Alles zingt

liedjes en rijmpjes voor het kleine volkje

[p. V]

Voorbericht.

Reeds meer dan twee jaren geleden vroeg mijn vriend, de Heer E.B. ter Horst, of ik eenen tweeden druk van ‘ Alles zingt’ wilde gereed maken.

Ik weigerde natuurlijk niet, maar vroeg den noodigen tijd om dat bundeltje gedichten aanmerkelijk te veranderen. In den loop van den tijd waren enkele stukjes mij voorgekomen, als minder geschikt. Deze moesten verwijderd worden. Verder stonden er verscheidene gedichtjes van mij in de drie jaargangen van ‘De kleine huisvriend’. Daar dit werkje bij velen niet meer bekend zal zijn, zoo zullen de gedichtjes, die ik er uitnam om ze in ‘Alles zingt’ te plaatsen, velen als nieuw voorkomen. Maar behalve deze gedichtjes, die dan toch oud en misschien bekend zijn, komen in dezen tweeden druk meer geheel nieuwe dan oude voor, en de oude zelve zijn soms zóó gewijzigd, dat ze ook bijna nieuw zijn. Dat dit bundeltje zoo uitgebreid kon worden, is te danken aan het geduld des uitgevers. Mocht zijn geduld nu maar beloond worden met de algemeene overtuiging, dat ‘Alles zingt’ in zijn nieuw pakje er beter op geworden is.

Indien iemand mij vroeg of al de gedichtjes oorspronkelijk zijn, ik zou hem moeten zeggen: ‘Neen, er zijn drie vertaalde bij; maar welke dat zijn, weet ik niet.’

En de inhoud?

Ja, die is bontkleurig genoeg. Er zijn gedichtjes bij, die op Moeders schoot kunnen geleerd worden; er zijn er bij, die even goed een plaatsje zouden kunnen innemen in eenen bundel volks-gedichten. Als het noodig is, wil ik hier wel met een enkel woord zeggen, dat een kindergedichtje nu juist niet altijd in heel zijnen omvang door het kind moet begrepen worden. Als de vorm in den smaak van het kind valt, dan wordt het gedichtje toch uit het hoofd geleerd, en juist door den vorm blijft het er vaak in tot men den leeftijd genaderd is, dat men de strekking gevoelt en begrijpt.

Als Doktor Heije zeide:

‘Een diamant

Viel in het zand,

Maar bleef toch steeds een diamant,’

dan mocht het kind een flauw begrip van de beteekenis dezer regelen hebben, met mij zullen er velen gevonden worden, die zich nu nog het gedichtje herinneren en - de beteekenis ervan vatt'en, toen ze niet meer jong waren.

[p. VI]

Kon ik zóó voor het kind schrijven, dat het als man of als vrouw er nog voordeel van had, wat zou ik dankbaar zijn! De zou dan veel goeds in mijn leven gedaan hebben! Ik spreek bij ondervinding. Aan Heije, alleen aan Heije heb ik te danken, dat ik er mij op toegelegd heb om, wat in mij sluimerde, tot leven te wekken. ‘ Heije heeft zóó, veel goeds gesticht,’ dat kunnen duizenden getuigen, als ze zichzelven rekenschap afvragen, waarom ze dit of dat zóó en niet anders doen.

Wijdde ik den eersten druk aan den nog levenden kindervriend Goeverneur, deze zelf zal er niet boos om zijn, als ik den tweeden druk ook wijd aan de nagedachtenis van Doctor J.P. Heije. Och, als hij nog leefde, hoe hij er zich over verheugen zou, dat een leerling van den Vlissingschen hoofdonderwijzer P. Puijpe Az., - die zoo hoog bij hem aangeschreven stond, en die hem zóó vereerde, dat het portret van Doctor Heije op school de beste plaats innam, - zijne voetstappen drukte en zijn staf opgenomen had! Ik noemde daar twee namen, een dichter en een onderwijzer. De eerste bracht mijn hart tot spreken, - de tweede was mijn oom en - hij maakte van den eenvoudigen boerenknaap iets meer. Och, als ik bedenk, hoe duizenden kindertjes mij kennen en liefhebben, liefhebben met al de onschuld van hun kinderlijk hart, dan kan ik niet anders dan God danken, dat Hij mij op mijnen levensweg die twee mannen zond. Doctor Heije en meester Puijpe leven niet meer; zij kunnen mij niet meer hooren, en - vleierij is er dus niet in het spel. Het is daarom alleen aan den aandrang van mijn dankbaar hart, dat ik toegeef, als ik den tweeden druk van mijn dichtbundeltje aan hunne nagedachtenis opdraag.

Dat ik bij die twee ook mijne lieve, eenvoudige Ouders plaatste, wie zal dat wraken? Ze leefden te kort om te doen wat mijn Oom aan mij deed.

Met al mijne gebreken hoop ik er velen ten zegen zijn; want - mijn laatste gedichtje in dezen bundel spreekt uit, wat mij in het hart leeft, - ik heb veel, zeer veel lief, en niet het minst de kinderen der armen.

Daarom ben ik mijnen vriend Ter Horst dankbaar, dat hij, waarlijk niet tot zijn voordeel, mij instaat stelde, ook te spreken tot het kind der achterbuurten, door den prijs van het bundeltje zoo laag te stellen.

En als nu de kinderen maar in mij vinden, wat ik in Doctor Heije vond, dan heb ik, als ook ik mijn hoofd voor goed te rusten heb gelegd, niet te vergeefs geleefd.

Hiermede sluit ik het voorbericht, dat den tweeden druk van ‘ Alles zingt’ inleidt.

's-Gravenhage, 31 December 1886.

P. LOUWERSE.