Er is niets nieuws onder de zon

[p. 76]

Hoofdstuk 25
Conflict tussen traditie en zendingsgedachte?

Hebt u ooit de ervaring gehad dat u naar de kerk wilde en er niet in mocht?

Ongelooflijk zegt U? Toch is het mij overkomen en nog wel in de Grote Stadskerk. Het was december 1982 en de gebeurtenissen die toen pas hadden plaatsgehad hadden ons diepgeschokt. Ik had een Belgische jongeman in huis en m'n jongste dochter. We besloten troost te zoeken in de kerk. We kwamen bij de Grote Stadskerk maar de deuren waren dicht. Toch waren er mensen in de kerk. Dus we liepen naar de deur en deden die open. Ik herinner me niet meer welke dag het was maar vermoedelijk de zondag na 8 december. Een ‘broeder’ bij de deur zei ons dat we niet binnen konden want er was avondmaal. Alleen leden die belijdenis hadden afgelegd mochten binnen. De Belgische jongeman was niet kerkelijk en m'n dochter pas 14 jaar. De ‘broeder’ zei dat als ik belijdenis had gedaan ik wel naar binnen mocht, maar de andere twee niet. Toen heb ik gezegd: ‘alle drie of geen van ons’ en we zijn weggegaan en terecht gekomen bij Gods Bazuin. Nu vraag ik u: Als Jezus zelf bij de poort gestaan had zouden we dan ook weggestuurd zijn? Hij zegt: komt allen tot Mij die vermoeid en belast zijt en ik zal u rust geven’. Wij waren inderdaad ‘vermoeid en belast’ door de gebeurtenissen die pas hadden plaatsgevonden.

Tradities kunnen behoudend werken maar ook een rem zijn. In de loop van mijn leven heb ik op heel wat plaatsen en in heel wat kerken met mede christenen avondmaal gevierd maar nooit met gesloten deuren. Het is een algemene klacht in de broedergemeente dat veel van de mensen die belijdenis hebben afgelegd daarna vaak schitteren door afwezigheid. Heeft men ooit moeitegedaan daarvan de oorzaak op te sporen? Spreuken 22 vers 6 zegt: Leer een kind van jongs af aan de juiste weg te volgen, ook als hij ouder wordt zal hij daarvan niet afwijken. Dit zou onder andere ook kunnen slaan op het kerkgaan. Wat

[p. 77]

gebeurt namelijk? Ouders komen niet met hun kinderen samen naar de kerk. De kinderen worden naar de zondagsschool gestuurd en de ouder(s) gaan naar de kerk (of niet). Als ze een jaar of 12 zijn gaan ze van de zonadagsschool af en dan? Zien we ze dan in de kerk? Meestal niet. Dit is het jaar van het gezin. Wat doet de kerk daaraan? Stimuleert ze de mensen om als gezin naar de kerk te gaan? Waar ik opgegroeid ben moesten we mee naar de kerk zodra we konden lopen. Dat was ook niet de oplossing, want van de preek begrepen de kleintjes weinig of niets. Later heeft men op veel plaatsen waar ik geweest ben daarvoor een oplossing gevonden. Het gezin ging samen naar de kerk maar vlak voor de preek gingen de kinderen naar een bijgebouwtje voor een bijbelverhaal en na de preek kwamen ze weer binnen en ging men aan het eind van de dienst samen weer naar huis. Voor de hele kleintjes was er meestal een soort creche, zodat ook de ouder(s) met babies naar de kerk konden gaan. Toen mijn pleegdochtertje 8 jaar was kwam ze thuis van een bijbel clubje in de buurt en zei: ‘Mama, vandaag heb ik mijn hart aan Jezus gegeven en ik wil graag gedoopt worden’. Gelukkig was ik voogd over haar en al was het haar eigen keus, kon het nog onder de kinderdoop vallen. Ze werd gedoopt en het was een heerlijke dag voor haar. Maar stel nu eens dat ze bijvoorbeeld 13 of 14 jaar was geweest.

Had ik dan moeten zeggen: Het spijt me maar je moet eerst 18 jaar zijn? Dat zou een vreselijke teleurstelling zijn geweest, met alle gevolgen van dien. Hoe zou de Heer der kerk zelf daarover denken? Cathechetisch onderwijs zou eigenlijk vanaf het 13e of 14e jaar mogelijk moeten zijn voor wie daar behoefte aan heeft en belijdenis moet open staan voor wie daar klaar voor is en dan gaat het in de eerste plaats er niet om of ze voldoende kennis hebben wat het geval kan zijn met minder begaafden, maar of ze er geestelijk rijp voor zijn. Dat zou bijvoorbeeld ook op 16 jarige leeftijd kunnen zijn, maar ook wel veel later. Het moet een bewuste keuze zijn en niet je ouder(s) zijn EBG en je bent zo opgevoed, je bent 18 jaar en dus wordt het tijd dat je belijdenis doet. Het hoort nu eenmaal zo.

Men kan wel bepaalde orde regels vaststellen, maar die moeten

[p. 78]

dan wel in overeenstemming zijn met het woord van GOD EN DE ZIN VAN HET EVANGELIE

Ik herinner me nog van lang geleden (nog niet eens zo erg lang geleden) dat mannen en vrouwen gescheiden zaten in de kerk. Waar de kinderen zaten herinner ik me niet. Misschien waren die toen ook al naar de zondagsschool verwezen. Ook moest je vroeger een hoed op naar de kerk (mannen hoefden dat niet). Gelukkig zijn deze regels afgeschaft, want met het gloof zelf hebben ze niets te maken en nu wordt het tijd dat het gesloten ritueel van het avondmaal verandert in een blijde viering waar iedereen bij mag zijn, hetzij meedoen of toekijken.

Ik herinner me uit de 50er jaren, toen ik in Amerika woonde, dat er eens een stomdronken echtpaar de kerk binnenstrompelde tijdens de dienst. Dat gaf een kleine opschudding maar ze werden niet weggestuurd en de dominee heette hen zelfs welkom, uitgaande van de veronderstelling dat deze mensen in geestelijke nood verkeerden. Na de dienst heeft de dominee contact met ze gemaakt waarbij inderdaad bleek dat deze mensen volkomen vastgelopen waren. Jezus zegt. Komt allen tot Mij en ik zal u rust geven. Mogen we dan onder wat voor omstandigheden ook, iemand de toegang tot de kerk weigeren?