Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Zeemans-woordenboek (1856)

Informatie terzijde

Titelpagina van Zeemans-woordenboek
Afbeelding van Zeemans-woordenboekToon afbeelding van titelpagina van Zeemans-woordenboek

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (7.10 MB)

Scans (12.19 MB)

ebook (3.02 MB)

XML (1.04 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Zeemans-woordenboek

(1856)–Jacob van Lennep–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

I.

in, voorz. – Tegen in de zee, in de wind.
inhalen, b.w. – 1°. Naar zich toe Halen. Haal de zeilen In, (vouw ze op.) Zie halen.
2°. Op zijde komen. Het kostte ons geen moeite, dat schip In te halen.
inham, z.n.m. of kreek. – Binnenwaartsche wending van de zee in de kust.
inhout, z.n.o. – Algemeene benaming, waaronder begrepen worden alle staande Houten, die tot den bodem en de wanden, en alle liggende Houten, die tot den bodem van een schip behooren en geen deel uitmaken van het lange scheepsraamvormige samenstel.
Spreekwijze. Sterk van inhout zijn, (gezond zijn, krachtig zijn.)
inkeeping, z.n.v. – Insnijding, in een steen of hout gemaakt, ’t zij om een ander stuk er in te doen vatten, ’t zij uit anderen hoofde.
inklaren, b.w. – Op de uiterste wacht de verklaring des gezachvoerders van een binnenkomend schip aannemen, omtrent de goederen, welke hy aan boord heeft.
inkrimpen, o.w. – Dichter samendringen. De wind Krimpt In, (de wind gaat tegen den loop der zon, b. v. van ’t Westen naar het Zuiden).
Spreekwijze: zich inkrimpen (zijn leeftrant verminderen).
inbinden, b.w. – Naauwer binden, en alzoo verminderen. Het zeil en reef inbinden. Zie innemen,
Hij wist geen wind In zeil te binden.
Bilderdijk, Zeevaart.
Spreekwijze: Hij moet een reef inbinden (hy moet zijn staat wat verminderen: – ook wel: hy moet zoo veel praats niet hebben).
inbreken, o.w. – 1°. Geweldig instorten, b. v. van de zee in het schip.
2°. Bochten, rondte in een touw maken.
indompelen, b.w. – In ’t water zakken, diep liggen. Dat schip is N. voet In het water Gedompeld. (Het gaat N. voet diep). Het is van voren te veel Ingedompeld, ligt in den neus.
inkeepen, b.w. – Door middel van een keep een stuk hout of steen in een ander doen vatten.
inladen, b.w. – Bevrachten. Ik heb 100 balen rijst Ingeladen.
inlader, z.n.m. – Zie bevrachter.
inlaaten, b.w. – ’t Zelfde als inkeepen. Zie ald.
inlating, z.n.v. – ’t Zelfde als inkeeping. Zie ald.
inloodsen, b.w. – Zie binnenloodsen.
inloopen. b.w. – Binnenloopen, b. v. een haven. Het water begint In te Loopen, (de vloed komt door).
innemen, b.w. – 1°. Aan boord nemen. Hij heeft tabak ingenomen. 2°. Inbinden. Een rif innemen.
[pagina 89]
[p. 89]
inpalmen, b.w. – Een touw of lijn hand over hand naar zich toehalen.
Spreekwijze: Iets inpalmen (by stukjes en brokjens terug krijgen).
inpennen, b.w. – Een Pen in een gat slaan.
inpikken, b.w. – Inhaken. Het Kiptakel inpikken (den haak van het katloopersblok door den ankerring slaan). De slingertaliën inpikken (de haken dier taliën aan het scheepswand bevestigen om tot steun te dienen tegen het slingeren van ’t vaartuig).
inschepen, b.w. – Een lading of vracht aan boord brengen. De waren zijn ingescheept (zijn aan boord).
inschepen, (zich) o.w. – Aan boord gaan met het doel om met het schip te vertrekken. Zich inschepen voor de Oost.
inscheping, z.n.v. – Daad van het Inschepen. Sedert onze inscheping zijn wy een maand op zee geweest. Inschepings troepen (troepen, bestemd om in de Koloniën of waar ook over zee gebezigd te worden).
inspit, z.n.o. – Zie roerpen.
insteken, b.w. – Induwen, doorduwen. Een kabel insteken (te weten door den ankerring.) Ook vastmaken: Een blok In een strop Steken (er in vastmaken).
intrekken, b.w. – Inhalen, naauwer maken. Dat schip is boven Ingetrokken, (naauwer gemaakt). Zie intrekking.
intrekking, z.n.v. of invalling. – Het Intrekken, of de invulling der spanten, d. i. het verschil tusschen de grootste halve breedte der spanten, en die, welke met de uiterste einden hunner armen overeenstemt. De intrekking, het invallen der boorden van een schip, (de hoeveelheid spanten, welke het boord vermindert van den frontdrempel der onderbattery afgerekend). Dit schip heeft te veel of te weinig intrekking (is veel, is weinig ingebouwd).
invallen. o.w. – Tegelijk halen, hijschen, enz. Val in! (komm. voor: hijsch haal gelijk!)
invallen, (het) z..n.o. – Zie intrekking.
invalling, z.n.v. – Zie intrekking.
invoer, z.n.m. – De bepalingen omtrent den invoer van goederen aan de zeezijde zijn te vinden in de Algem. Wet van 26 Aug. 1822. Derde Hoofdst. Art. 6 – 24: die omtrent den invoer langs de rivieren, in het Zesde Hoofdst. Art. 37 – 51: die omtrent den heimelijken of strafbaren invoer in Art. 205, 206. 207.
inwateren, o.w. – Iets, door water, dat er binnendringt of sypelt, bederven. Dat hout is Ingewaterd (dat hout is doortrokken met water en alzoo bedorven).
inwijk z.n.v. – (veroud.) voor inham.
inzeilen, b.w. – 1°. Al zeilende binnenkomen. Die schepen zijn ’t kanaal Ingezeild.
2°. Achterhalen. Wij konden dat schip niet inzeilen.
[pagina 90]
[p. 90]


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken