Vijf versies van 'Vera'

Regelnummers proza verbergen

[p. 102]

tekstkritische noten

Vera
V

28

aant.4De revolutie rommelt, een hardnekkige staking in zeer verschillende bedrijven ont-5zenuwt Berlijn; en vrijwel geen stad op het Europeesch continent wordt door een 6 staking zoo onherkenbaar verminkt als Berlijn, omdat vrijwel geen stad zoo over-7wegend haar leven omzet in energie, in denkkracht en werkkracht. Alle charme, alle 8 langzame weelde ontbreekt; alle diepere droom en verlangen, zooals die Parijs en 9 Weenen doorwoelt en oscilleert in de duizend nuances van haar vlottende opperhuid. 10 Berlijn is een machine, een ontzaglijke hersening, een lichaam, een onbuigbare wil; 11 maar droomloos en harteloos, zonder den weemoed, die misschien de zuivere kleur 12 van het leven is en zonder de schijnbaar doellooze vreugde en de oorspronkelijke goed-13heid der dronkenschap. Berlijn denkt, zwoegt, produceert en verslindt: gifgassen, vlieg-14tuigen, philosophiën en joden. Geen zijde, geen speelgoed, geen liederen, geen gebeden; 15 cocaïne inplaats van wijn. Dit titanische monster was lamgelegd; de doodelijke uit-16werking eener staking is weliswaar onmiddellijker en duidelijker zichtbaar in een 17 fabrieksstad, een haven, een mijnstreek, - maar hoeveel vernietigender is haar werking 18 in dit barbaarsche denk- en werkcentrum van dit barbaarsche, titanische rijk. Onmid-19dellijk zichtbaar ontwricht de staking vooral het verkeer; de schijnbaar onwrikbare orde 20 is volkomen verlamd; de taxi's rijden niet meer; geen bussen, geen trams; schichtig 21 jachten de particuliere auto's door de stervende straten. Langs de trappen der U-22stations worden onafgebroken stroomen van menschen den grond ingezogen en eruit 23 opgestuwd: alleen de ondergrond rijdt en zuigt zich zwart en tot berstens toe vol: 24 door de ingewan-

c	1-2	VERA en V ] doorgestreept
	3	28 ] 20
	9	oscilleert OPM: is er geen ander woord? ‘schommelt’?
	14	philosophiën ] philosophieën
	15	cocaïne inplaats van wijn OPM:? werkelijk?
	18	dit barbaarsche, titanische rijk ] een barbaarsch, titanisch rijk OPM: een lijkt mij beter
e	11	nuances ] nunaces
f	7-8	in energie, in denkkracht en werkkracht ] in werkkracht
	11	nunaces ] nuancen
	20-21	eener staking ] van een staking

[p. 103]

[p. 104]

tekstkritische noten

aant.1den der zieke, vergiftigde stad circuleert een zware, dikke substantie. Boven den grond 2 doorkruisen dwalende drommen, vlaggen, dreigende liederen, charges van schupo's de 3 stad; plotseling duiken ze op en spatten uiteen in de Friedrichstrasze, am Lützowufer, 4 aan den Kurfürstendamm. Ook de stem van de stad is gedempt; schor, rauw, angstig 5 - en haar dreunen van anders is verbrokkeld en dof. De straten zijn 's avonds bijna 6 geheel onverlicht; de stakers plunderen winkels, op verschillende plaatsen botsen de 7 schupo's op communisten; verwilderd gillen en schieten; dan is het weer stil; het 8 donker vervaalt; luguber vlagen de winden langs leege en duistere pleinen. Moord en 9 diefstal verdrievoudigen zich, ook overdag; de theaters, de dancings, de bioscopen zijn 10 dicht. In de hotels gaat men met kaarsen naar bed. De handel staat stil; de beurs en de 11 diplomatie zijn verlamd; de justitie laat tientallen misdadigers uit haar greep ont-12glippen, doordat zij geen signalement kan doorseinen: de telegraafdienst staat stil. De 13 reportage wordt plotseling dof en gebrekkig, als een millionnair, die in één nacht 14 vervalt tot den bedelstaf; de telefoons hangen dood in de hengsels, de zenuwen van 15 het moderne wereldverkeer zijn doorkerfd. Er verschijnen vrijwel geen kranten; een 16 oogenblik kan men verademen, nu de verstikking verdampt, van de duizendvoudigen 17 leugen der moderne journalistiek. Alleen de Rote Fahne doorflakkert de stad: Arbeiders, 18 kameraden, soldaten, staakt, staakt, staakt. Houdt vol, houdt nog een oogenblik vol. 19 Gij allen, vaders, mannen, vrouwen en moeders, houdt vol. Hongert nog enkele dagen 20 en de overwinning is ons. Het monster zieltoogt en sterft: de bourgeoisie is getroffen 21 tot in haar hart. Reeds bezetten wij verschillende bedrijven, en onze leiders beramen 22 den allesbeslissenden stoot. Ditmaal overwinnen wij, makkers! Als gij den honger, de 23 nood nog enkele dagen het hoofd biedt, is alles voorgoed en ten goede beslist. Dan 24 moogt gij zeggen: ook door ons heeft het recht haar zege bevochten, door onzen 25 moed en

c	1	zieke ] omlijnd
	12	: de telegraafdienst staat stil. OPM: dit spreekt vanzelf na de vorige zin
	12-13	doorseinen: de telegraafdienst staat stil. De reportage ] doorseinen; de reportage
	17	de Rote Fahne OPM: het/de roode vaan(del)
e	24	Rote ] Rothe
f	5	gedempt; schor, ] gedempt: schor,
	6	angstig, en haar dreunen is verbrokkeld ] angstig en haar dreunen verbrokkeld
	24	Rothe ] Rote
	29-30	getroffen tot in ] getroffen in

[p. 105]

[p. 106]

tekstkritische noten

aant.1volharding, door ons wezenlijk idealisme. Denkt aan de Commune, denkt aan Kron-2stadt! Nog dreunen in onze ooren (en in de verten) de kanonnen der sovjets; en overal, 3 op tientallen plekken der aarde, straalt de zon van de revolutie. De duizenden maken 4 zich op. Als het moet met geweld! Wij brengen het heil der menschheid. Denkt aan 5 den opmarsch der Russische arbeidersklasse, der soldaten en boeren. Trekt op, trekt 6 bij duizenden op naar de wijken der rijken, naar de paleizen, de banken, de rechtban-7ken, de stations, de fabrieken. Slaat neer, wat zich verzet. Neemt in handen wat ons 8 ten nutte zal zijn. Aarzelt niet, wacht niet, wacht vooral niet tot morgen; gelooft niet 9 in de beloften en de sussende lapmiddelen der sociale verbetering. Dat dooft ons; dat 10 wiegt ons in slaap! Loopt nu storm, - en durft te vallen; staakt en schiet: - en morgen, morgen, 11 morgen is de wereld bevrijd! -

c	12	29 ] 21
	14	(maar ten aanzien [...] verwachting!) OPM: korter en juister zeggen, en niet tusschen haakjes
	18	als organisator der revolutie OPM: weg
	18	In ] in
	21	plaats -, had ] plaats - had
	23	vroolijke OPM: vervelend woord hier
e	25	In de geheime ] In geheime
f	15	bevrijd!’ - ] bevrijd!’