Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den dullen ammirael, of Stryt om d'eer (1670)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den dullen ammirael, of Stryt om d'eer
Afbeelding van Den dullen ammirael, of Stryt om d'eerToon afbeelding van titelpagina van Den dullen ammirael, of Stryt om d'eer

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.44 MB)

Scans (2.98 MB)

XML (0.15 MB)

tekstbestand






Vertaler

Hendrik de Graef



Genre

drama

Subgenre

blijspel / komedie
vertaling: Spaans / Nederlands


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den dullen ammirael, of Stryt om d'eer

(1670)–Félix Lope de Vega–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 1]
[p. 1]

Stryt om d'eer.

Het eerste bedryf.

Henrick, met Philippo zijn gunsteling onder snaergespeel in de nacht uyt.
 
DOor 't spoor des ongevals, stap ick mijn doot te moet.
Phi.
 
Hoe vreest zijn Majesteyt? die Vranckrijck sidd'ren doet?
 
De konincklijcke kroon gevest op uwe haeren
 
In uwe lentetijt, doet Karels ziel vervaren,
 
Gy schijnt een wereltsdwang, en hebt het al naer wensch.
Hen.
 
Die heerschappy had eer de aldereerste mensch,
 
Waer voor dat adem schiep neêrslachtig neêr most bucken,
 
Tot ongehoorzaemheydt hem dorst 't gezag ontrucken,
 
Toen wiert die vreucht met druck, ja met de doot betaelt.
Phi.
 
Gy die door vrouw natuur op uwe zeetel praelt
 
Als wettig Rijx-oir, op het heerelijckst verheven.
 
Het ongeval weêrstreeft, dat Vorsten durft weêrstreven,
 
Gy schijnt te zijn een leeuw, van yder dier ontzien.
Hen.
 
Ick ben een fiere leeuw, wie vreest niet mijn gebiên?
Phi.
 
Zoo laet medoogentheydt uw dapp're ziel verduuren,
 
Barmhartigheydt verheert metael, en strijtb're muuren,
 
Het konincklijck ontzag gebied den adeldom.
 
Hier vreest men 's Vorsten haet, daer krijgt men gunst weêrom.
Hen.
 
Hoe? zal een zwacke vrouw, voor haer een Vorst doen nijgen?
Phi.
 
Indien genegentheydt de eerbaerheydt doet zwijgen,
 
Zijn Majesteyt had reên, indien hy zulck een vrouw
 
Beminde, die hem was als het behoort getrouw;
 
Het is onmogelijck om Blanche te verwinnen,
 
Het zal u schande zijn, ay! wilt zulx niet beginnen,
 
Wijl Karel haer verheelt de goude morgenster
 
De voorboô van Auroor, uw liefde loopt te ver.
[pagina 2]
[p. 2]
 
Wilt van Louise, niet van Blanches schoonheydt roemen.
Hen.
 
Zult gy de liefde dan een losse dolheydt noemen?
Phi.
 
Dat waer niet vreemt......
Hen.
 
Wanneer 't natuurlijck bloet ontstelt
 
Door liefde, niet door haet, of gramschap, noch gewelt.
 
't Is Blanche die alleen dees ziele kan vervoeren.
Phi.
 
Maer waer toe dit verhael?......
Hen.
 
Koomt gy mijn hart ontroeren,
 
Kent gy geen schoonheydt, en wat noch veel schoonder toont?
Phi.
 
De liefde die by u mijn Vorst tot Blanche woont
 
Om Karel werpt die weg, mijn Prins bemin Louize
 
De zuster van die gy tot Ammirael dorst kiezen,
 
Zoo zult gy wel doen, mits dat Blanche door den echt
 
Aen Karel is verknocht.
Hen.
 
'k Versta niet wat gy zegt,
 
Wijl door natuurs penceel, dat god'lijck beelt geciert is,
 
Wat adelijcke vrouw als zy zoo gemaniert is:
 
Ick min haer meerder als de Fransche Lelystaf.
 
Zoo ver zy my verstoot, zoo dael ick in mijn graf.
 
'k Verwacht den dageraet voor 't huys van mijn verkooren,
 
Kunt gy gedoogen dat uw Koning gaet verlooren?
 
Al eer god Febus rendt met zijne kar naer 't West,
 
Vaer voort met uw gespeel, de nacht is nu op 't best.
Phi.
 
Zult gy in deze nacht u dus op straet begeven?
Hen.
 
Wat zal ick doen die steets van min wert aengedreven?
 
'k Moet zien of hare zon my zal beschijnen, of
 
Door overwrede brant vermorzelen tot stof.
 
Ha straffe Blanche, draegt gy dan geen zucht noch kennis.
 
Men deed u noyt gewelt, noch zocht door eereschennis
 
Te rooven uwe faem, versteende vyand in.
Wert gespeelt waer op den Ammirael uyt komt.
Karel, Dionisio, Leonello, Henrick, Philippo.
 
VErschuyl u op dees plaets, gy heeren.
Dio.
 
Wel.
Kar.
 
Ha min,
[pagina 3]
[p. 3]
 
Die door uw dwang my voor de Vorst doet stadig duchten,
 
Des Konings jonckheydt baert mijn ziele zorg, en zuchten,
 
Niet om dat Blanche toont aen hem gengentheydt,
 
O neen! mijn waerde vrouw leeft in verlegentheydt;
 
Stantvastiger als klip, of steenrots, is mijn waerde.
 
De stamme van Valoys verwelckt door dien ontaerde
 
En trotze Koning die zijn vaders gloor verplet,
 
Als een tyran heeft hy zig tegens my gezet.
 
Hoe fel mijn gramschap blaeckt, noch moet ick eer bewijzen
 
Aen die den scepter zwaeyt, wie zal zijn wreetheydt prijzen,
 
Mijn hart moet tegens danck betoonen eer, en plicht
 
Aen d'afschrick van mijn oog, wiens hatelijck gezicht
 
Mijn Blanches ziel vervaert, die hy my poogt t'ontrucken.
Hen.
 
'k Hoor ginder volck.
Phi.
 
't Zal zijn een die zijn ongelucken
 
In eenzaemheydt beweent, al dwalend langs de straet,
 
Die, als zijn majesteyt, de zoete rust verlaet.
Hen.
 
Wilt gy dat ick hem voort van deze plaets doe vluchten?
Phi.
 
Den Ammirael zou licht ontwaecken door geruchten,
 
Dies vind ick 't niet geraên.
Hen.
 
Dat baet mijn liefde niet,
 
Den Ammirael is meê al oorzaeck van 't verdriet.
Phi.
 
Het waer zijn majesteyt een dwaesheydt hem t'ontwaecken,
 
Haer echte bedgenoot, gy zoud, om 't leven raecken.
 
De huwlijxbant ontziet geen konincklijcke macht.
Hen.
 
Wert boosheydt dan van u meer als ontzag geacht,
 
Dat dees verwaten my zoo stout derft nader treden?
Phi.
 
Ay geeft mijn reên gehoor.
Hen.
 
Ick hoor niet na uw reden.
Kar.
 
Wie daer?
Leo.
 
Maeck u bekent.
Hen.
 
Wie daer?
[pagina 4]
[p. 4]
Phi.
 
Wie zijt gy?
Kar.
 
't Recht.
Hen.
 
Philippo.
Phi.
 
Heer.
Hen.
 
Het is mijn Karel! wel gezegt.
Phi.
 
Wie?
Hen.
 
Blanches bedgenoot.
Phi.
 
Wat hoor ick?
Hen.
 
Weest voorzichtig.
 
Toont u geveynst, vermits de zaeck hier is gewichtig.
Phi.
 
De achterdochten niet als listen zijn mijn Heer.
Hen.
 
Schoon hy voorzichtig is, 'k zal bieden tegenweer.
Phi.
 
Wat kunt gy doen?
Kar.
 
Noch eens, wilt u voor my ontdecken,
 
Of 't zal u by de Vorst tot schade en nadeel strecken.
Hen.
 
Den adeldom men in Parijs by nacht verschoont.
Kar.
 
Geen edelman verbergt voor my zijn naem.
Hen.
 
‘Vertoont
 
O Henrick, wie gy zijt, hy zal den Koning vinden.
Kar.
 
In Vranckrijck het gerecht derft alles onderwinden.
 
Spreeck op, wie zijt gy? voort.
Hen.
 
Die door dit kleet getuygt
 
Dat zoo een, als ick ben, niet voor zijn minder buygt.
Kar.
 
Hier woont den Ammirael, zie voor u, laet u raden.
 
Wanneer men door gewelr uw goet zocht, als verraden
 
Uw wooning hielt bezet, zond gy geen weêrstant biên?
 
Zoo doe ick oock, vertreck, en laet mijn wil geschiên.
Hen.
 
Hoogmoedige, gy zijt......
Kar.
 
Voort, voort, waer na te wachten.
Hen.
 
Ha trotsen Rechter weet......
Kar.
 
'k Zou zelfs den Koning achten
 
Niet beeter in dees staet als u.
Hen.
 
Het zal die zijn
 
Die met Louize poogt te trouwen, een wiens pijn
 
Hem doolen doet by nacht.
Kar.
 
Zoo wilt uw naem ontleeden.
[pagina 5]
[p. 5]
Hen.
 
Gy hebt gehoon mijn reên, dies gaet gerust in vreden.
 
Weest geene hinderpael, noch terg geen groots gemoed,
 
Laet af te hoonen een die u veel vriendschap doet.
Kar.
 
Van hier tegaen zal u ontdecken, en doen vrezen.
Ken.
 
Wel zoo gy zulx vertrouwt, kunt gy 't gerecht niet wezen,
 
Door dien de noot u parst, gehitst van achterdocht.
 
Verblinde, wie heeft u 't gerecht in 't hooft gebrocht.
Kar.
 
Verblinde! neen! 'k ben steets geëert van Vorst, en heeren.
Hen.
 
De list, een dochter van de achterdocht, doet leeren.
Kar.
 
Gy hebt uw leven, met uw wapens, al verbeurt.
Hen.
 
O stoute deurwagt die zijn onheyl niet betreurt,
 
Verblinde vrager, die door uw nieuwsgierigheden
 
Hier speelt den wandelaer, en schaemteloos derft treden
 
Tot my den Ammirael, die zoo eerst uyt den Raet
 
Gescheyden is, en ga na mijne rustplaets, laet
 
O onverstandige heer Karel onbesproogen.
Kar.
 
Hoe gy den Ammirael?
Hen.
 
Ick.
Kar.
 
Gy?
Hen.
 
Ia.
Kar.
 
Asgedwongen.
 
Wie heeft ter weerelt oyt van zulck een list gehoort?
 
Hy noemt hem Karel daer die naem mijn naem is, voort
 
Geef meerder zeeckerheyt, en antwoort op mijn vragen.
 
‘Kom loosheyt helpt met my een loozen aanslag wagen,
 
'k Verzoek den Ammirael dees stoutheyt my vergeeft.
Hen.
 
Hy heeft mijn gunst wie dat mijn wil niet wederstreeft;
 
De koning zelfs zal u dees daet naer waerde loonen
 
Al eer de zon vertreckt op morgen, maer te toonen
 
Genegentheydt aen u, zoo maeckt uw naem bekent
 
Wijl gy draegt zorg voor my.
Kar.
 
Zulx ben ick niet gewent.
 
Geduchten Ammirael, den hemel gun u 't leven,
 
Zorgvuldigheydt mijn hart hier toe heeft aengedreven.
 
De koning zelfs die poogt te waecken voor mijn eer.
 
Dit eedelen gebouw vervloeckt verraet, wat meer
[pagina 6]
[p. 6]
 
Tot ongeval gedijd, en helpt d'elenden schutten.
Hen.
 
Geluckig is die man die gy zijn leet kunt stutten.
Kar.
 
Uw woort zy my een wet, als oft des konings waer.
 
Mijn dienaers hou?
Dio.
 
Mijn heer.
Kar.
 
Wy hebben geen gevaer,
 
Dit is geen volck waer van men onheyl kan vermoeden.
Leo.
 
Mijn heer, het waer niet recht in deze straet.
Kar.
 
Hoe woeden
 
Mijn zinnen, daer dit lijf om d'eer geen sterven vreest.
 
In Vranckrijck van uw tijt noyt kloecker heeft geweest.
 
Dat het geluck u lang moet met dees eernaem kroonen.
 
Gy heeren ick vertreck.
Kar. Leon. Dioa. binnen.
Philippo, Henrick.
 
DEn Ammirael derft toonen
 
Hoe zijn doorluchre ziel de goude eer betracht.
 
Wy zijn by Karel meer, als hy by ons, verdacht.
 
Voorzichtig heydt hebr gy, ô Koning, hier van nooden,
 
Zijn wijsheyt is uw list al ver verby gevlooden:
 
Hy zal niet rusten voor de wyde weerelr ziet
 
Wat dat de Vorst had voor.
Hen.
 
Gy vat mijn meening niet,
 
Dat ick Louise min, is slechts maar uyt gevonden,
 
De listigheydt mijn vrind heeft zulx al onderwonden,
 
Medoogen in dees tijt geen Majesteit beweent.
 
Mijn ziel mint Blanche, schoon zy straf blijft, en versteent.
 
Het konincklijck ontzag haer trotsheydt zal doen dalen.
 
Ick zie zijn Majesteyt vol glans al zegenpralen.
Hen. Phi. binnen.
Louise, Blanche.
 
MOet Blanche zijn die vrouw, onwaerd te zijn bemint?
Bla.
 
Mijn staets gelegentheydt my aen mijn staet verbint;
 
Waer ick Louise, 'k zou oock staen naer 's Rijx vermogen,
[pagina 7]
[p. 7]
 
De zon van Vranckrijck blinckt alleenig in uw oogen.
Lou.
 
Gy weet wat dat ick ly, mijn hart verkropt mijn leet.
Bla.
 
Dien wreden Koning past op woorden, wet noch eed,
 
Voor nimmer zijn gewelt zal op mijn kuysheydt hechten,
 
Zijn dolligheydt weet niet wat weederstreest te slechten,
 
Gy hebt zijn straf heydt niet van liefdes vlam gevoelt.
Lou.
 
Waer heeft de achterdocht een minnaers hart verkoelt?
 
Zy doet de weerelt zien haer looze listigheeden,
 
Wie dat zig toont vernoegt met weynig is te vreden.
 
Een eedelmoedige zorgt voor zijn eer, Mevrouw
 
Gy zijt mijn broeder, hy in alles u getrouw.
 
Het is een sterk gemoedt dat d'achterdocht kan dwingen.
Karel, Blanche, Louise.
 
KAn immer trotser macht mijn groote ziel bespringen,
 
Nu dat den Koning, heel verbastert van natuur,
 
Mijn Blanches eer vervolgt, en najaegt, zal de uur
 
Noyt zijn gebooren die mijn droeve kan vermaecken.
 
Hoe Blanche opgepronckt by nacht? ik schijn te blaecken
 
Van gramschap die my prickt, 't is hier geen rustens tijt,
 
Die mijne rust verschast, maeckt mijne rust my quijt.
 
Vervloeckt vermoeden die my maeckt zoo schelms bedroogen,
 
Dus laet gekleet verwacht gy Karel? kunt gy oogen
 
Beöogen deze daet, koom voeten nadert haer,
 
Mijn tranen acht haer niet, noch tranen, noch misbaer,
 
O Vranckrijx Ammirael, wilt u nu eerlijck toonen.
 
Wat duyvel speelt hier meê, is dit de overschoone
 
Waer over Karel heerst, ô al te stouten daet!
 
Mijn Blanche opgepronckt, de Koning op de straet.
Bla.
 
Mijn lief vertoeft te lang, waer mag mijn Karel wezen?
Kar.
 
‘Mijn lief vertoeft te lang, gy zijt nu buyten vrezen
 
Nu u een Koning streelt.
Bla.
 
Het wachten my verveelt.
Kar.
 
Nu dat u Henrick niet zijn liefde mededeelt.
Lou.
 
Den Ammirael wert licht van vrinden opgehouden?
[pagina 8]
[p. 8]
Kar.
 
‘Daer had gy 't niet, hy ziet die hy te veel vertrouden
 
Ontrouw, en eereloos, wie helpt ons uyt dees noot?
 
Bedrog ay weest getrouw, getrouw tot in de doot:
 
Koom List, doorzoeckt door list of Blanche is onschuldig.
 
Hoe zijt gy Karel in dit lyden zoo verduldig,
 
Dat gy uw leven van uw eer berooven laet,
 
Mijn Blanche opgepronckt, de Koning op de straet.
Lou.
 
Verban zwaermoedigheydt voorbeeltster der elenden.
Bla.
 
Nu dat mijn vreucht niet komt is alle vreucht ten ende.
Kar.
 
‘Zeg achterdocht, zal ik haer nader treên? spreek op.
Bla.
 
Zijn liefde is te groot te mywaerts, 'k ben ten top
 
Door hem gesteegen, meer als gy wel zoud geloven.
Kar.
 
‘Ha snoode tooveres! daer stijgt de brant na boven
 
Die 't woelend breyn bedwelmt, en maeckt my razend dol.
Binnen.
Blanche, Louise.
 
EYlaes! wat naerer stem, ick ben van angsten vol.
Lou.
 
Gins stapt een uyt de zael.
Bla.
 
Zoo schielijck weer verdweenen!
Lou.
 
Zou 't spoock, of schaduw zijn?
Bla.
 
Wie weet het.
Lou.
 
Mijne beenen
 
Los trillen onder 't lijf, ach Blanche, 'k blijf hier niet.
Bla.
 
Ick volg Louise na waer dat zy vluchtend vliet.
Binnen.
Henrich, Prudentie, Theodoro.
 
PRudentio, ick kan mijn pijn niet langer dragen,
 
Vrint Theodoro, wilt my zwacke onderschragen,
 
Waer blijft Philippo dat hy niet bier meê verschijnt.
Pru.
 
Wat is het dat de Vorst zoo onmedoogend pijnt?
Hen.
 
Mijn hartsgeheym kan ick, ô vrinden, niet meer zwijgen,
 
Hier woont 't onsterflijck beelt tot wien mijn zinnen nijgen,
 
'k Verwacht voor hare deur de stralen van Auroor.
The.
 
Geest aen zijn Majesteyt dan Blanche geen gehoor?
[pagina 9]
[p. 9]
 
Kan dan een Konings hart geen pratte vrouw bekooren?
 
Wie dat zijn Vorst verstoort, diens welvaert gaet verloeren,
 
Hy is geluckig die zijn eygen voordeel weet.
Hen.
 
Mijn Blanche is te stuurs, af keerig, nors, en wreet,
 
Hoe lang zult gy mijn ziel, zeg wrede, noch meer plagen?
 
Hoe lang zal mijn gedult uw schamperheyt verdragen?
 
Zal ick voor nimmer dan uw godlijck aen schijn zien?
 
Ga zoeckt of gy noch vond doorluchte schoonheydt.
The.
 
Vliên
 
Wy op des Vorsten woort, om alles op re zoecken.
Hen.
 
Het zonnelicht zal u ondanckb're vrouw vervloecken.
Prud. Theod. binnen.
 
Nu gy de Majesteyt van Vranckrijck hebt vermoort,
 
Spreeck op geslooten deur, hoe lang zal zy verstoort
 
Op Henrix liefde zijn? 'k wil Blanche hier verbeyden
 
Tot men den dageraet ziet van het duyster scheyden,
 
En dat Apol ter vlucht tot Thetis neemt zijn wijck.
 
Ach Blanche! maeckt gy dan uw Koning tot een lijck,
 
Ia 'k sterf van ongedult, en liefde.
Prud. Theod. ayt.
Prud.
 
'k Heb vernomen
 
Een blancke hackeny heel wit.
Hen.
 
Dees reên wilt toomen,
 
Gy voelt niet mijn elend, dat my ter banen gaet.
 
Hoe fel my liefde druckt, ze blijft mijn toeverlaet,
 
Wat blanck is zal mijn ziel om Blanche eeuwig minnen.
 
Philippo, in een nachttabbert uyt.
 
Schoon 't konincklijck gebodt ontroeren doet mijd zinnen,
 
Wil dat ick rusten zal, daer ick niet rusten kan.
 
Een and're Koning jaegt mijn hart veel zorgen an,
 
Ick schijn door ongedult mijn zelven te verliezen.
 
Maer zagt? wat wil dit volck, voor 't huys van mijn Louise?
 
Zou zijne Majesteyt oock minnen die ick min?
 
In Blanches schijn, wat heeft de Fransche Vorst in 't zin.
 
Zoeckt hy door moorden aen Philippo hem te wreeken.
[pagina 10]
[p. 10]
Hen.
 
Waer wacht gy na, vaer voort, koom wilt dees borst doorsteecken,
 
Zoo zal ick leven na mijn leven, straffe vrouw,
 
Blijft gy ondanckbaer, ick blijf danckbaer en getrouw;
 
Zoo var gy my verlaet, verlaet ick Rijck, en Landen,
 
Zal uw verteerend vuur dan onuytbluschlijck branden.
 
Wat leli is zoo wit als 't wit daer ick op doel,
 
De hagelwitte sneen verzinckt in eenen poel
 
Van schaemte voor haer weg, de zilv're mane lichten
 
Verduysteren haer glans, 't moet al voor Blanche zwichten,
 
Als zy met parelsnoer, en diamant verciert.
 
De Fransche Vorst belonckt, die 't Fransche Rijk bestiert.
The.
 
Gy treurt vergeefs door dien haer Karel streckt een wapen.
Hen.
 
Zwijg helhont, nimmer ziet men engelinnen slapen
 
By een die sterven kan, ick voel zelfs best mijn pijn.
The.
 
Waer zy een engelin, zy mogt uw schiltwacht zijn.
 
Blanche in haer venster.
 
Wat ramp kan by mijn ramp, ô droef heydt, evenaeren,
 
Nu my een dienaer heeft verwittigt 't wedervaeren
 
Dat my geschiet is van mijn Karel d' Ammirael,
 
Die vluchtend als een schim my heeft beluystert, prael
 
O Blanche nu niet meer op Vranckrijx preutsen Adel,
 
Nu dat mijn bedgenoot my plots werpt uyt den zadel:
 
Voort, vlucht voort uyt Parys, ô helschen achterdocht,
 
Door u is al dit leet my op den hals gebrocht;
 
Zal uwe vriendschap dan voor nimmer my ontmoeten?
 
Mijn waerde is van ys, de min woont in zijn voeten,
 
Waer meê hy van my vlied, maer wat wil dit gezucht?
Hen.
 
O zon, wiens glans bestraelt een and'ren oort, en lucht,
 
Maeckt door uw helderheydt dees duysterheydt behaeglijck,
 
Hoe tintelt uw gestarnt? war mensch is zoo verdraeglijck
 
Dat hy uw blixemen kan weêrstant biên? gy kunt
 
De rampen keeren, zoo gy my het leven gunt.
Bla.
 
‘Zou 't wel Philippo zijn, de minnaer van Louise?
[pagina 11]
[p. 11]
 
'k Veyns, hola, eedelman.
Hen.
 
Wie roept daer?
Bla.
 
't Is Elise
 
Vrouw Blanches staetjuffrouw.
Hen.
 
Ga zegt hoe lijd zaemheydt
 
Verzelt met hoop, en macht, en kracht begraven leyt
 
Voor haer geslooten deur, hoe kan ick my regeeren.
Bla.
 
Zijt gy zijn Majesteyt?
Hen.
 
Wie kan haer anders eeren.
 
Wie doet de Ooster-zon als ick ter kimme opgaen,
 
Zegt Blanche dat de Vorst als eenen onderdaen
 
Haer poogt een oogenblick te spreecken, en niet langer,
 
Indien zy mijn verzoeck derst afslaen, 'k werd dan banger
 
Als 't alderbangste hart, en zoo zy mijn gebeên
 
Verwerpt, zal ick verwoed ontbloot van menschlijckheên
 
Heel Vranckrijck branden doen, als eertijts Room en Troyen,
 
Zoo zal men hare trots zien door mijn macht verstroyen.
Bla.
 
Uw brant die brant re fel: zy haet de Fransche Vorst,
 
Die door zijn dartelheydt niet waerd is dat hy torst
 
De konincklijche Kroon, uw glory niet ontluystert.
 
Door overd waze min hebt gy uw roem verduystert.
 
Schen uw vermogen niet, daer zijnder meer in 't hof
 
Als Blanche die gy quelt, te eerloos uwe lof
 
Met oneer wert bevlackt, bezwalckt, ontciert, verdoncdert.
Hen.
 
Zeg heest wel schoonder zon in Vranckrijck oyt geflonckert?
Bla.
 
Ick ken vrouw Blanche als my zelfs. zy haet uw min.
Hen.
 
Waerom?
Bla.
 
Om datze mint uw vrint, en vyant.
Bin.
Hen.
 
In
 
Mijn ongedult ick smoor.
The.
 
Het venster is geslooten.
Hen.
 
Derst gy een Koning dus zo stout van moed verstoren,
 
Voor deze hoon zult gy gevoelen haest uw schult.
[pagina 12]
[p. 12]
 
Zijt gy dan een leeuwin die voor mijn liefde brult.
 
O Blanche, ick heb u noyt wrevel toegesproocken.
Bin.
Karel, Dionisus, Leonello, Philippo.
 
LAet my begaen, laet los, leef ick noch ongewroocken.
 
Weg reden, hulp, en raet, mijn eer die loopt gevaer,
 
De Vorst stont voor haer deur, toen 'k voor haer deure waer,
 
Hoe zal de lasteraer nu op mijn eernaem schelden.
Leo.
 
De liefde, als gy weet, veracht het eerloos melden.
 
De min een schaeckspel is, al waer die niet en speelt
 
Het grootste voordeel heeft.
Kar.
 
Mijn wonden ongeheelt
 
Die pynigen zoo hard dat ick geen rust kan vinden,
 
Want ben ick in mijn zael, ô Leonel, dan binden
 
De zorgen my te vast, zoo dat ick moet op straet,
 
Op straet hoor ick hoe elck van Karels oneer praet.
 
Den Adel my bespot, ick kan niet langer leven,
 
Mijn Dionisio.
Dio.
 
Wilt u tot rust begeven.
Bionen.
Phil.
 
Bekende list, ay streck Philippo nu een baeck
 
Die in dees naerheydt my koomt lichten, zal de wraeck
 
Van Karel, Henrix ziel doen plots ter helle dalen,
 
Hoe zoeckt den Ammrrael den Koning 't achterhalen?
 
Zoo holt hy buyten 't spoor, en voelt re laet berouw,
 
Louise blijft gy my, als ick u blijf, getrouw,
 
Zoo heb ick van mijn min geen ongeval te wachten,
 
Gy zijt op wien ick hoop, ô troost van mijn gedachten.
Theodoro, Henrick, Prudentio, Philippo.
 
EEn welgewapend man, mijn Vorst, koomt berwaerts treên.
Henr.
 
Geduuriglijck dees straet van spoocken wert doorreên.
Phil.
 
Wie daer? maeckt u bekent.
Hen.
 
Wie derft my tegenstreven?
[pagina 13]
[p. 13]
 
Wie zijt gy?
Phi.
 
Het Gerecht.
Hen.
 
Wie heft u 't Recht gegeven?
 
Ick heb noyt straet gezien rechtvaerdiger dan dees.
Phi.
 
‘Hoe qualijck kan ick hier bedecken angst, en vrees.
Hen.
 
't Schijnt Karel, Theodoor.
Theo.
 
Zoo daot hy heer, en echter
 
Verleyt my zijn gewaed.
Hen.
 
Spreeck op gy Vranckrijx Rechter,
 
Wie dar gy zijt my meld, waer wacht gy na? nu voort.
Phi.
 
Een Konings gunsteling, maer eer dit stael doorboort
 
Uw al te stoute borst, zoo laet Parys aenhooren,
 
Wie dat haer Ammirael zoo wreevel dorst verstooren,
 
Op dat neêrslachtigheydt verwint mijn ongena.
 
Maer ach! het is de Vorst.
Hen.
 
Zijt gy 't Philippo?
Phi.
 
Ia.
Hen.
 
Wat doet u in dees nacht het leven reuck'loos wagen?
Phi.
 
Verblinde liefde is de bronaêr van mijn plagen.
 
Wat derft vermeetelheyt in hoven niet bestaen?
Hen.
 
Was niet mijn wil dat gy zoud naer uw rustplaets gaen.
 
Gy kunt de lessen van den Ammirael heel aerdig?
Phi.
 
Toen ick vrouw Blanche, of Louise, ben ick 't waerdig,
 
Zag voor haer venster staen, en gy ter aerde boog,
 
Doe zag ick al re laet hoe dat ick klom te hoog;
 
Doorluchte Vorst, wie kan van min 't gewenste lot zien?
Hen.
 
Ick zweer Elise dat zy zal voor mijn gebot vliên,
 
Die snoode rooveres is met haer eens in als;
 
Want Blanche die is loos, en zy doortrapt en valsch.
 
Zijt gy alleen, waer zijn uw trouwe t' zaemgezwooren?
Phi.
 
Ick koom alleen mijn Prins, om niemant te verstooren.
Hen.
 
Begeeft gy zonder hulp u buytens tijt in noot?
Phi.
 
Weet Damon heeft geleest, en Phytias is door.
Hen.
 
Wie zijnze dan die ons gins treden berwaerts nader?
Phi.
 
Vrouw Blanches bedgenoot, die Vranckrijck streckt een vader.
[pagina 14]
[p. 14]
 
Mijn heer, laet hem in rust, begeef u zelven niet
 
Dus buyten lijfs gevaer, in noot, en lijfs verdriet,
 
Een koning moet hem meer als onderdanen wachten
 
Voor opspraeck van het volck.
Hen.
 
Hoor, wilt mijn wil betrachten,
 
Roept overluyt, als dat uw hart Louize mint,
 
Aen haer verbonden is dat meer is, als ontzint
 
Zal ick vol gramschap u een trotsen antwoort geven
 
Als dat zy my behoort, wy t'zamen dus gedreven
 
Tot een gerechte zaeck, bedecken zoo ons list,
 
Geveynsde degenstrijt zal middelen de twist,
 
Want veynzery verzelt het aldermeest de Grooten.
Phi.
 
Zoo Karels listigheydt uw list koomt om te stooten,
 
Zoo zal de weerelt zijn in 't kort uw doen bekent.
Hen.
 
Dan wert het roer van 't schip na d' and're zy gewent,
 
Dan zal 't Arnoldo zijn die voor mijn stael most vluchten.
Phi.
 
Ontbloot uw kling, 't is tijt.
Hen.
 
Verweer u.
Karel, Leonelle, Dionisio, Henrick, Philippo, Prudentio, Theodoro.
 
DEes geruchten
 
Zijn oorzaeck van verschil.
Hen.
 
Louize is voor my.
Leo.
 
Nu ziet gy waerlijck heer uw eer bedroogen.
Dio.
 
Gy
 
Verweckt uw eygen leet, heb met u zelfs medoogen.
Phi.
 
Het is Louise die alleene voert 't vermogen.
Leo.
 
Ick hoor Louises naem weêr melden.
Kar.
 
Stil, ay stil,
 
't Zal om mijn zuster zijn dees heevigheydt, ick wil
 
Dat uwe ooren als de mijne het aenhooren.
Hen.
 
'k Zal om den Ammirael, en Blanches eer mijn tooren
 
Bematigen, schoon ick neem voor dees tijt de vlucht.
Phi.
 
Mijn eedelmoedigheydt voor nimmer leest beducht.
[pagina 15]
[p. 15]
 
Ick zal waer dat ick kan, ha laffe, u vervolgen.
 
Mijn bloet in d'ad'ren zied, mijn gramschap heel verbolgen
 
Zal waecken voor dees deur vermeet'len u ten spijt.
Kar.
 
Gy heeren weest gernst, leg af de degenstrijt,
 
Laet de zachtmoedigheydt de heevigheydt verwinnen.
Hen.
 
Hy stapt zijn doot te moet die mijn verstoorde zinnen
 
Weêrstreven derft, ô spijt! vermoort hem.
Phi.
 
'k Zweer uw doot.
Phil. binnen.
Kar.
 
Hy is vertrocken heer, waerom uw kling ontbloot?
Hen.
 
Dat weet gy niet, ick wel.
Kar.
 
Wat deed den ander wijcken?
 
Ontleed my uw verschil, zoo zal 't verongelijcken
 
Door my zijn neêrgeleyt, wie bood gy tegenweer?
Hen.
 
Arnoldo, die my staet naer 't leven, goer, en eer,
 
Dien opgeblazen mensch my eerloos aen dorst randen.
 
Noch eens het was de Graef, die 't strecken zal tot schanden,
 
Ga heene, zeg hem zelfs wat dat ick heb gezeyt.
Henr. Binnen.
Karel, Dionisio, Leonello.
 
WAt dunckt u Leonel?
Leo.
 
Het was zijn Majesteyt,
 
Ick stont verzet dat gy de Vorst niet beeter kende?
Kar.
 
Vervloeckte achterdocht verzelt met zorg, my zenden
 
Meer plagen als ick kan verdragen, ben ick blint,
 
Wert mijn Louise niet van Henrick zelfs bemint?
Dio.
 
Dat tuygt den Koning zelfs, die 't lijf stelt voor haer leven.
Kar.
 
Van eene stam mijn vriend zijn wy als hy verheven,
 
Hoe zal mijn zuster zijn der Franschen Koningin?
Leo.
 
Te meer nu het verdrag van Duytslant neemt begin.
 
Zijn liefde holt te los, nu mint hy d'een, dan d'ander,
 
De Roomsche kroon blinckt hem te heerlijck.
Kar.
 
Zeg eens, kander
 
Wel heeter minnaer zijn gevonden als hy is,
 
Die om mijn zuster zwerft in nare duysternis?
[pagina 16]
[p. 16]
Leo.
 
Dat hy Louise zou beminnen, wilt niet loven.
Kar.
 
O eer, gy zijt alleen die alles gaet te boven.
 
Al wiertze van zijn lust, en dartelheydt verkracht,
 
Ik zou verdragen 't leet, en kroppen 't in; maer tracht
 
Hy na mijn Blanches eer, zoo zal ick hem doen sterven;
 
Want Karel eer het lijf zal dan zijn eernaem derven.
Louise roept haer broeder Karel, voor Philippo haer minnaer, aen.
 
Philippo hoort gy niet, hou stant.
Die.
 
Wie daer?
Kar.
 
Ay ziet
 
Is dat Louise niet, de oorzaeck van 't verdriet,
 
Nu zal ick zien of my den koning heeft bedroogen.
 
‘'k Zal veynzen of ick waer Philippo: laer medoogen
 
Begunstigen uw slaef, ô overwaerde vrouw!
 
'k Mag u vrymoedigheydt wel spreecken aen.
Lou.
 
Hoe zou
 
Een hooggebooren ziel niet spreecken, afgunst weygert;
 
Uw liefde t' my waerts is tot in den top gesteygert.
Kar.
 
Mijn hart wert zonder u zijn liefde en vreucht geblust.
 
Uw broeder Karel, lief, zeg slaept die al gerust?
 
Op dat hy ons niet hoort.
Lou.
 
Ay zorg voor geen belagen
 
Hy doet de ronde heer.
Kar.
 
Hoe? eer 't begint te dagen.
Lou.
 
Eergierigheydt ontstelt zijn moedigheydt te veel.
 
Hy haet zijn Majesteyt.
Kar.
 
Wat is toch haer verscheel?
Lou.
 
Om dat vrouw Blanche mint geen ander als mijn broeder.
Kar.
 
Mint Karel haer oock niet?
Lou.
 
Die is haer lijfs behoeder:
 
Om wien haer droevig hart geduurig kermt, en weent.
Kar.
 
Verlaet haer Karel dan dat hy een ander meent?
 
Heeft hem den Ammirael oneerelijck gedragen?
 
Wat is de oorzaeck? spreeck, of kan zy niet behagen
 
Die eer dce dageraet was van zijn ziel en hart:
[pagina 17]
[p. 17]
 
Is Blanche hem niet waerd, wat is het dat haer smart?
Lou.
 
Mijn broeder als gy weet is korzel, en vermeetel,
 
Wiens grootsheydt zou bekleên de konincklijcke zeetel
 
Indien hy koning waer, daer tegen Blanche goet.
Kar.
 
‘Nu Blanche is voldaen, moet ick eens zien hoe 't bloet
 
Door hare ad'ren rolt, zoo zal mijn komst verveelen.
Lou.
 
Op u, en anders geen, mijn lief, mijn zinnen speelen.
Kar.
 
En buyten my noch twee.
Lou.
 
Hoe! wat is dat gezeydt?
 
Mijn liefde is te groot, veracht kleenhartigheydt.
Kar.
 
Nochtans den koning derst op u Louise roemen.
Lou.
 
Ick sterf van toornigheydt.
Kar.
 
Zijn zelfs een minnaer noemen
 
Heb ick vol leets gehoort, geveynsde, wilt gy meer?
Lou.
 
Hoe ick den koning haet, weet gy als ick mijn heer:
 
Wat waend gy dat hy my door loosheyt zou bedriegen?
 
O neen.
Kar.
 
'k Heb achterdocht zien strax ten hemel vliegen,
 
Maer viel als Lucifer uyt dien verbeven troon;
 
Want ongelijcke min is ydel, ja heur loon
 
Bestaet in druck, en rouw, hoe kan ick my verblijden?
Lou.
 
De Fransche majesteyt poogt Karel te doen lijden,
 
Wiens ooghwit Blanche is.
Kar.
 
Wat zal Arnoldo dan?
Lou.
 
Hoe mint Arnoldo my?
Kar.
 
Gy weet al nergens van.
Kar.
 
Gy weet al nergens van.
 
Ha lichtgeloovige! wat staet my te verwachten
 
Van u in 't Fransche Hof, als oneer, en verachten?
Lou.
 
Verstoor u niet te vroegh.
Kar.
 
Te vroeg niet, maer te laet.
 
Uw dartelheydt verschopt Philippós goeden raet.
 
Kan Koning, Graef, en ick gelijck Louise minnen?
Lou.
 
Niet hooger, of gy zult verstooren mijne zinnen,
 
Schoon my al duyzende beminde, 't is al niet.
 
Mijn liefde die verkout, gy zult uw zielsverdriet
 
Gevoelen, als gy voelt hoe gy vergeet uw plichten.
[pagina 18]
[p. 18]
 
Eer zal de zon, en maen, daer by de starre-lichten
 
Neêrstorten hellewaerts, al eer ick wenschen zou
 
Om uwe wedermin, veel min te zijn uw vrouw.
Kar.
 
Princesse, luyster, hoor......
Lou.
 
Onweetende ga wandelen.
Sluyt haer venfter.
Leo.
 
Gy hebt haer al te straf gehandelt in dit handelen,
 
Nu zal Arnoldo met de Vorst rot Karels schant
 
Gaen brouwen uw verderf, Philippós huw'lijxband
 
Raeckt al te schandelijck door dit vergrijp aen 't breecken.
Kar.
 
'k Won dat een Ernás brant had in de brant gesteecken
 
Mijn huys, op dat ick zelfs daer zonck ten asgront meê,
 
Mijn Dionisio, 'k ben nauwelijx te vreê,
 
De zeeman lijd niet 't geen ick ly op woeste baren,
 
Hem is niet dat my is al over 't hoost gevaren,
 
Schoon een onstuymde golf met het gestarnte kant,
 
Zoo dat men masten kerft, geduurig pompt, geen lant,
 
Maer lucht, en water zier, zijn anckers moet verliezen
 
De zeylen strijckt verbaest, noch zou ick graeg verkiezen
 
Zijn noot voor myne noot, getrouwe Leonel.
Leo.
 
Begeeft u rot de rust, laet varen uw gequel.
 
De nacht gelijck gy ziet is reets al aen 't vertrecken,
 
In 't Oosten daegt het al, laet mijne voorzorg strecken
 
Een trouwe toeverlaer, de komste van Auroor
 
Van het gevogelt wert verwelkoomt.
Kar.
 
Lof, en gloor
 
Te eerloos zijn bezwalckt door 't eereloos verraden.
 
Ia by den hemel 'k zweer, het zal heel Vranckrijck schaden
 
Zoo Blanche my verleyt, 'k zal toonen hoe mijn bloet
 
Geen Koning Henrick vreest, hoe fors hy is van moer.
Alle binnen.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken