Poëtische werken. Deel 9. Treur- en blijspelen. Deel 2

[p. 18]

Overzicht van de Hulde aan Van Speyk.

Ik durf my byna overtuigd houden, dat geen mijner tegenwoordige Lezers, zelfs al behoort hy niet tot het jonge Holland, de Hulde in handen nemen zal, zonder reeds by het zien van de lijst der personaadjen te meesmuilen. Apollo en de Zanggodinnen! - Rococo! perruque! - Merkuur, die, in de negentiende eeuw, den dood van Van Speyk vertellen en van kanonneerbooten en buskruid praten komt! en dan de Maagd van Amsterdam, een middeleeuwsche kreatie, die een visite komt maken op den Parnas! - Hoe heeft men zulke absurditeiten kunnen neêrschrijven, en hoe hebben lieden van gezond verstand die kunnen toejuichen!

Ik beken, ik zoû 't nu niet meer durven wagen, de mythologie te hulp te roepen by 't bezingen van een hedendaagsch feit; - maar in 1830 was het klassicismus, hoezeer het reeds op 't gijpen lag, nog niet geheel uitgestorven. - In allen gevalle is de mythologie nog minder koud dan de allegorie, en, daar ik het feit zelf niet wel voorstellen kon, moest ik tusschen die beide wel een keuze doen, en is mijn eenige wezenlijke zonde alleen daarin gelegen, dat ik ze vermengde. Voor 't overige hebbe men

[p. 19]

de Hulde minder te beöordeelen als een tooneelstuk, dan wel als een lierdicht, door verschillende personen voorgedragen. De vaerzen waren over 't geheel genomen vrij goed, de toespelingen op bekende byzonderheden, gelijk de opvoeding van Van Speyk in het Burgerweeshuis, den band, die vroeger tusschen de Godshuizen en den Schouwburg bestond, het terugvinden van het ridderkruis des gestorvenen helds, enz. werden goed begrepen: de afwisseling van zang en deklamatie voldeed wel: het geheel was kort genoeg om niet verveelend te worden, en, als ik in de Voorrede zeide, de slotdekoratie maakte zoodanigen indruk, dat ieder toeschouwer voldaan en getroffen naar huis ging. Nog moet ik niet vergeten, hierby te voegen, dat onze Schouwburg zich toen nog in het bezit bevond van een zestal begaafde tooneelspeelsters, die allen jeugdige, frissche stemmen hadden, en in wier mond mijn vaerzen welluidend klonken. - Al moge men dus ook nu, na meer dan twintig jaren, op de beste gronden der waereld bewijzen, dat het stukjen niet had behooren te voldoen, het is een onbetwistbare waarheid, dat het in 1831 voldeed, en dat is voor een gelegenheidsstukjen genoeg. Men vergete niet,

Que le mieux quelquefois est l'ennemi du bien;

en dat, zoo men iets beters had willen opvoeren dan de Hulde, men, by den spoed die gevorderd werd, waarschijnlijk niets zoû hebben verkregen. De Letterkunde had er misschien niet aan verloren; maar het Publiek van 1831 zoû te leur gesteld zijn geweest.