124 W.J. Hofdijk
Ons voorgeslacht, deel I, Haarlem 1859. Quarto
Illustratie met onderschrift: ‘Een rechtspleging’
Lithografie in grijs en zwart, 13,4 × 21,6 cm t.o. blz. 161
Linksonder: Ch5 Rochussen op steen. Gedrukt bij Emrik en Binger, Haarlem
Amsterdam, Universiteitsbibliotheek
Naast historisch dichtwerk, waaronder Kennemerland en Heiligerlee schreef W.J. Hofdijk (1816-1888) een reeks ‘populair wetenschappelijke’ geschriften over de geschiedenis van het Nederlandse volk en zijn beschaving, een reeks die tussen 1853 en 1864 verscheen. Potgieter zag als verdienste van dit proza, dat het de kennis van het nationale verleden democratiseerde (De Gids xxi, 1875, 1, blz. 31 e.v.). De nadruk bij Hofdijk ligt op geschiedschrijving van zeden en gewoonten, doorspekt met gedramatiseerde episodes.
Ook in Ons Voorgeslacht wordt dit procédé gevolgd. Op pagina 161 naast de litho wordt in felle kleuren de ophangpartij geschilderd, resultaat van een summiere procesgang: ‘De onzalige moordenaar wordt aangegrepen, een koord wordt wech genomen van den steen. Een eind van die koord vliegt weldra boven over een der lagere takken [...] Een rauwe kreet rijst uit den wemelenden hoop; [...] Daar rijst een hoofd [...]’
Zie over het belang van Charles Rochussen als boekillustrator cat.nr. 123. Ook Hofdijk zelf heeft hier een mening over: van de eerste klas lithografen die aan het zesdelige werk meewerken, waaronder C. Springer en K. Karsen, slaat hij in zijn ‘Voorbericht’ Rochussen het hoogste aan. Hij noemt hem ‘onze eenigen Rochussen’, en in een noot gaat hij hier verder op in: ‘Dezen genialen kunstenaar, op wiens vriendschap ik mij beroem, blijf ik mijn verderen arbeid dringend aanbevelen. Zijn heldere blik op het leven in de verschillende tijdperken onzer historie gaat die, van menigen Oudheid- en Geschiedkenner onder ons te boven, en in wetenschappelijke kennis staat hij met velen hunner gelijk.’
Latere drukken van Ons Voorgeslacht geven verkleinde anonieme kopieën van de originele litho's van de eerste druk (en de tweede voorzover in quarto).
Auteursrechtelijk beschermd
