Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1) (1949)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)
Afbeelding van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)Toon afbeelding van titelpagina van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (7.20 MB)

Scans (131.96 MB)

XML (1.68 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

bijbel / bijbeltekst(en)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

(1949)–Ulbe van Houten–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Elisa, de Godsman

It die al gau bliken, dat der wol wier twa dielen fan Elia's geast op Elisa fallen wiene en yn 'e krêft des Heare die er mannich wûnder yn 'e doarpen en stêdden fan it tsien-stamme-ryk. It bigoun daliks al to Jericho, fuort nei dy wûndere tocht oer de Jordaen.

De mannen fan 'e stêd, dy't fan 'e profeten heard hiene, dat er in paed makke hie troch de rivier, kamen by him en klagen oer it wetter, dat net goed wie foar minsken en fé en dat it lân ûnfruchtber makke. It wie oars goed wenjen yn Jericho, mar dit wetter, dat wie in great lêst. De profeet wie daliks ré om to helpen en spriek: ‘Sa seit de Heare, Ik haw dit wetter suver makke en der sil gjin dea noch ûnfruchtberens mear út fuortkomme.’ De minsken stiene forslein: dat dy jonge man dit sa mar sizze doarst. Dat er sa wis fan syn saek wie, dêr koene se hast net by. Mar it duorre net lang, doe die it bliken dat it wetter suver wie en dat it gjin skea mear die oan 'e groun en oan 'e minsken. Fan dy tiid ôf hiene de boargers fan Jericho de nije profeet tige yn eare en harken se jerne nei him.

Om dyselde tiid waerden ek de minsken to Bethel gewaer, dat Elisa in machtich profeet wie, mar hjir wie it gjin wûnder om to helpen, mar in oardiel dat er brocht oer in fordoarn en sûndich plak. Bethel wie dóch gjin gaedlik plak foar profeten des Heare: de timpel fan Jerobeam stie der en dei oan dei rikken dêr de alters foar it gouden keal. De mannen fan Bethel wiene der greatsk op, dat hja yn in timpel-stêd wennen en sokke strange profeten as Elia en Elisa, dêr hiene se it net op stean.

Dat doe't Elisa op syn trochreis fan Jericho nei de Karmel, it berchpaed nei Bethel opkaem, rôp in binde jonges út 'e stêd him spottend nei: ‘Kom op, kealkop! Kom op, kealkop!’ De profeet seach op. Hy fielde dat dit hwat oars wie as in streek fan ûndogenske jonges; dizze bern rôpen it út, hwat har âlden har leard hiene: haet tsjin 'e Heare en tsjin syn profeten. ‘Kom op’, dat bitsjutte: ‘Weagje it ris en kom to Bethel, dan sil it dy net goed ôfgean!’ Miskien woene se him wol deadzje, de lju fan 'e stêd. En, lyk as yn Elia, doe't er op 'e berch siet en in offisier fan Ahazia him yn syn eare kaem, lôge ek yn him de grime op. It gyng him net alderearst om himsels, net om in skeldwurd allinne, mar hy kaem op foar de Heare syn God, en mei strange wurden spriek er de flok út oer de jonges

[pagina 361]
[p. 361]


illustratie
‘O myn heit, myn heit, wein fan Israël en syn ruters!’


[pagina 362]
[p. 362]

fan Bethel. En ek dizze kear kaem it wurd fan 'e profeet nei: dyselde deis noch foelen twa bearen op 'e jonges oan en forskuorden twa en fjirtich. Sa learden de mannen fan Bethel dat God net mei Him spotte lit en dat Er foar de eare fan syn feinten opkomt. Der wie yn 'e hiele stêd net ien, dy't in hân nei him útstekke doarst en hy teach it Noarden yn, earst nei de Karmel, de berch fan Elia en letter nei Samaria, dêr't er him nei wenjen sette.

Mar al hie er dan syn hûs yn 'e keningsstêd, dat woe net sizze dat er noait bûten de poarte kaem; fan tiid ta tiid reizge er it lân troch en learde er it folk en brocht er de Heare offer. En oeral hast mochten de minsken him graech lije en fregen se him om rie as hja yn noed sieten.

 

Sa barde it op in kear, doe't er wer by in groep profeten wie, dat in earme widdou by him kaem. Hja hie har man forlern en libbe mei har twa jonges, dy't noch net âldemôch wiene om de kost foar har to fortsjinjen. En lyk as wie har lot noch net swierdernôch, sûnder man en sûnder fortsjinst, drige der de lêste dagen in nije slach. Der stie noch altyd in âlde skuld dy't bitelle wurde moast, mar al sparre se har sels en har jonges it brea út 'e mûle, dan noch koe se gjin jild oerhâlde om hwat ôf to biteljen. Hja hie de skuldeasker frege oft er noch in pear jier tiid dwaen woe: letter, as de jonges greater waerden, kaem alles wol wer yn oarder, mar de man woe der gjin praet fan hearre. In hurde en wrede keardel wie it en hy woe op slach syn jild ha; as hja dan net bitelje koe, dan wist er wol better rie: dan naem er har beide jonges mei en dy soene syn slaven wurde. Op dy menear kaem er dan dochs noch oan it jild.

De earme frou wie wanhopich, doe't hja it hearde. It wie net neffens de wet, mar hwat joech dat, as sa'n man it bigrepen hie? Der barde sa folle yn Israël, dat tsjin Gods Wet wie en de earme lju moasten it altyd bilije. Hja seach oars gjin útwei as Elisa moast har helpe. ‘Och, myn hear’, sei se, ‘jo hawwe myn man wol kennen en jo witte dat er in profeet wie en dat er de Heare freze en nou sit ik der sa slim foar!’ En mei triennen yn 'e eagen die se it forhael. It bigreate Elisa tige en hy sei daliks: ‘Ja, ik haw ek gjin jild, mar ik wol jo al helpe. Siz hy hwat jo yn 'e hûs hawwe.’ De frou antwurde: ‘Ik haw oars neat as in salvefleske mei oalje.’ Elisa tocht nei. It wie net folle, dat bihindich fleske mei oalje, mar it wie altyd hwat en olive-oalje wie prizich dat jier. En dizze profete-frou hie ek noch hwat, dat mear wurdich wie as oalje: hja hie har leauwe en in sterk bitrouwen op God.

En earnstich sei er: ‘Gean hinne en freegje al jins buorlju om fetten; tink der foaral om dat jo net to min krije. Gean dan yn 'e hûs, doch de doar op it slot en jit oalje yn 'e fetten en set oan 'e kant hwat fol is.’ Hja makke der fuortdaliks wurk fan en yn koarte tiid hie se in hiele rige fetten yn 'e hûs; lytse en greate, kannen en krûken, alles dat se sa gau mar liene koe. Doe die se de doar ticht en naem it fleske mei oalje. De beide jonges setten in fet foar har del en hja bigoun to jitten. Har hert bounze, mar hja twivele net. Hja seach net op doe't it earste fet fol wie en de jonges it foarsichtich oan 'e kant setten. En it twadde en it tredde en altyd noch roun út dat lytse fleske de tinne oalje-striel. Hja seach net op. Hja tocht mar oan ien ding: dat alle fetten fol moasten en dat dit nou in seine fan 'e Heare wie. Hja wie sa tankber! En al mear fetten rekken fol, har bihindich hûs bigoun to lykjen op in winkel. Op it lêst, doe't der wer in fet oan 'e kant set wie, brochten de jonges gjin legen-ien oan. ‘Toe jonges’, sei se, ‘bring wer in fet.’ Mar der wiene gjin mear. En dêrmei stie yn it lytse fleske de oalje-stream stil. Hja die it har net oan tiid om nei har skatten om to sjen, hja rekkene net, mar bliid en tankber gyng se nei Elisa en fortelde it him. De profeet rekkene àl. Hy frege hoefolle fetten der wiene en doe sei er: ‘It is jowes, al dy oalje. Forkeapje it, bitelje de skuld en fan hwat der oerbliuwt kinne jo en jins soannen libje.’ Sa barde dat doe en it forhael fan dit greate wûnder gyng troch alle doarpen en stêdden fan Israël.

 

Op in oare kear barde it, dat Elisa wer to Gilgal kaem en dat alle profeten dêrre by him kamen om nei syn wurden to harkjen. Hja sieten allegearre foar him en doe't er it selskip oerseach, foel it him op, dat hja der min ûtseagen. Dat wie nammers gjin wûnder: it wie hûngersneed yn it lân en sokke tiden hiene de profeten, dy't meast

[pagina 363]
[p. 363]

fan jowne stikken libje moasten, it tige swier. Elisa sels hie it gâns better en hy tocht: Lit ik dy mannen nou earst ris in waerm miel foar sette. Hy rôp syn tsjinner en hiet him de greate pôt op it fjûr to setten en in panfol sop to sieden.

De hongerige profeten founen it prachtich en ien fan harren woe ek mei helpe; hy gyng it fjild yn en socht in heap fruchten. It soe der wis smaekliker fan wurde, tocht him: sop sûnder krûden, dêr wie ek it measte net oan. Doe't er weromkaem mei syn kolokwinten prottele it sop al lekker en sûnder dat de oaren der erch yn hiene, smiet er alles yn 'e panne.

 

Mar mei al syn goede bidoelingen kaem it dochs raer út: kolokwinten lykje op it each wol lekker, mar se binne tige bitter en dy't se yt moat der fan brake. Doe't it sop klear wie, bigoun Elisa om to dielen en in pear fan 'e earsten bigounen daliks to iten. Mar fuort by de earste hap al, loeken se in fiis gesicht; hja wiene wier net tier, de profeten fan Gilgal, mar dit wie gjin iten! It wie sa bitter, it koe best forgif wêze en lûd bigounen se to roppen: ‘O Godsman, de dea is yn 'e pôt, de dea is yn 'e pôt!’ Fansels waerd dat in hiele konsternaesje en, al hoe'n sin oan iten se hiene, net ien doarst mear fan it fette sop to nimmen.

En ek dizze kear brocht Elisa ûtkomst; hy liet moai helje en smiet it der yn en doe't hja, tige hoeden, jitris preauwen, wie it iten goed en skeelde der neat mear oan.

 

Sa hat Elisa op syn reizen troch Israël noch folle mear tekens dien. Op in kear spizige er hûndert greate minsken mei in mannich platte koeken en in tasfol nôt; en der wie safolle, dat elk sêd waerd en dat der noch fan oerbleau en letter, doe't er mei de profeten fan Jericho oan it houtkapjen wie by de Jordaen en der in bile yn 'e rivier foel, liet er it izer boppedriuwe. It wiene meastal wûnders, dy't er die om forlegene lju to helpen, mar fan tiid ta tiid die er in teken, dat it hiele lân oer bikend waerd en fier bûten de grinzen fan Israël. Mar hoe't dat ek wêze mocht, elk wûnder dat er die, oft it ‘lyts’ wie of ‘great’, hie mar ien doel: it folk fan Israël sjen to litten, hoe great en hearlik de Heare wie en dat der gjin ein is fan syn macht.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken