Don Quichot

(1973)–Pieter Langendijk– rechtenstatus

Spiegel der vaderlandsche kooplieden (ed. G.A. van Es)

bron: Pieter Langendijk, Don Quichot op de bruiloft van Kamacho (ed. G.A. van Es). W.J. Thieme & Cie, Zutphen z.j. [1973]

verantwoording

inhoudsopgave

doorzoek de hele tekst

downloads

DBNL vignet



[p. 137]
Derde bedryf Eerste tooneel Sanche (alleen) Ik heb daer dat ik zwiet geloopen, om die draeken,1183 En nog niet op 'edaen. Hoe zel ik 'er 'an raeken?1184 1185 De boeren vraegen me, waratjes, of ik 't mien; Ze hebben nooit gien draek in 't hiele dorp 'ezien. Maer 't is dat malle volk ook nog al toe te geeven;1187 Ze zyn niet wyzer. Ik wil langer zo niet leeven, Zo'n honger lyên! en waer datmen gaet, of staet, 1190 't Is zo vol tovenaers, en reuzen, puur als zaed, Dat ik myn gat niet voor haer slaegen weet te bergen. Daer 's de Indiaense prins! die tov'naer komt my tergen!
Tweede tooneel Vetlasoepe, Sanche Vetlasoepe Ha! monsieur, praatje wat? je suis vôt serviteur. Sanche ‘'k Loof vast die keerel speult nou voor Ambassadeur 1195 Van al de tovenaers! Vetlasoepe Pardonne moy, mon 'eere. Zou jou wel inklineer, pour moy, de spit te keere!1196
[p. 138]
Sanche ‘Och! och! die tov'naer wil me steeken 'an een spit! Vetlasoepe Ze zel de kelt 'eb, en daar by kemaklyk zit.1198 Sanche Ja, 't is heel makk'lyk! aen een braedspit gaer te braeden. Vetlasoepe 1200 Nou, wil ze 't doen, of niet?1200 Sanche Ik vind 'et niet geraeden. Vetlasoepe Ze wil niet bid, en keef jou nok de kelte toe.1201 Ze ken wel and're kryk.1202 Sanche Voor geld te braeden? hoe. Wie pikken zou dat doen! Vetlasoepe Ha, monsieur Vetlasoepe, Die kryk de boere jong, met kompagnie en troepe,1204 1205 Zo veul'um maar wil heb.
[p. 139]
Sanche Hoe, om aen 't spit te braên? Vetlasoepe, (hem by de mouw vattende) Oui monsieur, allons. Sanche Neen, neen, dat zel niet gaen. Vetlasoepe Ze zel je buik nog fol met hoendre stop, en snippen. Sanche ‘Wat raed, och laeci! om dien tovenaer te ontslippen? Hy wilme aen 't spit braên, en myn buik mit hoendervleis 1210 En snippen stoppen, en dan vreet hy me ook wel reis! Vetlasoepe Ze zul een kuld verdien, aan 't spit, mon kammerade:1211 Ho! daar koom jou mon heer.
Derde tooneel Don Quichot, Sanche, Vetlasoepe Sanche 't Is goed, dat jou genade Hier juist op 't mat komt.1213 Don Quichot Is hier dan al weer verschil?
[p. 140]
Sanche Niet anders, als dat hy me aen 't braedspit steeken wil, 1215 En vreeten me dan op. Een kompeny van boeren, Daar kookt hy hutspot van (hy weetze raer te loeren)1216 En boere jongens 'an het spit gebraên, heel gaer, Zyn klokspys voor 'em.1218 Don Quichot Ho! dan is 't een tovenaar. Spreek op! wie zyt gy, hé?1219 Vetlasoepe Ze is monsieur Vetlasoepe, 1220 Un kokke fan Frankryk, ze kommandeer de troepe Fan koks, en kraaule. Ha! ze kan zo skoon lardeer,1221 Ze 'eb selver pour le Roy, de fleis kefrikasseer.1222 Ze 'eb overal 'kereis, 'keweest in Allemagne; En Flandre, en Hollandois, en Angleterre, en Spagne. Sanche 1225 Ken jy die parlevink wel half verstaen? ik niet. Don Quichot Het is een fransse kok.1226 Vetlasoepe 'Um heb ze wel kehiet.
[p. 141]
Don Quichot Maar vrind, waarom wilt gy myn knecht aan 't braadspit steeken. Vetlasoepe 'Um aan de spitte steek? ha! ha! ... ze kan niet spreeken, Zo moetze lak, ha! ha! pardonne moy, monsieur, 1230 Jy niete kan verstaan, ze skier de reus'le skeur,1230 Zo moetze lak, ha! ha! Sanche Wel keerel, hoe zel 't weezen? Dat lachen, zel myn heer jou gaeuw eens van geneezen. Vetlasoepe Die mallen duv'le.1233 Sanche Dat's je moers zeun. Vetlasoepe Is 't jou knekt? Monsieur, exkuze moy. Sanche Die tovenaer die gekt 1235 Met ons, myn heer.1235-36 Don Quichot Wel aan verraader, gy zult sterven. Don Quichot trekt aan zyn degen, maar kan hem niet los krygen. Vetlasoepe stelt zig in postuur, met een schuimspaan, terwyl Sanche van verbaastheid op eenen boom klimt.
[p. 142]
Vetlasoepe Allons, que diantre, ik zel 'um maalen tot koncerve,1236 En la moutarde. Sanche (roept uit den boom) 't Za kerazie nou, men heer! Don Quichot Ach! myn Dulcinea, myn schoone! voor uwe eer Braveer ik 't grootst gevaar; wil mynen arm bestieren. Sanche 1240 Kerazie, nou! myn heer.1240 Don Quichot Wat letje zo te tieren? Wel aan, gy tovenaar, verwagt uw leevens end. Vetlasoepe Monsieur, pourquoy ben jy om 'um zo malkontent? Don Quichot Maar Sanche, hoor eens hier, daar schiet my iets te binnen. Sanche Wat's dat myn heer?1244 Don Quichot Ik durf dien stryd niet wel beginnen, 1245 Klim af, gy moet het doen.
[p. 143]
Sanche 'k Wed ik 't wel laeten zel. Don Quichot Het is geen ridder. 'k Mag..... Sanche Die keerel ziet te fel! Don Quichot Kouragie, Sanche. Sanche Och! och! ik voel men beenen trillen! Don Quichot Klim af maar, Sanche. Sanche Neen, hy zou me leevend villen! Vetlasoepe ‘Hum ken die gekken wel, 'um 'ebze meer kezien. 1250 Kom aan, ensemble vous, al waarje met jou tien, Ze zel jou kap, ma foi, en piece, en marmulade. Don Quichot 't Za, Sanche, vecht.1252 Sanche Neen, neen, 'k laet dat 'an jou genade. Jy zeld dat varken vry wat beter wasschen; neen, Jy bint een ridder, 't past me niet, vecht maer alleen.
[p. 144]
Vetlasoepe 1255 Allons, ze kryk nou lust om wat met jou te fekte.1255 Ze is ook un Riddre.......1256
Vierde tooneel (Eenige Koks met pollepels) Bazilius, Valasko, Don Quichot, Sanche, Vetlasoepe Vetlasoepe Ha, je komt van pas mon knekte. Allons, tournez messieurs! tué! 't za avancé! (Don Quichot wordt van de koks te samen bevochten met pollepels) Bazilius Hou op! hou op!1258 Vetlasoepe Messieurs, maak bataillion quarré! Reks om! Bazilius Hou op! Vetlasoepe Val 'an! val 'an! korps de battaille. 1260 Victorie! ha victoire!
[p. 145]
Don Quichot (neêrvallende) ô tov'naars, ô kanaille!
Vijfde tooneel Bazilius, Valasko, Don Quichot, Sanche Sanche Dat was een veldslag. Och, wat raed! wat raed! myn lyf! Bazilius Hoe Sanche, hebje een wond? Sanche Eén wond? ja, meer als vyf, Ik bin wel ruim half dood! hael al de sarezynen,1263 Van 't hiele dorp, ik ly een pyn van alle pynen! Bazilius 1265 Waar zyt ge dan gequetst! Sanche Och! och! ik weet het niet, 'k Loof'an men linkerbil; och! was het nooit 'eschied, Och! droevig ongeval! Don Quichot Hoe kan dat mooglyk weezen, Gy zat daar in den boom te trillen, en te vreezen, Gy waart niet in 't gevecht.
[p. 146]
Sanche Dat weet ik wel, maer ik 1270 Bin tot der dood gequetst, alleenig van de schrik. Don Quichot Swyg Sanche; 'k heb de walg van al uw zottigheden. Bazilius Hoe droevig ik ook ben 'k vermaak me in zyne reden.1272 Don Quichot Een weinig zotteklap vermaakt zomtyds den geest; Maar veel is walglyk. Sanche 'k Heb hier lang 'enoeg 'eweest, 1275 In dit betoverd bosch. Bazilius Kom, laat ons dan vertrekken, Wy zullen 't huis terstond de tafel laaten dekken. Sanche Wel keuning harsepan, dat's een gezegend woord. De schafklok luidt in al myn darmen, gaen we voort.1278 Bazilius Heer ridder Don Quichot, 'k denk dat gy ligt zult merken, 1280 Hoe dat de tovenaars nu zoeken uit te werken, Met all' hun konsten, dat ik nooit myn tweede ziel, Myn lief Quiteria verkryg: zo 't u beviel, Zoude ik verzoeken, dat uw' dappere arm mog styven1283 Een zek're minnelist, die ik hier zal bedryven.
[p. 147]
Don Quichot 1285 Zyn majesteit gebiede, ik volg uw hoog bevel, Al moest ik stormen op het voorburg van de hel.1286 Sanche Wel holla! hé, men heer, dat zou gevaerlyk weezen; Kreegjy een koegel in je poort, wie zou 't geneezen?1288 Daer had Dulcinea dan eerst wat kostlyks aen.1289 Don Quichot 1290 Swyg, Sanche. Bazilius Ridder, gy behoeft niet ver te gaan: Ik heb uw dapperheid op deze plaats van noode. Don Quichot ô Sire, hadden flus die tov'naars, door een' snoode1292 En schelmse tovery, myn zwaerd niet vast gemaakt, Zo had 'er zekerlyk niet één van weggeraakt.1294 1295 Ik had hen met myn zwaerd......1295 Bazilius Vernieuw niet 't geen we weeten. Sanche Je blyft hier praeten, denk je lui wel iens om eeten?

[p. 148]
Zesde tooneel Kamacho, Bazilius, Don Quichot, Valasko, Sanche Bazilius Daar ginder komt een man die vol gedachten is, Het is de bruidegom Kamacho, naar ik gis. Sanche Daer komt de tovenaer, ja zeker, zonder liegen, 1300 Die kaerel heit verstand om deur de lucht te vliegen. Don Quichot Dat kan door zulk een volk in korten tyd geschiên. Sanche Nu zent Dulcinea een minnebrief misschien. Ik ken het zien, myn heer, de kaerel heit 'evlogen Want hy lykt moe te zyn, hy heitje niet bedrogen. Kamacho 1305 Daer is de ridder, mit Bazilius.....1305 Don Quichot Staa vast. Kamacho Och! och! Bazilius Hou ridder! wagt, tot ik het u belast. Dit is geen vyand, maar een van myn beste vrinden.
[p. 149]
Kamacho ‘Die ridder ziet, of hy me leevend wou verslinden. Don Quichot (tegen Kamacho) Zyt gy de tov'naar niet die voor my vliegen zou' 1310 Naar myn Dulcinea? ja, zekerlyk, 'k vertrouw Dat gy..... Bazilius Hij is het niet, myn heer, gy zyt bedrogen. Kamacho Och! neen, ik ben het niet. Sanche Dan heb ik drek in de oogen. Hy is 'et ummers zelfs? Bazilius Heer ridder, ik beken, Dat ik verwonderd van die toveryên ben. 1315 'k Zou haast gelooven dat die guits om ons te plaagen1315 Zich zo verand'ren, om de bruiloft te vertraagen, En dat 'er iemand van hun volk ook op de bruid Verliefd is. Sanche Ja dat's vast, dat's deuze, of'k bin een guit. Bazilius Neen dit's Kamacho; 't is een huisman van de vroomen,1319 1320 Zo ver men tellen kan met eeren voortgekomen.1320
[p. 150]
Kamacho Wel ja, men vaertjes peets, peets, koes broers susters zeun1321 Was burgemiester van ongs dorp, toen vegters Teun, En Lou, voor ruiter, met Dikdalf naer Neêrland gingen.1323 Sanche Bin jy zo'n hans? wel man, 't zin wongerlyke dingen.1324 1325 Dan weetje 't wel, dat jy die tovenaer niet bent. Je hebt hem wel gezien, zou 'k denken, hier omtrent? Don Quichot Myn vrind het is my leet. Dan zyt gy de verkeerde? Kamacho Ja jonkers. Wou je 't doen dat jy je zo verneêrde. En quam te brulleft. Bloed 'k heb zukke lekk're wyn,1329 1330 Ze zellen daetlyk met den hiele brui hier zyn.1330 Bazilius Wy zullen in het kort uw' wyn eens komen proeven.
[p. 151]
Kamacho Ik geef vry lapis.1332 Sanche Langst, hoe wil ik kommen snoeven An jou boeteljes, 'an jou vaetjes, 'an 't gebraed,1333 'k Mag wel eens koes buik vol, al bin ik juist gien vraet.1334 Kamacho (tegen Don Quichot, en Sanche) 1335 Dan zyn we vrinden? Don Quichot 'k Zal my tegens u niet kanten: Gy zyt des konings vrind.1336 Sanche (met Kamacho willende gaan) Ja, broêrs als olifanten. 'k Gae mit je opdrossen.1337 Don Quichot Hou, hou, Sanche, wat is dit? Kamacho (tegen Sanche) Ik blyf hier man.1338 Sanche 'k Wou zien waer 't patersvaetje zit.
[p. 152]
Of alias den wyn. Had Sanche die gedachten,1339 1340 Van daeg te brulleft! Kamacho 'k Zal u t'zaemen hier verwachten.
Zevende tooneel Kamacho (drie Boeren) Gut mannen, dat zel ierst een klet zyn; zo terstongd1341 Zyn al de gasten hier, we zellen in het rongd Hier brulleft houwen in 'et bosch, in hier ook trouwen.1343 Ja wel, ke daer, ik ken me langer niet onthouwen,1344 1345 Ik nood jou allemael die wys zyn, meê te gast. Vret so veel kost maer as je laen ken in je bast, 'k Hou open tafel, 'k bin nou van die kordeaelen,1347 Die veur een dankje graeg een lachje wil betaelen.1348 In waerom zou ik niet? ik word van daeg een man, 1350 (Eet vry je brootje droog) kom hier maer asje kan! 't Is hier vol op van wat datje ken bedenken. Al wat maer gaepen ken zel ik nou wyn doen schenken.1352 Kom hier maer.
Achtste tooneel Kamacho, Vetlasoepe, (bruiloftsvolk, met een kroon; dansers, muzikanten), Sanche Vetlasoepe Monsieur Kamacho, ha! hier is 'um met de kroon,1354 1355 'Um is merveille, ha! pardi, 'um is zo skoon; Ze zel 'um maer hang op?
[p. 153]
Kamacho Ja, hier aen deuze boomen. Ik weet men vreugd nou schier niet langer in te toomen. (Onder 't ophangen van de kroon word gedanst) Vetlasoepe Wat dunkt monsieur hier van? Kamacho Die dangs is naer de zwier. Vetlasoepe Oui, de speul, en dans, is al un grand plaizier.1359 Kamacho 1360 Ik zel myn bruidje mit heur vaertje iens aanstongs haelen.1360 Vetlasoepe Bon, bon, en ik terwyl de roemers en bokaalen, Mit al die andre koet. Kom knolle vreetre Jaap,1362 En Pedro Propdarm, Jan! hoe staaje daar te gaap?1363 Help my een beetje, om de taafle hier te kryken; 1365 Ze zel de dans daar na wel met gemak bekyken.1365
Negende tooneel Sanche (alleen) Dat is daer eerst wat schoons, de kost is nog niet gaer. En 'k heb zo'n honger, of ik een half talf jaer1367
[p. 154]
Gien snars geproefd had; neen, ik blyf niet by die hansen,1368 Ik lach om al den bras, hier's beter wat te schransen.1369 1370 Die keuning harsepan, met al zyn edellui, Is maer een hongrig volk, en kael, meest al den brui.1371 'k Lach om den adel, zo 'k van honger niet ken slaepen. Word ik eens gouverneur, 'k zel voeren in myn wapen Drie hammen, met een worst, en een boetelje wyn, 1375 Tot spyt van d'adel, dat een hoop smalhanzen zyn.1375 Maer zagt, wat ruik ik? ô myn buik! nou moetje vast staen.1376 't Is hier al brulleft, 't is hier meer als maer te gast gaen. Dat's eerst een frisse lucht! 'k marcheer daer regt op toe.
Tiende tooneel Sanche, Vetlasoepe (en bruiloftsvolk met de tafel) Vetlasoepe Trek 'ier de tafle, en 't koet, pardie, wat is hum moe1379 1380 Van 't sleepen met die koet. Was nou de bruîgom iere,1380 Dan zou ze maar bagyn mit al de grand plaisiere.1381 Zo, zo, messieurs, 't is koet, zy 'elp 'um nok zo wat. Sanche (haalt een boetelje wyn en een hoentje van de tafel) ô Sanche Pance, dat 's een vetje, dat je 't vat.1383 ô Sellementen, dat 's een schuimpje! nou aan 't vretten;1384 1385 Kezyn boetelje, 'k moet jou eens aan 't mondstuk zetten;1385
[p. 155]
't Is om de wyn niet, maer om 't klukken van de fles, Zei dronken Jurjen, en hy kraekteder wel zes1387 Zo groot als deuze, in een uur tyds; nou dat 's om 't even,1388 Ik mien men keel nou iens de volle laeg te geeven. (Hy gaat in een hoek met zyn hoentje en boetelje, enz.) Vetlasoepe (tegen Sanche) 1390 Monsieur zit 'um daar zo? wat benje veur een snaak? Jou skelme, ben jou dat? nou sel ze jou iens kraak, Ze sel jou nou so fin als Kollesencie maalen,1392 En nou de Duvle 'aal, pour jou pekelzond betaalen.1393 Sanche Wat segje kokkie, ik een schelm? neen dat is mis. 1395 Je bent verkeerd men vrind.1395 Vetlasoepe Wel zek dan wie datze is? Sanche Ik bin de gouverneur van 't ailand frikkedillen. Vetlasoepe Kom aan, dan zelze jou de hiele huid of villen: Je bent mon Ennemie. Sanche Ik hiet gien anne mie, 'k Hiet Sanche Pance.1399
[p. 156]
Vetlasoepe Ja, ze ken jou wel pardie. 1400 Je bint mon fyande. Keef'ier, keef'ier, de skott'le, Keef'ier men 'oendre: of 'k brui jou kop met deze bott'le Aan 'ondre duize stuk. Sanche (hem de schottel en boetelje geevende) Hou daer dan, laetme gaen. Vetlasoepe Non, non, ze raak 'ier nok zo maklyk niet van daan. Hum moet, pour pas la tems, jou in de deek wat rollen.1404 Sanche 1405 Och! och! myn lieve broer! ik hou niet van dat sollen,1405 'k Kan 't niet verdraegen. Vetlasoepe ô Jou skelme, 'k eb jou vast. Haal nou de deek eens hier. Sanche ‘Ik miende hier te gast Te gaen, och arm! wie het van al zyn leeve daegen Ze zelle my..... Sanche (tegen Vetlasoepe terwyl een boer met de deken komt) Och vriend! en wil me tog niet plaegen: 1410 Wy zyn al weer goed vrind, de zaek is by 'eleit, Kamacho hebbenwe gesproken.
[p. 157]
Vetlasoepe Wat ze zeit! Ze heb 'et wel kedok dat hum hier ook wou smullen:1412 Maar hum zel vlieken, en met wind zyn darmen vullen.1413 Ze 'eb lang op jou keloer, om jou hier te attrapeer, 1415 Die deek is hier kebrokt om jou te brui wat meer.1415 Sanche 'k Ben nou al weer goed vrind, ga weg maer mit de deken. Och! vrindje, helpter dan gien bidden noch gien smeeken? Vetlasoepe Neen keerle.1418 Sanche Och! och! gena! Vetlasoepe Neen keerle, geen kartier, Voort in de deken, zek. Sanche Och! was men heer maer hier, 1420 Hy zou je lui wel gaeuw 'an duizend piesjes kappen.1420 Vetlasoepe Voort in de deek zek, of ik zelje om de ooren lappen.1421 Sanche (word in de deken gesold) Help! help! ik word vermoord! help! help och! och! och! och!
[p. 158]
Vetlasoepe 't Sa muzekanten speul: de s'kelm ze leef nou noch, Hum moet plaizierig sterf. (Hier word gespeeld en Vetlasoepe zingt) 1425 Zo moet men het gouverneurtje leeren, Zo, zo, zo, Die op een andermans teer wil smeeren,1427 Zo, zo, zo, Voor 'oendre, en duiven, 1430 Zo laatze 'um wat kluiven, Van, zo, zo, Hoe smaaken 'um deze frikkedillen, Zo, zo, zo, Wy tovenaars denken 'um levend te villen 1435 Zo, zo, zo, Dan zel 'um ons eeten, Niet op koomen vreeten, Van zo, zo, zo.
Elfde tooneel Vetlasoepe, Kamacho, Leontius, Quiteria, Sanche (bruiloftsvolk, zangers, en dansers) Kamacho Hou op! wat wil dit zeggen? Vetlasoepe 1440 ô Maar un bagatel. Zie jy 'um daar niet leggen? 't Is monsieur gouverneur, ze kom hier net van pas, Om wat plaizier te heb. Kamacho Laet los de deken, ras. Spring uit de deken, broer.
[p. 159]
Vetlasoepe Wou jy 'um nok laat loopen? Ze wil 'um (om de klukt) nok eerst de huid af stroopen.1444 Sanche 1445 Och! goe Kamacho, of Plankoortje, wie je bent, Spreek veur me: want ik ben het villen niet 'ewent. Kamacho Nou Vetlasoepe, laet den gormandeur mit vreede: De peis is al 'emaekt, we weeten nou de reede1448 Waerom zen miester me zo plaegde. 'k Bin goet vriend 1450 Mit hum 'eworren, laet 'em los, zo zeper 'k mien 't.1450 Vetlasoepe ô Monsieur gouverneur, ze en 'eb dat niet keweeten!1451 'Ad jou dat maar kezeit, ze 'ad jou wel laaten freeten. Ekskuze moy, mon frinte, en wees niet meer verstoord.1453 Sanche Ik heb het wel gezeit. Vetlasoepe 'Um 'ebze niet kehoord! Leontius 1455 Kom drink de questie af, loopt t'zamen maar nâ binnen. Sanche Ik binder meê te vreên.1456
[p. 160]
Vetlasoepe 'Uw 'oud feul van de ninnen.
Twaalfde tooneel Kamacho, Leontius, Quiteria, (bruiloftsvolk en dansers. De koks brengen alles ondertussen aan) Kamacho Zaeg op, en dangs eraeis, ter eere van men bruid.1457 (Hier moet gedanst worden) Leontius (tegen Kamacho) Wat dunkt u? Kamacho Wonger wel, die dangsers haelen uit, 'k Ken ook een beetje, datje 't zag je zou 'et pryzen.1459 Leontius 1460 Gy bruîgom! Kamacho Zaeg eens op; één van de nieuwste wyzen, (Hy danst) Wat zegje bruidje lief, ée? 'et meisje is wat beschaamd. Nou dans iens mitme. Quiteria Neen.
[p. 161]
Kamacho Waerom niet? Quiteria Het betaamt My niet. Kamacho Als wy 'etrouwd zyn, dan zelje ummers willen? Dat zin nog bientjes, heé, kyk, kyk iens hoe ze drillen,1464 1465 Daer zittenze nog in; wat bliefje ....... Treza Jans,1465 Zing nou iens op: hiel mooij, gien ydeljaens of frans.1466 (De boerin zingt) Kamacho Wat zegje bruidje lief, wat dunkje van het zingen? Kom gimme nou een zoen; ik kan me niet bedwingen .... Wat zo myn slokkertje! Kom droogers, in 'et rongd1469 1470 De maeisjes iens 'ezoend. Wat zo dat is 'ezongd.1470 Leontius Waar blyft de heer Pastoor? Kamacho Dat ken ik niet bedenken. Leontius Daar is hy.1472 Kamacho Ha, dat 's goed! ik moet hem eens beschenken.

[p. 162]
Dertiende tooneel Kamacho, Quiteria, Leontius, Pastoor, Vetlasoepe, bruiloftsvolk, Sanche Boer en Boerin (Kamacho en Leontius neemen elk een roemer wyn) Kamacho Welkom men heer Pastoor, à vous. Pastoor 'k Bedankje zeer. Leontius Het zal uw welkomst zyn. Pastoor (ook een roemer krygende) En uw gezondheid heer. Vetlasoepe (met een boetelje die hy Sanche geeft) 1475 Daar monsieur gouverneur, daar 's voor 'um ook wat drinken. Sanche (gedronken hebbende) Om te bedanken voor jou hoenders en jou vinken. Vetlasoepe Ze danke jou monsieur, Sanche (wederom gedronken hebbende) 'k Bedankje bruigom, voor ....
[p. 163]
Kamacho Heb jy je buik al vol?1478 Sanche Ja, 'k brui nou heen. Kamacho Hoor, hoor! Blyf hier nog wat, je zelt ons datelyk zien trouwen. 1480 Drink nog terwyl wat. Sanche Ho, daer kenje me meê houwen. Kamacho Kom 'an speulnootjes, 'an de tafel, met de bruid.1481 'k Weet niet wat hier al dat gekomplemengt beduidt.1482 Kom schoonvaêr, kom, zit 'an. (Terwyl zy eeten wordt door een Boer en Boerin en Vetlasoepe gezongen) Stemme: Hoor Kees myn vryër Boer Kom lief Tereze 1485 Hoe staeje daer en kykt,1485 Dat mag niet weezen. Me dunkt 'et niet en lykt.1487 Ik heb myn moer en vaer, Gevraegd al ruim een jaer, 1490 Of ik mogt gaen uit vryën: Nou is ons hylik klaer,1491 Wil jy 't maer lyên.1492
[p. 164]
Boerin Neen olyk langsje,1493 Ik hou niet van de min, 1495 Waeg hier gien kangsje, Ik heb in jou gien zin; Ik zegje zeper knecht,1497 Je bint hier niet te recht; Ik mag zo jong niet trouwen: 1500 Men peetje heit 'ezegt1500 'Et zou me rouwen. Boer Weg, weg, je peetje, Dat 's maer een ouwe vrouw, Myn lief, dat weetje. 1505 Die houdt niet van de trouw: Maer dat ik 'er iens sprak, Ik wist 'er mit gemak Wel aertig te bepraeten, Ik wed ze jou wel strak,1509 1510 'An my zou laeten. Vetlasoepe (geeft hen elk een roemer wyn en zingt) Ha monsieur poere,1511 Dat hebje wel begyn,1512 'Um zelze loeren.1513 Daar 's elk een roemre wyn. 1515 Keef nou de meid 'un zoen, Ze zel 't 'um laaten doen; Ze kan zo snoeprik kyken: De meis is vry meer groen,1518 Als 'um wel lyken.1519
[p. 165]
De Boerin (gedronken hebbende zingt) 1520 Wel eêle baesje, De wyn is goed van smaek, Daer is je glaesje, Je bint een raere snaek. Maer puntelikke Gaais,1524 1525 Heb jy 'et hart 'eraais, Dat jy begint te zoenen, Dan zel ik jou je vlaais1527 Gien kleintje boenen. Vetlasoepe (zingt terwyl de boer haar zoent) Courage een reisje. 1530 Zo vatze by de kop, De zoete meisje, Ze zel zo hart niet klop: Hoe datjer meer kan zoen, Hoe datze 't meer wil doen, 1535 Maar maak haar niet kapotte: Dan kanze jou niet boen, Dat zou niet hotten.1537 Boer Wet zo, dat reaektme!1538 Zo'n lekk're bolle zoen, 1540 Zo zeper smaektme! Gut Treza wouje 't doen? Ik zou je een mooye ring, En nog een ander ding, Uit puure liefde schenken: 1545 Zie hoe ik jou beming, Ken jy nou denken.
[p. 166]
Boerin Wel vriend hoe praetje, Ben jy dan zo verliefd, Myn zoete maetje? 1550 't Is zeper wel ondieft.1550 Daer langs, daer is myn hangt,1551 Zo jy 'et van de kangt,1552 Van peetje zo kent brouwen,1553 Dat zy men 'an jou langt1554 1555 We zellen trouwen. Boer Wel heuning diefje, Myn troost, myn aaigen hart, Myn zoete liefje! Je helpt me uit men smart; 1560 Nou is myn vryën uit,1560 'k Bin breugem, jy de bruid!1561 Nou lach ik iens mit Krelis, Zen vryën is gestuit, 'k Hebje in men melis.1564 Kamacho 1565 Nou maaisjes mit je langsen Iens braef 'edangst, dan zel je lui strak binnen schrangsen.1566 Vetlasoepe (tegen Sanche) Ha monsieur gouverneur, die vry was ras kedaan.1567
[p. 167]
Sanche Se hebben groot gelyk; zo most 'et altyd gaen; Maer dat was om de klucht maer, denk ik? Vetlasoepe Ze 'eb kelyke, 1570 Ze deed maar om de zang, de mode fan frankryke1570 Is honorable, dat 's lang vry.1571 Sanche Neen, zo ik 't vat ..... Ze zellen dangsen, loop, alree man, berg je gat.1572 (Het bruiloftsvolk danst een boere balet) Kamacho Hoe heit 'et je gesmaekt, zeg bruidje? Quiteria Heel bezonder. Kamacho 't Is van de Vetlasoep 'ebraên, 't is ook gien wonder. Leontius 1575 Hoe, smaakt het niet, Pastoor?1575 Pastoor Ja: maar ik heb zo wel.
[p. 168]
Kamacho Pastoor, wat dunkje? dat je ongs nou maer trouwen zel? We hebben allemael, zou 'k denken, ons genoegen. Pastoor Kom speelnoots wilt u by de bruid en bruîgom voegen; Wy zullen 't lieve paar veréénigen door d'echt. Kamacho 1580 Pastoor, dat hebje wel, dat 's goed dat jy 'et zegt. Kom bruidje lief, kom 'an. Quiteria ‘ô Hemel, kan het weezen! ‘Waar blyft Bazilius? Kamacho Je hoeft nou niet te vreezen. Wat zegje binnens mongs? Quiteria Niets. Kamacho Gimme nou een kus, Myn pruime snuitje lief! Quiteria ‘Ach! myn Bazilius! Leontius 1585 Myn dochter, scheelt u iets?
[p. 169]
Quiteria ‘Ach! al myn leden beven, ‘Ik ben ontsteld, ach! lief!1586 Leontius Wil uwe hand maar geeven Aan uwen bruidegom. Quiteria ôHemel! zal myn hand ..... Ik vrees! ik vrees!1588 Leontius Waar voor? Quiteria Het gaatme aan myn verstand. Sanche Ik zie daer ginter volk. Vetlasoepe Oui, daar tus die boomen, 1590 Ze lyk wel Edelman. Kamacho Ik loof dat zy hier komen Om 't trouwen eens te zien. Sanche De voorste is in den rouw, En dat al diep; 't zel om zyn beurs zyn, of zen vrouw.

[p. 170]
Veertiende tooneel Bazilius (in 't zwart, met een pook+ onder zyn' mantel) Valasko, Don Quichot, Meester Jochem, gevolg van Edellieden, Kamacho, en de rest van 't voorgaande Tooneel Bazilius Wy komen hier niet om dit bruiloftsfeest te stooren; Neen, neen, gelukkig paar, die moeite waar verloren: 1595 Maar zie een' minnaar die zyn lieve voorwerp derft, En voor uw' voeten, door de min, van wanhoop sterft. Leontius, 'k zal u uw strafheid niet verwyten:1597 Maar uw gemoed zal zelf van binnen voor my pleiten, En toonen tot uw' schrik; om dat gy my verstoot1599 1600 Een eeuwig naberouw, om de oorzaak van myn' dood.1600 Vaar wel! Quiteria! myn schoone! myn beminde! Die ik van jongs af liefde, en hertelyk bezinde,1602 Gy zult bedenken, na myn dood, wien gy verliest: Maar min hem echter dien gy nu tot man verkiest;1604 1605 Denk dat de mensche nooit het nootlot af kan keeren: Leef, leef vernoegd: dit is myn uiterste begeeren; Vaar wel Quiteria! ik sterf om u, vol moed, Een' trouwe minnaar, ach! vaar wel; 'k smoor in myn bloed. (Hy doorsteekt zich) Pastoor ô Hemel! Wat is dit! hy heeft zich zelfs doorsteeken.1609 Quiteria (neemt Bazilius in den arm) 1610 Ach! myn Bazilius! wil nog voor 't laatst eens spreeken!
[p. 171]
Bazilius Quiteria, myn lief, Quiteria, zyt gy 't? Vertroost gy my voor 't laast? wat is myn hart verblyd, Dat ik al stervende in uw' arm ..... Pastoor Gy moet vertrekken: Of hem iets op het hart mogt zyn, me alleen te ontdekken.1614
Vijftiende tooneel Pastoor, Bazilius Pastoor 1615 Wel aan Bazilius; hier 's niemant meer omtrent,1615 Ondek nu alles.1616 Bazilius Neen, ik zwyg tot aan myn end. Pastoor ô Gruuwel! gy berooft uw zelven van het leeven! Bazilius Indien Quiteria haar hand aan my mag geeven Voor 't laatst, als bruid van my, zo sterf ik wel gerust! Pastoor 1620 Zyn dat gedachten op het uiterste? bluscht, bluscht Die minnetochten.
[p. 172]
Bazilius Neen. Pastoor ô Hemel kan 't geschieden! Bazilius Voldoe myn bede; ik kan de dood tog niet ontvlieden. Pastoor 'k Zal dan het voorstel doen. (De Pastoor haalt al het volk van 't voorgaande Tooneel wederom)
Zestiende tooneel Pastoor Zie hier een vreemd geval; Bazilius steld voor, dat ik verzoeken zal, 1625 Of hy Quiteria mag, voor zyn sterven, trouwen. Kamacho De droelie, heer Pastoor, daar zou ik niet van houwen:1626 Dat kan niet weezen. Pastoor 'k Kan in 't allerminst niet zien, Dat u dit trouwverbond kan hind'ren. Kamacho Wel ik mien Dat ik 'eplaegd word?
[p. 173]
Valasko Heer Leontius, kan 't weezen, 1630 Help ons den bruîgom voor die goedheid tog beleezen:1630 Erberm u over dien rampzaal'gen Edelman, Die zonder deze gunst in rust niet sterven kan. Bazilius Mag ik Quiteria al stervend' niet erlangen?1633 Leontius Nu bruîgom staa het toe; gy kunt haar wel ontvangen 1635 Als weduw na zyn dood; zy blyft tog die zy is; Erberm u nevens ons in deze droeffenis.1636 Kamacho Maer of hy heur al trouwd, dat ken hem tog niet baeten. Hy sterft tog strakjes. Quiteria (tegen Kamacho) 'k Zweer, ik zal u eeuwig haaten. Eer ik u trouwen zal, ben ik veel eer gezind 1640 Te sterven, nevens hem die my zo teêr bemint; Ja 'k zal my zelfs veel eer op zyne grafsteê slachten.1641 Kamacho Myn zoete bruidje lief, dat binne quae gedachten. Bedenk je wel ter deeg. Bazilius Ik sterf! helaas! ik sterf!
[p. 174]
Quiteria (tegen Kamacho) Ha snoô barbaar, nu ik geen troost van u verwerf, 1645 En mededoogenheid is uit uw hart gebannen; Voel ik de haat, en wraak, en wanhoop, t'zaam gespannen In mynen boezem, om uw haatelyke min Te weeren.1648 Kamacho 'k Bidje stel die dulheit uit je zin, En trouwt dan heen en weer.1649 Pastoor Zyt gy daar me te vreeden 1650 Leontius?1650 Leontius 'k Stae 't toe. Pastoor, (tegen Quiteria) Wil dan nu herwaard treeden, En geef uw' bruidegom de hand, dat ik u trouw. (Quiteria neêrknielende geeft aan Bazilius de hand) Nu is het myne plicht dat ik in 't breede ontvouw, Hoe dat gy d'echtenstaat te saamen moet beleeven: Maar wyl gy aanstonds weer elkander zult begeeven,1654 1655 Vereischt de korte tyd dat ik zulks overslaa. Bazilius begeert gy uw Quiteria Tot huisvrouw?1657
[p. 175]
Bazilius Ja. Pastoor Wil gy Bazilius aanvaarden Tot man, en hoofd? Quiteria Ja. Pastoor Zo de hemel 't leeven spaarde Aan u, Bazilius, ik wenste u veel geluk: 1660 Maar nu uw trouwdag is vermengd met zulk een druk; Wensch ik u t'saam geduld, en nu gy sterft, genade; Toon nu een waar berouw: want 't is nog niet te spaade.1662 Bazilius Zyn wy dan t'zaam getrouwd, door 't echtverbond, myn heer? Pastoor Nu zyt gy man, en vrouw. Bazilius (opstaande) 'k Heb dan 't geen ik begeer. Altemaal 1665 Mirakel! wat is dit! mirakel! ha mirakel!1665 Bazilius Neen loosheid! loosheid!1666
[p. 176]
Valasko Hei! wat maakt dat volk gekakel. Weest stil. Bazilius (tegen Leontius) Myn heer, 't is waar dat gy door deeze list Van my bedrogen zyt; maar wyl gy zelfs wel wist1668 Dat zy my minde, en ik haar trouwheid had gezworen; 1670 Was 't uwe plicht geweest te hand'len naar behooren, Heb ik niet wel gedaan, gy zyt 'er de oorzaak van. Leontius 'k Vergeef het u. Kamacho Ik niet: hoe of dat weezen kan. Heb ik je met je pook niet in je lyf zien steeken?1673 Bazilius Ik was wel wyzer vrind. Kamacho Dat binnen slimme streeken, 1675 'k Bin daer niet mê te vrêen. Bazilius Wy zyn nu al getrouwd, Wat wilje doen?1676 Kamacho Jou schelm, bedrieger, guit, rabouwt. Komt jongens trekt je mes, we zellender om plukken.1677 (De Boeren trekken hun messen en de Edellieden de degens)
[p. 177]
Don Quichot Hak al de tovenaars aan honderd duizend stukken. Sanche en Vetlasoepe Alarm! alarm! alarm! alarm! alarm! alarm! Pastoor 1680 Hou op! hou op! hou op!1680 Sanche Hou warm de baen! hou warm! Don Quichot (op een stoel staande) Gy ridders, tovenaars en dappere oorlogsknechten! 'k Verzoek dat ik alleen dit groot verschil mag slechten.1682 Laat vry Kamacho, of zo als hy heeten mag, Zyn' eisch betwisten met de lancie: want hy plag1684 1685 In 't open veld nooit voor een man van moed te zwichten. Wel aan doorluchte held, gy zult my zeer verplichten; Zet tyd en perk, naar uw believen: door myn' dood,1687 Werd u de schoone maagd tot bruid en echtgenoot. Kamacho Wel raekt 'et jou wat vent? heb jy 'er 'an te geeven?1689 1690 Is 't jou bruid keerel? Don Quichot Neen: maar 'k ben gezind te sneeven Voor zo'n geregte zaak; haal wapens, zyt ge een man.
[p. 178]
Kamàcho Je 'ebt goed te vechten, wangt je hebt een harnas 'an; Maer trek dat uit, en heb je lust te bakkelaayen Mit vuisten? kom dan maer, en wie dan van ongs baayen 1695 Ierst ongerleit die zel 't verliezen; en de meid Zo ik ierst ongerleg .....1696 Bazilius Wat geeft gy schoon bescheid! Quiteria is myne, en gy kunt haar niet trouwen; 't Is of gy gek wordt. Don Quichot (tegen Kamacho) ô, Gy spot! maar 't zal u rouwen. Ha schelmse ridder, zo gy maar gewapend waart; 1700 Ik zou my wreeken, en u helpen van der aard. Pastoor Myn goê Kamacho, wil u zelfs niet langer quellen,1701 Met vechten is uw zaak onmog'lyk te herstellen. Zy zyn tog al getrouwd, en 't is misschien zeer goed. Stel toch u hart gerust, dewyl 't zo weezen moet. 1705 Bedenk eens wat een man al tochten voedt van binnen,1705 Die met een vrouw leeft. die hem nimmer kan beminnen; Hy word van jaloezy geplaagd, tot aan zyn end. Kamacho Je hebt al wat gelyk, 't is waer Pastoor, 'k beken 't: Maer 't is een groote spyt, 'k bin laelik deur'estreeken.1709 Pastoor 1710 Zyt maar gerust, die trouw is nu niet weer te breeken.1710
[p. 179]
Bazilius Kamacho, ik beken, ik heb u wat misdaan: Vergeet uw vyandschap, gy hebt daar toch niet aan.1712 Ik zal de kosten van de bruiloft u betaalen. Kamacho De hiele brulleft man, wel waer zou jy het haelen? 1715 Je bint een kaele bloed. Bazilius De koning heeft aan my Uit inzigt myns geslachts, bequaamheid, of waardy,1716 Een zeer aanzienlyk ampt vereerd. Leontius Wel hoe, wy weeten Daar nog niet van? Bazilius 't Is waar, ik had het u vergeeten Te zeggen: want ik was van schrik zo zeer ontsteld, 1720 Wanneer my van het geen hier omging wierd gemeld,1720 Dat ik om ampt, noch staat, noch om my zelv' kon denken. Kamacho De keuning jou een ampt met iens 'an 't hof gaen schenken?1722 Sanche Ja maetje, dat 's niet raers, 'k wor' ook haest governeur.1723
[p. 180]
Kamacho Je zelt je vingers daer niet vet 'an soppen, breur; 1725 'k Heb driemael 'an 'et hof 'eweest, en niet 'ekregen.1725 Sanche Ze zyn 'an 't hof ook niet om tovenaers verlegen. Pastoor Kamacho, 'k bid vergeef Bazilius dat stuk.1727 Kamacho Wel nou 't niet anders kan; ik wens je veel geluk. Jochem Bloed! bloed! wat meen ik daar pasquillen van te maaken,1729 1730 En al de parsen van heel Spanje te doen kraaken; Ik zal je leeren voor myn vaerzen, my te slaan. Ik zal by al de acteurs van 't hiele land omgaan, Ja plakken 't in de stad op hoeken van de straaten, En kokerboomtjes.1734 Kamacho 'k Wed jy zelt die pots wel laeten. Jochem 1735 Jy my te slaan? jy vent! jy, jy, jou malle quast?1735
[p. 181]
Kamacho Nou miester Jochem wees te vreên, 'k noô jou te gast. Jochem 'k Zal met een steekdicht, jou zo'n klap om de ooren langen,1737 Dat jy je zelven puur uit spyt zelt gaan verhangen.1738 Pastoor Het is een wys man, die geleden' hoon vergeet. Jochem 1740 Pasquillen maaken op zo'n stuk, laat geen Poëet. Bazilius Nu meester Jochem, laat u tog van ons gezeggen. Leontius Nu laat de zaak.1742 Jochem Wel nu terwyl gy 't by wil leggen, Ik ben te vreên; maar, krygt een ander eens de lucht, Zo wordt dees pots voorvast een blyspel, of een klucht. Pastoor 1745 De hemel wil dit Paar voor ongeval bewaaren. Don Quichot Haar majesteiten steets in goê gezondheid spaaren.
[p. 182]
Leontius Ik wensch u veel geluk myn schoonzoon, met myn kind. Valasko Het zelfde wensch ik u, mevrouw, en waarde vrind. Sanche Ik wensch jou huizen vol gebraed, en lekker eeten. Vetlasoepe 1750 De gouverneurtje hou 'et altyd met de freeten. Bazilius Ik dank u t'zamen voor u goê genegenheid; En nu het alles op dees plaats is toebereid, Nood ik het boere volk te zamen met de vrinden, 't Gezelschap blyve als 't is, 't zal vreugd genoeg hier vinden. Altemaal 1755 Lang leef het lieve Paar! Bazilius Dat men terstond beginn' Een nieuw balet, tot eer van haar die ik bemin. (Hier wordt een balet gedanst) Bazilius (tegen Don Quichot) Heer ridder blyf by ons. Don Quichot Ik moet op 't steekspel weezen.
[p. 183]
Sanche Was ik in zyn plaets, bloed! je zoudt me gaeuw beleezen.1758 Bazilius Zo ziet men dat 't verstand het geld te boven gaat; 1760 En die de wysheid om 't genot van 't goud versmaad, Kan aan myn trouwgeval zich spiegelen, en leeren, Hoe dat men schranderheid voor schatten moet waardeeren.1762 Einde van 't derde en laatste Bedryf	1183ik heb ..... geloopen: ik heb me daar in 't zweet gelopen 1184niet: niets 1187toe te geeven: niet kwalijk te nemen 1196inklineer: genegen zijn 1198de kelt: geld, m.a.w. je zult er voor betaald worden 1200ze: hier 2e ps.: jij, je 1201ze: hier gelijk aan het Franse pron. je: ik - de hele zin: ik wil niet smeken en dan jou nog geld toegeven 1202ze: idem: ik 1204met kompagnie en troepe: in grote drommen 1211ze: jij kuld: gulden 1213verschil: verschil van mening, geschil, ruzie 1216loeren: beet nemen, een loer draaien 1218klokspys: lekker hapje, vgl. dat gaat er in als klokspijs, eigenlijk: vloeibare materie waarvan een klok gegoten wordt 1219ze is: ik ben 1221kraaule: krauwels, drietandige vleeshaken maar dan metonymisch overgedragen op de koksjongens, die de krauwels hanteren lardeer: larderen, vlees met reepjes spek doorrijgen 1222kefrikasseer: vlees, gehakt en toebereid met pikante saus 1226'Um heb ze wel kehiet: u hebt me de juiste naam gegeven 1230skier: schier, bijna 1233knekt: knecht 1235-36verbaastheid: ontsteltenis, schrik 1236que diantre: wat duivel! 1240Wat letje zo te tieren: wat mankeert je, dat je zo schreeuwt 1244durf etc.: ik kan of mag dat gevecht eigenlijk niet beginnen 1252jou genade: als titel voor vorstelijke personen, dus: ik laat dat over aan U, heer 1255fekte: vechten 1256ze is: ik ben 1258maak bataillion quarré: sluit de slagorde aaneen 1263sarezynen: verhaspeling van sarazenen en chirurgijnen, dokters 1272in zyne reden: over zijn praatjes 1278gaan we voort: laten we direct gaan 1283styven: ondersteunen, helpen bij 1286het voorburg van de hel: in de middeleeuwse voorstelling zaten de gelovigen van het Oude Testament in het voorportaal (voorgeborchte) van de hel totdat Christus bij zijn ‘nedervaart ter helle’ hen kwam verlossen 1288poort: achterste 1289wat kostlyks: wat fraais, m.a.w. dat zou een fraai geschenk voor Dulcinea zijn (ironisch) 1292flus: zo even 1294had weggeraakt: dan was er zeker niet een ontkomen 1295vernieuw: herhaal 1305staa vast: halt, sta stil 1315guits: schelmen, schurken 1319huisman: boer van de vroomen: behorende tot de degelijke soort, m.a.w.: het is een goede degelijke boer 1320Zo ver men tellen kan met eeren voortgekomen: uit een eerbaar voorgeslacht, zo ver als men terug kan rekenen 1321men vaertjes peets, etc.: K begint hier nu op wat koddige wijze zijn voorgeslacht af te tasten als bewijs voor wat B. zei peet: eigenlijk peetvader of doopvader, maar hier wel voor peetoom; dikwijls namelijk hield de oom naar wie een kind genoemd werd, dat kind ten doop koes broer: waarschijnlijk een broer die in dezelfde beddekoets (bed) is geboren en groot gebracht. De hele woordengroep ‘vaertjes peets tot en met susters zeun’ lijkt één omschrijving van: een achter-achterneef tot in de tijd van Alva (Dikdalf). Men moet bij deze en de volgende regels bedenken dat Langendijk zijn stuk laat spelen in Spanje en dus terug laat denken tot in de tijd dat de jonge Spanjaarden Teun en Lou als soldaten of ruiters (paardevolk) in het leger van Alva naar Nederland trokken. De vraag is dan nog of vegters Teun als één naam moet worden opgevat: Teun, de zoon van Vegter. Vechter is een familienaam, maar hier waarschijnlijk als bijnaam of als woordspeling bedoeld. 1323voor ruiter: als soldaat te paard 1324hans: aanzienlijk man 1329Bloed: hier wel als de bekende bastaardvloek: (gangs)bloed) 1330brui: boel 1332vrij lapis: vry gelag snoeven: snuiven, komische omschrijving voor drinken, lurken 1333boeteljes: flessen 1334'k Mag wel eens koes buik vol: ik houd er wel van me zat te eten en drinken als een koe 1336broêrs als olifanten, vgl. dikke vrinden 1337opdrossen: op stap gaan, er van door gaan 1338't patersvaetje: het beste vaatje wijn of bier, bestemd namelijk voor de pater (pastoor) 1339Had S. die gedachten: Zou S. dat ooit hebben kunnen denken, dat ie vandaag ter bruiloft zou gaan! 1341klet: plezier 1343in: en 1344ke daer: uitroep ontstaan uit kijk daar! (vgl. zie daar, voilà, zie zo!) me onthouden: in toom houden, ik kan niet langer wachten 1347kordealen: hartelijke mensen (fra. cordial) 1348lachje: gelagje, vertering 1352gaepen: de mond opensperren 1354kroon: de krans ter ere van de bruid (zie het prentje) 1359de speul: het spel 1360aanstongs: direkt 1362al die andre koet: alle andere dingen knolle vreetre: knollenvreter, komische omschrijving voor boer 1363Propdarm: idem voor gulzige vreter te gaap: met de mond open 1365Ze zel: je krijgt straks wel gelegenheid om de dans op je gemak te bekijken 1367een half talf jaer: de helft van een half jaar, grappige omschrijving voor: een kwart jaar 1368hansen: grote heren 1369al den bras: de hele rommel, poespas, troep 1371kael: arm meest al den brui: 't hele zootje bij elkaar 1375smalhanzen: armoedzaaiers 1376vast staen: hier komische imperatief aan z'n buik, zo iets als ‘houd je taai’; de imperatief ‘sta vast!’ is een stereotiepe aansporing bij het begin van een gevecht: sta stevig, wijk niet! 1379't koet: de spullen 1380iere: hier 1381bagyn: beginnen 1383dat je 't vat: (ik hoop) dat je 't begrijpt; een stereotiepe uitdrukking 1384Sellementen: bastaardvloek, ook seldrementen (vs. 795): Gods elementen: donder en bliksem dat's een vetje, dat's een schuimpje: dat is een heerlijk (vet) hapje 1385kezyn: neef (hij spreekt z'n geliefde fles aan!) 1387kraekteder: dronk er leeg 1388dat's om 't even: dat doet er niet toe 1392Kollesencie: geneesmiddel uit de Citrullus Colocynthus (Kolokwint); vgl. iemand tot mosterd malen 1393'aal: (er bij) halen, om je voor je oude zonden (pekelzonden) te laten boeten; iemand straffen voor zijn pekelzonden is een vaste uitdrukking voor: hem z'n verdiende loon geven 1395Wel zek .... is: Wel, zeg dan es wie je bent 1399pardie: par dieu: bij God 1404pour pas la temps: als tijdpassering deek: deken 1405sollen: jonassen 1412Ze heb 'et wel kedok dat: je hebt je wel voorgesteld, hier ook mee te smullen 1413vlieken: vliegen (zinspeling op het sollen in de deken) 1415kebrokt: gebracht te brui(en): kastijden, kwellen, toetakelen 1418kartier: (geen) kwartier, geen genade 1420piesjes (pieces): stukjes 1421lappen: slaan 1427op andermans teer smeeren: op kosten van een ander schransen en slempen 1444om de klukt: voor de grap 1448peis: vrede 1450zeper: zeker 1451ze en heb: ik heb niet 1453frinte: vrind 1456(de)ninnen: drinken, speciaal van wijn en bier 1457zaeg op: speel es (op de viool) 1459dat je 't zag: als je het zag 1464drillen: trippelend dansen 1465Daer zitten ze nog in: dat kunnen ze nog goed 1466ydeljaens: Italiaans 1469droogers: het is wat onzeker hoe dit woord hier geïnterpreteerd moet worden: een ‘droogaard’ (droger) kan saaie piet betekenen, maar ook schalkaard, grappenmaker en drinkebroer 1470Wat zo: zie zo 1472beschenken: inschenken 1478brui heen: ga er van door 1481speulnootjes: vriendinnen van de bruid 1482gekomplemengt: gecomplimenteer, deftige gepraat 1485hoe stae je daer en kykt: wat sta je daar te kijken 1487'et niet en lykt: het past niet 1491hylik: huwelijk 1492wil .... lyên: als jij het maar goed vindt 1493langsje: kereltje 1497zeper: met zekerheid 1500peetje: petemoei, tante of ook grootmoeder 1509strak: dadelijk 1511monsieur poere: meneer de boer (die nl. zo even gezongen heeft) 1512begyn: begonnen 1513loeren: te grazen nemen 1518groen: levenslustig, dartel 1519als 'um wel lyken: als ze er uit ziet 1524puntelikke: keurig, knap 1527je vlaais ..... boenen: je es flink afrossen 1537hotten: goed gaan, goed zijn 1538Wet zo: alle drukken hebben wet; wellicht toch een drukfout voor wat: (vgl. vs. 1470) 1550ondieft: zoals het hoort, goed 1551langs: jongen 1552van de kant van: wat betreft 1553brouwen: voor elkaar brengen 1554men: mij langt: schenkt, afstaat 1560vryën: dingen naar de hand van een meisje 1561breugem: bruidegom 1564melis: zak 1566strak: straks 1567die vry: die vrijerij (slaat op het vorige ‘symbolische’ lied) 1570de mode fan frankryke: de gewoonte in Frankrijk 1571dat 's lang vry: daar duurt de vrijerij heel wat langer zo ik 't vat: als ik het goed begrijp, gaan ze nu dansen, etc. 1572alree man: vooruit kerel 1575ik heb zo wel: ik heb zo genoeg 1586ontsteld: ontdaan, buiten mezelf van angst 1588Het gaatme aan myn verstand: ik raak verbijsterd, word uitzinnig +pook: dolk 1597strafheid: hardheid, onbuigzaamheid 1599toonen tot uw' schrik moet aansluiten bij een eeuwig naberouw (1600); de leestekens van Langendijk hebben niet altijd de zelfde waarde als tegenwoordig 1600naberouw: wroeging (is object bij toonen = doen blijken) om dat gy my verstoot is dus te lezen als een tussenzin om de oorzaak van: tengevolge van, vanwege 1602liefde: beminde bezinde: genegen was 1604echter: toch, nochtans 1609doorsteeken: doorstoken 1614Of: voor het geval dat me ...... ontdekken: wat hij alleen aan mij bekend wil maken 1615omtrent: in de directe omgeving 1616on(t)dek: maak alles nu bekend, biecht op 1626De droelie: de duivel 1630voor die goedheid beleezen: over te halen tot die inschikkelijkheid, blijk van welwillendheid 1633erlangen: verkrijgen 1636nevens ons: evenals wij droeffenis: treurige situatie 1641zelfs: zelf slachten: doden 1648dulheit: dwaasheid 1649heen en weer: tweemaal achtereen, nl. eerst met B. en dan weer met mij 1650herwaard: hierheen 1654begeeven: verlaten 1657huisvrouw: echtgenote 1662te spaade: te laat 1665Altemaal: allen tegélijk 1666loosheid: list 1668gy zelfs: gij zelf 1673pook: dolk 1676guit, rabouwt: schavuit, schurk 1677plukken: vechten 1680Hou warm de baen!: aansporende uitdrukking: zet 'm op! 1682verschil: geschil 1684lancie: speer 1687zet tyd en perk: bepaal de tijd en de plaats van het duel 1689heb jy 'er 'an te geeven?: heb jij hier iets weg te geven? 1696schoon bescheid geven: mooie woorden ten beste geven, antwoorden (ironisch) 1701u zelfs: u zelf 1705tochten: hartstochten, heftige gevoelens, begeerten 1709laelik deur'estreeken: schandelijk bedrogen 1710Zyt maar gerust: hou je maar kalm 1712niet: niets 1716uit inzigt myns geslachts, etc.: in aanmerking genomen mijn voorgeslacht waardy: waardigheid, aanzienlijkheid 1720wanneer: toen 1722met iens: zo maar ineens 1723niet raers: niets bijzonders haest: binnenkort 1725niet: niets 1727dat stuk: die streek, daad 1729wat meen ik daer pasquillen van te maaken: wat zal ik daar prachtige schimpdichten op maken 1734kokerboomt jes: boompjes met een beschermende koker er om, geschikt ook om er libellen of schotschriften op te plakken pots: streek 1735Jy my te slaan?: Durf jij mij te slaan? 1737langen: geven 1738spyt: chagrijn 1742terwyl: aangezien, nu 1758bloed: bastaardvloek, verkorting van gans bloed: bij het bloed van Christus (vgl. aant. 1171) 1762voor: boven

Vorige Volgende

Don Quichot

Spiegel der vaderlandsche kooplieden (ed. G.A. van Es)

Spiegel der vaderlandsche kooplieden (ed. G.A. van Es)

Derde bedryf

Eerste tooneel

Tweede tooneel

Derde tooneel

Vierde tooneel

Vijfde tooneel

Zesde tooneel

Zevende tooneel

Achtste tooneel

Negende tooneel

Tiende tooneel

Elfde tooneel

Twaalfde tooneel

Dertiende tooneel

Veertiende tooneel

Vijftiende tooneel

Zestiende tooneel

Over het gehele werk

landen