Aardebanden

[p. 132]

XII.
Nieuw leven.

Op de kamer waar Jacques Emile gelogeerd had, stond nog altijd zijn pakkage. Hij was aan Vader Versteeg drie dagen pensiongeld schuldig gebleven, maar hoewel er in twee maanden niets meer van hem gehoord was, maakte die zich daar niet druk over. Meneer Jacques zou zijn koffer nog wel eens komen halen; dat wegblijven beteekende, dat hij nu hier of gunter weer een ander avontuur beleefde. Dat dacht Vader, dat dacht Willem, en de trouwe herbergklanten, die ook vaak over Jacques Emile napraatten, geloofden het ook zoo.

Behalve Juffrouw Thérees, die wel eens naar boven trok en zijn koffer opendeed, met het sleuteltje dat zij gevonden had op den grond.

[p. 133]

Dan schoof zij in de linnen voering een bruine map open en nam er het bovenste portret uit... een grijze guitige vrouw, zijn Moeder.

Vader dacht dus, dat Jacques terug ging komen; dat het maar een grap van hem was... zij wist beter.

Maar vader kon ook niet weten, dat zijn eigen ingetogen dochter hem den avond van den tweeden September, juist den dag na dien insectenstorm, had weggebracht naar Schoonhoven, naar steiger ‘De Kat’, waar onder den molen 't geraamte van Albrecht Beyling ligt, den man die zich zelf kwam aanmelden om levend begraven te worden, toen de eeuwen nog barbaarsch waren.

Wel had Jacques haar beloofd terug te zullen komen; voor zijn goed, en ook... om haar... maar zij wist beter: Jacques had angst en ging niet meer komen....

Op den steiger had hij kort met haar gesproken over iets waarvan gezwegen moest worden volgens zijn vroegere woorden - over zijn Moeder.

‘Moeder is grappig en nooit lang boos op mij en ook nooit op een ander. Ze lust graag kersen, ze zou er voor over een hek in een boogert klimmen en ze is elf Juli

[p. 134]

jarig, ieder jaar. Toen ze zestig was is ze nog gauw even fietsen gaan leeren en ze kart nu overal heen waar je haar niet verwachten zou, want ze doet het graag. O ja... ze is een beetje vergeetachtig. 't Is erg goed geld leenen van haar, Thérees. Is 't nu in orde, mag ik nu gaan?’

‘Natuurlijk Jacques, mag je gaan.’ Ze dacht aan Adriaan en vergeleek onwillekeurig dit vertrek met dat voor jaren.

‘Wil je mijn adres, of liever niet; wat zal ik doen?’

‘Je weet het mijne Jacques. Bij ons wil je niet blijven, niet waar? Ga dan maar. Ik blijf op Ammerstol, altijd als dat mogelijk zal zijn.’

Hij keek schielijk op, maar bezon zich en zweeg. ‘Ik kom nog wel eens,’ zei hij nog haperend, vóór ze hem alleen liet.

Dan keerde zij zich af en een weinig gebogen ging ze terug, zonder naar hem om te zien, dapper als een vrouw uit de oudheid. Wel hoopte ze nog dat hij haar nu achterop zou komen en weer met haar meegaan, maar er gebeurde niets.

Toen kwam het kille besef door haar lijf, dat ze weer alleen was.

Bij de potterijen zag zij de stampende en

[p. 135]

glijende witte boot van Rotterdam komen, die hem mee zou nemen naar boven, waar zijn familie woonde.

Onderweg, aan den voet van boomen en zingende telegraafpalen vond ze overal doode korenbouten. Eén nam ze op en wikkelde er een papiertje om - want we hebben in dezelfde vlucht gevlogen - dacht ze ironisch. Dan ging ze beraden naar ‘De Zalm’, weenend van binnen, uiterlijk kalm.

De kapitein, die hersteld raakte, dorst niet meer te sollen met Juffrouw Thérees na die dagen, want ze had iets voornaams gekregen, iets verhevens, dat hem bedeesd deed zijn.

Dadelijk na dien nacht had zij begrepen dat zij nu zèlf Moeder ging worden. Daarvoor was de nacht te schoon en te vol krachtig, Heidensch leven geweest. Ze was niet bang en niet beschaamd, want in zijn koffer had ze zijn Moeder en in haar lichaam zijn kind.

Ze bezat hem alzoo in drie geslachten, want de nagedachtenis van hemzelf bleef ook, als een gaaf beeld van marmer. Want alles vergat ze van hem, behalve zijn zachte daden, zijn kinderlijkheid en ook hoe sterk

[p. 136]

hij was. Ze bewaarde dat alles goed, met niemand sprak ze ervan, ach - met wien had ze 't moeten doen?

Ze keek nu veel naar het ijle portret van Liesje, en dan kwamen haar oogen vol groote gelukstranen te staan.

Juffrouw Thérees aanvaardde wat komen moest met devote gelatenheid, zij voelde niet, dat zij te beklagen was; bezat ze hem niet in al deze geslachten? Aan de komende ellende, aan de hoon en de spotternij dacht ze nog niet - later, later zou dat komen. Nu nog dreef ze op vreemd sêreen geluk, op popelend verlangen, naar wat wist ze niet goed; naar 't ongekende allicht.

En daarenboven, thans had zij ook behoefte gekregen 's avonds op te zien naar haar eigene Moeder, wier oud trouw beeld boven de buikcommode hing. De winter kwam.

Dit is niet het einde; wel van het boekje.