Ideën I

140.

Wie niet gelooft dat er wonderen geschied zyn, zóó als ze beschreven worden, houdt hen die ze beschreven voor leugenaars.

Maar wie de wonderen natuurkundig verklaart, verlaagt den wonderdoener-zelf tot 'n kwakzalver, tot 'n bedrieger die

[p. 73]

misbruik maakt van z'n meerdere kennis der natuurwetten, om ‘boeren burgers en buitenlui’ te foppen. Een middelweg bestaat hier niet. Jezus heeft al of niet dingen verricht die schenen aantetoonen dat hy meer dan menschelyke macht bezat. Heeft hy die dingen niet verricht, dan is er onwaarheid in de Evangelien. Heeft hy die dingen wel verricht, heeft hy gepoogd door slinks toegepaste wetenschap te geraken tot onverdiend gezag - wat hem trouwens, blykens den triumf van z'n vyanden, niet gelukt is - dan zou hy bedrog hebben gepleegd. Ik twyfel liever aan de geloofwaardigheid der Evangelien dan aan de eerlykheid van Jezus.

Zóóver gaat de zucht tot halveeren, tot vergoelyken, tot tusschen-door zeilen, tot schipperen, dat de moderne theologie, om die Evangelien te redden, Jezus-zelf maakt tot 'n goochelaar. ^#

# Dit doet ook de oppervlakkige Renan. Volgens dien kwakzalver was Lazarus slechts schyndood, en Jezus liet zich de opwekkery aanleunen. Heel achtenswaardig zou dit niet geweest zyn.
Renan moest eens 'n Muzeum van middeleeuwsche schilderyen bezoeken. Dat te Keulen, byv. Daar zou hy 't antwoord vinden op z'n armzalige pogingen om gezond verstand en ietwat geloovery door elkaar te knoeien.
In zoo'n Muzeum zyn tallooze voorstellingen van 't met Lazarus voorgevallen wonder, en nooit vergaten de schilders daarin aller-duidelykst den tekst Joh. XI vs 39 te illustreeren, 'n tekst dien Renan niet schynt gelezen te hebben. Op al die schilderyen namelyk, houdt een der omstanders met afgewend gelaat den neus tusschen duim en wysvinger.
Toen ik dit het eerst zag, dacht ik aan 'n onsmakelyk realismus, doch by nadenken begreep ik dat die schilders, hun talent aanwendende in dienst der Kerk, dat sprekend testimonium van Jezus' wondermacht niet mochten achterwege laten. Vandaar dan ook dat die bah-zeggende figuur op alle middeleeuwsche voorstellingen der zaak gevonden wordt. Ze was de rigueur. Ik lees daaruit: opwekken uit den doode is reeds 'n sterk stuk op zichzelf, maar als de patient reeds... wat zeg je dáárvan!
Lieve domme naïve middeleeuwen, ik sta u nader dan den halfwyzen - of oneerlyken? - Renan en moderne konsorten.