Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Crommelin, Mr. Jan Pieter van Wickevoort]

CROMMELIN (Mr. Jan Pieter van Wickevoort), geb. te Haarlem 14 Juli 1763, overl. aldaar 6 Mei 1837, was de zoon van Hendrik Samuel van Wickevoort Crommelin en Maria Christina Heshuysen. Hij werd 22 Sept. 1780 als student aan de hoogeschool te Leiden ingeschreven en promoveerde aldaar tot J.U.D. 1 Juli 1782 op een dissertatie, getiteld De summo imperio, sociis Trajectinis inter se non communi, sed cuique in sua provincia competente. In hetzelfde jaar werd hij schout van Bloemendaal en secretaris van de kleine zaken te Haarlem, waar hij zich vestigde.

Hij was de patriotsche beginselen toegedaan en werd om die reden in 1790 uit zijn betrekkingen gezet. Hij vestigde zich toen op de buitenplaats Berkenrode.

Hij was lid van een der revolutionnaire comité's, die in 1794 werden opgericht en die, toen de omwenteling haar beslag gekregen had, 15 Juli 1795 werden ontbonden. In dezen tijd verhuisde hij naar Amsterdam en hij werd in hetzelfde jaar gekozen tot lid van het intermediair bestuur der provincie Holland.

Op 27 Jan. 1796 werd hij in de districten Amsterdam 1 en 9 tot lid en in district Amsterdam 6 tot plaatsvervangend lid der Nationale Vergadering gekozen; daar de gekozene in 6 de benoeming niet aannam, had hij ook voor dat district kunnen optreden. Hij trad ingevolge loting op voor Amsterdam 9.

Hij was in deze vergadering evenals Schimmelpenninck (dl. IV, kol. 1225) gematigd unitariër. Hij verzocht bij de algemeene verkiezingen op 2 Aug. 1797 niet voor een herkiezing in aanmerking te komen. Hij ging nu weder op Berkenrode wonen en hield zich buiten de politiek, maar op 19 Mei 1805 benoemde zijn vriend de raadpensionaris hem tot een van de 10 leden van het bestuur van het departement Holland, en hij liet zich die benoeming welgevallen.

Toen door koning Lodewijk op 25 Sept. 1806 de eerste benoemingen van leden van het Wetge-

[p. 344]

vend lichaam gedaan werden, behoorde Crommelin tot de benoemden. Dit ambt verwisselde hij met het lidmaatschap van den Staatsraad, waartoe de Koning hem 31 Maart 1808 benoemde. Maar reeds 16 Mei d.a.v. werd hij benoemd tot kanselier van het koninklijk huis, en eindelijk 3 Maart 1810 tot minister van Buitenlandsche Zaken, hetwelk hij bleef tot onze inlijving.

Onder het fransche bewind heeft hij geen betrekking bekleed, maar toen de Souvereine Vorst hem 6 April 1814 tot lid der Nationale Vergadering benoemde, nam hij daarin zitting. Deze benoeming werd na onze vereeniging met de Zuidelijke Nederlanden gevolgd door die tot lid der Tweede Kamer op 1 Sept. 1815. In beide lichamen had hij zitting voor Holland. Gedurende de zitting 1818-1819 was hij voorzitter der Tweede Kamer.

Met het oog op zijn gezondheid verzocht hij in 1822 ontslag als kamerlid, dit werd hem 24 Juni van dat jaar met ingang van het nieuwe zittingjaar, dus van Oct. d.a.v., verleend. In Aug. 1822 werd hij benoemd tot staatsraad in buitengewonen dienst.

Op 10 Jan. 1823 werd hij benoemd tot lid van het amortisatie-syndicaat en op 2 Oct. 1825 tot lid der Eerste Kamer. Dit bleef hij tot zijn overlijden.

Hij werd in 1799 directeur, in 1817 president van de Hollandsche maatschappij der wetenschappen te Haarlem en in 1828 lid van de Maatschappij der nederlandsche letterkunde te Leiden.

Hij huwde 24 Oct. 1790 Catharina van Lennep, geb. 31 Dec. 1766, overl. 21 Jan. 1847, bij wie hij 3 zonen had.

Zijn silhouet, gegraveerd door een onbekend kunstenaar, komt op een verzamelblad voor.

Ramaer