De groote drijver
(1927)–Mathias Kemp–
Auteursrecht onbekend
[pagina 25]
| |
1e Tooneel.
Holset, Lebon, Zeromski.
LEBON
Ik kan het er toch niet mee eens worden. HOLSET
Dat zou me ook verwonderen.... Overigens heb ik nog maar enkel het probleem gesteld. ZEROMSKI
Kinderbeperking is de eenige remedie. HOLSET
Daar kom ik tegen op, zoo hard als de kapelaan hier, die 't nooit eens is met mij. We moeten geen natuurwetten schenden, dat is moorden bij voorbaat en in de toekomst. LEBON
Tot die conclusie komen de menschen toch als ze jou hooren. HOLSET
Ik noem maar feiten en cijfers. Feit blijft, dat in Europa en groote deelen van Azië per vierkante kilometer veel te veel menschen wonen, te veel om in alle omstandigheden behoorlijk te voeden, te veel om allemaal werk te verschaffen. Cijfers somde ik op tot vervelens toe. Dat kan op die manier geen halve eeuw meer doorgaan of er komt een catastrophe als nooit te voren gekend. | |
[pagina 26]
| |
ZEROMSKI
Daar willen de communisten.... HOLSET
Praat me van geen stelsel, jij huis-en-tuin-Lenin, géén stelsel kan daar iets aan veranderen! In den grond blijft het een rekensom. LEBON
Waarom interesseer je je daar toch zoo voor? HOLSET
Waarom ging Pater Damiaan onder de melaatschen wonen? U gelooft toch niet dat ik uit grondspeculatie binnenlanden in andere werelddeelen heb opgekocht? ZEROMSKI
Als U de kinderbeperking niet aandurft, wil U dan de huwelijken rantsoeneeren? Per duizend aanvragen vierhonderd bijvoorbeeld! HOLSET
Wat ik wil is me zelf niet geheel klaar. Maar we loopen op den duur in ellende vast. Europa is te dicht bevolkt en leeft te duur bovendien. Onze steenen huizen, veel en zware kleeren, onze weelde in bijna alle lagen der bevolking - een weelde waarvan we ons zelfs niet meer bewust zijn - dat alles moet tot iets fataals leiden. Over dit probleem denk ik na. LEBON
En dan is de wereld veranderd. | |
[pagina 27]
| |
2e Tooneel.
Vorigen, Kahn, Holset.
KAHN
Holset op voorgrond roepend.
Zeg, die kip klampte me aan. Ik geloof dat ze aan de deur van de zaal op je wachtte. HOLSET
Was ik maar niet naar dat concert gegaan! KAHN
Een verovering? HOLSET
Ik beleger geen vestingen, dat weet je. Openen ze bij mijn nadering onder gejuich de poorten, dan trek ik aan den eenen kant binnen en aan den anderen kant er weer uit. Maar wat wil ze eigenlijk? KAHN
Ze wou je wat vragen. HOLSET
Toch niet over asperges of de shimmy? KAHN
Neen over je speech! HOLSET
Raad haar dat af, zeg.... KAHN
Lotte wenkend.
Wees niet onhoffelijk. Luister nu maar en hou je goed. LOTTE
Ik wou U nog wel complimenteeren; ik vond het heusch aardig en interessant. | |
[pagina 28]
| |
HOLSET
Mijn onderwerp was zeker interessant. Maar aardig?.... Ik vind U aardig! KAHN
mompelend.
Maar interessant? LOTTE
U spot altijd... Ik heb werkelijk met belangstelling alles gehoord. HOLSET
En wakker gebleven?... Hulde! LOTTE
Ik hoop U daarover nog eens te kunnen spreken. HOLSET
tot Kahn.
Acteert ze nu als engel of als duivel? LOTTE
tot Kahn.
Wat bedoelt ie daar weer bij? Hij is altijd dubbelzinnig. HOLSET
Neem me niet kwalijk; ik moet mijn tegenstanders daarachter tenminste ridderlijk groeten voor ik wegga.
lot Lebon.
Om even op 'n woord van straks terug te komen: zeker, de wereld is niet genezen met over een kwaal - of een der kwalen - waaraan ze lijdt, na te denken. LEBON
Hier kan God alleen helpen. ZEROMSKI
Zoo ben je gemakkellijk ervan af. | |
[pagina 29]
| |
HOLSET
Ik geloof dat God in de natuur de krachten heeft gelegd, die bij ziekte ervan de genezing ook weer voortbrengen. En ik denk, dat we - voor we een mirakel vergen - met ons gezond verstand dat moeten hebben gedaan, wat we vermogen, om mensch of maatschappij te genezen. LEBON
Wel een erg vaag Godsvertrouwen. HOLSET
Denk aan de gelijkenis der talenten. ZEROMSKI
Wat wil je nu eigenlijk? HOLSET
Genezen en voorkomen, hoe staat nog niet vast. Misschien als chirurg. Voorloopig vestig ik de aandacht op de feiten en op de noodzakelijkheid eener internationale distributie van Europeesohe en Aziatische bevolkingsoverschotten. LEBON
Binnen eenige jaren moeten de sterftecijfers weer stijgen; de overschotten worden dan geringer. HOLSET
Er zijn ook nog voedingsstoffen te trekken uit mineralen. Dat kan het tempo wat vertragen, meer niet. ZEROMSKI
Allah is groot en Holset is zijn profeet. | |
[pagina 30]
| |
HOLSET
Scheld me maar voor profeet, daarvoor wil ik profeet zijn en heeten! KAHN
Begin een campagne voor kloosterroepingen. Een prachtig middel dat ons de katholieke middeleeuwen aan de hand doen! LEBON
Ik vind het beschamend dat een andersdenkende dat zeggen moet, meneer Holset. ZEROMSKI
Trouwens ook de Buddhisten kenden kloosters. HOLSET
En de oude Peruvianen, enzoovoorts.... Och, het middel is subliem, maar nu niet meer afdoende... en bovendien, ik, ata leek, zou het celibaat preeken, terwijl de geeste lijken van den kansel roepen; de wiegen mogen nooit leeg staan. Vaarwel, ik moet een jonge dame naar huis brengen. Vannacht kunt ge dus nog gerust slapen. Ook ik zal dat pogen,... wanneer daar straks de demonen van de romantiek me niet te pakken krijgen.... Kom, juffrouw Dielen, U hebt me nog inlichtingen te vragen!.... Ik wensch U allen goeden nacht. LOTTE
bij 't heengaan.
Heusch, ik wil U over de overbevolking spreken. HOLSET
Kijk me niet zoo aan, want dan antwoord ik alléén maar over je oogen! | |
[pagina 31]
| |
3e Tooneel.
Vorigen, behalve Holset en Lotte.
ZEROMSKI
Wat is dat toch voor welbespraakte vent? LEBON
Is die ook nog 'n beetje Don Juan? KAHN
Eer wat te veel Parcival of juister: een mengsel van allebei, 't ligt er maar aan van welken kant je hem bekijkt. LEBON
Hij lijkt me erg gauw onder den indruk! KAHN
Maar tegelijk allervluchtigst! 't Kan nooit kwaad. ZEROMSKI
't Ergste wat een meisje hem verwijten kan! LEBON
Gaan de heeren mee in de richting van de markt. KAHN
Graag, eerwaarde, ik wou toch nog eens met U praten over de mystiek van Sint Jan van het Kruis. | |
4e Tooneel.
Vorigen, Holset.
HOLSET
terughollend.
Ik heb m'n portefeuille laten liggen. ZEROMSKI
Daar achter op dien stoel. | |
[pagina 32]
| |
HOLSET
Adieu!!! anders wordt ze nog boos. LEBON
Loop maar hard, vredesapostel. HOLSET
wegloopend.
Ik ga me tot Uw inzicht bekeeren: geen vrede kom ik brengen, maar het zwaard! |
|