Het menschdom verlost

[p. 5]

DEN HEERE
P. TROCH
Provincialen Schoolopziener van Antwerpen
EERBIEDIG OPGEDRAGEN

[p. 6]

GOEDKEURING
Wij hebben het werk doen onderzoeken dat voor opderzoeken dat voor opschrift draagt: Het Menschdom Verlost, en op het voordeelig verslag dat men er ons over gedaan heeft, laten wij toe dat het gedrukt worde.
Mechelen, den 19 Mei 1874.
J.B. Lauwers, Vic.-Gen.

[p. 9]

Voorrede

Uit het Menschdom Verlost, waarvan omtrent het derde deel - zijnde zeven duizend verzen - is afgewerkt, biedt de schrijver thans de voornaamste uittreksels.

Over den samenhang zal men eerst recht kunnen oordeelen, zoo de Heer hem de genade verleent het werk in zijne algeheelheid te voltrekken. In zijnen arbeid heeft de schrijver bedoeld, naar de geringe maat zijner krachten, het zijne bij te brengen tot heropbeuring van het godsdienstig gevoel in de zielen; tot verdediging onzer moeder de H. Kerk, op onze ongelukkige dagen door eene onbeschaamde en bandenlooze drukpers - die het zedenverderf met volle handen rondstrooit en de logen - met zooveel kwade trouw als onwetendheid, in hare leering, in hare inrichtingen en hare bedienaars aangerand. Want nog meer dan boosaardig is onze eeuw onwetend: Indien zij de weergalooze schoonheid en de lieftalligheden der lelieblanke Christi-

[p. 10]

bruid kende, zij zou voor haar op de knieën zinken en aanbidden; indien zij de Kerk beschouwde, zoo als zij is in wezenlijkheid: Het onveranderlijk oorbeeld en maatstaf van het eeuwig ware, het eeuwig goede, het eeuwig schoone; de grondvest der staten en der instellingen; de opvoedster en leeraarster der volkeren; de groote school van eerbied en gezag; de voordelfster en bewaarster der beschaving; het cement der huisgezinnen; het reddende anker in de maatschappelijke stormen; de eenige doeltreffende heelster der ellenden en lenigsten van stoffelijke en zedelijke kwalen; de schutsvrouw der kunsten en de voorlichtende fakkel der wetenschappen; het zichtbaar gestichte Rijk Gods op aarde en gemeenzaam vaderland der zielen; het huis der groote geesten en het vruchtbaar erf der heiligen; de alleenigspringende heilbron zoo aan deze als aan gene zijde van het graf; - indien onze eeuw, die zich eeuw des vooruitgangs noemt, hoewel zij dikwijls meer de eeuw is van schemerschijn en zelfvergoding dan van diepgrondige studie en echte eigendommelijkheid, omdat haar de geest, die het leven moet instorten, te kort schiet; indien zij de oogen wilde openen en zien, dan zou zij bemerken, dat aan de verstoffelijkte wereld den wind van hoogere streving is afgesneden, dat er aan dit dood lichaam iets ontbreekt - eene ziel - en dat van de Kerk alleen den levensadem kan uitgaan, die de personen en maatschappijen moet doorwaaien. Heeft de eeuw goeds en groots verricht, onze

[p. 11]

geloovige voorvaderen hebben grooter en beter gedaan. Wanneer men het Evangelie zal hebben verbrand en het Kruis verbrijzeld, dan zal men de beschaving niet hebben gesticht: de Kerk zal schreien in de woestijn, maar de wereld zal stuiptrekken in den doodsnik, verlicht door de brandstapels der omwenteling. Indien de verblinde kinderen der eeuw wilden wederkeeren tot haar, die hen zoo pijnlijk tot het leven en de beschaving gebaard heeft; indien zij zich in hare moederlijke armen wilden werpen, dan zou de ijsschors hunner harten weldra wegsmelten onder het vuur van haren liefdestralenden boezem; zij zouden berouwvol aan hare voeten storten en haar toeroepen: ‘Moeder, al te lang hebben wij ramp en dood in het bloed gezogen uit de giftwellen van de slang der vertwijfeling, nu komen wij leven en zaligheid drinken aan de borrelende melkstroomen uwer genadige borst!’

Antwerpen, O.L.V. Ontbevlekte Ontvangenis 1873.