Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Jelle, in koumelker. 1895-1955 (1955)

Informatie terzijde

Titelpagina van Jelle, in koumelker. 1895-1955
Afbeelding van Jelle, in koumelker. 1895-1955Toon afbeelding van titelpagina van Jelle, in koumelker. 1895-1955

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.29 MB)

Scans (32.32 MB)

XML (0.37 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Jelle, in koumelker. 1895-1955

(1955)–Wytse Liuwes–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 113]
[p. 113]

Foar skelte' pytsje yn 't spier

It is suterich waer. It bringt gjin wetter by, mar it stout oan ien stik wei. De lege lannen steane suver to weak en de wei is glysterich. Jelle en Master traepje togearre de dyk lâns.

‘Dêr sil it wêze,’ seit Master, en hy wiist skean foarút.

En ja, midden yn it dridzige lân steane greate keten. In ein fierder binne oeral manlju oan it wurk. Guon kroadzje, oaren skeppe de kroaden fol.

It is de wurkforskaffing.

In jong frouminske út it doarp is samar gâns siik wurden. En nou wolle Master en Jelle bisykje, har man daelk mei nei hûs to krijen. De skoalle is sluten, om't der reafûnkgefallen wiene.

Sadwaende koe it Master skoan wachtsje. En Jelle koe der foar dit doel ek wol in heale dei út.

Mei praten en oerlizzen komt men yn sokke gefallen fierder as mei in tillefoantsje. Earst hie it doel west om efkes to skiljen, mar dan moast it ien mei it oar oer safolle skiven rinne, dat er maklik in misbigryp tusken komme koe.

En bûten dat, hja woene dochs wolris yn 'e wurkforskaffing sjen.

As hja op 'e keet tasette, komt harren al gau in man yn 'e mjitte, dy't dêr hwat omheistert.

Hja praette efkes mei him.

Wis, Skelte Baerda is dêrjinsen mei oan it kroadzjen. Mar it bêste sil wol wêze, om alderearst efkes mei de opsichter to praten?

[pagina 114]
[p. 114]

Dat is dy greate man, dy't dêr dwaende is it wurk mei út to setten. Ja, de greatste fan dy twa. In noflik man, dêr is wol mei to praten. Mar fansels, dy mei ek net mear frij jaen, as er sels forantwurdzje kin. Mar ris bisykje. Frâl oppasse, net mei smokerij yn 'e hannen stean. Dêr soene hja it minder mei meitsje. Hy is hwat bisûnder, hwat oars as de measten. Mar in noflik man, as men him goed oankomt.’

Master bitanket, en jowt in lyts sigaerke. ‘Dat mei dochs wol?’ freget er.

‘Jawis wol, mar it hoecht oars net, hear. Mar ja, ik mei wol graech ris efkes smoke. Nou wol bitanke, en ik hoopje, dat jim it klear krije. En ik tink ek, dat it jimm' wol slagje sil.’

En it slagge ek. De opsichter sei earst net folle, en liet him it gefal goed útlizze.

Master makke it net slimmer as it wie. Mar dochs... in jong frouminske noch net sa mâlle lang fan bûten yn it doarp kaem. Gjin femylje en gâns siik. As it de goede kant oer gyng, koe mei in goed wike it slimste neffens dokter wol oer wêze. Mar it soe in tige rêstich gefoel foar har wêze, as har man in wike thúskomme koe. En hja soe dan grif ek gauwer better wurde kinne...

Doe't de opsichter syn tasizzing jown hie, moasten hja noch nei Skelte sels ta. Dy seach al hwat frjemd op, en doe't him it hoe en hwat útlein wie, rekke hy fansels al hwat fan 'e wize. Mar Master lei der frâl de klam op, dat it der binammen om gyng, dat hja net in ûnwennich en iensum gefoel krije soe.

Der wie wol in jong forpleechsterke to krijen, om har op to passen, mar dokter wie bang, dat har ûnrêst dêrtroch net genôch delbêdde wurde soe...

Nou, né, dat bigriep Skelte ek wol. En doe pakte

[pagina 115]
[p. 115]

Skelte it ien en oar by inoar. Yn dy tiid rounen Master en Jelle noch efkes hinne en wer.

‘Jim meitsje der sa goed lân fan,’ sei er tsjin de opsichter. ‘Mar der sit sa in protte wurk yn.’

‘Ja,’ andere de opsichter, ‘mar dêr is it just om to rêdden. As alles mei de skeppe en de kroade dien wurdt, dan kinne wy al dizze manlju hjir noch wiken beuzich hâlde.’

Doe kaem Skelte der ek oansetten. Master rekke nou dochs noch in sigaerke oan 'e opsichter kwyt.

En efkes letter setten hja mei har trijen op 'e fyts ôf. Skelte trape moai stiif troch; hy makke him soargen oer syn wiif, en dat koe men fan tinken wol ha.

En hja hiene nou foar de wyn. Underweis waerd der nochal ris efkes praet, mar it petear roun net sa flot. Dat kaem ek al mei, trochdat Skelte noch mar koart yn it doarp wenne hie. En nou kaem de noed foar syn frou der by...

Lokkich wiene hja noch by dei yn it doarp. Efkes der foar, oan 'e dyk stie Skelte syn wente.

 

Hja stapten allegeare fan 'e fyts ôf en it selde amerij kaem in buorfrou by Skelte-en-dy's út 'e hûs. Hja lei de fingers op 'e mûle.

‘Frâl súntsjes, hear! Jins frou is krekt ynslomme. Hja liket gâns rêstiger en moat nou as it in bytsje kin, in skoftsje troch sliepe,’ sei hja tsjin Skelte.

‘Moai,’ andere dy. ‘En hwer is ús Tetsje nou?’

‘O, dy haw ik justermoarn daelk mei nei uzes naem. Jins frou kin optheden neat oan 'e holle útstean. Dêr moasten wy rekken mei hâlde, sei dokter. En lytse Tetsje formakket har wol mei ús bern. Sûnt justermoarn hat dy noch net ien kear nei har Mem frege. It is sokke tiden mar tige noflik, dat lytse bern har

[pagina 116]
[p. 116]

âlden sa gau forjitte kinne. Tominsten, as hja it sels nei it sin hawwe...’

‘Nou,’ sei Master, ‘dan geane wy mar. Ik bin bliid, dat alles al hwat saksearret. En as wy hwat dwaen kinne, dan steane wy ré, hear!’

Dat sei Jelle ek noch in kear. En tsjin de buorfrou sei hy: ‘As jo it lyts fanke ris in dei kwyt wolle, of langer, bring dy dan mar by uzes, hear. En as der ien fan jim eigen by is, dat hindert ek neat. Jo sille it húshâlden foar Skelte syn frou dochs ek noch wol dwaen moatte. En it ien mei it oar koe it jo ek to drok rinne. Jo moatte der sels ek net by ûnder fuotten reitsje... En ik wit foarfêst, dat myn frou der krekt allyk oer tinkt, as ik...’

En, ja, dat die ek al gau bliken.

Hwant doe't Jelle thús alles forteld hie, wie Diuwke bliid, dat hy dit oanbean hie.

Fan de bakkerinne hie hja heard, dat it Skelte syn wiif hwat mealde.

‘De holle rint har troch; hja kin it net foarinoar hâlde...’ hie dy sein.

En as Skelte nou thús bleau, en harren buorfrou holp hwat mei, dan wie alles yn 'e hûs sa rêstich as it koe.

De buorfrou hie dokter ek noch frege, oft it net better wie, dat Skelte' Pytsje in wike nei it sikehûs brocht waerd? Mar dat like dokter alhiel forkeard ta. Rêstich by har man thús en it lyts fanke fan de flier. En as hja hwat better wurdt, dan soargje, dat hja ris immen hat om mei to praten. Sa tocht dy der oer.

En fansels, yn sokke dingen moast men inoarren sa folle as it koe helpe.

Dat hie Diuwke forhelle yn 'e tiid, dat Jelle syn brochje bihimmele en in pântsjefol thé opdronk.

[pagina 117]
[p. 117]

Dêr hearde hy in kou balten en sadwaende seach hy nei de klok. En tagelyk fleach hy oerein. ‘Myn leave minsken, ik soe de kij hast forjitte. It is al in ketier oer de tiid...,’ sei er.

Ja, dat wiene Jelle en syn kij net wend. En it is nuver hoe krekt sokke bisten de tiid oanfiele kinne.

Harren mage wiist de tiid hast allike goed oan, as de wekker, dy't op 'e skoarstienmantel de tiid fortikket.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken