Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den handel der amoureusheyt (20ste eeuw)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den handel der amoureusheyt
Afbeelding van Den handel der amoureusheytToon afbeelding van titelpagina van Den handel der amoureusheyt

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.13 MB)

Scans (15.76 MB)

ebook (4.09 MB)

XML (0.71 MB)

tekstbestand






Genre

drama

Subgenre

poëtica


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den handel der amoureusheyt

(20ste eeuw)–Johan Baptista Houwaert–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[Folio Ee7v]
[fol. Ee7v]

Namen der Personagiens van't vierde Spel.

Poëtelijck Gheest
Amoureuse Fantasije
IVPITER.
MERCVRIVS.
SATVRNVS.
NEPTVNVS.
MARS.
VULCANVS.
OEOLVS.
APOLLO.
VENVS.
DIANA.
Rampzalighe Fortuna
LEANDER
ATROPOS.
Goddeloose Desperatie
HERO
De Voester
[Folio Ee8r]
[fol. Ee8r]

Het vierde spel.

 
Iupiter.
 
VLiecht wech Mercuri, en wilt verzamen
 
Al de Goden en Goddinnen zonder tarderen,
 
Twaer noodeloos dat icse v noemde by namen:
 
Vliecht wech Mercuri, en wilt verzamen
 
Den Raedt, wy hebben ghewichtighe zaken t'onser vramen
 
Te handelen en te resolveren:
 
Vliecht wech Mercuri, en wilt verzamen
 
Al de Goden en Goddinnen zonder tarderen.
 
Mercurius.
 
O Vader Iupiter ick zal obedieren
 
Zonder failjeren,, v hooch commandement:
 
Ziet sy staen hier al by een in 'sHemels convent,
 
Bereyt om t'aenhooren v doorluchtighe Hoocheyt:
 
Ghy Goden zit al neder elck naer v qualiteyt.
 
Iupiter.
 
Ghy Goden en Goddinnen aenhoort myn propositie,
 
De menschen worden lancx zoo booser van conditie,
 
Sy zijn zoo vol malitie,, dat sy niet een haer
 
Op ons en passen, sy zijn zoo ondanckbaer,
 
Dat sy met sacrifitien noch oratien
 
Ons en dancken noch en loven vander hoogher gratien,
 
Die wyse daghelijcx goedertierlijck betoonen:
 
Wat dunct v behooren alzulcke persoonen
 
Niet ghestraft te zijn naer hun misdaet?
 
Hier op begheer ick van v-lieden advijs en raet.
[Folio Ee8v]
[fol. Ee8v]
 
Saturnus.
 
O Iupiter voor zoo vele alst my aengaet,
 
Ick zou de zondaers al kreupelen en vermincken.
 
Neptunus.
 
En ick zouse al metten water verdrincken,
 
Zoo ick eertijts noch heb ghedaen.
 
Mars.
 
En ick zouse al met den sweerde verslaen,
 
Oft vernielen met brant, hongher oft pestilentie.
 
Vulcanus.
 
Neen Iupiter, naer myn intentie
 
Zoo zult ghyse al verslaen met den blixem heet,
 
Brontes, Steropos, Pyramon die staen al ghereet,
 
Om dat sy my zouden helpen noch heden
 
Den vyerighen blixem en donder smeden.
 
Oeolus.
 
Oft laet my met myn stormende winden
 
Alle de vruchten der aerden verslinden,
 
Laet my Boream uytzenden niet om verfellen,
 
Hy zal torens, huysen en boomen vellen,
 
Hy zal de Schepen teghen de steenklippen drijven,
 
Datter al in Zee verdroncken zal blijven,
 
Ia hy zal maken zoo groote gheschallen,
 
Dat alle creatueren ter aerden zullen vallen,
 
Hy zal de locht zoo infecteren,
 
En zoo veel ziecten doen genereren
 
Door syn stormen vol fenijnen,
 
Dat de zondaers als sneeu zullen verdwijnen.
 
Apollo.
 
O Iupiter die oyt waert zoo goedertieren,
 
Versmaet al dese advijsen in alle manieren,
 
En hebt compassie op't menschelijcke gheslachte,
 
Die ghy tot noch toe by daghe en by nachte
 
Beschermt hebt, wilt die noch sparen en beschermen,
 
Peyst dat v natuere is ontfermen,
[Folio Ff1r]
[fol. Ff1r]
 
Sy zullen hun noch beteren in't leste.
 
Venus.
 
O Iupiter zijt ghy toch nu de beste,
 
En wilt de menschelijcke generatie niet beswaren,
 
Maer wiltse goedertierlijck sparen,
 
En laetse niemant van de Goden hinderen:
 
Wilt de menschen vermeerderen en niet verminderen,
 
Het zijn v kinderen,, toch allegadere,
 
Zijt hun dan een ghenadich Godt en Vadere.
 
Diana.
 
O Iupiter en laet Saturnum wreet,
 
Noch oock Martem die van bloede is te heet,
 
Noch Neptunum met syn golven en vloeden,
 
Oeolum noch Vulcanum niet spoeden,
 
Noch iemant anders om de menschen te deeren,
 
Wiltse alleen dreyghen en wat verveeren,
 
Al worden sy nu zeer ghebreckich vonden,
 
Sy zullen hun bekeeren, en laten de zonden.
 
Saturnus.
 
Sy zouden hun bekeeren als jonghe wolven,
 
O Iupiter ghy hebt eertijts wel ghedolven
 
De Reusen en onder de berghen versmacht:
 
Toont nu wederom v moghende kracht
 
Teghen die dus den stock teghen ons trecken,
 
En wiltse al t'zamen met berghen bedecken.
 
Vulcanus.
 
Oft wilt ghebruycken uwen blixem en dondere,
 
En keert het Aertrijck het opperste ondere.
 
Neptunus.
 
Oft laet my de zondaers doen bekoopen
 
Hun boosheyt, ick zal de vloeden doen loopen
 
Over alle berghen, zoo ick inde Diluvie heb ghedaen,
 
Dat zeer luttel menschen v straf zullen ontgaen.
 
Mars.
 
Als sy leven in peys, vreuchden en melodijen,
[Folio Ff1v]
[fol. Ff1v]
 
Bevrijt van teghenspoede en van tyrannijen,
 
En konnen sy niet ghelijen,, noch verdraghen
 
De ghemackelijcke weelde en goede daghen,
 
Maer door des rijckdoms overvloedicheyt
 
Zoo groeyt ter weerelt zulcken hoochmoedicheyt,
 
Dat 'tvolck opgheblasen is van hoovaerdijen,
 
En daer door verwecken sy het benijen,
 
En den nijt die baert dan tweedrachticheyt,
 
En de tweedrachticheyt doet my zonder onderscheyt
 
De wapen aenveerden om te moorden en saccageren,
 
Ia om Steden en Landen te destrueren,
 
En om de hoovaerdighe te berooven van goede,
 
Zoo dat ickse dan brenghe tot ootmoede,
 
En d'ootmoedicheyt haer vindende zonder ghelt oft ceys,
 
Die verwect dan wederom den peys,
 
Maer want sy den peys niet en konnen ghehouwen,
 
Zoo brenghen de menschen hun zelven in't benouwen.
 
Neptunus.
 
En al hou ick den ghewoonelijcken loop met myn baren,
 
Zoo wilt d'een met d'ander teghen stroome varen,
 
Verhef ick mynen vloet ick hoor verwijt wedere,
 
Zoo ick oock doen al laet icken nedere:
 
Ick heb Leandro korts groot faveur ghejont,
 
Dat hy langhe voorspoedich den lieffelijcken mont
 
Van Hero amoureuselijck heeft ghekust,
 
Ick liet hem de Zee overswemmen met rust,
 
En noch heeft hy my en Oeolum op eenen tijt
 
Veracht, vervloect, en vermalendijt,
 
En oock ghezeyt dat hy ons noch gheen sterren by nachte
 
Van doene en hadde, maer dat hy alleen nam achte
 
Op het licht dat Hero t'ontsteken plach:
 
Dus octroyeert my dat ick wreken mach
 
Met Oeolo op desen Leandrum myn leet,
 
En dat ick syn brandende liefde heet
 
Mach verkoelen in mynen vloet,
[Folio Ff2r]
[fol. Ff2r]
 
Hy heeftet wel verdient door dat syn Ouders vroet
 
Lijden in hunnen moet,, door hem veel smerten,
 
En door dat hyse maect zoo benaut van herten.
 
Iupiter.
 
Naer dat ick wel ghelet heb op al v allegatien,
 
Zoo en wil ick gheenzins tot deser spatien
 
Alle creatueren noch niet brenghen in lijen,
 
Maer ick wilse noch ter tijt bevrijen,
 
Op hope dat sy hun zullen bekeeren:
 
Maer want Leander onser alder eeren
 
En authoriteyt te naer spreect met gheschille,
 
Dat hy Hero mint teghen syn Ouders wille,
 
En dat syn liefde begost in Veneris Tempele,
 
Zoo zult ghy hem straffen een ander ten exempele.
 
Saturnus.
 
Waer zijdy myn Dochter? komt voort terstont,
 
Rampzalighe Fortuyne vol variatie
 
Ghy moet Leandrum die daer is ghewont
 
Met Hero liefde brenghen in tribulatie,
 
Hy is gheboren in voorleden spatie
 
Onder Venerem d'amoureuse Goddinne,
 
Die hem ghestiert heeft tot d'accordatie
 
Door Ghelijcke complectie tot Hero syn ghezellinne,
 
Die van ghelijcken oock gheboren is inne
 
De zelve Planete, die sy met superstitie
 
Beyde ghedient hebben inden beghinne,
 
Dies sy ontfaen hebben Veneris benefitie,
 
Sy zijn beyde van amoureuse conditie,
 
Mitsgaders gheluckich, en sy zouden gheluckich blijven,
 
En waer't dat en dede myn oppositie,
 
Diese inden gracht der oneeren wilt drijven:
 
Dus Rampzalighe Fortuyne, mutabelste der Wijven,
 
Keert nu in hun respect om der Fortuynen radt,
 
Myn wreetheyt moet dees twee Gelieven kosten hun lijven,
 
Sy hebben solaes en vreucht ghenoech ghehadt,
[Folio Ff2v]
[fol. Ff2v]
 
Ghelijck de kruycke zoo langhe te water gaet dat
 
Sy ten lesten breect datmense hoort klincken,
 
Zoo zult ghy Leandro nu synen buyck vol nat
 
Brack ghezouten Zee-water schincken,
 
Atropos die zal hem v helpen krincken,
 
Iupiter heeftet zoo willen statueren,
 
Dat hy inde Zee van Hellespont moet verdrincken,
 
Dus trect derwaerts zonder langher tarderen:
 
Hy heeft desen nacht synen tijt van domineren
 
Volbrocht, dus moet ghy Rampzalighe avontuere
 
V aldaer vinden om t'exploteren:
 
Myn bevel al eest zeer wreet en stuere,
 
Syn zoete vreucht moet verkeeren in't zuere,
 
Want 'tis vande Goden zoo al voorzien,
 
Dat de mensch te gheschien staet kan hy niet ontvlien.
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
Saturne ick zal met subtijle treken
 
Leandrum brenghen in zulcken verzeeren,
 
Datmer over duysent jaer zal af spreken,
 
Tot synder eeuwigher lachter en oneeren,
 
Dus wil ick myn rat d'opperste onderwaerts keeren
 
 
 
Springht uyt, springht uyt, wilt den hoop vermeeren,
 
Ghy wreede Atropo Goddinne vander doot,
 
Komt helpt my doen een rampzalich exploot
 
Over Leandrum, zoo my wort bevolen,
 
Hy heeft langhe ghenoech gheleeft in dolen.
 
Saturnus.
 
Hoort toe Fortuyne wat ick v noch zal zegghen:
 
Als ghy dat straf feyt zult hebben volbracht,
 
Zoo zult ghy noch een wreeder te wercke legghen
 
Terstont daer naer in desen zelven nacht,
 
Hero die naer Leandri komste zit en wacht,
 
En hoopt vertroost te zijn in korte spatie,
 
Die zuldy oock overvallen met kracht,
[Folio Ff3r]
[fol. Ff3r]
 
En verwecken Goddeloose desperatie,
 
Die haer zinnen zoo stellen zal in variatie,
 
Dat syse tot zulcken raserije bringhen,, zal,
 
Dat sy door 'tmeskief en groote turbatie
 
Haer onghebaeyicheyt niet konnen dwinghen,, zal,
 
Maer dat sy mistroostich ter veynsteren uytspringhen,, zal
 
Op 'tverdroncken lichaem van haer zoete Lief,
 
En dat sy jammerlijck haer handen vringhen,, zal,
 
En syn doot lichaem embrasseren door 'tbitter grief:
 
Dus moeten sy beyde komen in't meskief,
 
Al zal't voor hunlieden een hardt ghelach,, zijn,
 
Het moet ghemeynelijck altijt iemants dach,, zijn.
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
Ick zal Saturne terstont gaen derwaerts trecken,
 
Als ick Leandrum heb doen duycken inden Vliet,
 
Dan zal ick Goddeloose desperatie verwecken,
 
Die Hero oock brenghen zal in't verdriet:
 
Ick ben de gheweldighe Fortuyne die't
 
Al regeert, en de weerelt door ben vermaert,
 
Maer ick en doen buyten Godts ghehinghen niet,
 
Al wort d'een van my verneert, d'ander ghespaert,
 
Dat Leander van my zal worden beswaert,
 
Procedeert door dat de Planeten bewijsen
 
Door Godts verholentheyt: maer mynen aert
 
Die is, d'een doen dalen en d'ander doen rijsen,
 
D'een bedroeven en d'ander verjolijsen,
 
Al naer Godts ordinantien en voorzienicheden,
 
Want ick en slaen noch en verhef niemant zonder reden.
 
Saturnus.
 
Adieu Fortuyne, brenght Leandrum in lijen,
 
En doet Hero oock sterven een bitter doot.
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
Adieu Saturne Godt der tyrannijen.
 
Saturnus.
 
Adieu Fortuyne, brenght Leandrum in lijen.
[Folio Ff3v]
[fol. Ff3v]
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
Ick zalse t'uwer contemplatien zoo kastijen,
 
Datmen noch langhe zal spreken van 'twreet exploot.
 
Saturnus.
 
Adieu Fortuyne, brenght Leandrum in lijen,
 
En doet Hero oock sterven een bitter doot.
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
Ick zalse beyde brenghen inden noot,
 
Daer en derft ghy niet met allen voor zorghen,
 
Alst Godt belieft en mach Fortuyne niet borghen.
 
Leander.
 
O kracht der Goden hoe qualijck is my te moede,
 
Dat ick inde Zee van teghenspoede
 
Met alle myn uyterste kracht labeure:
 
Wel ick ben daer in ick moet daer deure,
 
Al zou ick daer een bitter note om kraken:
 
Och ick en zal nu door de Zee niet gheraken,
 
Want ick en zien 'tlicht niet 'tmoet uyt zijn ghewaeyt,
 
Dies word'ick van zinnen nu gheheel ontpaeyt,
 
'tHooft staet so verdraeyt,, dat ic niet en weet waer swemmen
 
Ghelijck den kreupele den berch moet opklemmen,
 
Soo moet ick roeyen teghen wint en stromme,
 
Dan komen de straffe baren en drijven my wederomme
 
Somtijts verheffen haer de golven tot inde locht,
 
En dan vallen sy tot inder Hellen gheheel onzocht:
 
De Goden moeten verbittert zijn op my Leander,
 
Want de winden die strijen al d'een teghen d'ander,
 
Boreas die verheft hem teghen Nothus,
 
En Eurus die stormt teghen Zephyrus,
 
Die myn lichaem als een roerloos Schip vueren
 
Herwaerts en derwaerts daer't der Rampzaliger avontueren
 
Ghelieft, de gheheel locht is zoo zeer verduystert,
 
Datter een Planete noch Sterre niet en luystert,
 
Ick en plach naer Elicen noch Arcton niet te vraghen,
 
Naer Ariadne kroone noch naer den waghen,
[Folio Ff4r]
[fol. Ff4r]
 
Ick en hadde oock gheen zorghe voor verdrincken
 
Als ick myn Liefs lanteerne zach blincken,
 
Maer zaech ick nu de sterren schijnen,
 
Soo mocht ick noch swemmen uyter pijnen:
 
Nu Godt lof ick ben tot aen de steenklip gheswommen,
 
Daer ick dickwils op heb gheklommen,
 
Om myn vermoeyde leden wat te rusten,
 
Dus wil ick daer op wederom klimmen met onlusten,
 
En doen aen de Goden en Goddinnen myn oratie,
 
Om dat sy my zouden helpen uyt dees tribulatie.
 
 
 
O Goden der Hemelen wilt mynder ontfermen,
 
O ghy hooghe Goddinnen aenhoort myn kermen,
 
O bystandighe Venus amoureuse Goddinne,
 
Die ick voor myn Planete kinne,
 
Wilt my uyt dit apparent perijckel helpen:
 
O Tethis wilt ghy mynen noot toch stelpen,
 
Amphitrite en Doris komt tot mynen bystande,
 
O ghy Nereides helpt my nu te lande,
 
O ghy Syrenen draecht my hier uyte,
 
En stilt de Zee-baren met uwen zoeten gheluyte:
 
O Oceane, Palemon en Protheu,
 
Castor, Pollux, Melicerta en Nereu,
 
Phorba en Glauce en wilt my niet afgaen,
 
Maer wilt my in desen uytersten noot bystaen,
 
Als ick te lande ben zal ick v met contritie
 
Al te zamen en elck byzonder doen sacrifitie,
 
 
 
Och kost ick als Amphion spelen zoete Musijcke,
 
De Dolphijnen zouden my helpen uyt versijcke,
 
Als de Goden en Goddinnen hun ooren
 
Niet en openen om myn ghebedt t'aenhooren
 
 
 
O Borea, ghy zijt immers ghedachtich,
 
Dat ghy met Orythia vreucht waert verpachtich,
 
O Oeole bevrijt my ghy van alle wee,
[Folio Ff4v]
[fol. Ff4v]
 
Oft ghy Neptune stilt de beroerde Zee,
 
En helpt my uyt dit verdriet en lijen,
 
O waterverwighen Thriton helpt ghy my bevrijen.
 
 
 
'tEs verloren ghebeden de Goden zijn op my verstoort,
 
Nochtans moet ick myn reyse volbrenghen voort,
 
En swemmen naer myn Liefs Landouwen,
 
Want ick zoude hier gheheel verkouwen,
 
En dan zoude ick de bitter doot moeten bezueren,
 
Want ick armen noch beenen en zou konnen gherueren.
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
Komt hier by der Rampzaligher avontueren,
 
Ick zal v in plaets' van wijn de bracke Zee doen smaken,
 
Dat ghy by Hero niet en zult gheraken:
 
Ghy hebt de Planeten en Sterren gheirriteert,
 
Ghy hebt de Goden vervloect en gheblasphemeert,
 
Ia verturbeert,, 'tgheheel Hemels conroot,
 
En nu roept ghy alst te laet is om hulp door den noot:
 
Haddy de Goden niet vergramt in voorleden stonden,
 
Sy en hadden my hier ter plaetsen niet ghezonden
 
Met de wreede Atropo om v te krincken;
 
Eest dat ghy dese Zee van Hellespont kont uyt drincken,
 
Soo zullen wy salveren v jonck leven,, noch.
 
Leander.
 
O Rampzalighe Fortuyne wilt my respijt gheven,, toch,
 
En hebt compassie met my, 'ten zal v niet schaeyen,
 
Wilt v radt het onderste opwaerts draeyen,
 
Op dat ick mach komen uyt dit verdriet:
 
En ghy ô Atropo en verdrinct my niet,
 
Ghy zult toch elders noch al werck ghenoech vinden,
 
Al en komt ghy my in myn jonghe jeucht niet schinden.
 
Atropos.
 
Neen, neen, wy moeten v brenghen in allinden,
 
Eer ghy dit perijckel zijt gheschappeert,
 
Want 'tis by de Goden zoo ghestatueert:
[Folio Ff5r]
[fol. Ff5r]
 
Ghy hadt v voor 'tperijckel moghen wachten,
 
Wat zoudt ghy gaen in Zee swemmen by nachten?
 
Daer ghy wel wist dat in voorleden tijen
 
Helles in dit water was komen in lijen,
 
Daer af dese Zee Hellespont heeft behouden den name,
 
Soo de weerelt door daer af strect de fame.
 
Leander.
 
O alder-onzalichste der catijven,
 
Wat zal ick nu maken? wat zal ick bedrijven?
 
Myn leden verstijven,, ick en kan niet langher gherueren
 
Armen noch beenen, ick moeter blijven,
 
Dies ick myn ooghen wel mach vrijven,
 
Ick en kan my zelven niet meer voort ghestueren,
 
Dies ick, eylaes, eylaes! wel ter quader uren
 
Hier moet ghewonnen zijn en gheboren:
 
O ghy nijdighe Vrouwe van avontueren,
 
Die my in dit bezueren,, nu brenght door toren,
 
En ghy Atropo die my doet versmoren,
 
Godt moet v met synen blixem kastijen,
 
Dat ghy d'Amoureusen dus brenght in lijen.
 
 
 
Adieu alderliefste Hero Palleys van deuchden,
 
Ick moet, eylaes! nu van v Lief scheen,
 
Wy hebben t'zamen wat tijts gheleeft in vreuchden,
 
En nu komt Ramzalighe Fortuyne verhart als steen
 
Met Atropo my brenghen in't gheween,
 
Om dat wy niet meer en zouden vergaren:
 
Ghy zult v zelven, eylaes! nu vinden alleen,
 
En uyt ghetrouwer herten groote droefheyt baren,
 
Als ghy myn doot lichaem zult komen zien ghevaren
 
Met de golven des waters naer v quartier,
 
Zoo vrees' ick dat ghy door de quade nieumaren
 
V zelven oock brenghen zult in lastich dangier:
 
Adieu welrieckende Roose schoonen Eghelentier,
 
Venus wil v behoeden voor druck en allinde:
[Folio Ff5v]
[fol. Ff5v]
 
Oorlof ick moet nu scheyden van hier,
 
Adieu ô Alderliefste die ick oyt minde.
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
Dout hem onder 'twater ick zal syn inde-
 
Veers v helpen zinghen op dit saysoen,
 
Laet ons nu ons exploot over Hero gaen doen.
 
Atropos.
 
Wel laet ons gaen naer de speloncke van drucke,
 
Daer de Goddeloose desperatie leent op haer krucke,
 
Om haer tot Hero onghelucke,, te verwecken,
 
Op dat sy terstont vlieghe ter plecken
 
Daer Hero zit en wacht naer haer zoet Lief,
 
In plaets' dat sy Leandrum meynt kussen en lecken,
 
Zoo zal syse metten zelven water bedecken,
 
En brenghense oock in allendich meskief,
 
Hier staet de speloncke van alle druck en grief.
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
Hou Goddeloose desperatie?
 
Goddeloose Desperatie.
 
Wie roept my daer?
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
'tIs Fortuyne vol variatie.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Komt naer, komt naer,
 
De Wolf is gheern onder de Schapen,
 
Naer dat den Meester is verleent hem Godt Knapen.
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
Springht uyt, laet zien.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Trouwen zeer wel,
 
Hier ben ick Meestersse.
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
Willekom schoonspel,
 
Den Hof is zeer met ons beyden verciert,
 
Als wy'er uyt zijn.
[Folio Ff6r]
[fol. Ff6r]
 
Goddeloose Desperatie.
 
Wat let v, dat ghy zoo roept en tiert?
 
Wilt my dat verhalen en uytlegghen,
 
Ick hebber koringhe naer.
 
Rampzalighe Fortuyne.
 
Dat zal ick v zegghen:
 
Ick heb Leandro synen buyck vol waters gheschoncken,
 
Hy leyt inde Zee van Hellespont verdroncken,
 
En Hero die naer hem heeft zitten wachten,
 
Zonder te rusten zes volle nachten,
 
Die is nu den zevensten nacht in slaep ghevallen,
 
En haer lanteern-licht heeft Boreas met allen
 
Wtgheblasen, dat Leander niet en heeft konnen gheraken
 
By haren Borgh, dies ick hem heb doen kraken
 
Met Atropo de bitter note der doot:
 
Dus moet ghy Hero oock gaen brenghen in noot,
 
Want 'tis vande Goden zoo ghepredestineert,
 
Sy heeft langhe ghenoech gheboeleert
 
En gheleeft in amoureuse delectatie,
 
Dus moet ghy Goddeloose desperatie
 
Haer zinnen zoo verturberen en quellen,
 
Daer Charon haer ziele mach voeren ter Hellen.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Ick zal de zaken alzoo gaen bestellen,
 
Dat ghy my zeere zult verheffen en prijsen,
 
In plaetse dat sy meynt te verjolijsen,
 
Zal ick haer in't herte gheven zulcken nope,
 
Dat sy oock zuypen zal van den zelven zope
 
Dat Leander ghezopen heeft, ick zal de slechte gans
 
Terstont gaen brenghen aen den zelven dans,
 
Daer ick aenghebrocht heb de schoon Cleopatra,
 
Portia, Lucretia, Dido en Medea,
 
Die haer zelven met haer tooverijen
 
Vande vyerighe liefde niet en kost bevrijen.
[Folio Ff6v]
[fol. Ff6v]
 
Hero.
 
O kracht der Goden hoe gheeuw' ick hoe gaep,, ick,
 
Hoe onlustich ben ick en beswaert van moede,
 
Gheheel bevreest en beschroomt ontslaep,, ick,
 
Ick heb groote vaer van teghenspoede,
 
Ick duchte hoe nauwe dat ick't verhoede,
 
Dat ick ten eynde zal moeten vallen klachtich:
 
My droomde dat ick arriveren zach met den vloede
 
Eenen Dolphijn, en het dunct my noch waerachtich,
 
Die hem zelven op 'tzant werp met krachten krachtich,
 
En zoo hy bleef ligghen op 'tzant uyt het diep,
 
Zoo docht my dat hy daer sterf onzachtich,
 
Door dat hem 'twater van den vloet ontliep,
 
En doen docht my noch dat ick myn Voester riep,
 
Om dat sy my den Dolphijn zou helpen uyttrecken:
 
En want ick in desen droom gheen vreucht en schiep,
 
Zoo begost ick my zelven uyt te strecken,
 
En zoo Morpheus my doen wilde ontwecken,
 
Zoo begost ick met groot verlanghen te haken,
 
Ofter oock eenen Dolphijn te deser plecken
 
Ghekomen was daer ick zou konnen aengheraken,
 
En want my noch onkondich zijn de zaken,
 
Zoo wil icker door dees veynster eens gaen naer zien:
 
Och Godt mynen lanteerne die ick hadde doen blaken
 
Is uytghewaeyt eylaes, wat zal dit bedien?
 
Och, och! ick vreese grootelijcx dat misschien
 
Leander eenighe Rampzalighe avontuere
 
Zal ghekreghen hebben, dies myn zoete vreucht moet vlien
 
Wter banen eylaes, en verkeeren in't zuere:
 
O stranghe Fortuyne! ô ongheluckighe ure!
 
Ick zien Leandri doot lichaem metter strommen
 
Hier naer 'tlant eylacen komen gheswommen.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Syn doot lichaem mach herwaerts wel kommen,
 
Want Atropos heeft synen vyerighen brant verkult,
[Folio Ff7r]
[fol. Ff7r]
 
En dat hy verdroncken is dat is v schult,
 
Ghy hadt naer hem vertoeft zes nachten,
 
Haddy niet konnen noch eenen nacht ghewachten?
 
Daer hy naer den Borgh quam gheswommen zoo gheerne,
 
Oft hadt ghy ten minsten uwen lanteerne
 
Van v lieve Voester laten gade slaen,
 
Als ghy wout rusten oft slapen gaen,
 
Zoo en waer hy niet komen in't allendich grief.
 
Atropos.
 
Wat zoudt ghy zoo doen verdrincken v Lief
 
Door groote onachtzaemheyt en onzorchvuldicheyt.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Ghy meucht uyt grooter onverduldicheyt
 
V zelven wel helpen uyt de lastighe pijne.
 
Atropos.
 
Ghy zoudt hier anders blijven leven in verdwijne
 
Door d'absentie van die ghy hadt uytverkoren,
 
Ghelijck de Tortel die haer Gayken heeft verloren,
 
Want de boose Inborstighe envije
 
Met behulp van Valsche calumnije,
 
Zullen openbaren al v secreten,
 
En dan zal v Vadere komen te weten
 
Dat ghy gheboeleert hebt, en gheen maecht en zijt,
 
En dan zult ghy door daghelijcx verwijt
 
Verteeren miserabelijck v zelfs vleesch en bloet,
 
Ghelijck den leelijcken roest het yser doet,
 
Oft zoo den kancker 'tvleesch totten been afknaecht:
 
Ia als v Vader v bedrijf zal zijn ghewaecht,
 
Zoo zal hy zoo vergramt en ghestoort,, zijn,
 
Dat ghy van hem zult vermoort,, zijn,
 
Dus helpt v uyt dees desolatie.
 
Hero.
 
Och nu moet ick zonder confortatie
 
In desperatie,, sterven de bitter doot:
 
O Atropo wilt zonder tardatie
[Folio Ff7v]
[fol. Ff7v]
 
My halen, en doen v gheweldich exploot,
 
Oft wildy my niet helpen uyt desen noot:
 
Zoo zal ick ten lesten my zelven ontlijven,
 
Want ick en wil in 'sweerelts conroot
 
Sonder myn Lief niet langher leven blijven.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Ghy meucht wel als d'onzalichste van alle Wijven
 
V zelven helpen uyt dese swaer doleuren,
 
Want ghy de swaerheyt niet en zoudt konnen verdrijven.
 
Atropos.
 
Ghy zoudt v hayr uyttrecken.
 
Goddeloose Desperatie.
 
V ooghen vrijven.
 
Atropos.
 
En ws Liefs doot daghelijcx betreuren,
 
Ghy zoudt v zelven vervloecken.
 
Goddeloose Desperatie.
 
En v kleeren scheuren,
 
Sonder vrienden oft eenighe faveuren
 
Soudt ghy v leven hier overbringhen.
 
Atropos.
 
Ghy zoudt klaghen en zuchten.
 
Goddeloose Desperatie..
 
'tHerte zou splijten van doleuren.
 
Atropos.
 
Ghy zoudt uwen dranck met bitter tranen minghen.
 
Goddeloose Desperatie.
 
V wanghen doorstroopen.
 
Atropos.
 
V handen vringhen.
 
Goddeloose Desperatie.
 
En als den sneeu smelten van swaerder onghenuchten.
 
Atropos.
 
Ghy zoudt klaghen en kermen.
[Folio Ff8r]
[fol. Ff8r]
 
Goddeloose Desperatie.
 
Stenen en zuchten,
 
Atropos.
 
En door groote gheruchten op v lippen bijten.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Roepen en tieren,
 
Atropos.
 
Weenen en krijten,
 
Goddeloose Desperatie.
 
En nimmermeer vreucht hebben in 'sweerelts perck,
 
'tFeyt dat ghy bedreven hebt,
 
Atropos.
 
Is argher dan moort
 
Goddeloose Desperatie.
 
'tIs Midae werck,
 
Dat ghy v Lief dus hebt brocht om den hals.
 
Hero.
 
Och! ghy maect hier zoo veel droef gheschals,
 
Dat ghy alle myn leden doet verstijven,
 
Och! ick ben wel d'alder-onzalichste der Wijven,
 
Die bat zoude solaes en troost behoeven,
 
Dan ghy my met wanhope komt bedroeven
 
Atropos.
 
Her, her, ghy moet den zelven dranck gaen proeven,
 
Die v Lief ghedroncken heeft, al is hy bitter in't smaken.
 
Hero.
 
Och! ick beghin naer de doot te haken,
 
Komt Serpenten en Draken,, wilt my verslonden,
 
Springht uyt Cerbere met v helsche Honden,
 
En bijt met v fenijnighe tanden in myn hielen:
 
Komt voort ghy dry Furien en wilt my vernielen,
 
Komt voort Iupiter met uwen vyerighen donder,
 
Versmacht my fortselijck, en worpt my onder
 
De groote berghen, zoo ghy de Reusen hebt ghedaen,
 
Oft wilt my met uwen blixem verslaen:
[Folio Ff8v]
[fol. Ff8v]
 
Komt Neptune wilt my den buyck vol waters schincken,
 
Op dat ick ghelijck myn Lief mach verdrincken,
 
Als ick immers moet scheen van 'sweerelts erven,
 
Soo en wil ick gheen ander doot sterven
 
Dan d'alder-beleefste van alle Ionghelinghen
 
Ghestorven en is, ick en kan my niet langher dwinghen,
 
Ick wil op Leandrum springhen al schreyen,
 
En om datmen ons in een graf onder ons beyen
 
Sou legghen zal ick hem vast houden in myn armen:
 
O Goddinne Venus wilt mynder ontfermen.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Soo zoo light daer, dat zijn de losen en termen
 
Daer wy naer haken.
 
Atropos.
 
Eylacen, eylacen.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Achermen, achermen.
 
Atropos.
 
Sy moet smaken
 
Het zelve sop dat Leander heeft gheproeft.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Hoe zijn wy nu t'onpasse.
 
Atropos.
 
Hoe zijn wy bedroeft.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Hoe zullen wy zuchten.
 
Atropos.
 
Hoe zullen wy klaghen
 
Goddeloose Desperatie.
 
Men mach ons ooghen wel met eenen stroowisch vaghen,
 
'tSal al van droefheyt zijn daer wy af zullen spreken.
 
Atropos.
 
Wy zullen een bly aenschijn in eenen droeven capruyn gaen steken,
 
In plaetse dat wy zouden schreyen en krijten.
[Folio Gg1r]
[fol. Gg1r]
 
Goddeloose Desperatie.
 
Wy zijn certeyn wel twee groote hypocrijten,
 
Die ons in ander lieden qualijckvaert verblijen.
 
Atropos.
 
Wy hebben veel volcx ghebrocht in lijen,
 
En wy brenghen noch daghelijcx ter Hellen veel zielen.
 
Goddeloose Desperatie.
 
Laet ons gaen schoyen.
 
Atropos.
 
Laet ons ons hielen
 
Hier nu laten zien, en gaen wy elders ons profijt,, zoecken,
 
Wy en komen nieuwers wy en krijghen altijt,, vloecken.
 
De Voester.
 
Wel droom ick, waeck ick, oft slaep ick swaer,, is my
 
Myn herte van ancxst verschietende?
 
Ick meynde dat Hero by my was, waer,, is sy?
 
Haer absentie moet my zijn verdrietende,
 
Druck en vernoy ben ick ghenietende:
 
Her waer zijn myn kleeren, noyt zoo beswaert,
 
'tHerte is in den vloet van droefheyt vlietende,
 
Ick en weet niet hoe ick dus bedroeft kom' en vervaert
 
 
 
Och de Rampzalighe Fortuyne, die niemant en spaert,
 
Die heeft hier een moordadich feyt bedreven,
 
Sy heeft twee Ghelieven die minlijck waren ghepaert,
 
Ghescheen, en Leandro met Hero benomen 'tleven,
 
Eylaes! sy ligghen hier d'een op d'ander beneven
 
Hero veynster, die noch wijt open staet.
 
 
 
O Goden der Hemelen willet my vergheven,
 
Dat ick den oorspronck ben van dit moordaet,
 
Had ickse niet ghehouden in haer quaet
[Folio Gg1v]
[fol. Gg1v]
 
Regiment, dit ongheluck en waer niet gheschiet:
 
Och haren wreeden Vader zal my metter daet
 
Vermoorden oft brenghen in allendich verdriet:
 
Maer want den na-raet hier nu en ghebreect niet,
 
Zoo wil ick bey dees doode lichamen op de Haven
 
Met eender koorden gaen trecken uyt den Vliet,
 
En ick wilse beyde in een graf begraven,
 
Godt wil hun zielen met Hemelschen Nectar laven.

Eynde des vierden Boecx van den handel der Amoureusheyt.

 


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken