Dy timpel’, sei er, ‘is dat de greate Dagons-timpel mei de twa pylders, dy't ik wol ris sjoen haw?’ De soldaten laken. Wis, dy wie it. Ja, hy hie al ris in kear earder to Gaza west. Doe hie it syn dei west en nou wie it Dagon sinesl

As yn 'e dream roun er fierder. As dat nou ris koel As de Heare him nou noch ien kear helpe woe... Hy koe it noch net leauwe; it wie to moai. Mar hie God him ek net holpen de deis fan Lechi tsjin in leger fan fijannen? En gyng it dan hjoed net om Syn namme en eare op dit feest fan Dagon?

Doe't er de timpel ynkaem, oan 'e hân fan in slaef, briek oan alle kanten de jubel los. It waerd in machtich koar fan stimmen, in stoarm fan lûden. ‘Us god hat yn ús hân jown dy't ús lân forwoaste, dy't ús fijân wie en ús forsleinen formannichfâldige’. Dat wie it slimste noch, dat Gods namme lastere waerd om him; dat Dagon priizge waerd om syn sûnde. En djip út syn hert wâlle de bea omheech: Heare, lit my noch ien kear jins nazieër wêze. Ik haw Jo ûntrou west en jins hillige namme to skande makke; lit my nou jins namme great meitsje yn dit hûs fan Dagon.

Doe brochten se him midden yn it foarhôf. Fan it dak ôf rôpen se: ‘Lit Simson kunsten dwaen. Lit him foar ús dounsje! Dounsjel’

Letter, doe't de wylde muzyk forstomme wie, mocht er rêste. Tsjin de slaef dy't him laette sei er: ‘Lit my de pylders bitaeste, dat ik der tsjin oan lynje kin’. It mocht. Nou wist er, dat God him net mear gram wie. Syn hannen gyngen oer it glêdde marmer. Se stiene deun by elkoar, krekt sa't er tocht hie. Noch ien kear sei er in gebet, lûd en hertstochtlik, mar net ien fan 'e Filistinen begriep it goed. ‘Heare, Heare, tink dochs oan my, en sterkje my dizze iene kear noch, o God, dat ik ien fan myn beide eagen oan 'e Filistinen wreke mei’. Tagelyk wist er dat syn gebet forheard wie. Hjoed wie er sterker as doe't er de poarten briek; hjoed wie neat mear ûnmûglik. Hy fette de beide pylders dêr't it hûs op rêstte en bûgde him út alle macht. Trije tûzen, allinne op it dak... Fiif keninnen... ‘Lit myn siele stjerre mei de Filistinen’. Doe knapten de pylders stikken en it dak stoartte yn. It foel op 'e fiif foarsten en op it byld fan Dagon; it foel op Simson en op 'e Filistinen. Doe't de wolk fan pún en moude fordreau op 'e wyn, klonk it jammerjen fan 'e Filistinen oer Gaza, de sterke stêd...

Sa stoar Simson, de soan fan Manoach, de nazireër Gods en de rjochter fan Juda en Dan en de deaden dy't er yn syn stjerren deade hat, wiene mear as dy't er by syn libben deade hie. Hy foel net om 'e nocht. By syn libben hie er lang net altyd op syn plak west en syn folk hie him net bigrepen en hie him allinne stride litten, mar hy stoar dochs as in nazireër en as in strider foar syn folk. Soms hie er syn plicht foar dat folk oer forgetten en libbe er foar himsels, nou wie er foar datselde folk de dea yngien.

It nijs fan syn wûnder stjerren roun troch de stêdden en doarpen fan Dan en Juda en it joech it bange folk wer moed en in bigjin fan hope. As Simson, dy't syn God forlitten hie om frjemde froulju, dochs noch Gods nazireër wêze koe, dan koe ek Israël, dat altyd wer achter de ûngoaden oanroun, Gods folk wêze. Dan wie it libben fan dizze wylde fjochter it byld fan syn sûndich folk en tagelyk in klear biwiis fan Gods genede. En noait mear as yn syn eigen stjerren hie er syn folk it boadskip brocht: dat de Heare genedich is.

Ut 'e stêd fan Soraeä triek in lytse kloft moedige mannen nei Gaza ta. Under it pún fan 'e fallene timpel founen se Simsons lyk en earbiedich droegen se him nei hûs en bigroeven him yn it grêf fan syn heit Manoach.