Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Theoretische lessen over de gesticulatie en mimiek (1827-1830)

Informatie terzijde

Titelpagina van Theoretische lessen over de gesticulatie en mimiek
Afbeelding van Theoretische lessen over de gesticulatie en mimiekToon afbeelding van titelpagina van Theoretische lessen over de gesticulatie en mimiek

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (13.96 MB)

ebook (15.22 MB)

XML (0.49 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/muziek-ballet-toneel-film-tv
non-fictie/schoolboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Theoretische lessen over de gesticulatie en mimiek

(1827-1830)–Johannes Jelgerhuis–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina XI]
[p. XI]

Overzigt eener Cursus van Theoretische Theatrale Instructie.

Inleiding.

No 1. Het Tooneel zelve, - de Inrigting, - welker kennis men in den Tooneellist verlangt, even als de beschaafde mensch met kennis van zaken in de Maatschappij versierd dient te zijn.
Verdeeling, Lengte, Breedte, Hoogte en Stand der Schermen: rede waarom dezelve schuin staan. De Tooneelspeler dient het te weten, de Schilder moet het weten.
No. 2. Over het komen op het hem kennelijk gemaakt Tooneel, - den Tooneelmarsch, - gaan, staan en zitten.
No. 3. Gratie in staan, gaan en zitten.
No. 4. Daaruit voortvloeijende Contrasten, in houding van het ligchaam, armen en beenen, en houding des hoofds. Apollo, Antinous, enz.
No. 5. Over de Gesticulatie: - beweging van armen en beenen, bij de standen des geheelen beelds, 't welk men met zich zelven maakt. Toepassing der Contrasten, altoos van nut van de Tragedie tot de Comedie, afdaling in mindere grootheid van beweging.
Volgens engel en karel van mander, Schilderboek.
No. 6. Aanwijzing van gebreken en de toepassing van vorige lessen. Geen beenen, geen handen, even eens dan daar 't noodig is. Egyptiche Beelden leelijk.
No. 7. Over de beweging van handen en houding der vingers; over de plaatsing der voeten, zoowel in staan als zitten. Lairesse.
No. 8. Over het toepasselijke der Schermschool. - In hoeverre nuttig? - ook den theatralen Dans, in hoeverre nuttig? - Voorbeelden en Aanwijzing der Studien van goede standen, en den weg wijzen daartoe.
No. 9. Over de Mimiek, - en alle derzelver uitgebreide deelen, volgens lebrun, kamper en buffon, - over de voorloopige Beschildering des Gelaats, om tot derzelver afbeelding te beter te komen, in toepassing tot het Caracteriseren, met Voorbeelden in teekening bewijzen en bevestigen, en de gebreken en het tekortschietende van eigen gelaat door schildering verbeteren, bevorderen en helpen.
No. 10. Over de kennis der Gradatie in de oudwording des menschelijken gelaats, om zeker en regelmatig zich te kunnen maskeren en beschilderen, langs akademische lessen van kamper, door teekenen bewijzen, en de dwaling aantoonen van eigen trekken te volgen.
No. 11. Over het geheele Palet voor den Tooneelspeler, het leggen van rood, wit en al de overige Mesitinten.
Over de Verfstoffen en bereiding derzelve voor het gelaat, en de kennis wat bestand is, en niet voor uitwaseming en zweet bezwijkt.
No. 12. Over het historieele in de Costume, de Tijdperken derzelve en Voorbeelden aanwijzen.

[pagina XII]
[p. XII]

Men zal mij toestaan, dat dit opgetelde een groot veld is, dat deszelfs omvang eene vatbaarheid, ter uitbreiding met zich brengt, die interessant en leerrijk kan zijn, en dit vertrouwen bemoedigt mij ook, om deszelfs bewerking voor uwe ooren en oogen te ondernemen.

Buiten de regelmatige en gebondene wetenschap, vlei ik mij, dat alles zijne aangenaamheid met zich zal brengen. - Het onderhoud over de zamenstelling van een Schouwtooneel zou men veelligt vrezen, dat de Dames mishagen zoude; - maar ik vleije mij haren aandacht te winnen, en haren geest overtuigend te verrijken met nuttige kennis, die haar niet vervelen zal.

Zeker is 't ondertusschen, dat wij daarmede niet te veel tijds moeten doorbrengen: een paar duidelijke lessen over deze stof zal genoeg zijn, om hen, die het interesseren mogt, tot verder en naauwkeuriger onderzoek optewekken; en die er minder belang in mogten stellen, verstaanbaar te vergenoegen. - Men gevoele mijne denkbeelden: ik wil hier het Tooneel bouwen, en daarna over de daden en handelingen op dat Tooneel mijne gedachten voordragen. Het eerste is voor den Tooneelspeler geene overtollige wetenschap, terwijl het verdere, meer dadelijk kan genoemd worden, hem nader betreft, en meer terstond van nut is.

Alle deze dingen moeten nu zoodanig worden aangewend in de lessen, dat tot automatische stijve bewegingen te vervallen, tevens moet worden vermeden on waaromtrent eene te sterke aankleving aan Professor engels kunst van nabootsing der gebaren, wel vrees overlaat; maar de Tooneelspeler zal tot U spreken, en niet de Professor engel, wiens gebaardenkunst ech-

[pagina XIII]
[p. XIII]

ter ongemeen veel fraaiheden bevat. Dus, mijne Vrienden! dus, geachte Kweekelingen! zal mijn onderwijs zijn, eene mededeeling van verkregene wetenschap, om U te leeren en te overtuigen, dat van alle kunsten, in het gebied derzelve, de Tooneelkunst de voortreffelijkste mag genoemd worden. Zij overtreft den Schilder, door eene Schilderij van de levende natuur: de Tooneelspeler schildert met zijn eigen persoon, terwijl de Schilder slechts één moment voorstellen kan op zijne tafereelen; de Tooneelist bezielt zijn werk door Mimiek en Gebaren, en dat alles afdoet, door spraak, door klanken. Jammer dat hij niets nalaten kan, en zijn werk voorbijgaande moet genoemd worden.

Dan zijne kunst heeft den Schilder tot hulp noodig, om de plaats te bereiden, waar hij zijne kunst uitvoeren zal, die de verbeelding te hulp komt van den Aanschouwer. Dit is het werk der Schilderkunst, deze vordert van den Tooneelspeler oplettendheden, om natekomen, en deze moet dus van die plaats, eene genoegzame kennis dragen. Zietdaar waarom mijne lessen met de oppervlakkige kennis der zamenstelling des Tooneels eenen aanvang moeten nemen.

De verdere loop dier lessen zal zijn, eens per week, op donderdag avond van 7 tot 8, en naar omstandigheden van repetitie vervroegd worden van 5 tot 6 of van 6 tot 7 ure, 't welk behoorlijk zal worden geadverteerd, volgens het reglement, hetwelk de WelEd. Heeren Commissarissen hebben gelieven te arresteeren den 7den September j.l., als een' blijk, hoe geneigd hun WelEd. zijn, de hand te bieden tot deze Inrigting. Staat mij toe, tot narigt aan de Kweekelingen, daarvan de Artikelen te laten hooren, zoowel als tot medeweten van allen, die hier vergaderd zijn, en mij met hunne tegenwoordigheid vereeren.

[pagina XIV]
[p. XIV]

Wij zullen beproeven, hoe ver wij dan in een tijkperk van 5 maanden met dezen Cursus heenspoeden, namelijk in of na Octob., Novemb., Decemb., Jan. en Febr.

Het kan dus zeer wel worden waargenomen, waartoe al de Kweekelingen van den Schouwburg worden aangemaand; en U, mijne Vrienden! Uwe tegenwoordigheid zal mij, zoo als ik reeds zeide, hoogstvereerend zijn.

WelEd. Heeren, Heeren Bestuurderen van dezen alom beroemden Schouwburg, Grondvesters van het Fonds! Uwe gunstige aandacht te verdienen, zal mijne eer vergrooten. Ik beveel mij Uwer aandacht, ik heb reden op die te mogen hopen; en Uwe bescherming aan de welmeenende pogingen van den Kunstenaar, zal den ijver verdubbelen, om zijne geestdrift te ontvonken en aantesporen. - U allen, mijne Hoorders! thans dankende voor Uwe aandacht, heb ik de eer mij in uwen voortdurenden gunst aantebevelen.

Ik heb gezegd.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken