Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Mijn leven (1877)

Informatie terzijde

Titelpagina van Mijn leven
Afbeelding van Mijn levenToon afbeelding van titelpagina van Mijn leven

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (4.91 MB)

ebook (4.25 MB)

XML (2.48 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/autobiografie-memoires
non-fictie/muziek-ballet-toneel-film-tv


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Mijn leven

(1877)–Mina Kruseman–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Driemaandelijksch Praatje.

De Ver. het Ned. Toon. is sedert eenige dagen haar Rubicon overgetrokken. Zij heeft de vergunning gekregen om de Schouwb. te 's Hage en Amsterdam te bespelen. Indien het voor iemand twijfelachtig is geweest of haar die verguuning zou worden geschonken, voor mij niet, en het is mij zelfs niet duidelijk, waarom de V. zooveel kunst- en vliegwerk heeft gebruikt om zich de zware eer, die haar nu drukt, op den hals te halen. Zij had, dunkt mij, meer een afwachtende houding aan kunnen nemen, tot de eervolle last er haar als 't ware werd opgeworpen. Om theatre-termen te gebruiken - zij had de Kokette kunnen spelen in plaats van de Intrigante (zeg, hoe vind je hem?) In den laatsten tijd toch was de publieke opinie, die men dikwijls vrij den ‘waan van den dag’ noeme, zoo sympathiek geworden voor 't Ned. Toon. Verb. dat een vereeniging, uit dat Verb. geboren, al heet zij er in feitelijken zin onafhankelijk van, slechts weinigen waarborg behoefde te geven voor 't nakomen der materieele verplichtingen, om die concessie te verkrijgen, welke zoo dikwijls aan mannen zonder meer stoffelijke en met veel mindere zedelijke d.i. in deze aesthetische soliditeit was geschonken. Alle vrienden van 't Tooneel Verb. dat veel meer vrienden heeft dan leden, - zouden gevraagd hebben: ‘Waarom ook niet de concessie gegeven aan de mannen, die ze vroegen zonder winstbejag en uitsluitend met het schoone doel om 't peil van 't Ned. Toon. te verheffen (?)’ - En de verwijtende vraag zou billijk geweest zijn. Een Ver. toch, als die nu Concessionair is geworden van de Am. en 's Hage's Schouwburgen, verdiende in de eerste plaats in aanmerking te komen, al was 't slechts omdat onze eerste dramaturg Schimmel aan 't hoofd stond. Waar deze, na een 40 mannen om zich heen te hebben geschaard, die een ton hadden gestort om de zaak materieel te doen marcheeren, naar de concessie dong, moet de kans der mededingers uiterst gering zijn en ik heb me niet weinig verbaasd dat het nog zoo-

[pagina 180]
[p. 180]

veel voeten in den grond heeft gehad, voor den auteur van Bonaparte is toegestaan wat hij vroeg. Ik heb me er over verbaasd dat 't Ned. T. zooveel (2) inkonsekwenties heeft meenen te moeten begaan en, in haar adressen, zulk een merkwaardige (3) lenigheid van beginselen heeft getoond. Zij die nogthans veel sterker zou geweest zijn, indien zij haar (4) eerst aangenomen karakter hadde volgehouden. In plaats van in ieder adres weer los te laten van 't eens vastgestelde ‘Dat een pachtsom te geven in strijd was met haar beginselen:’ had zij daarbij moeten blijven en niet zoolang moeten (5) schipperen en spelen met woorden en cijfers, tot het ten laatste is uitgedraaid op een vergoeding van 2000 gulden minder dan de pachtsom der vorige drie jaar is geweest. De Vereen. - zij vergeve mij deze uitdrukking, - heeft de (6) zwakheid gehad, welke haar voortaan verlate, van zich niet sterk te gevoelen. Van daar haar toegeven. Ware zij meer door de overtuiging bezield geweest, dat de drang der omstandigheden haar van zelve de concessie in den schoot moest werpen, dan zou zij zich zijn (7) gelijk gebleven.

.........................

De stads-schouwburgen worden nu niet meer geëxploiteerd door ondernemers van publieke vermakelijkheden, maar door een kunstlievende vereeniging, die geen groote winsten op 't oog, veeleer geldverlies in 't vooruitzicht heeft. Die toestand kan niet anders dan der kunst te goede komen, althans indien - waaraan we niet mogen twijfelen - de mannen der gestie op de hoogte zijn van de taak, die zij zich hebben doen opleggen. Hoogst merkwaardig is in dit opzicht hun besluit om èn den Haag èn Amst. te bespelen, ofschoon zij in haar programma (b. sub.2) zeggen dat hun doel is: ‘De tooneelartisten aan één plaats te binden en hen niet her- en derwaarts te doen reizen, wat studie en ontwikkeling onmogelijk maakt.

.........................

Wat wij onder een vereeniging als het N.T. echter niet meer zullen mogen zien is, dat een spektakelstuk twee maanden lang de scène inneemt, of dat dit of dat stuk niet kan gegeven worden uit gebrek aan personeel, om de rollen te bezetten; we zullen ook geen slordige regie meer mogen zien, noch een onhistorische kostumeering, noch onoogelijke of niet passende décoraties, noch een slechte rolverdeeling, noch een verkeerde opvatting der personen, noch een onjuiste actie, noch onbeschaafde manieren.

.........................

Wanneer ook onder haar gestie het heir van gebreken, dat nu der exploitatie van ons Tooneel aankleeft, in zijn ijzingwekkende talrijkheid blijft bestaan; wanneer wij in 't repertoire even onbeduidende stukken, even afschuwelijke vertalingen blijven zien; wanneer dezelfde prulakteurs zonder verbetering worden gebruikt om ons zoogenaamd te vermaken of te leeren, mag

[pagina 181]
[p. 181]

het publiek de Ver. een steen naar 't hoofd werpen, die des te zwaarder mag zijn, naarmate zij meer heeft beloofd en grooter teleurstellingen heeft gewekt........ Onder haar bestuur zullen we vlug zien afspelen en niet meer telkens den draad der intrigue verliezen door muziekdeuntjes en praatjes in de koffiekamer - kortom, in dit woord ligt alles opgesloten, wij verwachten een ‘Exploitatie uitsluitend voor en om de kunst.’ - Oef, wat een taai sneedje! - Leg nu hier naast de verplichtingen die op mij zouden rusten en? - Addio!

 

Elize.

 

Let wel, Publiek, dat deze aanklacht (want ik weet niet hoe ik zulk geschrijf anders noemen moet!) door één van de mannen van den club zelf wordt geschreven. De Brieder, mijn Modemannetje! een van de meest veranderlijke wolken aan onzen auteurshemel, durft zijn vrienden en colega's in het onderkruip en afzetgilde te beschuldigen van:

(1)intrigeeren.
(2)inkonsekwent zijn.
(3)lenigheid van beginselen vertoonen.
(4)karakterloosheid.
(5)schipperen en spelen met woorden en cijfers.
(6)zwakheid, en van
(7)zich zelve niet gelijk te blijven!

Bravo! De man kàn 't te goed weten om te veronderstellen dat hij voorbarig geoordeeld zou hebben, deze keer, zoo als zoo vele andere keeren, wanneer hij oordeelde zonder kennis van zaken, over dingen die zijn ontwikkeling verre te boven gingen.

1877.

 

M.K.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

auteurs

  • over B.P. Korteweg

  • over D.A. Thieme

  • over Jacob Haspels

  • over P. Haverkorn van Rijsewijk

  • over August Josef Cosijn

  • over Jan Versluys

  • over Jan ten Brink

  • over W.J.A. de Witt Huberts

  • over J.N. van Hall

  • over Catharine F. van Rees

  • over Julius Vuylsteke

  • over J.M.E. Dercksen

  • over Willem Doorenbos

  • over Gualtherus Kolff

  • over Jérome Alexandre Sillem

  • over J. P. Revers

  • over Martinus Nijhoff

  • over Carel Vosmaer

  • over W.I.C. Rammelman Elsevier, jonkheer

  • over Multatuli

  • over Mimi Douwes Dekker

  • over Betsy Perk

  • over Lucie Baart

  • over Elize Baart

  • over Antoine le Gras


Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs

  • Frederik Christiaan de Brieder