De omgekeerde wereld

(1975)–Lidy van Marissing– rechtenstatus

Hoofdstuk XVI Splijtzwam en ander huisvuil op de stoep (Gefundenes Fressen)

Wat bedoelen wij daarmee? Laten we eerst zeggen wat we er niet mee bedoelen.

Vandaar dat ook wij worden uitgenodigd ons doel uiteen te zetten. We treden verlegen naar voren en beginnen ietwat jachtig als altijd te verklaren dat we niet zo zeer zijn gekomen om te spreken als wel om te schrijven, mits natuurlijk de aanwezigen daar geen bezwaar tegen hebben.

Het schijnt voor te komen dat toehoorders gaan zitten turven hoe vaak een spreker de bril opzet en afneemt, wat verhindert dat zij het gesprokene tot zich laten doordringen. Wat nooit de bedoeling kan zijn.

De voorzitter geeft na elke verklaring een kleine beoordeling. Sommige sprekers bewegen teveel met hun voeten, laten hun jasje of gulp openhangen, maken een overdreven gebruik van het woord ‘dus’. Volgens hem moeten sprekers negatieve zaken vermijden. We moeten het positief houden. (Doch dit advies slaan wij in de wind.)

Zoals elke munt of medalje heeft ook elk begrip twee kanten.

Kommunikatie.	De krisismanager:	‘Overleg is cement. Wanneer de partijen met elkaar praten werkt dat als een bindmiddel.’
	De dichter:	‘De rol van het lichaam begint met de stem. Met elkaar spreken is een manier van elkaar aanraken. Verhoudingen tussen mensen zijn verhoudingen van de huid.’

Konklusie.

Tenslotte, zeggen de romanschrijvers en filosofen. Per slot van rekening, zeggen de bankiers.

‘Woorden, woorden, woorden,’ snauwt hij. ‘Dat is toch geen bewijsmateriaal, daar kun je alle kanten mee op! Cijfers moet ik hebben.’

Wij zijn alleen, in de kleine schemerige kamer, propvol oude meubels, twee enorme bedden, kasten, een buffet, twee latafels. Het raam is te klein om het interieur te verlichten, maar de deur staat open: ginds zie je aan de voet van de heuvel de konijnehokken tegen de roodbloeiende struiken. Op de bank zonder leuning, met onze ellebogen op de tafel, praten wij. Urenlang.

Wanneer twee mensen elkaar een geschenk aanbieden, buigen beiden diep over het op zichzelf onbetekenende voorwerp dat met zorg is verpakt en versierd. Het geschenk zelf heeft geen belang, wat er omheen gebeurt des te meer.

De auteur is als een spin die met de door haar eigen lichaam uitgescheiden stof het net uitzet, dat nooit een hecht dicht weefsel vormt, maar open blijft en onvoltooid: steeds wordt weer een draad opgenomen om verder te werken aan het web.

Zelfs geruis beschrijft hij.

De spelers lijken zich in een voortdurende krisistoestand te bevinden, terwijl de geluiden een kalm rimpelloos karakter hebben.

De gezichten zijn niet gegrimeerd, nee, ze zijn geblanket tot witte vlakken (gepleisterd), waarop als tekens de zwarte strepen van ogen en monden staan.

Zelfs het wit beschrijft hij.

In feite schrijft hij met het wit tussen de regels.

Ook nu is het materiaal meestal ‘droog’. In het tweede deel van Changing the system worden uitsluitend klik- en tikgeluiden gebruikt door de sprekers aan de tafel. Bijvoorbeeld door het kloppen met een steen of stuk hout op de tafel. Dit alles natuurlijk niet intuïtief, voor de vuist weg, maar volgens strakke spelregels.

Het is het eerste stuk waarin aanwijzingen staan hoe te reageren op geluiden uit de omgeving.

De zangers hebben kontaktmikrofoons om hun hals en via luidsprekers overal in de zaal zijn hun uitlatingen versterkt te horen. Wat een mogelijkheden en wat een teleurstelling.

Waarom waren de mannen in uiterlijk en optreden te jong en moesten wij de echte leeftijden uit de tekst raden? Waarom vielen er, vooral in het eerste bedrijf, gaten in het spel die niets te betekenen hadden? Waarom stonden de figuren soms zo ver van hun tekst af, dat hun bespiegelingen wel een opgezegd lesje leken?

De spanning tussen twee opvattingen. De twee kanten van één begrip. Kunst. Hypnose of hypotese.Ga naar voetnoot*

Onder luid applaus bood de wethouder haar een grote mand met bloemen, met een lint in de stadskleuren. Was ook hij vol bewondering voor de hoge kunst van hedenavond, het meest heeft het proletariaat haar kunnen bewonderen in de rol van Kniertje. Hij dankte haar voor het vele schone en verhevene dat zij gedurende een loopbaan van vijftig jaren op het moeilijke terrein van de kunst-aan-het-volk te genieten heeft gegeven. Gedurende deze huldiging bleef de jubilaresse zeer onder de indruk in dezelfde houding staan, minuten-

lang in dezelfde houding te midden van de bloemen en onder levendige bijvalsbetuigingen, tot na een woord van hartelijke dank het gordijn viel.

Als de film erg lang is (bijvoorbeeld meer dan tien minuten duurt), laat de regisseur vaak een pose-test maken. Dit is een proeffilmpje waarop alleen de getekende hoofdfasen, de zg. poses, zijn opgenomen. Op deze pose-test kan de vakman al zien of alle bewegingen, die natuurlijk nog erg schokkerig zijn, goed op elkaar volgen.

Het verschijnsel van de impuls-belemmering: dat men zich permanent beweegt, zich wil ontwikkelen, maar telkens weer stokt als door een banvloek getroffen.

Nu gemakkelijker, vlugger en beter STOPPEN, BLIJVEND AFDICHTEN, VOEGEN, UITVLAKKEN, RAGDUN PLEISTEREN, DIK PLAMUREN en BLIJVEND HERSTELLEN met de één-komponentige kunsthars! Vulpasta met enorme hechtkracht aan élk materiaal. Buig- en slijtvast! Verwerking met plamuurmes, spaan, voegspijker, hand- of luchtdrukspuit.

Zich beheersen/ Zichzelf geweld aandoen.

Hij zong uit alle macht, omdat hij bang was zo midden op het verlaten plein/ in het open veld/ in het lege huis.

(Eén van de pronkstukken uit de kollektie is een filmtent die destijds de kermissen en jaarmarkten afreisde om het publiek voor het nieuwe wonder der driftig-bewegende beelden te laten betalen. De eksplikateur en de pianeur leverden daarbij hun aan de stijl van de filmpjes aangepaste en dus meestal hartstochtelijke bijdragen.)

‘Alleen vertwijfeling kan ons redden.’

Misschien is nog slechts één soort muziek mogelijk, namelijk een muziek die zich meet aan dit uiterste, aan het eigen verstommen. (Geruis.)

Na deze komplekse periode werkt W. meer en meer aan een vereenvoudiging van de notatie.

Op zoek naar een teken dat te denken geeft.

Mime-speler: Een stil gebaar maken. Een slak die een spoor achterlaat.

En dan de man wiens nalatenschap zich beperkte tot één stel ekstra ondergoed, twee pistolen, een verrekijker en een zonnebril.

voetnoot*: Vgl. de venters die tijdens de pauze achter in de zaal tegen elkaar opbieden. ‘Gevulde moederkoeken, lekkere gevulde móe-der-kóe-ken!’ roept de een. En de ander daar tegenin: ‘Eet meer hersenen! Snoep verstandig, eet meer hersenen!’

Vorige Volgende