|
| |
| |
| |
| |
Graf schrift van Lodewijck Rosseel
den welcken een Kindt ghebaert heeft uyt sijn Dye tot Vlasloo alias Vlazeele, ten Jaere 1354, ende licht aldaer begraven voor de Kerck-deure onder een blauwen Sercksteen ghelijck ghetuyght Meyerus, Chapuys, Rosweydus, Loth ende anaere.
REcht voor de Deure van dese Kerck,
Licht onder eenen blauwen Serck
Begraven Lodewyck Rosseel,
Die al te veel hiel van syn keel,
En al te luttel van syn Vrauw,
En noch veel min van sijne trauw,
En t'elcken dagh al syn ghewin,
Flux speelde met een een glaesken in:
De Caerte, die was syn ghetauw,
Tot spyt, en leet van syne Vrauw:
De Herbergh' was syn Hemelryck,
En daer was niemant syns ghelyck
In sweeren, vloecken, vechten, slaen,
| |
| |
En met den Teerlinck om te gaen,
Hy was een Meester in het quaet,
Een Leerlinck in een goede daet:
Syn beste Ambacht was het spel,
Syn eyghen Huys dat was syn Hel,
En in het midden van syn Huys,
Soo was syn Wijf syn meeste Cruys,
En als den dees Man het meeste lough,
By het gheselschap in den krough,
En als hy bolde lanckst de Baen,
En daer schier kraeyde als een Haen,
Door dien hy t'alles hadt verteert,
Soo hiel de Vrauw een kouden eert,
En sat en kreet in haeren noodt,
Want sy was dickwils sonder Broodt,
En sonder gheldt en sonder smout,
En schier half nack, en sonder hout,
En in dit deerlijck ghevaer,
Soo wiert sy voor haer tydt ghewaer,
Een pyn, een overgroote pyn,
Om haest te konnen Moeder zyn:
Dus zynde daer aldus ghestelt,
Als eene Vrauw, die niet en telt,
Noch Maendt noch dagh, noch seker ure,
| |
| |
Vermits het Kindt stont voor de deur,
En de ghedeurigh groot ghewelt,
Om haest te wesen vry ghestelt:
Een Kindt dat weer den tydt ghewis,
Hoe sangh dat deurt syn Vangenis,
En wilt een ruymer plaets bestaen,
Als t'wel voor desen heeft ghedaen:
Den Hert die loopt alsoo men siet,
Naer t'koele waeter, dat daer vliet,
Den Schipper wenst een vaste Ree,
Als hy ontstuymigh siet de Zee,
En als den Visch ghevanghen is,
Soo bidt hy om het nat ghewis,
Maer noch veel meer begeirt een Wijf,
Om voorts te bringhen uyt haer lijf,
Haer weder-helft, haer lieve vrucht,
De oorsaeck van al haer ghesucht,
Hier door soo nam de Vrauw den raedt
Waer door sy naer de Herbergh gaet,
Alwaer sy haeren drouven Man,
Soo schoone spreckt als t'weesen can,
En sey, ô Man, ô lieven vriendt,
Hoe kondt ghy dus nu syn ghedient,
Van soo te blyven in dit Huys:
| |
| |
Eylaes, ick worde g'heel confuys,
Ick worde Moeder voor myn tydt,
En worde schier myn paxken quyt:
Ey comt myn man, en comt met my,
Soo worde ick van mijn pynen vry:
Ghy hadt de Herbergh', en den dranck
Wel moghen laeten over lanck,
t'Is een misdaet voor eenen mensch:
Alsoo te leven naer syn wensch.
Wel is't gheen tydt om t'huys te gaen?
En moet ick hier noch blyven staen?
Dat sal voorseker zyn myn doodt,
Vermits ick ben in baerens noot:
Ey haelt de Vroede-Vrauw by,
Op dat sy my behulpsaem zy:
Het ghoon' ick draegh dat is u Kindt,
Ey toont nu, dat ghy t'oock bemindt,
Hier op den Man seyd' lieve Vrauw,
En maeckt hier niet soo groot een rauw
Daer is hier Volck, dat siet my aen,
Al of ick iewers had' misdaen.
Wy zijn twee vrienden soo ghy weet,
U ongherief dat waer my leet:
Hier is ghedaen een blyde coop,
| |
| |
Daer zyn vier guldens op den hoop,
Die men verteiren moet alhier,
En den Vercooper Olivier,
Die vough'er noch twee guldens by,
Die is een schoon ghelach voor my,
Ick magh nu op een anders cost,
Ter deghen smeiren mynen bost,
Dit sonder vrees voor het ghelach,
Uyt volle kannen drincken mach,
Dat is soo lustigh voor een Man,
Als hem den Hemel geven can:
Aenhoort dan Vrauw wat dat ick segh
Gaet ghy naer huys en gaet doch wegh,
Ghy zyt maer breck-spel, soo ghy siet,
Een Vrauw en dient in d'Herbergh niet
Daer is geen plaets alwaer s'haer eer,
Vermits sy is soo wonder teer,
Alwaer haer eer' soo veele lyt,
En strax haer goede naem wort quyt,
Ick sie wel dat ghy qualijck zijt,
En doet my pijn dat ghy nu lyt,
Ick sal terstont u volghen naer,
En maecken alle dinghen klaer,
En toonen, dat ick ben een Man,
| |
| |
Die mynen plicht volbringhen kan,
En toonen, dat ick wil, en kan,
Al wat betaemt aen eenen Man,
Als eenen Man sit op den banck,
By het géselschap in den dranck,
Het schijnt hy daer een Zeyl-steen vint
Dié hem als een gevanghen bint,
En hem houdt vast, en t'samen bindt,
En hem soo dwaes maeck als een kindt,
En soo van hem zijn sinnen weirt,
Soo dat hy mint het gonn' hem deirt.
En of daer om de Vrauwe krijt,
En niet te min veel hongher lijt,
En of de Kinders bloots-voet gaen,
Dit altemael treckt hy niet aen:
Hy heeft nu gheen ghevoelen meer,
Noch van syn goet noch van syn eer,
Noch voor syn ziel' noch voor de hel',
Dit alles schijn hem Kinder spel,
De traenen van syn Wyf en Kindt,
Die acht hy min, als eenen windt,
Want al syn deught, en al syn kracht,
Die heeft de Herbergh gantsch versmacht
Den dranck die het al versmoort,
| |
| |
De reden selfs light over-boort,
En roert aldaer in syn gemoet,
Ghelijck in't lyf het koude bloet.
Hier op de Vrauw gonck heel confuys,
Met al haer weedom Weer naer Huys.
En kreet al menigh-mal en sey,
Een vorten Appel, en een Ey,
Dat half ghebroet, bedorven is,
Die zyn wel soo veel weirt ghewis,
Als wel de liefde van een Man,
Die al te veel houdt van de kan.
Nu moet ick nu alleen vergaen,
En sonder troost en, en hulpe staen;
Noyt vont men een benauder Wyf,
De pyn, die maeck my kout, en styf
Eylaes het is met my ghedaen,
Myn vrught in myn lijf vergaen,
Het koude sweet, en baerens noodt,
Ghetuyghen myn aenstaende doodt.
O lieven Godt! wat sal ick doen?
Al bleef ick hier tot morgen noen,
Ick bleef alleen, want mynen Man,
Houdt min van my als van de kan.
En t'mynder leedt ick weet het wel,
| |
| |
Syn eyghen Huys, schijnt hem de Hel,
Wat sal ick doen? blyf ick alleen,
'K en wynne niet met myn geween.
Voor my en is geen beter raedt,
(Al wier myn Man noch eens soo quaet)
Ick gaen hem haelen daer hy is,
In 't Water vanght men eenen Vis.
Die eenen Haes op speuren wil,
En mach niet blyven sitten stil:
Myn Man die is noch in de Kroech,
Hy blijft daer noch tot morgen vroegh
Ten sy dat ick hem selve hael.
O lieven Godt! ô wat een quael!
O wat een overgroote smert,
En doet de krough niet aen myn hert
Mijn goet dat is nu al verteert,
En krijch daer voor een kouden eert,
En sitte sonder vier en gelt,
Wie kander erger syn gestelt?
Hier op de Vrouw ginck naer de krough
(Alwaer een yder lustich lough)
En sey met een bedroeft gemoet,
O wat een leet mijn Man my doet?
Hy moet terstont met my nu gaen,
| |
| |
Of anders 't is met my gedaen,
Ick voel al om soo felle pyn,
Ja geene cander grooter syn,
Den tydt is hier, op dat ick sy,
Van allen mynen weedom vry.
En dat myn Kindt en lieve vrught,
Geniete nu een ruyme lught.
O lieven Godt, blyft hy noch wat'
Soo heeft de Doodt ons haest gevat
Myn vrucht die maeckt soo groot gewoel
En al de smert die ick gevoel,
Die is voorwaer een helsche pyn,
Want sy en can niet grooter syn.
Hier op den Man die droncke was,
Die nam een vers, en vol gelas,
En sey, een Man noyt achten moet,
De clachten die een Vrauwe doet,
Soo wel het lacchen, als geween,
En veynsen is by hun gemeen.
Hun maegh, hun hooft, of wel hun hert,
Is seere selden sonder smert,
Maer soo gy haer hier in gelooft,
Gy syt van u verstandt berooft.
Indien myn Wyf soo veele lyt,
| |
| |
Gelijck sy seght op desen tyt,
Sy waer al lanck gevlucht van my,
s'En sliepe noyt weer aen myn sy.
Al maeckt sy nu soo groot misbaer,
Dat hoor ick alle daegh van haer,
Men moet daer in niet syn ontrust,
Sy doet dat t' elckens, als 't haer lust.
Die dat niet wel verdraegen kan,
Die is een ongeluckigh man.
In dit en diergelyck geval,
Soo is het beste noch van al,
Dat jemant uyt een volle kan,
Geen luttel troost vercrygen kan.
De Herbergh heeft dees goede kracht,
Dat sy de droefheyt haest versmacht,
En dat aldaer seer licht verdwijnt,
Het goon' ons aen het herte pynt.
O Vrauw gy syt niet soo gy waert,
Als gy wiert eerst met my gepaert:
Gy syt verandert gantsch van sin,
Het schynt gy hebt den Duyvel in.
Al dit geschrey, al dit getier,
En dient hier niet, pact u van hier,
Al dit geroep en dient hier niet,
| |
| |
Gelyck gy voor u oogen siet,
Gy schreyt om dat soo veel lyt,
En dat gy wert u payken quyt,
Indien gy nu soo veele lydt,
Hoe blyft gy hier op desen tydt?
Indien het Waer is, dat gy lydt,
Soo groote pyn op desen tydt,
Soo wensch ick oock, dat ick daer naer
De selve pyne wiert gewaer:
De Vrauw daer op wiert gansch gestoort
En riep luyt uyt, ô vrienden hoort;
Ick bidde Godt, op dat hy toont,
Hoe wel dat hy de Dronckaers loont
En dat hy mynen boosen Man,
Soo veel doet lyden als hy kan,
En dat hy voel de selve pyn,
Van Vrauwen die in't baeren syn.
Als men een Vrauw te veele verght,
En noch daer by Godt selve terght,
Indien hy dan niet voorts en bracht
Het gonn' van niemant was verwacht
Het waer een wonder want den Heer,
Die en vergeet het nimmermeer,
Het gonn' dat scheen tot synder spot,
| |
| |
Gewensght te wesen van een sot,
En van een dronckaert van een Man,
Wiens ziel en lyf woont in de kan.
Die sonder achterdincken gaet,
En lecht het een op 't ander quaet,
En daer noch by den Heere vraeght,
Op dat hy soude syn geplaeght.
Het waer Mirakel, soo syn woort,
Niet wiert terstondt van hem verhoort
Indien 't versoeck van sulck Gebet,
Terstont niet wier in't werck geset.
En soo is't oock alhier gebeurt
Want onsen Man allenxkens treurt
En wort allenxkens metter tydt,
Een deel van syn gesontheyt quyt
Hy walght hy spuyght hy brackt hy geut
En noch daer by seer dickwils schreuwt
Hy weet niet wat daer aen hem schort
Het schynt sy een been korter wort
Hy kan niet meer naer d'herbergh gaen,
En dat heeft hem syn. Dye gedaen
Die wort gedurich aen soo dick,
Soo dat men kryght in't Lyf een schryck
Soo haest men haer maer eens en siet
| |
| |
Maer noch vermedert dit verdriet,
Mits niemant vinden kan een Man,
Die dese quael genesen kan.
Al wat men doet, al wat men laet,
De Die wort dycke boven maet,
En dese ellenden wort soo groot,
Soo dat hy wenst naer syne Doodt.
Ja roept de selve dickwils aen,
Op dat het sou dan beter gaen.
Dus seght al dickwils, 't is gedaen,
En'moet naer d'ander Weirelt gaen
Ick worde door de pyn vermoort:
Doch wie heeft oyt jet sulcx ghehoort?
Daer leeft iet in myn rechter Dye
En schoon ick t'selve niet en sie,
Ick voel daer door soo groot een pyn,
Ja noyt en can die grooter syn
Vermits sy is soo straf en fel,
Soo dat ick ben gelyck in d'hel.
Myn Dîe, die wort gelyck een Wyf
En heeft gewis een Kindt in 't lyf:
Den Hemel is op my gestoort,
En heeft myn boosen wensch verhoort
En wilt gaen toonen dat hy can,
| |
| |
Een Kint doen baeren aen een Man.
Dus hy wort nu een ander Man,
En cryght een afkeer van de kan
En hy belooft aen syne Vrauw,
Op synen Eet, en syne trauw,
Dat hy voortaen sal neersteich syn,
En nimmermeer geen dronckaert syn.
Ja doet aen t' Volck al menichmal
(Schoon hy veel lyd) een schoon verhal
Hoe dat de sonde vrough of laet
Self vraecke neemt van al het quaet
En dat men noyt heeft waere Vreught
Ten sy die voortcomt uyt de Deught
En schoon dat Godt al langhe wacht,
Om vraeck te doen, ghelyck hy placht
Nochtans soo sal op synen tydt,
Den sondaer syn vermaeledydt,
Ja self gevoelen, syne straf
Al eer hy daelt naer t'duyster Graf
En hoe dat Godt hier langer wacht,
Als hy sal commen onver-wacht
Soo sal de straf dan grooter syn
En worden straffer haere pyn.
Dus onsen crancken Lodewyck,
| |
| |
En is niet meer sich selfs ghelyck
Vermits hy in syn meeste pyn
Niet meer wilt onverduldigh syn
En seght al dickwils lieven Heer
Myn sonden die verdienen meer
De straf is minder als myn schult
En wil die lyden met ghedult
Ick hoope dat die felle straf
Myn sonden sal gaen wasschen af
En dat al t'gonn' ick heb misdaen
Eer hast sal werden uyt-ghedaen
Te meer dat ick om u ô Heer
Bereyt ben nocht te lyden meer:
Het lyden heeft een wonder kracht
En neemt de sonden al hun macht,
De quae manieren gaen te niet
Soo haest wy vallen in 't verdriet
Met smyten en met hardt te slaen
Soo valt het caf af van het Graen,
En t'is alleen door't Vier gedaen
Dat t'Gout sijn luyster heeft ontfaen.
En soo gaet oock met eenen Mensch
Die eertydts leefde naer syn wensch,
Hy peynsde noyt op synen Godt
| |
| |
En lachte self met syn ghebodt,
Ja was soo god'eloos voor en naer,
Al of'er goonen Godt en waer,
t'Geluck dat is een boos ghediert
Dat selden naer Godts Wetten swiert
Den Mensch en weet niet wat hy doet
Als hy soo weeldigh wort gevoet
Maer als de sickten commen aen,
Dan siet men wat'er is misdaen.
De quae manieren syn verjaecht,
Soo haest ons Godt den Heere plaeght
De sieckte is't vier, sy is de hant
Die t' al wat quaet is dryft van kant
Sy doet ons weten, waer hy gaet,
Die op den wegh der sonden staet,
Sy doet haer schaffen goeden raet,
Soo voor de Deught, als voor het quaet
En mits hy Godt nu kent en vreest,
Soo wilt hy op een ander leest
syn handel en syn wandel slaen
Op dat hy niet en sou vergaen.
En soo ginck t' oock met Lodewyck,
Die aen sich self gans onghelyck
Nu sweert by Godt, die eeuwich leeft
| |
| |
Indien hy hem ghesontheyt geeft
Dat hy sal op syn bloote lyf
Tot dat hy worde koudt en styf,
Een hart en y seren pant-sier
(Ghelyck t'alsdoen was de manier)
Sal draghen gierne vroegh en laet
Ja selve, als hy slapen gaet.
Hier op soo 't scheen hy wert verhoort
Want uyt syn Die soo quaemp'er voort,
Met veel gheschrey, en veele pyn
(Die hier niet can beschreven sijn)
Een jongen Soon, een jongen Hans,
Tot schrick en schroom van alle Mans
Gy dronckaers leert uyt dit gheval
Hoe schromelyck Godt straffen sal
Dat ghy door t'Bier en Brandewyn
Verbeelt hebt t'leven van een swyn.
Dit is een, VVonder soo ick meen,
Of is het niet men vint'er geen.
|
|
Auteursrechtvrij
