Bouwstoffen voor een geschiedenis van den Nederlandschen boekhandel gedurende de halve eeuw 1830-1880. Deel 2

[p. 832]

Statuten
Van de naamlooze vennootschap: ‘het bestelhuis van den Nederlandschen boekhandel.’

Art. 1. Het Bestelhuis van den Nederl. Boekhandel is eene Naamlooze Vennootschap, volgens de bepalingen van het Wetboek van Koophandel. Zij is gevestigd te Amsterdam en wordt aangegaan voor een tijdvak van dertig jaren min één dag, aanvangende met den dag van het verlijden dezer acte.

Art. 2. Het doel der Vennootschap is: de ontvangst, distributie en verzending van brieven, pakken, enz. van den Nederlandschen Boekhandel onderling, tegen eene billijke vergoeding, te betalen door hen, die van de inrichting gebruik maken.

Art. 3. Het kapitaal der Vennootschap bedraagt vijftigduizend gulden, verdeeld in 200 aandeelen aan toonder, ieder groot f 250. -. Het bedrag, waarvoor wordt deelgenomen, moet worden gestort in vier termijnen, en wel als eerste termijn op ieder aandeel, respectivelijk f 62.50, '14 dagen na het passeeren der Acte van Oprichting; de tweede termijn van f 62.50, bij den aankoop van den benoodigden grond voor een gebouw; de derde groot f 62.50, bij het begin van den bouw of de verbouwing, en de vierde groot f 62.50, wanneer de inrichting in wrerking treedt. Voor vervroegde stortingen wordt een rente, gerekend tegen 5% 's jaars, vergoed.

Wanneer 40 Aandeelen zijn geplaatst, wordt de Vennootschap opgericht. De overige 160 aandeelen moeten zijn geplaatst binnen 6 maanden na die oprichting.

Art. 4. De Aandeelen zijn doorloopend genommerd, door twee Commissarissen onderteekend, en voorzien van bewijzen, waarop het vastgestelde dividend na aankondiging wordt ingevuld en ontvangen.

Art. 5. Ter vergrooting van het kapitaal of het aangaan van geld-

[p. 833]

leeningen ten behoeve der Vennootschap, zal niet inogen worden overgegaan, dan met toestemming van de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels, en na een daartoe strekkend besluit eener Algemeene Vergadering van Aandeelhouders, genomen op voorstel van Commissarissen, en, voor zooveel de kapitaals-vergrooting betreft, onverminderd de Koninklijke bewilliging.

De Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels zal alsdan bij voorkeur gerechtigd zijn tot het nemen der nieuw uit te geven Aandeelen, of van de schuldbekentenissen der nieuwe leening.

Art. 6. Geene overdracht van aandeelen, waarvan het volle bedrag nog niet is gestort, kan plaats hebben.

Indien een aandeelhouder in gebreke blijft zijne stortingen op de vastgestelde tijden te voldoen, kunnen de door hem gestorte gelden door de Commissarissen, zonder nadere aanzegging, ten behoeve der Vennootschap worden verbeurd verklaard, tenzij laatstgenoemden mochten verkiezen den nalatigen aandeelhouder tot nakoming zijner verplichtingen in rechten te noodzaken.

In het laatste geval moet voor verzuimde stortingen eene rente, gerekend tegen vijf ten honderd in het jaar, worden vergoed.

Art. 7. Het bestuur der Vennootschap is opgedragen aan zes Commissarissen. Van deze moeten minstens vijf te Amsterdam woonachtig zijn.

Art. 8. De Commissarissen worden gekozen door de aandeelhouders, en wel vier uit de aandeelhouders en twee uit de leden van het Bestuur der Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels.

Tot Commissarissen worden aangesteld de Hoeren:

Art. 9. De Commissarissen benoemen den Directeur. Zij bepalen de bezoldiging van dezen, stellen zijne instructie vast, en hebben het toezicht over de Bestelinrichting en al wat verder tot de belangen der Vennootschap behoort. Zij vertegenwoordigen de Vennootschap zoo in als buiten rechten en zijn bevoegd en gemachtigd, voor rekening der Vennootschap alle overeenkomsten aan te gaan, die de aard der onderneming vordert. Zij voeren de besluiten uit der Algemeene Vergadering en doen voorts al datgene wat het belang der Vennootschap medebrengt.

Jaarlijks vóór 15 Juli zenden zij een gedrukt verslag van hunne handelingen en van den staat der Vennootschap aan de bij hen bekende aandeelhouders.

De Directeur handelt onder de verantwoordelijkheid van Commissarissen.

[p. 834]

Art. 10. De onderlinge verhouding tusschen Commissarissen ten opzichte van het beheer der Vennootschap en het toezicht voor de Bestelinrichting, wordt, voor zoover dit niet bij deze statuten is geregeld, bij huishoudelijk reglement door hen vastgesteld.

Art. 11. Ieder jaar treedt een der door de aandeelhouders benoemde Commissarissen af, volgens een daarvan bij loting te maken rooster. De aftredende is niet dadelijk herkiesbaar.

Bij overlijden of aftreden van een of twee der Commissarissen, worden de werkzaamheden door de overgeblevenen uitgeoefend, tot de eerstvolgende Algemeene Vergadering in de vacature zal hebben voorzien.

Indien meer dan twee der Commissarissen aftreden of overlijden, zijn de overgebleven Commissarissen verplicht, binnen vier weken eene buitengewone Alg. Vergadering bijeen te roepen, om tot de aanvulling der opengevallen plaatsen over te gaan.

Art. 12. De gewone Algemeene Vergadering wordt gehouden in de maand Augustus van ieder jaar. Buitengewone vergaderingen hebben behalve in de gevallen, uitdrukkelijk bij deze statuten bepaald, ook nog plaats, wanneer Commissarissen dit noodig achten, zoo mede wanneer een of meer aandeelhouders, te zamen vertegenwoordigende een vijfde van het Maatschappelijk kapitaal, daartoe hun verlangen schriftelijk aan Commissarissen zullen hebben medegedeeld.

Art. 13. Op de gewone Algemeene Vergadering wordt:

1^o.	over het verslag van Commissarissen betreffende den staat der Vennootschap beraadslaagd;
2^o.	de balans over 't afgeloopen boekjaar beoordeeld;
3^o.	behandeld al 't geen verder aan de orde zal worden gesteld.

Art. 14. De Algemeene Vergadering van aandeelhouders wordt gehouden te Amsterdam, nadat zij daartoe, minstens veertien dagen vooraf, door aankondiging in de Staats-Courant en in het Orgaan van den Nederlandschen Boekhandel, zijn opgeroepen.

Art. 15. De Algemeene Vergaderingen worden gehouden onder voorzitting van een der Commissarissen.

Van het verhandelde wordt door een der Commissarissen notulen gehouden, welke in een daartoe bestemd boek worden overgeschreven en door den Voorzitter en drie aandeelhouders, door de Vergadering aan te wijzen, geteekend.

Art. 16. Ieder aandeelhouder wordt op vertoon zijner aandeelen tot de Algemeene Vergaderingen toegelaten.

[p. 835]

Ieder aandeel geeft het recht tot het uitbrengen van eene stem; niemand kan echter meer dan drie stemmen uitbrengen.

Art. 17. Geene voorstellen komen in behandeling, welke niet ten minste veertien dagen te voren, ten kantore der Vennootschap, voor de aandeelhouders ter inzage hebben gelegen, en per circulaire aan de bij Commissarissen bekende aandeelhouders zijn medegedeeld.

Art. 18. De besluiten der Algemeene Vergadering zijn voor alle aandeelhouders verbindend.

Alle besluiten worden, voor zooveel daaromtrent niet anders is bepaald, genomen met eene volstrekte meerderheid van stemmen.

De stemming over personen geschiedt bij gesloten ongeteekende briefjes, die over zaken mondeling.

Indien iemand bij stemming over personen niet de volstrekte meerderheid verkrijgt, heeft eene overstemming plaats tusschen de twee personen, die de meeste stemmen op zich vereenigd hebben.

Bij staking der stemmen over personen beslist het lot, over zaken, is het voorstel verworpen.

Art. 19. Op den een-en-dertigsten December van ieder jaar worden de boeken der Vennootschap afgesloten, en daaruit binnen drie maanden opgemaakt eene balans, welke, met de bescheiden, aan eene Commissie van onderzoek, in de voorgaande gewone Algemeene Vergadering benoemd, wordt overgelegd.

Deze zal de balans onderzoeken binnen eene maand, en daarover een rapport uitbrengen, welk rapport met de balans in het bij Art. 9 bedoeld verslag van Commissarissen wordt opgenomen.

De door de Algemeene Vergadering goedgekeurde balans strekt Commissarissen ter décharge, wegens alle verrichtingen over het afgeloopen boekjaar.

Art. 20. Nadat van de zuivere winst vijf ten honderd over het bedrag der aandeelen aan de aandeelhouders is uitgekeerd, wordt het overblijvende op de volgende wijze verdeeld:

40% voor de houders van aandeelen;

20% voor de Commissarissen;

10% voor den Directeur;

10% ponds-pondsgewijze te verdeelen onder het bezoldigd personeel van de Bestel-inrichting,

en 20% voor de hierna te noemen reserve-kas.

Art. 21. Wanneer de staat der Vennootschap niet veroorlooft dat

[p. 836]

minstens 4% dividend aan de aandeelhouders wordt uitgekeerd, zal de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels of hare rechtverkrijgenden de betaling van genoemd dividend op zich nemen. Kan de Vennootschap wel een dividend, doch niet de volle 4% uitkeeren, dan zal genoemde Vereeniging het ontbrekende uit hare middelen aanvullen.

Tot deze bepalingen heeft de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels zich jegens de Vennootschap bij afzonderlijke acte verplicht.

Art. 22. Van het gestorte kapitaal der Vennootschap zal 20%, en dus na de plaatsing van alle aandeelen een bedrag van tienduizend gulden worden afgezonderd en gedeponeerd bij de Nederlandsche Bank te Amsterdam, in rente-gevende Effecten, en zulks onder toezicht van een speciale Commissie uit de aandeelhouders, welke jaarlijks op de Algemeene Vergadering verslag van den toestand van dit fonds uitbrengt. Uit dit kapitaal met de daarvan oploopende en telkens weder te beleggen rente, zal, te beginnen in het zesde jaar van het bestaan der Vennootschap, ieder jaar eene aflossing plaats hebben van een aandeel en wel met f300. -, terwijl in het dertigste jaar de overige nog niet uitgeloote aandeelen met f300. - zullen worden afgelost.

Wanneer door buitengewone omstandigheden de stand der Fondsenmarkt, omstreeks den tijd der finale aflossing der aandeelen, zoo ongunstig mocht zijn, dat eene verkoop der voorhanden Fondsen niet raadzaam is, zal de Commissie van Beheer over het Uitlotingsfonds het recht hebben de uitbetaling der laatste reeks aandeelen tot gunstiger tijden uit te stellen, indien althans niet de meerderheid der aandeelhouders dadelijke verdeeling der gelden verlangt of de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels het door de lagere koers veroorzaakte verschil ten haren laste neemt.

Art. 23. De afgeloste aandeelen worden het eigendom van de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels.

Ingeval al de aandeelen door aflossing of aankoop op haar zijn overgegaan, houdt de Vennootschap van rechtswege op en gaan al hare baten en lasten aan voornoemde Vereeniging over.

Art. 24. Uit de in Art. 20 genoemde twintig ten honderd der winsten wordt eene reservekas gevormd, strekkende tot aanvulling der mogelijke verliezen. Zoodra deze reservekas tot f 10.000 zal zijn geklommen, wordt uit de winsten niets meer daarbij gevoegd, maar het daarvoor bestemde

[p. 837]

aan de aandeelhouders uitgekeerd. De renten der reservekas worden bij het kapitaal gevoegd. Zoodra echter bovengemeld maximum van f 10,000 zal zijn bereidt, worden die renten onder de inkomsten der Vennootschap verantwoord.

Art. 25. Dividenden welke niet binnen vijf jaren zijn ontvangen, vervallen ten voordeele der reservekas.

Art. 26. In deze Statuten kunnen geene veranderingen worden gebracht, dan:

1^o. met goedkeuring van meergenoemde Vereeniging,

2^o. krachtens het besluit eener Algemeene Vergadering, genomen met eene meerderheid van ¾ der uitgebrachte stemmen, en,

3^o. behoudens de Koninklijke goedkeuring.

Art. 27. De Vennootschap kan tusschentijds niet worden ontbonden dan in de gevallen bij de wet voorzien, of krachtens besluit eener Algemeene Vergadering, genomen met drie vierde der uitgebrachte stemmen, ten minste twee derden van het getal uitgegeven aandeelen vertegenwoordigende. Op zoodanig besluit is de goedkeuring der meergenoemde Vereeniging noodig.

Art. 28. Bij ontbinding der Vennootschap, wordt zij door Commissarissen geliquideerd. In zoodanig geval is de Vereeniging crediteur voor de door haar betaalde renten.

Art. 29. Alle oproepingen en aankondigingen in deze Statuten omschreven, worden geplaatst in de ‘Nederlandsche Staats-Courant’ en in het orgaan van den Nederlandschen boekhandel.

Art. 30. Alle betalingen geschieden contant of uiterlijk binnen drie maanden nadat zij verschuldigd zijn.

Art. 31. Alle verbintenissen door de Commissie tot oplichting dezer Vennootschap, vóor het in-werking-treden dier Vennootschap aangegaan, woorden door de Vennootschap overgenomen en zullen door haar worden nagekomen.

Art. 32. Alle geschillen uit deze overeenkomsten ontstaande, van welken aard die ook zijn, zullen worden beslecht door drie scheidslieden, door partijen in der minne of anders door den bevoegden rechter, op verzoek der meest gereede partij te benoemen, welke scheidslieden uitspraak zullen doen naar de regelen des rechts en in het hoogste ressort.