Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
X-Y-Z der muziek (1936)

Informatie terzijde

Titelpagina van X-Y-Z der muziek
Afbeelding van X-Y-Z der muziekToon afbeelding van titelpagina van X-Y-Z der muziek

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (16.07 MB)

XML (1.48 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/muziek-ballet-toneel-film-tv


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

X-Y-Z der muziek

(1936)–Casper Höweler–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

[Leoncavallo, Ruggiero]

Leoncavallo, Ruggiero (8 Maart 1858-9 Aug. 1919). Op zijn achttiende jaarverliet hij het beroemde conservatorium van zijn geboortestad Napels met het diploma van ‘Maestro’ voor piano. Dadelijk besefte hij, dat de opera zijn terrein was. De opvoering van zijn eerste werk ging op het laatste oogenblik niet door, daar zijn impresario vluchtte. Jarenlang zwierf hij als pianist van café-concerten door geheel Europa. Terug in Italië componeerde hij voor den uitgever Ricordi de eerste opera van een trilogie, die de geschiedenis der Medici als onderwerp had. Het werk werd echter niet uitgevoerd. In zijn wanhoop liep Leoncavallo over naar Ricordi's concurrent Sonzogno, voor wien hij ‘Pagliacci’ schreef. De eerste opvoering (17 Mei 1892) werd

[pagina 427]
[p. 427]

dadelijk een succes en spoedig veroverde het werk de geheele wereld. Nu werden ook zijn vorige opera's uitgevoerd, die echter niet insloegen. Met zijn volgende opera ‘La Bohème’ had Leoncavallo tegenslag; enkele maanden voor de première ging Puccini's gelijknamig werk, eveneens naar den roman van Henry Murger, dat door zijn weergaloos succes de opera van Leoncavallo verdrong. Van het tiental opera's, dat hij daarna nog componeerde, trok geen een de aandacht. ‘Pagliacci’ maakte hem echter rijk. Jarenlang woonde hij in zijn villa te Brissago aan het Lago Maggiore. Leoncavallo's opera's behooren tot het Verisme*. Zij zijn minder rauw dan die van Mascagni en staan ook muzikaal hooger. Vergeleken met Verdi en Puccini doen zij echter wat sensationeel aan.

Pagliacci. Ook voor deze opera schreef Leoncallo zelf den tekst. Het gegeven is een werkelijke geschiedenis, waarin een knecht van Leoncavallo's vader betrokken was. De hoofdpersonen zijn vierleden van een reizend tooneelgezelschap (de leider van het troepje Canio, zijn vrouw Nedda, Tonio en Peppe) en de jonge boer Silvio. De Proloog, gezongen door Tonio (bariton), houdt een pleidooi voor de acteurs: op het tooneel mogen hun tranen valsch zijn, ook zij voelen als menschen en lijden door hun verdriet. I Een reizend troepje tooneelspelers trekt het stadje Montalto in Calabrië binnen en wordt door de bewoners geestdriftig ontvangen. De leider Canio kondigt voor den avond een opvoering aan. Een paar boeren noodigen de tooneelspelers uit tot een dronk. Wanneer Tonio zegt, eerst voor den ezel te moeten zorgen, vallen er grapjes, dat hij Nedda zeker het hof wil maken. Canio wordt dadelijk ernstig:

[pagina 428]
[p. 428]

zulke avonturen zijn goed op de planken, maar in de werkelijkheid zou hij ze niet dulden. De vesperklokken beginnen te luiden en de omstanders gaan naar huis (klokkenkoor). Nedda, alleen achtergebleven, denkt met schrik terug aan. Canio's uitbarsting van jaloezie, want zij is van plan haar man te verlaten. Zij verjaagt haar sombere gedachten en uit haar vreugde over den mooien zomerdag en over het gekwinkeleer rondom haar in de vogel-aria ‘Stridono lassù’ (Zingt vrij uit daarboven). Dan blijkt het grapje van de boeren toch juist: Tonio spreekt tegen Nedda van zijn liefde voor haar. Als Nedda hem hoonend afwijst, dreigt hij haar met zijn wraak. Weer is Nedda alleen, doch slechts voor kort: haar minnaar, de jonge boer Silvio, komt met haar bespreken, wanneer zij zullen vluchten. Tonio heeft echter Canio ingelicht; de paljas komt net op tijd, om een onherkenbare gedaante te zien vluchten. Canio dreigt zijn vrouw te doorsteken, wanneer zij den naam van haar minnaar niet noemt; toegeschoten omwoners weerhouden hem daarvan. Wanhopig barst Canio los, dat hij, gebroken van verdriet, comedie moet spelen: het beroemde smartlied ‘Vesti la giubba’ (Kleed je en schmink je). II Peppe blaast op een trompet en Tonio slaat op de groote trom om te waarschuwen, dat de voorstelling dadelijk begint. De toeschouwers nemen plaats voor het primitieve tooneel en worden ongeduldig. Het stuk, dat opgevoerd wordt, heeft overeenkomst met Canio's lot. Colombine (Nedda) wacht tot haar man Pagliaccio (Canio) vertrokken is en waarschuwt dan haar minnaar Harlekijn (Peppe); men hoort uit de verte diens serenade. De comediant Taddeo (Tonio) valt

[pagina 429]
[p. 429]

Colombine lastig met zijn. liefdesverklaringen en wordt door den binnentredenden Harlekijn weggejaagd. Het verliefde paar smult en drinkt; wanneer Pagliaccio nadert, krijgt Colombine van haar minnaar een slaapdrank dien zij haar man moet geven. Pagliaccio dwingt zijn vrouw, den naam van haar geliefde te noemen en bij haar weigering doorsteekt hij haar. Silvio merkt dat het spel werkelijkheid is geworden, wil Nedda redden en wordt eveneens gedood.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

auteurs

  • Eliseus Bruning

  • Emiel Hullebroeck

  • C. Poustochkine