Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Jonges fan Gaesterlân (1960)

Informatie terzijde

Titelpagina van Jonges fan Gaesterlân
Afbeelding van Jonges fan GaesterlânToon afbeelding van titelpagina van Jonges fan Gaesterlân

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.33 MB)

Scans (18.02 MB)

XML (0.31 MB)

tekstbestand






Illustrator

Tjeerd Bottema



Genre

proza
jeugdliteratuur

Subgenre

roman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Jonges fan Gaesterlân

(1960)–Inne de Jong–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige
[pagina 177]
[p. 177]

Haedstik XVII
De jonges sjonge foar Rim

In kertier letter steane hja foar Rein syn kninehokken en biwûnderje de reus. In griis, dat er dit bist net hâlde mei.

‘As Jolmer nou ris in briefke skreau,’ oppenearret Wessel, ‘miskien kriget er Sterke Thomas wol by 't hert.’

Mei Rein is 't nuver. Nou 't er heart, hoe't de maten fan syn knyn poche en fielt, hoe't hja meilibje, is 't krekt, as kin er him better misse.

Dan geane hja meiïnoar nei it hôf en bringe Rim it ammerke mei toarnbeijen, dêr't in stikmennich grouwe boppe-op lizze. In amerij fljocht der in waerm rea oer de wangen fan it sike fanke, in myld ljocht blinkt yn har blauwe eagen.

‘Dit binne de maten fan it ikebosk, Jolmer en Piter en Hartman en Wessel en Sjoerd, dêr't ik it mês fan krige ha,’ forklearret Rein.

De jonges binne earst forlegen en witte net, hwat se sizze moatte. Ja, hwat moatte sterke jonges mei brune gesichten, dy't yn de bosken har aventûr siikje en gjin gefaer eangje, hwat moatte sokke jonges nou sizze tsjin in siik fanke, dat al jierren leit en miskien net wer better wurdt? En it wûndere is, dat der op it gesicht fan dizze sike in glâns leit. Hjir is hwat, dêr't de mannen fan Uncas gjin wei mei út kinne. It swarte burd en de bromstimme fan Regeling, de machtige earmen fan Sterke Thomas, de grime fan de wylde houn, de gleone lôge fan in woedzjende boskbrân, dat binne dingen, dy't hja forsteane, mar de glâns yn de eagen fan in jongfaem, dy't hast altiten lizze moat, makket harren stil en skruten.

Rim soarget der lykwols wol foar, dat it iis gau brutsen is.

[pagina 178]
[p. 178]

Fleurich en optein praet hja oer Rein syn prachtich mês, oer de Flaemske reus en oer harren plan, om in oaren-ien to keapjen, as dizze fuort moat. En as hja freget, hoe't Rein en de jonges inoar foun hawwe fan 'e middei, fortelt Jolmer har it aventûr. Se laket mei har hiele wêzen as se heart, hoe't de beide oanfallers mei in laech read kryt op it antlit it bosk útjage binne. En de jonges, dy't de wille fan de oerwinning fannijs bilibje, laitsje mei.

Se hawwe net iens heard, dat der mei in swier lûd: ‘Folk!’ roppen is by de doar. Dan klinke der stappen op it strjitsje tusken de flearhagen, dy't dizz' kant útkomme. As se omsjogge, forskynt Sterke Thomas om 'e hoeke. Rein bilûkt: nou giet syn reus fansels mei.

‘Is jimme Heit thús?’ freget Thomas.

‘Né, mar hy komt daliks,’ antwurdet Rein.

‘Soa, nou dan wachtsje ik effen. Dû moatst my earst de knyn mar ris sjen litte, dêrst' fan 't simmer gers foar socht haste.’

Alle jonges geane mei nei de reus ta.

‘Nou, ik sjoch wol, dat er in goede baes hawn hat,’ seit Thomas. ‘Hy is in stik mear mânsk as fan 'e maitiid. Dû silst wol bliid wêze datst' sa'n keal net mear fuorje hoechste.’

Rein glimket in bytsje pynlik.

‘Of wolst him fan my keapje? Hjir, jow my dyn hân ris. Ik rekkenje in daelder foar dyn wurk, ast' der noch in ryksdaelder by jowste, dan is 't dines.’

‘Hie 'k mar in ryksdaelder!’ suchtet Rein.

‘Moatst jimme Heit mar ris op it festje klopje.’

‘Ik ha Heit al frege, mar hy kin 't net bitelje.’

‘Nou, dêr is hy sels, dan sil ik ris foar dy freegje.’

Rein syn heit komt it hiem op, Yntema rint him yn 'e mjitte. Dan geane Sterke Thomas en Greate Lubbert togearre yn 'e hûs. Rein en de jonges hearre Thomas syn stimme noch yn it efterhûs bolderjen. Hja wachtsje allegearre yn fûle spanning. ‘As Heit ris... mar né,’ tinkt Rein, ‘Heit kin ommers gjin ryksdaelder misse.’

[pagina 179]
[p. 179]

Lang hoege hja net to wachtsjen, dan wurdt Rein yn 'e hûs roppen. In toarn letter komt er de doar útfleanen, springt oer de klompen hinne, stout op hoasfuotling it hôf yn en himet: ‘Ik mei de reus hâlde! Ik mei de reus hâlde!’

‘Hat Heit him dan kocht?’ freget Rim bliid-forwûndere.

Né, mar Rein sil in deimennich by Thomas yn it lysterbosk, bûgels úthingje en strikken yn oarder meitsje, dan hat er de knyn fortsjinne.

Rim is like bliid as har broer, de jonges skodzje Rein syn earm hast út it lid. Hartman bigjint to sjongen en dan davert it út seis kielen troch de simmerjoun: ‘Lang sil Thomas libje yn de gloaria!’

Lubbert en Thomas steane glimkjend yn 'e doar.

‘Gjin minne jonges, ik ha se yn it ikebosk kennen leard,’ seit Lubbert.

As Thomas it paedtsje delstapt, hearre de jonges syn tofreden lûd noch tusken de flearhagen tongerjen.

‘Hwat kinne jimme sjonge,’ laket Rim, ‘f'râl dy Hartman, dy hat in stim as in swartlyster. Witste hwat, Rein?’

‘Ja, ik wit it al, de harmoanika helje,’ seit Rein.

‘Krekt en dan jowe jimme meiïnoar noch in útfiering foar my. Dat past by sa'n goede dei en sa'n moaije joun.’

Rein hat syn ynstrumint al op 'e knibbel en spilet mei losse hân in pear wyskes, dy't de jonges net kenne.

Hea, is dit deselde lytse Rein, dy't earst yn 't ikebosk sa stûrtsk like en sokke drôve eagen hie? It mylde, gouden ljocht fan de septimberjoun falt op syn smel gesicht, syn eagen, dy't oer harren hinne nei de ripe apels sjogge, boartet in blide dream yn, syn fingers glide feardich oer de toetsen. Hy bihearsket syn âld ynstrumint sa goed en de wyskes klinke sa klear troch it hôf, dat de lysters, dy't yn de hege beammen sitte, noch swieter tsjin it jounljocht bigjinne to floitsjen.

‘Nou meisjonge, jonges,’ seit Rein.

Hy set sels yn. Hartman falt him optein by, allegearre sjonge hja mei fjûr:

[pagina 180]
[p. 180]
 
Frysk bloed, tsjoch op, wol nou ris brûzje en siede.

Hartman syn heech en klear lûd sjongt boppe de oaren út. Rim harket mei stille nocht; yn de eagen fan Greate Lubbert dy't yn de doar stiet, komt in waerme glâns.

It iene liet nei it oare wurdt ophelle: Er ruist langs de wolken, It Heitelân, Wâldsang, Scheepken onder Jezus' hoede, en folle oaren. In inkelde kear sjongt Rim súntsjes mei, meastentiids leit hja bliid to harkjen. In buorman, dy't yn syn túntsje stiet, kuijert smokend nei de hage ta, fierderop geane doarren iepen, in pear opslûpen jonges bliuwe foar it hikje stean.

It wurdt letter, de sinne sakket al efter it lege hout.

‘Jimme moatte nei hûs, jonges,’ seit Rim, ‘jimme ha noch in foech ûre rinnen. Noch ien ferske, as jimme it kenne tominsten. Dû witst wol Rein, dat moaije gesangfers, datst krekt op sneinsskoalle leard haste: Zij zal ons niet berouwen....’

‘Dat kenne wy,’ falt Jolmer yn. ‘Wy ha 't op skoalle leard en thús spylje ik it wol op it oargel.’

Hartman núndert de meinimmende wize al, Rein jowt de toan oan en dan sjonge de mannen fan Uncas, dy't it wyld aventûr siikje, dan sjonge hja mei Rein en Rim, ûnder de gielreade apels, dy't yn it lette ljocht blinke:

 
Zij zal ons niet berouwen,
 
De keus van 't smalle pad.
 
Wij kennen den Getrouwe,
 
Die ons heeft liefgehad.
 
 
 
Vest al uw hoop op Hem,
 
Dat ieder 't aangezichte
 
Ginds naar de Godsstad richte:
 
Daar ligt Jeruzalem.

As de minsken ophâlde, sette de fûgels wer yn, lûder en swieter, al nei't de loft yn it westen reader wurdt.

[pagina 181]
[p. 181]

Rein slút de harmoanika en skoddet oan in apelbeam. De bylkjende fruchten ploffe yn it griene gers en de mannen fan Uncas meije siikje.

Noch efkes foar it rip fan Rein syn reus en dan sette hja ôf. By de hoeke fan de flearhaech wiuwe hja tsjin Rim, dy't laitsjend mei har wite hân swaeit. Rein giet mei nei it hikje en sjocht harren nei, oant hja om 'e hoeke yn 'e singel fordwine. Op reis nei hûs sizze de jonges earst net folle. Troch de leanen reizgje hja, dêr't de flammen fan de ûndergeande sinne yn de hege, sêft forwegende toppen boartsje. In goudfaisant rint mei syn pronkjende fearren oer it paed, op in kampke lân yn de fierte boartet in brune ré mei syn dûnkere jongen, kninen springe it bosk yn, lofts en rjochts, foare en efter sjonge de fûgels, dy't by dit waer noch lang de hjerst net forwachtsje.

De jonges binne it der oer iens, dat dit ien fan har moaiste dagen west hat, mar hja uterje it elk op syn manear.

‘Wy hawwe in ôfgriisliken wille hawn,’ seit Wessel.

‘Rein sil in dei by ús op 'e Boskpleats komme,’ ûnthjit Piter. Jolmer stelt út, om yn nije wike in fracht toarnbeijen en in kuorfol jutteparren nei Rûchhuzen to bringen.

It komt Sjoerd foar, dat er Rein en Rim al jierren ken.

En Hartman, de fleurige Boskfûgel, rint nou mei dreamende eagen troch de leane, dêr't it jounljocht de stammen yn in reade gloede set. By in iepen plak, dêr't hja tusken twa boskseamen troch, in frij sicht op 'e kimen hawwe, dy't yn goud en poarper brânne, sjongt er súntsjes:

 
Daar ligt Jeruzalem.

Mar in amerij letter set er hannen en holle yn it gers en rôllet fiif slaggen oer de kop.


Vorige

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken