Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Mieris, Frans van]

MIERIS (Frans van), zoon van Willem van Mieris en Agneta Chapman, geb. te Leiden 24 Dec. 1689, gest. aldaar 22 Oct. 1763. Hij werd door zijn vader in de kunst opgeleid en werd ook een voor zijn tijd verdienstelijk en accuraat schilder van binnenhuizen, winkels en dergelijke; ook heeft hij historieschilderijen en portretten gemaakt. Hij was een uitnemend teekenaar en in verband daarmede stellig ook directeur der Teeken-Academie te Leiden, welk ambt hij tot zijn dood toe heeft vervuld. Maar hij was bovendien een geleerde, die met de voornaamste geleerden van dien tijd in nauwe betrekking stond, zoo met van Loon, van Alphen, Cannegieter, van Alkemade en van der Schelling. Zijn terrein van werkzaamheid was vooral de penningkunde en in verband daarmede de oudheidkunde, op ruimer gebied de vaderlandsche geschiedenis in het algemeen. Van zijn geschiedwerken zijn de voornaamste: Beschrijving der bisschoppelijke munten en zegelen van Utrecht in 't bijzonder (Leiden 1726, fol. en 8^o; van Mieris' aanteekeningen daarop zijn meer dan een eeuw later door A.D.

[p. 1155]

Schinkel uitgegeven, 's Gravenhage 1838, 8^o); Kerkelijke historie en oudheden der zeven Vereenigde Provinciën in zes deelen. Uit het Latijn van H. v. H. door H. v. R. (Leiden, 1726, 3 dln. fol.); Histori der Nederlandsche vorsten uit de huizen van Beyere, Borgonje, en Oostenrijk.... ('s Gravenhage 1732-1735, 3 dln. fol.); Chronijk van Holland van den Klerk uit de laage landen by der zee.... met eenige aanteekeningen zoo van P. Scriverius als van den uitgever (d.w.z. Frans van Mieris; Leiden 1740, 4^o); Verhandeling over de leenroerigheid van het graafschap van Holland, mitsgaders eenige aanmerkingen op 't werk van mr. G. van Loon (Leiden 1742, 8^o); Antwerpsch Chronykje (1500-1547), uitg. d. F.G.V. (Leiden 1743, 4^o); Groot Charterboek der Graven van Holland, van Zeeland en Heeren van Vriesland, beginnende met de eerste en eindigende met Jacoba van Beyeren (Leiden 1753, 4 dln. fol.; op het rijksarchief in den Haag is nog aanwezig een geschreven vervolg op het charterboek; daarop is gemaakt: Chronologisch register op het vervolg van het Groot Charterboek van van Mieris, aanwezig op het rijksarchief te 's Hage.... Utrecht 1859, 8^o, bewerkt door A. Elink Sterk Jr.); Verhandeling over het saamenstellen en beoefenen der historien, inzonderheid der geschiedenissen van Holland door Zographos (Leiden 1757, 8^o; Amsterdam 1790, 8^o; herdr. m. aant. van P.G. Witsen Geysbeek, Amsterdam 1826, 8^o); Handvesten en Privilegien van Leyden (Leiden 1759, fol.); Beschryving der stad Leyden, vervolgd door Dan. van Alphen (Leiden 1762-1784, 3 dln. fol.; het vervolg van v. A. vangt aan in het midden van het tweede deel). Van het werk van van Mieris houden zijn publicatiën over Leiden nog steeds waarde; maar vooral wordt nog steeds gebruikt zijn charterboek, dat voor bepaalde perioden der hollandsche geschiedenis nog onmisbaar is. Van van Mieris is een groot deel der handschriftelijke nalatenschap bewaard gebleven. De bibliotheek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden bezit een aantal brieven van en aan hem. A.D. Schinkel bezat een aantal handschriften van hem; vgl. den catalogus van zijn bibliotheek (den Haag 1864). Het handschrift van de Histori der Nederlandsche vorsten berustte omstreeks 1870 bij Dr. G. Munniks van Cleeff te Utrecht. Van Mieris bleef ongehuwd.

Een portret van hem met zijn vader door W. van Mieris is gegraveerd door J. Houbraken: Moes, Iconographia batava noemt van hem vijf zelfportretten.

Zie: de gewone biographische woordenboeken, ook die der beeldende kunstenaars; Schinkel, Geschied- en letterkundige bijdragen 47 vlg.; Witsen Geysbeek, Gesch. der Ned. letterkunde 284, 308; van Kampen, Gesch. der kunsten en wetenschappen II, 211, 359; de Wind, Bibliotheek der Ned. geschiedschrijvers. Aanhangsel 14; te Winkel, Ontwikkelingsgang der Ned. letterkunde III, 561.

Brugmans