Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Heimelijkheid der heimelijkheden (1917)

Informatie terzijde

Titelpagina van Heimelijkheid der heimelijkheden
Afbeelding van Heimelijkheid der heimelijkhedenToon afbeelding van titelpagina van Heimelijkheid der heimelijkheden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.53 MB)

Scans (12.79 MB)

ebook (3.07 MB)

XML (0.75 MB)

tekstbestand






Editeur

A.A. Verdenius



Genre

poëzie
non-fictie

Subgenre

proefschrift
traktaat
non-fictie/politiek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Heimelijkheid der heimelijkheden

(1917)–Jacob van Maerlant–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

III.

 
Ga naar margenoot+Alexander maerct hier inne:Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot181aant.
[pagina 122]
[p. 122]
 
Die clare verstannesse van sinne,Ga naar margenoot+
 
Die es hovet, entie leret al,
 
Hoe men lant berechten sal.
185[regelnummer]
Soe es van doechden dat behoud,
 
Ende besiet wanen die scout
 
Ende waer mesdaet neemt beghin,
 
Ende wanen verlies coemt ende ghewin;
 
Ende leert besien wat men sal kiesen,
190[regelnummer]
Ende wat scuwen ende waer an verliesen.
 
Ende van verstannessen es dit tbegin,
 
Dat een beghert in sinen sin,
 
Dat hi van goeder name si.
 
Wie so dat soect, ghelovets mi,
195[regelnummer]
Onghevenst ende metter doeghet,
 
Hi wart in der eren verhoghet;Ga naar voetnoot196
 
Ende diese souct met losen sinne,
 
Hi wart al ontset daer inne.aant.
 
Men sal niet willen sekerlike
200[regelnummer]
Coninc sijn om tgrote rike,Ga naar voetnoot200
 
Maer men saelt begheren tereaant.
 
Om die grote name der ere.
 
Dus staet van goeder name die minne
 
Van alre eren ten beghinne,
205[regelnummer]
Ende die machmen bejaghen mede
 
Met sinne in der mogenthede.
 
Beghert iemen om ander dinc
 
Here te sine of coninc,
 
Hem ne coemter of no ere no bate,Ga naar voetnoot209-210
210[regelnummer]
Maer in nide ende in die hateaant.
 
Der liede moet hi sijn verloren.
 
Vanden nide ward gheborenGa naar voetnoot212
 
Lieghen, drieghen; dats tallen stondenGa naar margenoot+
 
Materie van allen sonden;aant.
[pagina 123]
[p. 123]
215[regelnummer]
Van lieghene, drieghene, sijt ghewesse,
 
So wast ende coemt verranesse;aant.
 
Van verranesse wart hate ghespelt;
 
Van hatene onrecht, ghewelt;Ga naar voetnoot218
 
Van onrechte riset tallen stondenGa naar margenoot+
220[regelnummer]
Verhartheit in dorpere sonden;Ga naar margenoot+
 
Verhartheit maket grammen moet;
 
Van gramscepen, dies sijn wi vroet,
 
So coemt overhoricheit mede;aant.
 
Hier af wast, dat men den vrede
225[regelnummer]
Entie vrienscap al ontseghet;
 
Dits dat men te nomene pleghet
 
Vianscap onder die heren;
 
Van vianscepe, willic u leren,
 
So wast orloghe ende ghevecht,
230[regelnummer]
Ende orloghe destruert al recht,Ga naar voetnoot230
 
Ende vellet steden ende vaste muren
 
Jeghen dat recht der naturen;Ga naar voetnoot232
 
Ende wat so jeghen nature strijt,
 
Onteert heren ende lande wijt.
235[regelnummer]
Sie dan lands heere, datti bequameGa naar margenoot+
 
Si te hebbene goede name,
 
Want redene met goeder beghertenGa naar voetnoot237
 
Van goeder name met trouwer herten
 
Hevet die waerheit ute vercoren;
240[regelnummer]
Ende waerheit es, als wijt horen,
 
Materie ende wortele mede
 
Van alre doechdachtighede,
 
Ende es jeghen die loghene echt.
 
Van waerheden wart gheboren recht;
245[regelnummer]
Van rechte coemt confidentia:
 
Gawire metten Dietschen na,aant.
[pagina 124]
[p. 124]
 
So eist die doghet, die hare ghetrost,
 
Dat God elken gherechten verlost.
 
Van troste ward miltheit gheboren;Ga naar voetnoot249-260
250[regelnummer]
Miltheit wint hemelijcheit ut vercoren;Ga naar margenoot+
 
Van hemelikeden vrienscap gaet;
 
Ende vrienscap winnet den raet;
 
Raet ghevet helpe talre noot.
 
Die werelt ware bleven doot,
255[regelnummer]
Newaren die dogheden, die wi nomen,
 
Dene niet vander andre comen;Ga naar margenoot+
 
Want hier mede sijn gheset
 
Recht ende redene ende wet,
 
Ende dese redene doet bi naturen
260[regelnummer]
Die mensceit te gader gheduren.
 
Hier omme moeten wi mede lien,
 
Dat begherte van herscepien
 
Om den lof van goeder name
 
Es lovelijc sere ende bequame.

margenoot+
Cap. 2, de intentione finali regum.
margenoot+
H VI, C VI
voetnoot181
scias itaque quod intellectus est caput regiminis: salus anime conservatio virtutum: speculum intuitivum (speculator viciorum, Utr. 819; speculatio viciorum, Campb. 177): in ipso siquidem speculantur fugienda: per ipsum eligimus eligenda: ipse est origo virtutum radix omnium bonorum laudabilium et honorabilium. Et primum instrumentum intellectus est desiderium bone fame
[tekstkritische noot]183 C, H ende; H hoeft; leert - 185 C dogheden; H dueghden - 186 C, H ende soe vorsiet (visiert) - 188 C, H comt - 189 C, H Soe l. vorsien - 190 C, H Wat men sc. s. (s. sc.) e. verl. - 191 H verstannesse; C es dbeghin; H eist tbeg. - 192 C merke; H begheit - 193 C, H namen - 194 C souct; H houdt - 195 C ongheveinst; H onghequetst; dueght - 196 L verhueghet (vgl. blz. 83); C, H hi wert in der herten verhoghet (verhueght) - 198 C der; H ontsedt - 199 C menne - 200 L comen te sine - 201 C maer begh. tsine heere; H mere m. sal begh. die ere - 202 C, H dien hoeghen name; H mere - 203 C namen; H de - 204 H dueght - 205 C, H entie - 207 H begheert - 208 C, H h. en comtere (comter) af e.n.b. - 210 C m.i. der nide e.i. der h.; H mare i. dinde e. inder h. - 211 C lieder
margenoot+
(H 62v. b)
voetnoot196
zie blz. 83 - et qui ficte desiderat: per infamiam confundetur
voetnoot200
quia regimen non appetitur propter se sed propter bonam famain
voetnoot209-210
non crit fame acquisitio: sed invidie
voetnoot212
zie blz. 36
margenoot+
(C 88v. a)
[tekstkritische noot]215 C v. lieghen drieghen; H v.l. ende d. - 216 C, H comt - 218 C, H hate - 219 C so riset; H rijst - 220 C, H van dorperen (pren) - 221 C, H maect - 223 L houaerdicheit; C, H so (soe) comt - 224 C waest - 225 C vriendscap; H ontseght: pleght - 226 C, H noemene; H Dit es - 227 C viandsceep; H viantscap - 228 C Viandsceep, van ontbr.; H Van vianscap - 230 H destruweert echt - 231 H velt - 234 H ont. steden - 235-36 volgens C, alleen: C goeden; H dat di; L siet dan landsheren dat si bequame / sijn te ebbene goede name - 238 C namen, van goeder h.; H van getr. h. - 239 H heeft - C, H ute ontbr. - 240 C, H alse - 242 C doghedachtichede; H dueghdachtichede - 243 C die ontbr. - 244 C v. waerheit; H v. wareit - 245 C, H comt; C confidencia - 246 ontbr. in C; H gaen w.
voetnoot218
odium generat iuiuriam, inj. gen. pertinaciam
margenoot+
(H 63r. a)
margenoot+
(L 193v. b)
voetnoot230
zie blz. 36
voetnoot232
et hoc est contrarium nature et quod est contrarium nature: destruit totum. Stude igitur et dilige desiderium bone fame
margenoot+
H VII, C VII
voetnoot237
zie blz. 104
[tekstkritische noot]247 C, H soe es d. doghet (dueght) d.h. ghetroest: verloest - 248 C, H rechten - 249 C, H V. troeste - 250 C, H mint heymelicheit vercoren - 251 C, H heymelichede(lickeit) - 252 C e. heim. vant d.r.; H wint - 253 C, H hulpe - 255 C, L neware; L doeghet - 256 C, H vanden anderen - 257 C es - 258 C rech - 261 C lyen: heerscapien, H lijen: heerscapijen - 262 H begheerte - 263 C namen - 265 C, H zie - 266 L ne veranderd in niet; C, H niet en sie - 267 C ghenouchte, lachame; H dien lichame; H heeft steeds lichame - 268 C ende ontame; H ende ombequame - 270 C an svleeschs wille k., H an sfleeschs wille, L d.h. haers vlees villen 271 H sinen sin - 272 C, H daer in; H siere, verderft - 273 C, H haren ghewinne; L hare - 274 C, H Bedect; C, H, L vre(e)selike
voetnoot249-260
confidentia (generat) largitatem: largitas familiaritatem: familiaritas amicitiam: amicitia vero generat consilium et iuvamen / et per hoe si quidem orbis fuit constitutus et leges hominibus constitute et hoc rationi convenit et nature
margenoot+
(C 88v. b)
margenoot+
(H 63r. b)

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken