Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1) (1949)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)
Afbeelding van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)Toon afbeelding van titelpagina van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (7.20 MB)

Scans (131.96 MB)

XML (1.68 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

bijbel / bijbeltekst(en)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

(1949)–Ulbe van Houten–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Saul, de soan fan Kis

Al lang foar't it folk fan Israël om in kening frege en Samuël har syn tasizzing die, hie de Heare in kening foar har útsjoen: Saul, de soan fan Kis, út 'e stam fan Benjamin.

Hy wie in man fan om en by de fjirtich jier, dizze boere-soan út it stedtsje Gibea, sterk en breed en in holle greater as oare minsken. Alle dagen die er gewoan syn wurk op it lân en it kaem net by him op dat er ienris roppen wurde soe ta heger steat, ta it keningskip oer alle stammen fan Israël. Op in kear rekken de ezelinnen, dy't fier fan hûs weiden, wei en stjûrde syn heit him der op út om se to sykjen. Ien fan 'e feinten gyng mei.

Hja wiene al in pear dagen fan hûs, de beide mannen, doe hiene se noch neat fan 'e ezelinnen fornommen en Saul praette der oer om wer nei hûs; hy tocht dat syn heit wol ris oer har ynsitte koe ynpleats fan oer de ezels. De feint lykwols, wist better rie. Hja wiene flak by Rama, de stêd dêr't Samuël wenne en it like him ta dat hja earst de sjenner freegje moasten. Saul foun it wol goed, mar dy't nei de sjenner gyng - sa neamden se doetiids in profeet - en God bifrege, dy moast in geskink meinimme en hja hiene neat by har; sels it

[pagina 223]
[p. 223]

brea foar ûnderweis wie sa goed as op. Mar de feint liet it der net by sitte, hy taestte yn 'e gurle en der foun er yn in hoekje noch in kwartsje, it fjirde fan in sikkel sulver. As hja dat dan de profeet ris joegen? ‘Dat is in wiis wurd’, sei Saul, ‘lit ús dan nei Rama gean’. In kwartsje wie wis gjin great stik jild, mar it wie better as neat en greate stikken soe de sjenner ek net wend wêze. Hy koe net witte dat it dizze kear wol sûnder jild koe, hwant Samuël forwachte him al. De deis fan to foaren hie de Heare tsjin him sein: ‘Moarn om dizze tiid sil Ik in man út 'e stam Benjamin nei dy ta stjûre; dy silstû salvje ta foarst oer myn folk Israël en hy sil har forlosse út 'e hân fan 'e Filistinen’.

Hja hearden fan fammen dy't de stêd út wei kamen om wetter to heljen, dat Samuël yn 'e stêd wie en dat er nei de offerhichte soe, tichte by de stêd, om oan to sitten oan it offermiel. Fuort by de poarte fan 'e stêd troffen se him. En wylst hja op him takamen, sei de Heare tsjin him: ‘Dit is de man dêr't Ik dy fan sprutsen haw.’ Tagelyk wie Saul al by him en frege: ‘Kinne jo ús miskien sizze hwêr't yn dizze stêd it hûs fan 'e sjenner is?’ Samuël seach him oan en glimke: ‘Ik bin de sjenner sels. Mar ik stie ré om nei it offerfeest ta, dat op 'e hichte hâlden wurdt, dat kom nou mei my, hwant jim moatte hjoed by ús ite. En dy ezelinnen, dy't wei wiene, sit dêr mar net oer yn, hwant dy binne der al wer. Nammers, hwat bitsjutte in mannich ezels, nou't dat hwat hiele Israël bigeart foar jo en jins heite hûs is?’

Saul wist net hwat er der sa gau oan hie. Hwat woe dy sjenner dochs? Hwerom moasten se mei oan it miel yn dizze stêd dêr't gjin ien him koe? Hoe kaem it dat Samuël oer dy ezelinnen bigoun, noch ear't er der nei frege hie? En hwat bitsjutten dy lêste, wûndere wurden? Hy koe dochs net bidoele dat it keningskip foar him ornearre wie? En dimmen sei er: ‘Ik bin út 'e stam fan Benjamin, de lytste yn Israël en myn geslacht is lang it greatste net; hoe sprekke jo my dan mei sokke wurden oan?’

Mar Samuël gyng der net fierder op yn en swijend, djip yn gedachten gyng er har foar nei de offerhichte. Dus dizze man soe kening wurde fan Israël. It hie wol minder kinnen! Breed yn 'e skouders wie er, tige lang en hy roun mei linige, feariende stappen. En sa gewoan wie er, alhiel net greatsk en út 'e hichte, al hie er dan in tsjinner mei op reis. Hy soe joun noch wol mei him prate, mar hy koe it net helpe, hy mocht him nou al greach lije. En al de biswieren tsjin it keningskip, dy't er de deis fan Mispa sa breed útmetten hie, foelen by him wei. Dizze man woe er sjen oan it haed fan in leger, in gouden keningsdiadeem om 'e foarholle, it bleate swurd yn 'e brune fûst...

Yn 'e keamer, dêr't de offertafel ré stie en de tritich gasten al wachten, sette er Saul op it eareplak en de kok sette foar Saul it skouderstik del, it bêste fan it offerfleis, It koe him neat skele dat de mannen fan Rama de frjemdling mei skeane eagen oanseagen; dat moasten se hjoed sa mar nimme, letter soene se it wol better bigripe. Nei it miel gyngen Saul en syn tsjinner mei him nei hûs en dy stille joun, op it platte dak, praetten se lang en earnstich. It wie al let doe't hja har ta sliepen joegen.

 

De oare moarns bitiid, de dage wie noch mar amper oan 'e loft, wiene se al wer klear om fuort en lyk as it foeget foar in hege gast oer, brocht Samuël har in ein. Op it fjild, om 'e stêd, wie it stil; sa fier't hja sjen koene wie der net ien dy't har steure koe. ‘Bliuw hjir stean’, sei Samuël, ‘stjûr jins feint in ein foarút, hwant ik haw in godswurd oan jo’.

Hja wachten sa lang dat de feint har net mear forstean koe; doe naem Samuël ûnder syn mantel wei de krûk mei oalje en geat dy leech oer Saul syn holle. ‘Sa salvet de Heare jo ta kening oer syn erfdiel’. Doe sloech er de earmen om him hinne en patte him. It like wol as naem in âlde heit ôfskie fan in soan dy't er leaf hie.

Samuël bigriep wol dat it in great ding wie foar Saul, dat er kening wurde moast; to great hast om it to leauwen en dêrom joech er him in teken dat alles neikomme soe. ‘As jimme strak fierder reizgje, sille jim earst twa mânlju treffe by it grêf fan Rachel en dy sille jim fortelle dat de ezelinnen foun binne; dan sille jim by de ikebeam fan Thabor trije mannen moetsje dy't op reis binne nei de timpel to Bethel, de iene mei trije bokjes, de oare mei trije bôlen en de tredde mei in folle wynsek. Dy sille jimme sounfreegje en jo twa bôlen jaen. En ta bislút sil jim ticht by hûs in skare profeten

[pagina 224]
[p. 224]

yn 'e mjitte komme mei musyk en lûd gebear; dan sil de geast oer jo komme en jo sille mei har profetearje’.

Dêrnei gyng de âlde profeet syn wegen en Saul en syn feint setten de stap nei hûs. It kaem krekt út sa't Samuël sein hie en doe't hja by de heuvel fan Gibea kamen dêr't de Filistinen in pylder set hiene, hearden se yn 'e fierte de optocht fan profeten al. Stadich kamen se by de hichte del, de musyk foarop, en op 'e maet fan fluiten en tambourinen dounsen en sprongen se. En al mar oan profetearren se: wylde klanken dêr't gjin ien hwat fan forstean koe. En sa mar ynienen wie it oft Saul in oar minske waerd; fan in stille, kalme boer waerd er in oerstjûr profeet. Wyld mealden syn lange earmen yn it roun en midden tusken de dounsers roun er. Hy wist sels net mear hwat er die: boppe it wyld trelit fan harpen en fluiten bearde syn swiere stim.

Fansels wiene de minsken fan Gibea útroun om dizze frjemde optocht to sjen. It barde net faek dat sa'n rige profeten troch it lytse stedtsje triek en foaral de bern founen it prachtich. It soene wol frjemden wêze; it barde net faek dat in Israëlyt oan soks mei die. En doe wiisden se nei Saul dy't in holle boppe de oaren útstiek. Wie dat wier de soan fan Kis? Mar dan wie alles fierder mûglik. Trije dagen lyn wie er fuortgien om dy ezelinnen to sykjen, in fatsoenlik boereman, en nou krige syn heit him sa wer thús. Skamme er him dan nearne mear foar? En sels hie er al greate bern! De boargers fan Gibea skodden de wize hollen. ‘Is Saul nou ek al ûnder de profeten?’ En ien fan harren rôp forachtlik ‘Och minsken, lit se gewurde, dat nuver folk. Hwa is har heit?’ En dat lêste, as it sà sein waerd en op sa'n toan, hearde doe-tiids as in swiere forwinsking.

Saul bleau net lang by de profeten; dyselde deis noch kaem er werom en gyng bidaerd nei hûs. Gjin ien koe mear hwat oan him sjen en de minsken fan Gibea hiene der har niget oan. Sa kalm en evenredich gyng er de strjitten lâns, as hie er noait op ljochtskyndei mei sok dwylsinnich folk op 'en paed west! It skynde dochs hwat ta to fallen mei him...

Hja hiene it ris witte moatten dat dyselde Saul in wike-mannich letter har kening wêze soe. Mar hy praette der mei gjin ien oer, sels net tsjin syn neiste famylje, doe't dy him útfregen oer de lange reis. De oare moarns gyng er gewoan wer nei it lân.

 

Net lang nei dizze frjemde histoarje teagen de mannen fan Israël wer op nei Mispa. Elk dy't heal koe gyng dizze kear hinne, hwant hjoed soene se hearre hwa't har kening wurde soe.

Samuël spriek earst it folk noch ta. Hy koe it noch net goedkrije dat hja in kening easke hiene; dit folk hoegde gjin ierdske foarst om't hja God ta kening hiene. Mar om't God goed oer har wie, hie Er dochs in kening foar har ornearre en nou, de dei fan hjoed, soe Er mei it lot útwizing dwaen. Dan koene se to-minsten letter, as der hwat kaem, net sizze dat Samuël in forkearde kar dien hie! Hwant net hy biskikte har de kening, mar God.

Doe wurpen se plechtich it lot foar it antlit des Heare en Hy stjûrde it sa dat it lot foel op Saul, de soan fan Kis, út it geslacht fan Matri, út 'e stam fan Benjamin. Dus in Benjaminyt soe hearskje oer de stammen fan Israël. De measten hiene forwachte dat de kening komme soe út Efraim, of miskien út Juda. Mar God hie it sa beskikt en hja moasten der har mar nei sette. En as it in goed kening wie, hwat hindere it dan? Doe krongen se allegearre nei foaren en rôpen dat se him sjen woene. Samuël seach om him hinne, mar Saul wie nearne to sjen. Gjin ien wist hwêr't er wie en op it lêst moast Samuël de Heare noch bifreegje. Hy antwurde: ‘Sykje him achter yn it kamp by de fetten en de pakken, dêr hat er him forskûle’. En der founen se him doe, de nije kening. Greatsk wie er to-minsten net, dat er him sa forskûle hie. Seach er tsjin it keningswurk oan? It soe ek wis net maklik wêze foar ien dy't altyd yn it boere-wurk stien hie, en mei de fijân noch altyd yn it lân. Mar it folk tocht net oan sokke dingen. Nou hiene se in kening, nou soe alles goed wurde. En hokfor kening! Mei holle en skouders stiek er boppe de minsken út. Samuël wiisde nei him. ‘Sjogge jim nou hwa't de Heare útkard hat?’ Doe briek de blide jubel los en gâns moedige jonge keardels joegen har by him. Hjir wiene se, ré ta de striid. As de nije kening har brûke koe...

Fansels wiene der ek guon dy't net sa bliid wiene. ‘Moat sa'n ien ús forlosse fan 'e

[pagina 225]
[p. 225]

Filistinen?’ seine se. ‘In boer út Benjamin dy't him as in lyts bern forskûlet achter de pakken?’ Mar it blide folk sloech har gjin acht en brocht de kening geskinken. In greate dei wie dit! Har earste kening. En mar in inkelen ien tocht der oan dat dit in hiel oare kening wêze soe as de keningen fan 'e folken. Yn 'e lannen om har hinne wie de foarst hast in soarte fan god en mocht er alles dwaen. Mar yn Israël wie de Heare de heechste kening en wie de foarst net mear as syn tsjinner. Hy soe oer har hearskje, en hja moasten dwaen hwat hy har oplei, mar sels moast er freegje: ‘Heare, hwat wolle Jo dat ik dwaen sil?’ As Saul sà syn keningsplicht dwaen soe, as er tagelyk de heechste hear wêze soe fan syn folk en de needrige tsjinner fan syn God, dan soe de Heare him seingje. Mar dan ek allinne...

Samuël, dy wist it wol, hoe't it wêze moast. Yn in boek skreau er alles op dat it folk dwaen moast en hwat de kening dwaen mocht. En dat boek fan it keningsrjocht lei er del yn it hûs fan God.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken