X-Y-Z der muziek

[Fúga]

Fúga, een strenge contrapuntische vorm. Het wezenlijke van een fuga is, dat een thema door alle stemmen heen gevoerd wordt. In een drie-

[p. 315]

stemmige fuga b.v. zet slechts een stem het thema in; zoodra dit thema beëindigd is, begint een tweede stem het thema een kwint hooger voor te dragen, terwijl de eerste stem hiertegen contrapunteert. Is de voordracht van het thema door de tweede stem afgeloopen, dan zet de derde stem het thema weer in, terwijl eerste en tweede stem ertegen contrapunteeren. Met de voordracht van het thema door de derde stem is de expositie afgeloopen. Hierna volgen eenige doorwerkingen, waarin het thema in andere toonaarden verschijnt, om tenslotte in den hoofdtoonaard te eindigen. In de meeste fuga's komt minstens een keer een

[p. 316]

Engführung of Stretto voor: een canonische verwerking van het thema, d.w.z., een stem zet het thema reeds in, terwijl een andere er nog mee bezig is. De fuga moet minstens tweestemming zijn; er bestaan zelfs achtstemmige fuga's (Bach: ‘Die Kunst der Fuge’). De dubbelfuga* is op twee, de tripelfuga op drie thema's gebouwd.