Uyt-spanningen, behelsende eenige stigtelyke liederen
(1676)–Jodocus van Lodenstein[p. 328] | |
Den Medicijn-meester Duc-d' Alba, Ofte Den geessel der Nederlanden ter genesinge.Joh. vanden Sande Nederl. Histor. Lib. I. Den Raatsbr. Franciscus Franck verhaalt, hoe hy in sijn kintsheyt in den jare 1564, of 1565. en so lang voor de aencomste des Hertogen van Alba op de merkt had horen singen een liedeken van vele versen, verhalende de weelde die doen in Nederland was, en de overdaadt gepleegt in alle wellusten van dronckenschap, kledinge, en andersins, daar van het slot of weervers van elck Vers'ken was altijt,
Ons Patroon van Alven
Sal u met sijner salven
Bestrijcken also wel.
En daar na Duc-d'Alva als een recht Doctor heeft de Nederlanders met scherpe medicijnen genesen van hare broot-dronckenschap, dog haer gegeesselt met een ysere roede daar mede hy het bloet van ontrent 18000. door Beuls handen vergoten heeft. | |
Stemme: Bonen plucken.
Doe 't Land in dertelheden
Vast speelden sonder quel,
Doe songmen haar in vreden
Dit weer-
| |
[p. 329] | |
 vers op haar spel:
Ons goe Patroon van Alven
Van Alven, van Alven
Sal u met sijner salven
Bestijcken al-so wel.
II.
So lang scheen 't voorspoock logen
Tot dat de weeld sijn sat,
En 't Goddelijk gedogen
Een walg van dulden hadt:
Doe quam Patroon Duc d' Alve
Met bus, en doos, en salve,
Doe quam Patroon Duc d' Alve
Met swaart, vier, galg en radt.
III.
Nu sie 'k den ouden door-gangh
Van weeld en wellust aan;
Dies laat ick op dien voor-sang
Dien selven weer-sang gaen.
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve Duc d' Alve
Moet u met sijner salve
Bestrijken, sal 't wel gaan.
IV.
Doe sagmen van het Goeden
Nauwlijcx een beeckje gaan;
Daar nu de volle vloeden
Van Gods weldaden staan.
Een andere Duc &c.
| |
[p. 330] | |
V.
Goud silver, Costlijckheden,
Huys, ackers wel gelaan,
Den Hemel afgebeden +
Legt gy ter wellust aan.
Een andere Duc &c.
VI.
Doe satmen in het duyster
Ging onbekende pa'en;
Nu leert des waarheyts luyster
U in Gods paden gaan.
Een andere Duc &c.
VII.
Den luyster der Genaden.
Die 't Al verbaast doet staan
In cragt tot heylge daden
Legt gy tot ontugt aan.
Een andere Duc &c.
VIII.
Nu cunt gy 's Heren reden
In overvloed verstaan:
Maar siet! in dertelheden
Steeckt u de walg daar aan.
Een andere Duc &c.
IX.
Nu can u d'onlust sluyten
Het hert met vet belaan,
En waarheyts cragt daar buyten,
Moet laas! daar buyten staan!
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve, Duc d' Alve
Moet u met sijner salve
Genesen, sal 't wel gaan.
X.
Het soete juck te dragen
(Der andrer onbelaan)
| |
[p. 331] | |
Laat gy u niet behagen,
Maar wilt in vryheyd staan.
Een andere Duc d' Alve
Duc. d' Alve, Duc d' Alve
Moet u met sijner salve
Dat leeren, sal 't wel gaan.
XI.
Gy wilt u aartsche leden
Niet naar het leven staan,
Maar groeyt in vleeschlijckheden
Door 't Geestelijk vermaan.
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve, Duc d' Alve
Moet u met sijner salve
Versterven, sal 't wel gaan.
XII.
De Bannen en de Vloeken,
's Lands dodelijck venijn,
En wilt gy nu niet soecken:
Hoe sig het Land verquijn.
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve, Duc d' Alve
Moet u met sijner salve
Die wijsen, sal 't wel sijn.
XIII.
Uw wrede Spotternyen
Op 't vriendelijck Vermaan,
Moeten sy duldig lij'en
Die in Gods vrese staan.
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve, Duc d' Alve
Moet u met sijner salve
Doen swijgen, sal 't wel gaan.
XIV.
Wie weet wat dertelheden
(Rigt gy een Maaltijd aan)
| |
[p. 332] | |
Van pragt en leckerheden
Op tafel moeten staan.
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve, Duc d' Alve
Moet u met sijner salve
Vermag'ren, sal 't wel gaan.
XV.
Uw sugt na leckernyen
Na vremde spijs en wijn
Den Hemel niet te lij'en
Eyscht vreemde Medicijn.
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve, Duc d' Alve
Moet u met sijner salve
Genesen, sal 't wel sijn.
XVI.
Dat maten-lose truppelen
Op 't matig snaren-gaan,
Dat Christe lose huppelen
Eyscht andere maat-te-slaan.
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve, Duc d' Alve
Moet u met sijner salve
Bestrijcken, sal 't wel gaan.
XVII.
De Pragt in uw gewaden
Van Goud, sijd, en satijn,
Daar meed gy gaat beladen
Moet af-geligtet sijn.
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve Duc d' Alve
Moet u met sijner salve
Ontlasten, sal 't wel sijn
XVIII.
Dwaas sijt gy in 't onbloten
Van dat en schaamt en pijn
| |
[p. 333] | |
U raden, dat gesloten
En wel behuyst moet sijn.
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve, Duc d' Alve
Moet u met sijner salve
Besinnen, sal 't wel sijn.
XIX.
My deert dat so veel seeren
U 't aansigt altemaal
Met plaast'ren doen onteeren;
Een goeden Meester haal.
Ons goe Patroon Duc d' Alve
Duc d' Alve, Duc d' Alve
Sal u met sijner salve
Wel helpen van die quaal.
XX.
Gy knevelt u in boeyen
Van linnen en van kant,
Die commerlijck vermoeyen
Uw armen en uw handt.
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve Duc d' Alve
Helpt u met sijner salve
Wt d' een in d' ander band.
XXI.
De valsche lock uw wangen
Bedeckt; vol asch en stoff
Comt op uw borsten hangen
Van hals en schouders off.
Ons' goe Patroon Duc d' Alve
Duc d' Alve, Duc d' Alve
Sal u met sijner salve
Opligten uyt dien stoff.
XXII.
Van wijsheidt, dunkt my, sugten
De lieden, die bela'en
| |
[p. 334] | |
Niet sien of goede tugten
Doen 't land te gronde gaan.
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve, Duc d' Alve
Sal u met ogen-salve
Dit sien doen, en verstaan.
XXIII.
Wat dav'ren onse Kercken?
Bey! segt op, onse throon
En lydt geen schotsche Clercken
Nog sulcke Godes Boo'n
Ons' goe Patroon Duc d' Alve
Duc d' Alve Duc d' Alve
Sal u met tover salve
Haast koock'len van dien throon.
XXIV.
Ba! nu sal u niet dwingen
Kerck-dienst nog Kerken-raad,
Nog croon nog throon ontwringen
Dat Anti-Christisch Saad!
Een andere Duc d' Alve
Duc d' Alve Duc d' Alve
Sal u met sijner salve
Haast vryden van dat quaad.
XXV.
So gy de tijd wilt weten!
Ick ben Propheet, nog soon
Van eenen der Propheten,
Alleen segg, Dat Patroon
Dat ons, Patroon Duc d' Alve
Duc d' Alve Duc d' Alve
Moet maken met sijn salve
Van dees Melaatsheyd schoon.
XXVI.
Op 't Spaansche of Franschen Balsem
Of 't Sweedsch (met Deenschen traan)
| |
[p. 335] | |
Of 't Schotsch' of Duytschen alsem
Sal sijn; can ick niet ra'en.
Althoos Patroon Duc d' Alve
Duc d' Alve Duc d' Alve
Moet ons met sijner salve
Bestrijcken sal 't wel gaan.
Oogstmaand 1659.
N.B. De Heere Godt heeft ons door d' uyt-comst geleerd, dat 't Jaar 1672. daar toe bestemd en de Francoysen daar toe vercoren waren, die 't op die tijd tot so verre hebben uyt gevoerd. Dog nog en is de ware genesinge van Syon niet geresen. Jer. 8:22. |
