|
| |
Het Vierde Deel.
Mustapha wederom alleen in zijn Kamer.
WAt last is oock den schrick, de vrees en ancxt int hert,
Daer staich ic meer en meer, noch me bevangen wert
Want door langduyricheyt van myne droeve banden
daerin mijn leven stont, altijts in Osmans handen,
Ben ick melancolijck gheworden, dat by wijl,
Mijn herss'nen zijn beroert, en schielick inder ijl.
My swieren voor 'tghesicht, seer veel en vremde spoken,
Stilswijghend' maeckt het my, mijn rust wort soo ghebroken
dat sta'ich ick wand'len moet, soo schrickend' zy'ck daer by
Dat somtijts heel vervremt ick van my selven zy.
Kheb daerenboven noch in veel verscheyden hoecken
van myne Camer, daer ick meen mijn rust te soecken,
Vremt tooverijs gheschrijff ghevonden, daer ghestelt
van Osmans Moeder, soo my meermael is vertelt.
Hoor daer, al weer ghemor, daer sie ick weer wat sweven
Sta vast, wel hoe? waer is die Joffrou daer ghebleven?
Wat hoor ick stenen? Ach! wat mach dit alles zijn?
Wijckt van my drochgen rey, waerom vervolcht ghy mijn?
Mijn hayren rysen steyl, 'tsweet gaet my clam uytbreken,
Mijn herte beeft van ancxt, mijn tong en can nau spreken
Wijct van my bleecke vrees, vliet van my vremt ghespuys,
Vliet van my wreet ghesicht, vliet van my vremt ghedruys.
Mijn Croon mijn Keyserrijck, wou liever ick verliesen
Waer ick hier van ontlast, dan desen staet te kiesen.
Wat hoor ick voor ghekerm?
| |
| |
Van binnen wort'claechlick gheseyt.
Voorwaer 'twas Osmans stem; het waren Osmans woorden,
Twas Osman die ghenaed ick claechlick bidden hoorden.
Twas Osman die zijn Oom erbermelick versocht
tot gracy en ghenaed, 'twas Osman die ghebrocht
is in soo sob'ren staet, als een van d'alderminste,
Laes! door des eenens val becomt den and'ren winste.
Maer hoe can ick soo verr' nu hooren Osmans tael?
Vant seven-toornich huys hier in mijn Keysers sael.
Ach 'tis zijn bleecken Gheest! of 'tis natuyrlick roeren,
Om in mijn wreedich hert, beweghentheyt te voeren.
Wel Osman lieve Neeff, soo ghy int leven zijt,
Soo raect ghy't nimmermeer door mynen toedoen quijt.
Ick wil in alder haest mijn knechten gaen belasten.
Dat niemant Osman sal int minst aent Lichaem tasten,
Ick schenck hem 'tleven nu, en sal met grooter eer
hem hand'len, g'lijckmen hoort te doen soo grooten Heer.
Dahout en Boustangj.
Mijn Heer, het gunt ghy hadt gheboden,
Dat wy met eene koord den Osman souden dooden
is dad'lick nu gheschiet, hy heeft ontfaen zijn straff.
Wy deden na den last die ons den Keyser gaff.
Soo moeten varen al zijns Majesteyts rebellen,
Die soecken dit u Lant in onrust noch te stellen.
Tot kennis dat het is warachtelick gheschiet
En dat zijn Majesteyt een seker teecken siet,
Soo brenghen wy het Oor, van Osmans hooft ghesneden
ten deele noch bebloet, mits wy't eerst dad'lick deden.
Lang leef zijn Majesteyt.
Ha droeve tyding! die ic van mijn Neve hoor.
hoe hielt hy hem doch al?
Mijn Heer, geheel grootmoedich
Zijn ooghen flickerden ghelijck een Leeu verwoedich
wiens Jong hem wort onthaelt met cracht en met ghewelt
Soo heeft hem Osman oock int laest noch aengestelt.
Hy claechde deyrlick eerst, dat hy soo moste sterven,
En dat voor sulcken Prins gheen gracy was t'verwerven.
Hy doet zijn droef ghebedt, en doe seer wreet begon
te sien, ghelijckmen leest van Marischal Biron
den Franssen Blicxem cloeck, en sprack met straffe woorden
wie gheeftm' een Poengiaert nu, om dese Beuls te moorden
De furieuse jeucht, en 'tConinclicke bloet,
In syne ad'ren brocht een gramschaps hitt en gloet.
Hy con zich selfs de doot int minste niet inbeelden,
Daer door hy met de Beuls soo ongenadich speelden,
| |
| |
Dat hyer twee off drie met vuysten neder sloech.
Tot dat een Zyden Koord het Leven van hem joech.
Daer mede zy met cracht int eynd hem noch verworchden.
Verworchden? ach! dat was 'tgunt daer ic staich voor sorchden
Mijn meyningh was nu vast dat ick hem sparen sou,
En tot dien selven eynd ick dad'lick senden wou
om u te segghen aen dat ghy hem sout bewaren
tot dat ick naerder sou mijn meyningh openbaren.
Laet 'tis nu al te laet! Prins Osman ghy zijt heen,
V Ziel in rust besit den Beemt der Elizeen.
Voor uwen droeven staet besit ghy 'sHemels glory,
En laet my heel bedroeft int mits van mijn victory.
Och 'tis een zwaer ellent; dat d'een zijn vreucht bestaet,
Hier in ons Turcxe Rijck, als d'ander 'tond'ren gaet.
Nu sal de Prophecy in stael gheheughen blyven.
Die eenen Spaengiaert ging voor hondert jaren schryven,
Dat doe naer hondert Haer het Ottomansse Huys,
Met onderling ghewelt zich selfs sou doen groot cruys.
De gulde salen van dees Bloet-honts en tyrannen
besoedelt sullen sijn met 'tbloet van hare mannen.
Den Toom des Rijcx ontruct, die comt in veler hant,
Den schrick des gantschen werlts vermorsselt aende want.
En ist niet waer? niet waer? Ja, 'tis nu wel ghebleken
aen Keyser Ottoman, die als ick recht sal spreken
een schrick der Princen was, soo jong noyt zijns ghelijck,
Om uyt te voeren 'tRecht vant Ottomansche Rijck.
Die leyt, ja leyt nu in zijn bloet versmoort.
'kbid stelt u doch gherust, ick bid ontfangt nu d'Eere
die u is toebereyt, com Prins ontfangt de Croon
van stonden aen, besit den Ottomanschen Throon.
Iaet Heer, de Princen wachten
alt samen inde sael, sy naer u comste trachten.
Elck even yv'rich is, om uwe Majesteyt
in Keysers staet te sien met groot eerweerdicheyt.
Dus alst mijn Heer belieft soo laet ons derwaerts wand'len
Wy sullen dan daer na, meer van ons saken hand'len.
binnen.
Silactar alleen uyt.
Wat is de Lieffd een gril,
Daer meed' wy hert en wil
aen wulpse Vrouwen binden.
Wiens lichtheyt is seer groot
Gheen lichter goet wy vinden.
Hangt daer aen Ziel en Zin,
ws Joffrous heel vervuyren.
| |
[Folio Fiijr]
[fol. Fiijr]
| |
Doet al wat haer behaecht,
Haer beelt inwendich draecht
Verteert doort brandich voncken,
Zijt heel in Lieffd versoncken.
En crijcht dan weer 'tplaysier
Laets' u met eedt beloven,
Daer sta'ich haer Ziele rust,
Datt't niemant sal ontroven.
Ghy meent dan 'tis gewis.
G'lijck off ghy in het dromen,
Veel Rijckdom had becomen:
Die wert u quijt ghemaeckt,
Soo haest ghy weer ontwaeckt.
Soo is op Lieffd van Vrouwen,
Int minst oock niet t'betrouwen.
Ha wispeltuyrich dier, licht Vrouwelick gheslacht,
Ken weet niet waerom dat ghy wert soo hooch gheacht,
Alsm' u door groote moeyt al heeft na wensch gecregen,
Voor een uyr vriend'lickheyt verwachtmen daerentegen
veel daghen u ghekijff, u trotz en hooverdy,
V eyghensinnicheyt, u over-heers voochdy,
En duysent and're quaen, doch 'tschijnt wy zijn ghedronghen
om u te lieven sta'ich daer zijn wy toe ghedwonghen
door lust en door natuyr, dies ick te meerder rou,
ghevoel, mits Flora my gheweest is dus ontrou.
Maer wat ick daer bedenck, de Vrouwen die zijn listich,
Cont Celia niet doen om ons te maken twistich
door een'ghe spokery? g'lijckt hier te lant veel schiet,
Dat yemant wel een spoock in plaets van waerheyt siet.
Kweet Celia die gaet een Christen Priester spreken,
Ghemeynlick op dees tijt, om bichten haer ghebreken
die my seer wel ghelijckt, ick sal nu dad'lick gaen
en crijghen sulck ghewaet, soo can ick dan verstaen
uyt haren eyghen mont, oft waer is of gheloghen,
Soo wiert dan Celia, gelijck zy deed bedroghen.
binnen.
Celia uyt.
Mijn const heeft wel gheluckt, Silactar vast gelooft,
Dat van een Pagie wort zijn Floras eer gherooft.
Nu hoop ick metter tijt zijn Lieffde wel te winnen
Dat hy my sal in plaets van Flora gaen beminnen.
Ick hoop mijn saeck gaet vast, 'kverwacht daertoe den tijt,
Dat met Silactar ick sal werden seer verblijt.
Kmach nu eens henen gaen by Pater Diocezen
Die my seer dickwils sticht met bidden ende lesen,
En oock met biechte hoort, ick zy daer nu ontrent.
| |
[Folio Fiijv]
[fol. Fiijv]
| |
Silactar met een Cap aen, ende Baert voor.
Daer comt hy, Pater Heer.
Wel dochter, waer wilt ghy alleen dus neerstich henen?
Heer Pater, in tien daech heb ick u niet verschenen.
Tis al te lang ghetoeft, het wereltsche ghewoel,
Maect dat ick groote strijt, in mijn ghewisse voel.
Ia dochter, die het quaet des werelts can bemercken,
Wat datter al gheschiet, hoe vele boose wercken
Door haet, nijt, giericheyt, hooveerdicheyt en meer
van dierghelijcke aert, moet zich bedroeven seer.
Ia Pater dat is waer, God danck 'kheb gheen ghedachten,
Door nijt of giericheyt na anders goet te trachten
'kbehelp my met het mijn, ick doe een ander niet
dan'ck wilde dat my weer van ander lien gheschiet.
Dats wel mijn Kint, so hoort een Christen mensch te leven,
Maer dochter, ghy cont oock u eyghenselfs wel gheven
te veel lofs in dit deel, nadien het boos en quaet,
Al soetgens inden mensch eerst int begin ontstaet.
En wast allencxkens oock, soo dat veel niet en voelen
dees vlam, voor dats' int lest gants niet en is te coelen
Soo cant oock wesen Kint, u selfs doch niet bedriecht.
Kdenck wel wat Pater Heer, maer dat terstont vervliecht
Ten grijpt in my gheen plaets.
Mijn Kint ghy moet niet zwijghen,
Of andersints en sout ghy gheen vergeving crijghen.
Tis beter dat ghy hier u sonden claer belijt,
En datmen door Gods macht u dan daer van bevrijt
Dan dat ghy swijcht en hout.
Mijn Heer 'kweet niet te spreken:
Dan van mijn fouten en mijn dag'licxe ghebreken.
Maer Kint, ghy zijt noch jongh en schoon,
Cont ghy des vlees begeert oock in u hert wel doon?
Heer, 'kmoey my daer niet me.
Dat somtijts my de Liefd het herte gaet versteuren
Maer die'ck Min, Mint my niet, en daerom laet ickt me.
Mijn Heer, wat ick oyt de
om winnen zijne Lieffd, het was al moeyt verloren.
Vermits tot Lief hy Flora heeft vercoren.
Hebt ghy gheen quaet ghewenst dees Flora door die saeck?
Alleen gheen quaet ghewenst, maer ooc getracht na wraec.
Nae wraeck ghetracht, dats quaet.
Na wraeck ghetracht mijn Heere.
| |
[Folio Fiiijr]
[fol. Fiiijr]
| |
Tis weynich t'mijnder eere
Daerom ghy't segghen moet.
Off andersints can u de Biechte doen gheen boet.
Ay! daer door sou u Ziel in groot ghevaer gheraken.
Hoe hebt ghy't dan bestaen?
Ick hebt tot weder-wraeck van groote Lieffd ghedaen.
Ick sach Silactar Flora minde
Dies ick van groote Lieffde bynaest gheheel ontsinde,
Kquam by een Tooveres, die leerde my met ijl
der Duyvelen bedwang, dies ick in corter wijl
bezweyring dede, g'lijck of Flora vuyl boeleerde
met eenen Pagie, en Silactar diet begeerde
met ooghen selfs te sien, deed ickt aenschouwen doe.
De gheesten inden schijn van Flora en haer Minnaer
daer laghen dicht by een.
Ick sta off'k buyten zin waer,
En heeft verwoedelick op Flora seer gheraest.
Maer Kint dats groot bedroch.
Ia Heer ick most dat brouwen,
Op dat Silactar mocht zijn Floras Liefd berouwen,
Kghelooft niet, of ghy moet het vestighen met eet.
Kzweer by mijns Zielens heyl.
Sweyrt, Hoer, vry tot u leet.
Hy werpet kleet af.
Ha valsche Vrou; Serpent, gy Slang, ghy Spin, ghy Ader,
De gheen die ghy bezwoert, soot schijnt, was uwen Vader.
Heyloose Tooveres, vervloeckte Duyvelin,
Meent ghy my met bedroch te trecken tot u Min?
Wech, dat'ck u niet en sie.
Heer laet my doch eens spreken.
Van hier, off 'ksal u stracx den kop aen stucken breken.
Soo wech 'tis meer dan tijt.
Celia binnen.
dat'ck t'onrecht was vergramt. Ick zweyr by hooghen Eedt,
Noch sien, noch hooren, sal my meer tot quaet verwecken,
Soo haest ick by u coom, sal ick mijn Trouw voltrecken.
binnen.
| |
[Folio Fiiijv]
[fol. Fiiijv]
| |
Flora seer bedroeft.
O tranen beecxkens vloet,
Ghy cont niet, doch ghy moet
noch meerder vocht doen leken.
O borst! loost sucht op sucht,
Dat bangheyt daer uyt vlucht,
Of siet mijn hert moet breken.
Ghy armen wringt door een,
Hant treckt dees hayren steen,
Ruckt af dees blonde vlechten:
Ha Flora! leeft ghy noch?
Van ontucht met de knechten.
Mijn eer is niet ontrooft?
Ick heb die noch behouwen:
Kweet 'tsal u noch berouwen.
Tcieraet mijns Maechden-crans,
Dat wort my valsch ghestolen:
Maer Godt behoet den goen,
Het quaet blijft niet verholen.
Hoe droevich ist wanneer een Maecht die nimmer had
oncuysch ghedacht int hert, met oneer wort beclad.
Wat lijt sy herten-leet, wat lijt sy veel ontstellingh,
Hoe knaecht haer 'tdroef gemoet, hoe dicwils heeft sy quelling
Hoe dicwils wort sy bleec, hoe dicwils crijchts een bloos,
En wort van schaemte root, ghelijck een Morghen roos.
hoe dicwils schiet haer 'tbloet lancx al de blauwe ad'ren
Wanneer sy comt en siet de hoofden t'saem vergad'ren
vant kakelende volck, dat haer siet snellick aen,
Als sy somwylen comt, lancx straten zedich gaen.
Een yder seyt het zijn, wat wort daer dan ghesproken?
Hoe fier is sy noch daer haer eer soo leyt ghebroken.
Helaes soo ben ick nu! en mijn Silactar meent
dat ick een Pagie heb de vryicheyt verleent
als Meester van mijn Eer, te rooven myne panden,
Die'ck hoor alleen mijn Man te lev'ren in zijn handen.
O goedertieren Heer! ick bid mijn onschult toont,
En dees bedrieghery, rechtveerdelicken loont.
Moet ick mijn Lieff, mijn Ziel, mijn Eenich-wesen derven,
Kbid laet ick schan'lick dus in dees oneer niet sterven.
Ach my! mijn cracht vergaet: wel, wat comt daer voor een?
| |
| |
Silactar.
Neen Heer 'tkan my niet helpen:
Maer't tranen storten doet dat my niet ouer-stelpen
de bangicheden zwaer, die dreyen om mijn hert:
Door dien ick voor een Hoer helaes! ghescholden wert.
Wel denckt ghy daer noch om?
Soud ick daer niet om dencken?
De quellingh sal my noch int lest mijn sinnen krencken,
Ksy somtijts soo ontsint, dat ick my niet ontsaech
Dat ick door moordery mijn Ziel ter hellen jaech.
Ksou met een Poengiart my mijn herte selfs doorboren,
Maer ach! ick denck, dan waer mijn arme Ziel verloren.
Maer Flora quelt g'u soo? had sulcx dan niet bestaen.
Wel hoe, hebt ghy't dan niet ghedaen?
Gedaen mijn Heer, gedaen? had'ck oyt tot sulcx gedachten
Soo wil ick nemmermeer de eeuw'ghe vreucht verwachten.
Veel minder oyt ghedaen, 'kseg niemant heeft ontrooft
mijn Eeren-crans mijn Heer, ick bid sulcx vry ghelooft
Datt't yemant had ghevraecht of tot oneere poochden,
Ick nemmer sulcken man in mijn gheselschap doochden.
Wou hy't met cracht bestaen, ghelijck een Tygerin
wiens jong haer wort gherooft, sou ick hem vlieghen in.
En weyren my ter doot. O schant, o groote schaemte!
Mijn hert besluyt van rou door dese groote blaemte.
Ick voor een Hoer gheacht?
Zy wort een weynich flau.
Voor d'eerbaer Vrouwen puyck, ick u Princesse hou.
Ick ken, ick ben misleyt, ick ken, ick ben bedroghen,
Tis Celia die heeft u valslick ouer-loghen;
Tis Celia die heeft uyt haet op onse Min
ghetracht u oneer my, te prenten inden zin.
Tis Celia die heeft mijn ooghen doen aenschouwen
door Toovery, het gunt ick ging warachtich houwen.
Ist mog'lick hooghe Godt? is mijn ghebet verhoort?
Silactar liefste Vrint wat blyschap brengt dit woort.
Tis my soo heuch'lick niet, om mynes sellefs wille,
Maer mits ick daer door Heer u droeve quelling stille.
Hoe wert een Dochter oock gheschent en gants onteert;
En eer den leughen is door waerheyt afghekeert
soo vliecht de faem vast heen, door Landen ende Steden,
Maer Heer hoe weet ghy't nu? segt my 'twort u ghebeden
Hoe comt ghy aent bescheyt?
| |
| |
Ick maeckt Flora Lieff, dat ick een middel vont,
Om my in vremt ghewaet heel onbekent te maken,
Off'ck haer Bicht-vader waer, soo quam ick haer ter spraken,
En heb uyt haren mont haer valsheyt selfs verstaen.
Ick weet de waerheyt nu, en zweyr van nu voortaen
u t'achten als mijn Vrou, en sal u dad'lick trouwen,
Nu met belooft en woort, wilt ghy my Flora houwen
Seer geyrn Silactar Heer,
Kheb langhen tijt verlangt, na dese vreucht in eer.
Hy die de Nieren kent, die weer oock mijn ghedachten,
Hoe dat ick altijt Heer na uwen dienst betrachten.
Ghy waert sta'ich in mijn zin, ghy heersten soo mijn Ziel
Dat ick van niemants Lieffd, als vande uwe hiel.
En nu wy zijn vereent, hoop ick my soo te draghen,
Dat ghy niet gheene reen van my sult connen claghen
Mijn wil Silactar Heer ick inden uwen set
Gheen saeck en sal my doen in uwen dienst belet
Gheluckich zijn die twee, die soo door Lieffd versamen.
Tot onser Zielenheyl moet sulcx gheschieden
Zy segghen beyde
binnen.
Soltana Thiossem, met een Boeck, Bel, Pot, ende een wit Roeyken.
Tsnelvlieghende gherucht heeft my gebracht ter oren
Dat Osman mijnen Soon, zijn leven heeft verloren,
Verloren door de Beuls, en is ghestranguleert,
Ghestranguleert, helaes! wiens doot my bitter deert.
Maer off my schier verdrenckt den vloet der heete tranen
Off dat ick heel verwoet, my selven wil gaen banen
den wech des wreeden doots, daer me is myne saeck
int minst noch niet gherecht. Alleenlick door de wraeck,
Ick seg door wreede wraeck, te recht men can beloonen,
Die, die hen schelmelick, off heel moordadich toonen.
Wel seyt d'Italiaen, dat heuchelijcker dach
dan als hy wraeck mach doen, hy noyt zijn leven sach.
Soo ick Thiossem ben, Thiossem die door woorden
seer dick de burgery van 'thelsche huys verstoorden.
Thiossem, die met macht den duyst'ren Coning dwingt,
Thiossem, door wiens woort d'eyrt van malcand'ren springht.
Soo zweyr ick dat ick sal dees moorderijen wreken,
Eensdeels door toovery, en anderdeels doort spreken
van oproer tot het Volck, dat nemmer het ghehengt,
De heersching vanden geen' die moordich omme-brengt
die beter was als hy, dies ick mijn tooveryen
begin, om haer dees moort te doen vermaledyen.
Ghy Pluto die den staff vant duyster Rijck beheert,
Ick bid tot dit mijn doen u doch ghevoech'lick keert.
| |
| |
Ick hebt al toebereet, mijn hayr heb ick bestreken
drie reysen, met het vocht uyt Arons zwarte beken.
Den riem heb ick om 'tlijff, van Prester vol fenijn,
Het cruyt Achemenis most in mijn ooren zijn.
Nu maeck ick eenen rinck, een cirkel ront ghetrocken,
Kheb in dees pot ghecooct, mijn cruyt met bloet van Bocken.
Thert van een Leeuw daer by, een Ezels long met sout
Een Egedisse bruyn, 'tsmeyr van een Raven out.
Ick moet my zegenen, met teekens en met cruyssen,
Op dat der gheesten stem, haer brullen en haer bruyssen
my niet verschrickt en maeckt, hier zijn noch in ghedaen
de vleug'len van een Mug, drie eyers van een Haen.
De tonge van een Hen, drie Baseliscus ooghen,
Die ick haer met dees hant heb levent uytghetoghen.
Een Coning-Byen hals, en eenes Nacht-uyls gal,
Noch een Entvoghels blaes, en eenen Wlen-bal.
Met d'ooghen van een Mol, het sieden deed ick coelen,
Met Ysich-water cout uyt Acherontis poelen.
Khebt alles nu by een, en aenden duym daer by,
Op dat ick als ick wil gheheel onsienbaer zy
den ringh van Gyges oock, nu moet ick luyde schellen
Dat driemael dit gheclanck mach schitt'ren inder hellen.
Nu wens ick my weer-aen stracx na het Oosten toe,
Ick mymer, murmureer, en alles wat ick doe
'tstreckt tot der gheesten dwangh, vliet al nu van my henen
die beefden als haer oyt is spokery verschenen.
Ick seg u vliet van hier die schrickent sijt verveert,
Op dat u gheen mis-val off flauwicheyt en deert,
Vrees wijckt gheheel van my, als ick begin te tieren
En roep met groot ghekrijs de grouwelijcke dieren
Minos en Rhadamant, Eacus, Thesephoon
Alecto, Megara, en al ghy helsche Goon.
Fatale Parken 'tsa, laet uyt Averno vlieten
de gheesten, duyvels me, haer hoofden opwaerts schieten.
Ghy dry-hoofts-Cerber-hont, comt drie-ghedaentich voort.
Deen als mijn Osmans gheest, en d'ander wraeck van moort.
De derde Phafarel, voort off ick sal soo vloecken,
Datt't alles beven sal, int diepst' der helscher hoecken.
Phafarel verschijnt.
Wee, wee, vervloecte Eyrd, wee, wee, vervloecte Mensch,
Wie isser die na my, na Phafarel heeft wensch?
Mach ick int grouw'lick hol daer al de Monsters krielen
en tormenteren sta'ich de snoo verdoemde Zielen?
Kseg, mach ick daer mijn dienst niet aen Plutonem doen?
En sta'ich den zwarten nijt met Slanghen-vleesch gaen voen?
En kemmen tschrick-lick hayr Proserpina met haken?
Wat sal ick in dit licht in desen dach me maken?
| |
| |
Gaet henen Phafarel, gaet neemt noch twee tot u
de wreetste die ghy weet, daert al voor vluchtet schu,
De vremtste vant ghedroch die inde poelen sweven,
Den eenen wilt d'ghedaent des gheests van Osman gheven,
Een strop in zyne hant, den and'ren schrick'lijck wreet
met een root bloedich Sweyrt off hy wou wreken 'tleet,
Comt in Mustaphas Zael, wanneermen hem sal Croonen,
En laet den gheest voor al afgrijslick zich betoonen,
Maeckt dat het gantsche Hoff van onghedult schier raest.
Al 'tgeen ghy my beveelt, voldoe ick metter haest.
beyde binnen.
Mustapha, Silactar, Dahout, Boustangj en Capi.
Silactar en Boustangj setten Mustapha de Kroon opt hooft. Dahout gort hem de Zabel. Ende seggen altemale.
Lang leeff Mustapha, ja, lang moet Mustapha leven.
Den grooten Mahons Godt, wil u lang leven gheven.
Lang moet u Majesteyt regeren dit u rijck.
Lang dees u Onderdaens u dienen alghelijck.
Lang moet ghy met geluck den Keysers Throon betreden.
Ick wensch de Heeren oock in als g'lijck zy my deden.
Hy gaet sitten inden Throon.
Tbetaemt my Princen nu sorchvuldich te bewaren
de Landen daer ghy my gaet Coningh van verclaren:
Op dat door slappicheyt, in dees oproerg' en tijt,
Ick niet wort 'tmeestendeel vant groot Turckijen quijt.
Voor eerst na Cayro moet ick dad'lick volck gaen senden
Op dat zy daer niet 'thooft na and're Princen wenden.
Mijn Conincrijcken oock, int Asiaensch ghebiet
Die welck met eenen naem Natolia men hiet.
De Landen diemen vint, wanneer de blauwe baren
vant Hellespontsche Meyr men ouer is ghevaren
naer Sonnen opganck toe, die zijn noch wel versien
Ghelijck cleyn Asia, Cilicia Bethin',
Paphlagon, Phrigia, en 'tmachtich Trapezonden,
Die Keyserlicke Stadt op Capadoci gronden.
Galatia, Paphil, oock Caria ghebult,
Die Landen die de Zee aen alle hoecken vult.
AEoly, Jonia, Smirna en Mitilenen,
Sent daer in alderhaest nieu Beglerbecken henen.
Hier in Romania, dat in Europa leyt,
Twelck 'tgroot Propontis Meyr vant Asiatisch scheyt,
Daer 'tswarte Pont-Euxin, ghelijck Bosphory golven
Een waterighe straet heeft tusschen beyd ghedolven,
Hier seg ick sal ick haest en opter versscher daet
bestellen datter gheen ontroeringh op en staet.
Ick Thracia bewoon voorts sullent met my houwen,
| |
[Folio Giijr]
[fol. Giijr]
| |
Het volck van Dacia, ick mach oock wel betrouwen
Dardanus oude Rijck, Achajen en Epyr',
Peloponnese me, en 'tAcarnaensch quartier.
Den vromen Macedoon en sal my niet begheven,
En 'tWindisch volck is sta'ich zijn Princen trou ghebleven.
Meed moetmen draghen sorch, dat vast blijft het verbond
met 'tChristen volck ghemaeckt, als met den Sigismond
die 'tPoolsche Rijck besit, en met den Prins der Gallen
den Fransschen Lodowijck, doch wil ick boven allen
des vrientschaps onderhout, met Hollant wijt vermaert,
Dat Hollant welckers Faem tot aende wolcken vaert.
Dat Hollant dat soo lang ghestreden heeft met Spaengien,
Met hulp Mauritij des Princen van Oraengien.
Dien tweeden Hannibal, dien Blicxem inden crijch,
Wiens daden ick alsnu om cortheyts wil verswijch.
Dat Hollant seg ick, dat, dat wil ick vrintschap toonen,
en al de lien van daer, die in Turckijen woonen,
Maer Princen draech ick sorch voor Rijck, voor Lant en Ste,
Ick hoor te draghen sorch, dan voor mijn selven me.
Sta'ich ben ick gants ontrust, sta'ich doe ick niet dan dromen,
Dies wil ick dat terstont de Musicijns hier comen,
Dat mynen droeven gheest doort spelen wat verheucht,
G'lijck Saul voortijts oock doort snaren-spel socht vreucht.
De Musicijns spelen. Osmans Geest begint te neurien achter.
Hoor, wat Musijck is dat?
Hy ziet eens binnen.
wel 'ksie daer niemant niet.
Kdenc Phebus af comt dalen
Den Geest singt voort, Voyce: Cornette Musicael.
Een veers binnen, ende inde tweede comt hy uyt.
AY wreeden moort! aen my bedreven,
Ay wreeden last! by u ghegheven:
Noyt is 'sghelijcx ghedaen,
Wel hoort nu mijn vermaen,
'tVolck sal met veel ghetraen,
Mijn doot, ja moort, noch schrick'lic wreken.
Dus siet vry toe, ghy boose Menschen,
Die door moet-wil het gaet na wenschen,
De wraeck doch nimmer rust,
Die ghy nu hebt gheblust,
En rechte straff u doen ghevoelen.
| |
[Folio Giijv]
[fol. Giijv]
| |
D'andere staen altesamen teghen malcanderen en praten, Mustapha sit in zijnen Throon en slaept. Den Gheest ghesonghen hebbende, roept over-luydt
Waec op, waec op, waec op, waec op, waec op, mijn Oom.
Met dat spreken comt van onderen Vuyr, ende van boven Blicxem stralen. De wraeck met een bebloet sweert in d'een hant, ende een Fackel in dander hant, comen schielic op, De Wraec seyt anders niet dan opt pauseren vanden Gheest wraec, wraec, ende Phasarel hor, hor.
Ay my, moort, moort, wats dit? hoe is mijn hert vol schroom
Wee, wee, Mustapha wee, wee, dat ghy my deed moorden,
Wee Dahout wee, dat ick mijn doots-woort van u hoorden.
Wee, wee, Silactar wee, wee oorsaeck van dit quaet,
Wee, wee, Silactar wee, ghy gaeft hier toe den raet.
Wee, wee, Silactar wee, de daet die sal noch toonen,
Hoe dat den quaden Raedt sta'ich gaet zijn Meester loonen.
Beeft, 'kseg Mustapha beeft, ghy Dahout wort verworcht
noch binnen Maenden acht, ha Schelm, daer vry voor sorcht.
De Personagien wycken alt'samen binnen, behalven Mustapha, ende de Spoken.
Mustapha, ha mijn Oom! wat had ick doch bedreven?
Bedreven? dat ghy my soo schand'lick brocht om 'tleven?
Om 'tleven? was ghenaed dan uyt u hert ghevlucht?
Ghevlucht? dat g'om mijn doot loost naulicx eenen sucht?
Wee, wee, Mustapha wee, wraeck, wraeck, sal noch gebeuren.
De wraeck sal noch dit Rijck geweldelick versteuren.
Tghewoel, 'tgheraes, 'tghetier, noch drucken sal u hert,
Siet toe, of ghy int laest oock niet vermoort en wert.
De Gheesten verdwynen.
Mustapha de Gheesten langhe ontweken hebbende, is eyndlic in zynen Throon in flaute gevallen.
De Gheesten wech zynde, schiet hy haestich op.
Neeff Osman, wel hoe nu? waer zijt ghy heen vervloghen?
Ay my! wast Osman niet? off heeft my waen bedroghen?
Ay my! vervloeckten dach, ay my! vervloeckte uyr,
Ay my! vervloeckte stont, dat'ck u brocht int getruyr.
Osman, waer gaet ghy heen? laes hoe waert ghy ontleken;
Hoe was dijn aenschijn droef, strack na de doot ghestreken,
Hoe was dijn hayr verwert, hoe bleeck was u coleur?
Osman waer vliet ghy heen? wilt ghy soo haestich deur?
Ay my! mijn hert besterft, 'ken cant niet langher draghen,
Ay Osman, 'ksal u doot, tot in mijn doot beclaghen.
Silactar, Dahout, Boustangj, en Capi.
Mustapha, wel mijn Heer, hoe zijt ghy dus in flout?
Ay my! soo heeft 'tvertoon der gheesten my benout.
Wat hebben zy mijn Heer, aen u persoon bedreven?
Sijn hert is soo verschrickt, hy can gheen antwoort gheven.
| |
[Folio Giiijr]
[fol. Giiijr]
| |
Mijn Heer ick bid ons segt, of u yets is misschiet.
Ick bid mijn Heer verbercht voor ons int minste niet.
Helaes ghy Princen ach, wat dat mijn is ervaren,
En can opt hondertst' deel ick nauwelicx verclaren.
Sy zwierden om mijn Lijff, en riepen wreede wraeck
Wraec, wraec, was al den roep, wraec, wraeck van dese saeck.
Sy dreychden vreesselick, en met verwoede woorden
soo riepen zy al wraec, wraec van het bloedich moorden.
En eyndelick soo quam ick buyten mijn ghevoel,
Soo dat ick niet meer weet vant ysselick ghewoel
noch waert ghebleven is, 'tblijckt dat om my te pijnen,
Veel spoken en ghedroch my stadelick verschijnen.
Doch hoop ick door ghebe'en, en oock door goeden raet
verlost te worden noch, vant dreyghelijcke quaet.
Ick hoop mijn Onderdaens met redenen te stieren,
En haer te Heerschen soo met Deucht en goe manieren,
Want ick dit Woort altijt ghedachtich ben gheweest
Datt't beter is, bemint te worden, dan ghevreest.
Ick sal mijn beste doen, om allen haet te dempen,
Want tegen tgroeyent quaet, steets ellic mensch moet kempen.
Elck Mensch moet Kempen.
A.K.A.
By de Kamer.
Vernieuw't uyt Lieffden.
Gorinchem.
|
|
Auteursrechtvrij