Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Nederduitsche spraekkunst (1988)

Informatie terzijde

Titelpagina van Nederduitsche spraekkunst
Afbeelding van Nederduitsche spraekkunstToon afbeelding van titelpagina van Nederduitsche spraekkunst

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.24 MB)

XML (0.68 MB)

tekstbestand






Editeur

F.A.M. Schaars



Genre

sec - taalkunde

Subgenre

studie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nederduitsche spraekkunst

(1988)–Arnold Moonen–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Het XXXIII. Kapittel.

DE Voegwoorden zyn Onbuigzaeme Woorden, die, gelyk zy daer van den naem draegen, de Woorden en Gedeelten eener rede door hun gebruik samenvoegen.

In deeze zyn hunne Betekenis en Orde gade te slaen.

Ten aenzien der Betekenisse zyn de Voegwoorden zeer verscheiden, en worden in eenige byzondere soorten gedeelt; als in Samenbindende, Verhaelende, Redeschiftende, Toegeevende, Wederstreevende, Besluitende, Redeneerende, Voorwaerdelyke, Oirzaekelyke.

De Samenbindende Voegwoorden zyn, die in een zinslot (periodus) de Spreekwyzen of deelen der rede zoo samenvoegen en binden, dat de zin volkoomen, geheel en recht zy; als, En, ook, daerenboven, noch, nochte, mede.

De Verhaelende Voegwoorden zyn, die na het gedeelte eener rede, ons in het vervolg het verhael eener zaeke geeven; als, Dat, hoe.

De Toegeevende Voegwoorden zyn, die in eene

[pagina 252]
[p. 252]

rede iet toegeeven, waer tegens het volgende gedeelte der rede strydigh is; als, Al, wel, hoewel, alhoewel, schoon, alschoon, of, ofschoon, het zy, het zy dat.

De Wederstreevende Voegwoorden zyn, die eene tegenstreevende aen eene voorgaende toegegeeve rede onderwerpen; als, Nochtans, niettemin, echter, evenwel, maer, doch, toch.

De Besluitende Voegwoorden zyn, die de gedeelten der rede aen eene sluitrede hechten, en van een voorgaend of volgend zinslot de oirzaek geeven; als, Want, omdat, dewyl, mits, naerdien, nademael, aengezien.

De Redeneerende Voegwoorden zyn, die eene in de rede ontdekte oirzaek door hunne voeging op eene betaemelyke wyze aendringen; als, Dan, daerom, waerom, weshalve, derhalve, dierhalve.

De Voorwaerdelyke Voegwoorden zyn, die een zinslot of gedeelte eener rede met eenige voorwaerde bepaelen; als, Indien, zoo, byaldien, byzooverre, ten zy, ten waere, is't dat.

De Oirzaekelyke Voegwoorden zyn, die het oogmerk of de eindoirzaek eener zaeke in de rede beschryven; als, Dat, opdat, ten einde dat.

Ten aenzien der Orde zyn de Voegwoorden drieërlei, Voorgaende, Navolgende, en Onverschillige.

Voorgaende zyn de Voegwoorden, die voor eene rede en haer gedeelte gezet worden; als, Want, waerom, en, noch, maer, indien, byaldien, byzooverre, is 't dat, zoo, ten zy, ten waere, al, hoewel, schoon, weshalve, dewyl, omdat, naerdien, ver-

[pagina 253]
[p. 253]

mits, nademael, aengezien, dat, opdat, ten einde dat.

Navolgende zyn de Voegwoorden, die het begin eener rede volgen; als, Dan, doch, mede.

Onverschillige Voegwoorden zyn, die voor en achter den aenvang eener rede gestelt kunnen worden; als, Ook, daerom, derhalve, dieshalve, nochtans, echter, evenwel, niettemin, wel.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken