X-Y-Z der muziek

[Mascagni, Pietro]

Mascagni, Pietro (geb. 7 Dec. 1863). Zijn vader, een bakker, wilde dat hij advocaat werd, zoodat hij in stilte muziekles nam in Livorno, zijn geboorteplaats. Toen de oude Mascagni dit ontdekte, leek het aanvankelijk uit met de muzikale loopbaan van den jongen. Een oom adopteerde hem echter en liet hem zijn roeping volgen. Met zijn eerste composities had hij veel succes, zoodat bij den dood van den oom de vader hem verlof gaf zijn studie voort te zetten. Het academisch werken aan het conservatorium te Milaan verdroot hem; jarenlang zwierf hij als musicus door Italië. Daarna trouwde hij en vestigde zich in Cerignola, waar hij directeur werd van de stedelijke muziekschool. In 1889 werd hij plotseling wereldberoemd, toen hij met zijn opera ‘Cavalleria rusticana’ den eersten prijs won van een wedstrijd, uitgeschreven door den uitgever Sonzogno. Van zijn vele volgende opera's heeft alleen ‘Iris’, op een Japansch gegeven, nog succes gehad (1898). 1895-1903 was hij directeur van het muzieklyceum te Pesaro, daarna werd hij hoofd van de Nationale muziekschool te Rome.

Cavalleria rusticana. Midden in de ouverture zingt de jonge boer Turiddu een loflied op Lola, de vrouw

[p. 461]

van den vrachtrijder Alfio; deze Preludio geeft reeds de meeste melodieën uit het werk. Over het kerkplein van een Siciliaansch stadje loopen op Paaschmorgen boeren en boerinnen. De jonge Santuzza vraagt Lucia, de moeder van haar verloofde Turiddu, naar haar zoon. Lucia meent, dat hij op reis is, maar Santuzza heeft hem dien nacht nog gezien en daar zij vermoedt dat de jonge boer weer in de netten is verstrikt van Lola, met wie hij vroeger een verhouding had, voelt zij zich te ellendig om naar de kerk te gaan. Juist komt Alfio terug van een tocht en vroolijk schalt zijn lied, waaruit blijkt dat zijn vrouw Lola hem thuis verwacht om het Paaschfeest te vieren. Eerst echter wil Alfio een glas wijn drinken bij moeder Lucia; deze vertelt dat Turiddu op reis is, Alfio begrijpt dat niet, want hij heeft Turiddu nog 's morgens vlak bij zijn huis gezien. Lucia wil hierop doorgaan, maar Santuzza vraagt haar angstig te zwijgen. Alfio gaat in de kerk, en men hoort een ‘Regina coeli’ en andere zangen; op het plein stemt Santuzza met de kerkgangers in. Wanneer de zangen ophouden vraagt Lucia aan Santuzza, waarom zij moest zwijgen. In een romance, muzikaal het beste deel van het werkje, vertelt de jonge boerin de geschiedenis van haarliefde: hoe Turiddu vroeger met Lola was, doch toen hij uit den oorlog terugkeerde haar getrouwd vond met Alfio, waarop hij zich met Santuzza verloofde. Maar Santuzza weet, dat Turiddu nog steeds van Lola houdt. Wanneer Lucia weer in de kerk is gegaan om voor haar zoon te bidden treft deze zijn verloofde Santuzza op het plein. Santuzza beschuldigt Turiddu dat hij nog steeds van Lola houdt, doch deze ontkent dit. Hun twist wordt onderbroken door Lola

[p. 462]

en haar nogal banaal liedje. Lola praat even met Santuzza en Turiddu en gaat dan in de kerk. Nu kan Turiddu voor Santuzza zijn gevoelens niet meer verbergen en wanneer Santuzza haar verloofde vergeefs smeekt haar niet te verlaten, vervloekt zij hem. Het noodlot wil, dat Alfio haar juist treft; zij verraadt hem, hoe het tusschen Lola en Turiddu staat. Hij ijlt weg om zich te wreken. Het nu volgende, wereldberoemde Intermezzo geeft wel heel slecht de sfeer van de dramatische situatie weer. II De kerk loopt leeg en Lola en Turiddu gaan nog even naar de herberg op het plein, waarbij Turiddu zijn beroemde drinklied laat hooren. Men komt in de stemming; als Alfio zich bij het gezelschap voegt, biedt Turiddu hem ook een glas aan. Alfio weigert dat en zegt tegen Turiddu, dat hij hem buiten het stadje wil ontmoeten. Turiddu beseft waar het om gaat, neemt afscheid van zijn moeder, vraagt of Lucia zich Santuzza ter harte wil nemen, wanneer het verkeerd met hem afloopt, en snelt weg. Het plein vult zich. Lucia en Santuzza wachten met spanning op den afloop van het tweegevecht; een boerin brengt het bericht, dat Turiddu door Alfio werd gedood.