Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw

meer over deze tekst

Informatie terzijde

De groote drijver
Toon afbeeldingen van De groote drijverzoom

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0,45 MB)

Scans (4,24 MB)

ebook (2,89 MB)

XML (0,13 MB)

tekstbestand






Genre

drama

Subgenre

toneeltekst (modern)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De groote drijver

(1927)–Mathias Kemp–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 34]
[p. 34]

3e Tafereel.

Holset's kamer als kantoor ingericht.

1e Tooneel.

Lotte, Kahn.
KAHN
binnentredend.

Zoo, zoo; hier is in een half jaar tijd toch wel wat gebeurd. Juffrouw Lotte als secretaresse.

LOTTE

Als typiste.

KAHN

Wat ben je bescheiden... En hoe bevalt het je?

LOTTE

Interessant is het hier wel, en geleerd, maar....

KAHN

Je had wat anders verwacht.

LOTTE

Eigenlijk wel; toen ik hem zoo voor het eerst leerde kennen, sprak ie heel anders.

KAHN

In zijn vrijen tijd en bij wijze van tijdpasseering kan ie heel aardig zijn voor meisjes!

LOTTE

Hij beduidt toch wel meer dan, wij meenden, maar hij is soms erg teruggetrokken. Vooral sinds die Rus Kolzoff hem zoo'n beetje het hoofd op hol heeft gebracht. Als je van den duivel spreekt... daar heb je dien Rus.

[pagina 35]
[p. 35]

2e Tooneel.

Vorigen, Kolzoff, Warja, Lotte stelt beiden aan Kahn voor.
KOLZOFF

Hier zijn we in 't hol van den leeuw.

WARJA

Zoo, hier huist dus je protégé.

KOLZOFF

Protégé? 't Eenige wat ik doe is den meester in staat stellen zijn campagne voor een systematische bewoning der aarde zonder geldzorg door te zetten. Zie je, daar zijn nu die vuile, met valutaspeculaties verdiende dollars nog goed voor.

WARJA

Je houdt toch nog wel wat over?

KOLZOFF

Genoeg voor 'n souper en 'n ring met brillanten.

WARJA

Hoe ziet die zonderling er uit.

KAHN

Op 't eerste gezicht heel gewoon.

KOLZOFF

Interesseert je dat meer dan zijn groote ideëen?

WARJA

Daar heb je me gisteren onder de pauze al een half uur mee verveeld: de volkenbond moet een grootsche emigratie propageeren en organiseeren. Voilà!

[pagina 36]
[p. 36]
KAHN

Ik heb door m'n reis in de laatste acht maanden de beweging niet meer kunnen volgen..... Hoe staat 't ermee?

KOLZOFF

Juffrouw Lotte kan het best weten.... Is die Amerikaan nog in de stad?

LOTTE

De gezantschapssecretaris of die dweper?

KOLZOFF

De officieele!

LOTTE

Holset is er juist heen, maar kan elk oogenblik terugkomen.... Ik geloof niet, dat ze in Amerika veel voor een radicale regeling voelen. Noord-Amerika weert de katholieken en orthodoxen, Zuid-Amerika wil zoo weinig mogelijk slaven en Germanen, om niet overrompeld te worden.

KAHN

Hoe gaat 't met het boek van Holset.

WARJA

O, schrijft die ook al boeken?

KOLZOFF

De hooggeborene ontwaakt!

WARJA

Warja Durasorte, dramatische sopraan....

KOLZOFF

Op cabaretprogramma.

WARJA

.... stelt belang in kunst en wetenschap.

[pagina 37]
[p. 37]
KOLZOFF

In 's hemelsnaam dan maar.... Ja, van dat boek gesproken, het wordt heel druk gecommentarieerd en nog weinig gekocht. Bijna ieder recensent geeft hem tenslotte gelijk, maar niemand steekt een vinger uit om de organisatie die hij voorstelt effectief te maken.

KAHN

Ik meen toch vernomen te hebben, dat zich in Weenen een Holsetclub heeft gevormd.

KOLZOFF

Ik hoor beneden zijn groote propagandisten. De studenten en bovenal Darkhine. De Russische groep van onze technische hoogeschool dweept met hem als met een profeet.

KAHN

Zooals trouwens de exotische clubs van al de Europeesche universiteiten.

KOLZOFF

Darkhine heeft ‘Zangen der stormcolonnen’ gedicht, om zelfs een Fin gek te maken. In Rusland begint het volk ze te zingen; hier declameert men ze op voordrachtavonden en ziet men enkel literatuur erin! Darkhine vertaalt ook het boek en de andere geschriften van Holset.

3e Tooneel.

Vorigen. Holset, Darkhine, gevolgd door eenige Russische studenten.
KOLZOFF
voorstellend.

Een nieuwe bewonderaarster: Warja Durasorte.

[pagina 38]
[p. 38]
HOLSET

Een nederig mensch: ik zelf.... Ah, monsieur Maurice, kom je weer opduiken.

WARJA
tot Kolzoff.

Wat lijkt die erg gewoon.

KAHN

Ik ga terug, ik -ben uitgeboemeld. Ik wou je natuurlijk nog even, ‘Adie’ komen zeggen. Hoe gaat het?

HOLSET

Goed en slecht! iedereen gelooft me en niemand doet wat! Ik trek prachtige zalen, krijg razend applaus, m'n boek wordt erg geprezen, zelfs af en toe gekocht, daar blijft het bij. Ik raak in de mode; na Freud, Tagore, Einstein... ook Holset. Daarvoor leef ik intusschen niet!

KOLZOFF

Wat zei de Amerikaan?

HOLSET

Hij interesseerde zich enorm voor mijn idee, was beleefd als een kellner, maar bracht me tevens de boodschap, dat de gezant er niets van hebben moest en de president nog minder. De Zuid-Amerikanen voelen wat ervoor, doch alleen onder voorwaarden van volkomen politieke rechteloosheid der beide eerste geslachten. Ik word 'n beetje moedeloos.

DARKHINE

Geloof je nog altijd aan een vreedzame oplossing van het probleem?

[pagina 39]
[p. 39]
STUDENT

Of aan een regeling door den volkenbond?

HOLSET

Eerlijk bekend: ik heb er altijd aan getwijfeld. In mijn onderbewustzijn heb ik sinds lang de gewaarwording dat gewelddadigheden niet zijn te vermijden.

KAHN

Herinner je je dien tekst van kapelaan Lebon?

HOLSET

Geen vrede kom ik brengen, maar het zwaard! Dat Evangeliewoord begint me te obsedeeren. Honderdmaal overtuig ik me en laat ik me overtuigen door Evangelie-kenners van alle gezindten, dat dit woord eigenlijk een negatieve bedoeling heeft: door Mij zal niet de vrede in Uw leven komen, doch het zwaard Mijner vijanden. Het baat niet. Telkens opnieuw schreeuwt het in mijn ziel en wekt het een onverklaarbaar élan naar groote dingen op, groote dingen van oorlogszuchtigen aard..... bij mij den anti-militairist.

DARKHINE

Je moet weg uit dit wereldje van dilettantisme.

WARJA

Reis met ons naar Rusland! Nu 't Bolchewisme van aard veranderd is en weer een echt Russisch bewind geworden, gaan de meesten van ons terug. Ga mee, hier leeft geen geestdrift meer.

DARKHINE

Geen geloof tot een geweldig ideaal!

[pagina 40]
[p. 40]
HOLSET

Dáár kan de leer nog het leven wezen; meer dan hier in elk geval! Ik hel tot die gedachte over.

telefoon schelt.

Mijnheer Kolzoff is hier..... een oogenblik..... Mijnheer Kolzoff, de Russische consul!

KOLZOFF
na even luisteren.

Vervloekt, begint de ellende weer?

WARJA

Wat is er aan de hand.... Oorlog?

KOLZOFF
telefoneerend.

Ja, ja, dat zal wel moeten.... intusschen dank.

tot de anderen.

Spanning tusschen Rusland en de randstaten.... over de Rumeensche kolonisten in de Krim. Als we naar Rusland terug willen, moeten we ons haasten! laten we den nachttrein nemen.

DARKHINE

Het oude liedje.... te veel men,schen op te weinig grond.... Reis mee af, Holset!

WARJA

Ik introduceer je bij mijn oom in Odessa!

HOLSET

Vanavond treffen we elkaar in den nachttrein.

KOLZOFF

Laten we dan voortmaken, we hebben maar een halven dag om ons te prepareeren.

Russen haastig af.
[pagina 41]
[p. 41]

4e Tooneel.

Holset, Kahn, Lotte.
KAHN

Een dramatisch afscheid nemen we nog.

HOLSET

Ik voel dat groote dingen komen.

LOTTE
zwak.

Zou ik in mijn betrekking kunnen blijven?

HOLSET

Hé.... Neen, dat gaat niet.... Wat zou je voogd zeggen als je mee naar de Krim wou. Blijf liever hier; voorloopig is 't leven voor jou hier nog veel plezieriger.

LOTTE
onzeker.

Voor mij toch niet zoo.....

KAHN

Zeg, die gestrande prinses, eeri mooi wijf.

HOLSET

Ja! in de agitatie heb ik dat niet zoo gemerkt.. Ja,...

KAHN

Pas maar op! Iemand met groote idealen, moet zich vrij weten te houden... Ze lijkt me wel gevaarlijk.

LOTTE
weifelend.

Ze was de vriendin van minister Elving.

HOLSET

Je bent goed op de hoogte.... Toch heb je gelijk, Kahn, ik moet oppassen... Hoor eens Lotte, als je voogd het

[pagina 42]
[p. 42]

toelaten zou - waaraan ik hard twijfel - ga dan mee of kom na bij gelegenheid. Ga hem eens erover spreken.

LOTTE
snel en verblijd afgaande.

Ik zal 't probeeren.

5e Tooneel.

Holset, Kahn.
KAHN

Waarom wil je haar nu meenemen?

HOLSET

Ook in mij strijdt het al-te menschelijke met het bovennormaal-menschelijke.... Het boven-normale dient sterk te blijven.

KAHN

Daarom neem je je typiste mee?

HOLSET

Mijn bliksem-afleider! Ik vind haar aardig; maar ze heeft niet type of psyche die me het hoofd doen verliezen.

Telefoon schelt.

Hallo.... Russisch Consulaat.... Ja, ik kan wel even komen....

tot Kahn.

Loop nog 'n eindje mee; de Russische consul moet me spreken.

KAHN

Wat wordt het dramatisch afscheid nog gewoon!

HOLSET

Troost je. Hier is het buitengewone gewoon geworden!

Beiden af.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Algemene gebruikersvoorwaarden
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken