Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Uit Roemer Visscher's Brabbeling. Deel 1 (1918)

Informatie terzijde

Titelpagina van Uit Roemer Visscher's Brabbeling. Deel 1
Afbeelding van Uit Roemer Visscher's Brabbeling. Deel 1Toon afbeelding van titelpagina van Uit Roemer Visscher's Brabbeling. Deel 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.23 MB)

Scans (7.31 MB)

XML (0.49 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie
sec - letterkunde

Subgenre

proefschrift
studie
gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Uit Roemer Visscher's Brabbeling. Deel 1

(1918)–N. van der Laan–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina X]
[p. X]

§ II. De ‘amoureuse’ Roemer Visscher.

De belangrijke plaats, door Roemers ‘amoureuse’ gedichten in beslag genomenGa naar voetnoot1), geeft recht en aanleiding aan dit onderdeel van zijn dichterlijk werk een afzonderlijke bladzijde te wijden. Ongetwijfeld geeft de dichter in enkele dezer versjes een aardigen kijk op zijn liefdesavonturen, die hij beleefd moet hebben, vóór hij op 36-jarigen leeftijd in 't huwelijk trad. Zeker is hij een trouw ‘lansknecht’ in het ‘legher van Cupido’ geweest. ‘Ick wetet by mijn selven’, zegt hij:

 
....soo haest ick een schoon kint had uytvercoren,
 
Moest ic onder dees standaert als ruyter ryenGa naar voetnoot2).

En bij dit ééne ‘schoon kint’ is het niet gebleven. In het gastvrij hart van Roemer is voor vele meisjes een plaats geweest:

 
D'onghecierde can ick met dencken cierlijck maken,
 
En de ghepronckte toont datse rijck van goet ‘is,
 
De bleecke en de blancke doet my vierich haken,
 
Een hubsch brunetken geeft my in Liefden moet ‘fris,
 
De blancke schoon, maer 't Bruynken peuluw soet ‘isGa naar voetnoot3).

Het zou ondoenlijk zijn, hier alle erotische gedichten van Roemer Visscher zelfs maar te noemen; daarvoor is hetzelfde thema door hem in te talrijke variaties bezongenGa naar voetnoot4). Een groote

[pagina XI]
[p. XI]

plaats echter bekleedt in zijn liefdesgedichten de zinnelijkheid, die wel een sterk element in 's dichters amoureusheid geweest zal zijn. Er is ondersteldGa naar voetnoot1), dat daardoor juist vele meisjes wat huiverig van zijn gulheid zullen zijn geweest en hem met een blauwen scheen zullen hebben afgescheeptGa naar voetnoot2). Vandaar zijn talrijke klachten over onbeantwoorde of teleurgestelde liefdeGa naar voetnoot3).

Toch kon Roemer zich deze kwetsuren niet te sterk aantrekken; daarvoor had hij het leven te lief.

 
't Is verloren 't hert legghen, daer een ander de naers leytGa naar voetnoot4),

zoo parodieert hij eigen tegenspoed. En om zich te troosten zal hij ook ‘'t Lof van een blaeuwe scheen’ hebben gedicht, met die aardige regels:

 
....als ick niet cryghen mach die ick wil,
 
Soo troost ick my selven en swyghe stil:
 
denckende datter quader mee wort beschut.
 
Want een goet Schutter die schiet wel mis:
 
Een goet Visscher vanght altijt gheen vis.

Doch al geeft de dichter zelf ons het recht tot dezen gedachtengang, daarmee is niet gezegd, dat nu ook al die ‘mingevallen’, waarvan de Brabbeling melding maakt, op gebeurtenissen uit Roemers eigen leven moeten slaan. Het ware stellig onjuist, wanneer men dat wilde volhouden. Dan zou ook Roemer geen dichter hebben moeten zijn. Vooral van zijn amoureuse poëzie immers berust veel op conventioneele uitdrukkingen en motieven, die Roemer Visscher zich ongetwijfeld heeft eigen gemaakt door zijn groote belezenheidGa naar voetnoot5) in de auteurs der Oudheid en der Renaissance, van wie vooral de laatsten,

[pagina XII]
[p. XII]

evenals trouwens ook in de middeleeuwen bijv. de troubadours en hunne noordelijke, Romaansche en Germaansche navolgers, onuitputtelijk zijn in het verdichten van allerlei liefdesavonturen. Vooral de teleurgestelde liefde speelt daarbij een voorname rol. Het ‘neen’ en het ‘ja’, en in hoeverre dit reden tot wanhoop of hoop geven kan, daarover weiden deze dichters bij voorkeur uit; en het is geen toeval dat men ook bij Ronsard, in diens ‘Cartels’ zoowel ‘contre’ als ‘pour l'Amour’, hetzelfde genre bewerkt vindt als in Roemers ‘Lof van een blaeuwe scheen’ en ‘Lof van de Mutse’. Trouwens dat Roemers werk nog wel in nauwere betrekking staat tot de klassieke en Renaissancepoëzie zal bij een nadere beschouwing van zijn letterkundige werkzaamheid blijken. Hier genoeg om te doen zien, dat het niet aangaat van dergelijke gedichten zonder meer uit te gaan, teneinde Roemers liefdespoëzie als een zuiver beeld van zijn lotgevallen in dezen te beschouwen.

voetnoot1)
Vandaar dat de dichter zelf in het ‘Totten Leser’ hen aanspreekt, die ‘geheel vergeten, wat sy bedreven ende geseydt hebben, doe sy Cupidoos hoed met pluymen in triumphe op 't geyle hooft setten’.
voetnoot2)
Jamm. 7.
voetnoot3)
Jamm. 6.
voetnoot4)
Slechts één soort, de onnatuurlyke, preutsche meisjes van de ‘Courtosye’ bevallen hem niet:
 
Soud' ick Ludewina vryen, ick behoefde wel een tolck,
 
Soo veel termen bruycktse in 't diviseren:
 
A la mode de la court, is al haer useren:
 
Sy seyt altijt van te houden de graviteyt,
 
Maer ick, niet wetende wat dat is gheseyt,
 
Seg, hout wat ghy wilt, maer ick wil t'huys. (Brabb. 1614, 193).
voetnoot1)
Prinsen, Handb. tot de Ned. Lettk. Gesch. 249, 250.
voetnoot2)
Vgl. bijv. Q I, 10; 50 e.a.
voetnoot3)
Q. II, 56, 58; IV, 17, 18, 19, 55; V, 22, 39; VI, 37; VII, 48, enz.
voetnoot4)
Q. II, 57.
voetnoot5)
Vgl. Jamm. 3 r. 8 vlgg.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken