102 J.P. Maas 1861-1941
Frans Hals (1581/'85-1666)
Gips, 60 cm
Gesigneerd en gedateerd: J.P. Maas Fec. Haarlem 1898
Inscriptie: Ontwerp Frans Hals
Haarlem, Frans Halsmuseum
In 1894 nam de ‘Vereeniging tot verfraaiing en tot bevordering van het Vreemdelingenverkeer te Haarlem’ onder leiding van de welgestelde rentenier J. Krol Kzn. het initiatief tot de oprichting van een Frans Halsbeeld. Kennelijk moest ook Haarlems glorie en betekenis gedemonstreerd worden en zag men in een standbeeld van de beroemde stadgenoot Frans Hals een geschikt middel daartoe. Deze had immers in de tweede helft van de negentiende eeuw internationale vermaardheid gekregen. Zijn vlotte en schetsmatige manier van schilderen sloot goed aan bij de impressionistische aanpak, die toen veld won, en kon zo op grote bewondering rekenen.
Er werd een prijsvraag uitgeschreven, waaraan maar liefst zestien beeldhouwers deelnamen, onder wie J.P. Maas, wiens ontwerp hier getoond wordt. Deze viel echter niet in de prijzen. Het comité, waarin naast Krol ook de gevestigde schilders H.W. Mesdag en Jozef Israëls zitting hadden, koos voor het meer statige ontwerp van de onbekende beeldhouwer H.A. Scholtz (1868-1904), dat de schilder veel traditioneler - op de manier van het Rubensbeeld te Antwerpen (1840) - als staande figuur weergaf. In zijn voorkeur werd het comité geleid door het advies van de Belgische beeldhouwers Meunier en Van der Stappen, welke laatste leermeester van de prijswinnaar was.
Men wist het geld, dat voor de uitvoering van het beeld nodig was, niet bijeen te brengen. Ook het gemeentebestuur toonde weinig sympathie. Om een fiasco te voorkomen, gaf de initiatiefnemer Krol het bedrag van ƒ 25000 vrijwel alleen.
Op 14 juni 1900 kon het beeld toch nog onthuld worden, en wel in het Florapark, als het ware de voortuin van de heer Krol. Grote feesten vonden er in het bijzijn van koningin Wilhelmina plaats, waarin het bedrijfsleven de boventoon voerde.
Maas koos met zijn ontwerp van een zittende figuur een vorm, die toen voor een dergelijk beeld veel minder gebruikelijk was.
Auteursrechtelijk beschermd
