X-Y-Z der muziek

[Monteverdi, Claudio]

Monteverdi, Claudio (geb. 15 Mei 1567-29 Nov. 1643). Als leerling van Ingegneri leerde hij den contrapuntischen stijl voortreffelijk beheerschen, zooals zijn eerste composities, madrigalen (1583), bewijzen. In 1590 aan het hof te Mantua als zanger en violist aangesteld kwam hij zeer in de gunst; hij werd er in 1601 kapelmeester. In 1613 werd hij met groote onderscheiding kapelmeester aan de S. Marco te Venetië; hij vervulde dit ambt tot aan zijn dood.

Ondanks zijn kerkelijke betrekking ligt de historische beteekenis van Monteverdi op het gebied van de opera*. Als muziekdramaticus knoopte hij aan bij zijn Florentijnsche voorgangers Peri en Caccini. Een voorbeeld van dezen stijl, die zich toelegde op een expressief recitatief, geeft de ‘Lamento’ (Klacht) uit ‘Arianna’ (1608), met het verhaal van den bode uit Monteverdi's ‘Orfeo’ (1607) de eerste thans nog treffende stukken, die de opera voortbracht. Naar huidige normen gerekend is deze ‘Lamento’ muzi-

[p. 500]

kaal nog zeer simpel, doch in de eenvoudige melodieën en harmonieën hoort men een zuiver en edel gevoel, dat volkomen past bij de dramatische situatie (Parl. B 37030). In zijn latere opera's ontwikkelde de muziek voor de hoogtepunten van het drama zich tot arioso-achtige episoden, die als voorloopers van de aria's der volgende generaties een ontwikkelings. phase beteekenen. Dat zulke ariosi ons veel nader staan, bewijst het wiegelied van Arnalta uit ‘L'incoronazione di Poppea’ (Col. DB 500).