In dienst van de 'Koninklijke'

[p. 99]

6.2

Volgens mijn zakelijke kennissen kon ik nu van alles gaan beginnen. Maar het kwam er, na enig onderzoek, toch wel op neer dat ik er verstandig aan deed, zo snel mogelijk het land te verlaten. Dat gold niet alleen voor mij, het gold ook, zo kon ik in de kranten lezen, voor al die Spaanse chauffeurs, die Portugese metselaars en die Italiaanse restauranthouders...

In onderscheid met Noord-Amerika gaat bijna ieder die het in Zuid-Amerika voor de wind is gegaan, terug naar zijn geboorteland. Waar ligt dat aan, zou je zeggen. Waarschijnlijk komt het omdat dit werelddeel aan een gewone middenklasser nog geen geestelijk onderdak kan verlenen?

Laura en ik vonden, 's avonds in El Alhazan, zij met een Alexander voor zich en ik een whisky-sour, tussen de papyrus, de oranje maanvissen in het violette water, tegen de donkerblauwe nachthemel een stelletje brutale papegaaien, in afwachting van de caracoles en andere lekkere dingen - dat, terwijl musica de arpa, muziek van de gaucho's uit de llano's het eindeloze heimwee vertolkten naar iets dat we goed beschouwd nooit hadden gezien, maar dat ons toch wel heel week maakte, en romantisch gestemd hieven we het glas naar elkaar - dat we veel meer Zuidamerikaanse literatuur hadden moeten lezen maar niettemin...

De wereld van een mens bestaat voor 90% uit materiële overwegingen, voor 5% uit het bewust afzien daarvan, dat heet dan vakantie, en voor de resterende 5% uit goede smaak en stijl die voor hem, de mens, het etiket versieren waarmee hij zijn handelingen wil beplakken.

Het waren, inderdaad, overwegingen van stilistische aard,

[p. 100]

van goede smaak die ons hebben doen besluiten dit land te verlaten.

Toen ik, een paar weken later, afscheid nam, kreeg ik een hoop geld mee, omdat volgens de wetten van het land bij ontslag, in tegenstelling tot wat de Nederlandse wet dikteert, het bedrag dat je aan pensioenpremie hebt betaald tweemaal wordt terugbetaald - al dat geld stuurde ik meteen door naar Zwitserland.

Ons werd herhaaldelijk een vaarwel toegeroepen. Onder andere door mijn Venezolaanse collega's aan wie ik in mijn afscheidstoespraak mijn in het Spaans en Engels gestelde bewondering voor het land en derzelver bevolking kwijt kon en wel zodanig dat Laura na afloop, in de taxi naar het hotel, zei mij te bewonderen. Mijn antwoord daarop was dat het geen kunst is een goede toespraak te houden, in welke taal dan ook, als je iets te zeggen hebt. Deze uitspraak bewees ik twee dagen later, uit het ongerijmde, toen ik mijn Nederlandse collega's toesprak en hun vrouwen. Want toen ik ‘beste mensen’ had gezegd en ieder zijn mond hield, vol verwachting naar wat ik zou zeggen, vond ik bij alles wat er in mijn hoofd opkwam, dat ik dat bij diverse gelegenheden al eens eerder tegen ze had gezegd. Ik had ze niets te zeggen, zodat ik ze bedankte voor hun aandacht.

Ons vertrek naar Curaçao leek, picturaal, op een rijtje huizen dat in de zon staat. Daarachter de inktzwarte lucht van een naderend onweer. Langs het zwerk linten waarop de tekst van koningsmuziek van Händel. Triomf om het verleden, maar een toekomst vol onzekerheid.

Beweging om mij heen voelen als beweging in mij zelf (emotie).

[p. 101]

Mensen! Over een paar jaar is dit een onbegrijpelijke wereld. Wie ons dán zal bestuderen en onze bezigheden duiden, de bouwwerken bewonderen, het technisch vernuft dat deze bouwwerken heeft mogelijk gemaakt, pom pom, - ieder had zijn plaats in die tijd, van ieder was de waarde uitgerekend: het loon dat hij ontving en ook zij wie het niet vergund was van dit proces een deel te zijn, ontvingen, als vertegenwoordigers van de idee dat het een mens toegestaan is de geldigheid van het gezag te ontkennen, van dit gezag daarvoor een beloning.

De priesters/priesteressen van de ongehoorzaamheid zitten met gekruiste benen in het gras, lezen, zingen en vrijen met het achterhoofd lachend tegen de aarde geslagen c.q. het voorhoofd en bidden.

De afbeeldingen tonen ons voorts vertegenwoordigers van de opperste kaste, die der Eenzamen, welke, opgesloten in cellen waarin zij, verdiept in overpeinzingen, twee keer per dag van koffie werden voorzien, zich over de hele wereld met elkaar verstonden via een ritueel dat analyse heet. Deze analyse, ook wel economische justificatie genoemd, werd op schrift gesteld, vermenigvuldigd, gezamenlijk besproken en opnieuw verspreid of via de vernietigingsmachine in reepjes gesneden, verbrand en in de vorm van rook meegedeeld aan alle vier windstreken in principe.

Kleding: blauw jasje, grijze broek. Gehuwd en op de tonen van in stereo gereproduceerde dansmuziek, schrijden ze, de blik gericht op de dageraad (‘dan zal de schaduw achter ze vallen’), in brede trage rijen naar de horizon, alwaar het licht zich kenbaar maakt als een kleine, lichtgele zon... alwaar, ontstegen aan duizend lippen, klinken zal:

Ever onward, ever onward
That's the spirit that has brought us fame.

[p. 102]

 

We're big, but bigger we will be.

 

We can't fail for all can see

 

That to serve hwmanity has been our aim!

Dan zullen de vaders, voorwaarts voetballend met hun kinderen en hun jonge vrouwen, mede voortdravend, hun frisdranken uitgietend in de lucht, dan zullen al die schitterende levens, de een na de ander, opstijgend de zon tegemoet, als nieuwe engelen hun boodschap langs de hemel trekken: it has all been in vain...

's Morgens nog gezwommen en rondgedreven in het blauwe zwembad dat door zijn aanleg zich over een groot deel van deze wereldstad schijnt uit te strekken.

13.30 uur. Ik wil niets meer. Maar Laura, d'r haar achter de oren vegend, vindt nog alle tijd om een partijtje te tafeltennissen met een Mexicaan die, om de tafel heen lopend, haar slanke lichaam van achteren ophangt in zijn eigen bewegingen, om te laten zien hoe ze haar backhand verbeteren kan...