De bruid des Heeren

XXX.

Intusschen verloor Pia hare vriendinnen niet uit het oog; ieder jaar in den zomer ging zij met tante Monica naar de hoeve van Varendriesch kersen eten. Emilie was een kloeke, sterkgekleurde boerenmeid geworden, en ofschoon zij van niets anders kon spreken dan van de opbrengst van 't land, de duurte der boter en den prijs der varkens - levend opgewogen - en zij Pia dadelijk na dezer aankomst naar de stallen leidde om de koeien

[p. 157]

te doen bewonderen, en den grendel van 't zwijnshok uittrok om de groote zeug te toonen, toch was Pia gaarne bij haar: er bestond tusschen beiden de band, dien niets verbreken kan: de band in de kindsheid geknoopt, gevlochten uit gezamenlijke herinneringen aan guitenstreken en spel en onschuldig, onvergeetbaar genot.

De laatste maal, dat Pia op de hofstede was geweest, had zij er een jongen man in den hoek zien zitten, die eene pijp rookte; die niet bijschuiven wilde aan den gemeenzamen disch om kersen te eten; die weinig sprak en bedeesd scheen; die Emilie niet aanzag en tot wien deze ook noch een blik noch een woord richtte; maar wiens tegenwoordigheid volstond om Pia, ook zonder eenige verdere verklaring, te overtuigen, dat hij hier in de hoedanigheid van vrijer kwam. Korts daarna vernam zij, dat hij ‘bij Emilie ging’ (verloofd was) en zij naar eene ‘occasie’ (hoeve) zochten. Hij was de zoon van den zoogenaamden ‘rijken boer’ van Crocke. Eene alleszins aanbevelenswaardige partij.

[p. 158]

Hermance van den huurhouder had kennis aangeknoopt met den beambte der accijnsen. Haar vader was er tegen en belette haar alle verkeer met dien vreemdeling; en er werd verteld, dat hij 's avonds onder het gevelvenster harer slaapkamer stond, en zij ook over de haag van haar tuin gesprekken met hem voerde en men duidde dengene aan, die de brieven, welke zij aan elkander schreven, overgaf, en voegde er bij, dat zij reeds in ‘'t Vierweegsche’, eene kleine herberg, waren samengekomen!

Het was niet noodig, dat tante Monica Pia belette nog naar de huurhouderij te gaan; de omstandigheden zelf en de handelwijze harer vroegere speelgenoote hielden Pia er van af.

Louise Ras ging trouwen, zoo in eens met een conducteur, die aan den in aanbouw zijnde ijzerenweg tusschen Gent en X - op eenigen afstand van Diependale voorbijloopend - werkzaam was. Pia had het ook hooren zeggen; de vriendschapsbetrekkingen tusschen haar en Louise waren nooit onderbroken geweest, doch sedert enkele jaren zeer verzwakt.

[p. 159]

Hun levenswijze was ook zoo verschillend: de eene altijd uit, de andere altijd tehuis.

Het goed en het kwaad verwijderden Pia dus evenzeer van hare drie vriendinnen, en bij het vernemen van de buitensporigheden der eene en de plannen der anderen, kreeg zij een gevoel van vereenzaming en leemte en eigen levensstilstand. Zij was zoo alleen, zoo bekrompen opgebracht, de gedachte aan liefdesbetrekking of een huwelijk voor zich zelve zou zij als eene onbetamelijke onderstelling hebben verworpen, ware deze bij haar ontstaan; en toch was er iets in haar dat naar verandering en uitbreiding van haar gezichtskring, naar verruiming van haar hart haakte. De beelden van vroeger verrezen voor het oog van haren geest: de herberg, de dansende en koozende paren; het trommel- en trompetgeschal der kermisgasten van het jaarmarktplein; het werd een droomend en toch machtig verlangen, dat haar onweerstaanbaar naar elders, naar wat anders trok; en dat zij als iets zondigs door het gebed en de godvruchtige meditatiën beproefde te verdrijven.

[p. 160]

Haar eigen levenselement, het vooruitzicht harer toekomst, alles in haar en om haar heen was zoo verschillend van het lot dier vriendinnen, dat het haar eene blooheid bijzette, een afschrik voor de menschen en het verkeer met hen gaf. Zij wenschte Louise inwendig van verre alle mogelijk geluk, maar had haar bijna liefst niet meer teruggezien. Dat ontworpen huwelijk vervreemde Pia van haar; het verdreven en halsstarrig terugkeerend denkbeeld aan het gaan leven onder éen dak met een tot dusverre schier onbekende, in de volkomenste vertrouwelijkheid, deed Pia sidderen van heimelijken schroom en raadselachtige aantrekkingskracht tevens. Het groot geschenk: de liefde van een degelijk man scheen haar iets onbereikbaars en ontzaglijks. Die schielijke, sterke, bewonderende, zelfverheffende, uitsluitende genegenheid, wederkeerig in het hart der verkorene ontstaan, moest er overmoed wekken. Dat inrichten van het nieuw huisgezin, al de te nemen maatregelen, al de te komen feestelijkheden waren als zoovele afsluitingen tusschen haar en

[p. 161]

en Louise, die zij overigens slechts zelden meer zag.