Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Ideën I (1879)

Informatie terzijde

Titelpagina van Ideën I
Afbeelding van Ideën IToon afbeelding van titelpagina van Ideën I

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.98 MB)

ebook (3.34 MB)

XML (0.99 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

aforismen
verhalen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Ideën I

(1879)– Multatuli–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

202.

Juist: Minotaurus! 't Is 'n veelslachtig wezen met 'n muil als een statenbybel, en 'n reusachtige breikous tot achterlyf dat uitloopt in 'n borduurnaald. En de naam van 't monster is: hysterie!

Het eet meisjes, meisjes, altyd meisjes...

En als er 'n Theseus komt die 't leelyk dier op den kop slaat, noemt ge dien Theseus 'n slechte kerel.

Ouders die uw kinderen liefhebt, moogt gy de bondgenooten zyn van 't beest? Moogt ge hem z'n buit gereedmaken, toezenden, in de kaken werpen?

Of is 't plicht uw dochters te beschermen tegen z'n vraatzucht?

Met uw laffe zedelykheids-komedie wil ik niets te maken hebben. Ik zeg u dat ik stryden zal tegen den minotaurus, met of zonder uw hulp. Dat gebiedt me myn zedelykheid!

En ik zal overwinnen, dat verzeker ik u! Reken er op dat zeer veel Ariadnes my den leiddraad gaven en geven zullen, om behoorlyk wegtevinden in den doolhof!

Ik zàl overwinnen. Want ik zal 't dubbeldier te voorschyn halen uit z'n kronkelgangen, en 't vóórslepen op myn terrein: het Licht!

Ik zal het dwingen z'n leugenkop aftewenden waar ik 't myn schild voorhoud: de Waarheid!

Ik zal 't laten verdoemen en veroordeelen tot ondergang door 'n beroep op myn kamprechter: het Menschelyke in den mensch!

Ik zal 't afmaken met 'n paar slagen van myn zwaard: het Woord!

Ouders, die verlekkerd zyt op den zielemoord uwer dochters,

[pagina 112]
[p. 112]

verbiedt haar myn woorden te hooren...

Ouders, die u verlaagt tot slachters en keukenjongens voor de tafel van 'n gedrocht, zegt vry aan uw slachtvee dat ik de draak ben die 't wil verslinden, waarschuwt vry uw kinderen tegen myn invloed...

Ik tart u my dien invloed te ontnemen.

Ik tart u te bewerken dat uw kroost my schuwe.

Ik tart u te beletten dat over tien jaren, en vroeger reeds, myn ideen 't gebouwtjen òmwerpen, dat ge met bebloede hand hebt saamgeknoeid uit de materialen van uw domme godslasterlyke wreede zedelykheids-begrippen. Ga naar margenoot# Ga naar margenoot#

margenoot#
De verandering der begrippen over dit onderwerp, sedert ik in 1862 deze woorden schreef, is zeer groot. Ook de voorspelling in den aanhef van 203, is letterlyk uitgekomen, en - als gewoonlyk! - men heeft my de fout aangewreven die ik bestryd. Ik zou party getrokken hebben voor Hysterie. Zoo ook was Havelaar, die de wet wilde gehandhaafd zien, 'n onruststoker. Straks zal men vertellen dat ik 'n burgerkroon vraag voor Duymaer van Twist!
Hoe dit zy, er komt verandering in onze begrippen over ‘Deugd’ en men begint intezien dat het geslachtsleven daarin 'n verkeerde rol heeft gespeeld. Ik stel me voor, dit onderwerp zoodra mogelyk uitvoeriger te handelen, vooral naar aanleiding van 'n werk dat onlangs in Engeland is uitgekomen, en zeer te-recht grooten opgang maakt. De titel is Elements of social Science, or physical, sexual and natural Religion.
Behoudens zeer veel aanmerkingen die ik op dat werk te maken heb - ik verzet me namelyk ten-sterkste tegen de zoogenaamd praktische slotsommen van den my zeer antipathieken schryver - noem ik zyn Elements een der nuttigste boeken die ooit verschenen. Daarin worden wanbegrippen aangetast, die sedert 'n eeuw of wat allernoodlottigst werken. Het wordt waarlyk tyd onze bégueule maatschappy te genezen van haar dom en wreed miskennen der Natuur. Onze fatsoenszeden zyn schandelyk.
De duitsche vertaling - naar den negenden engelschen druk - kost slechts anderhalve gulden, en is getiteld: Grundzüge der Gesellschafts-wissenschaft, oder Physische, geschlechtliche und natürliche Religion. Berlin, bei Etwin Staude. Lezer, schaf u dat boek aan! Maar, nogeens, men meene niet dat ik des schryvers konkluzien aanbeveel. Integendeel. Liever géén raad dan zóó'n raad!
margenoot#
Noot van 1879. Bedoeld werk is sedert lang in 't hollandsch vertaald, en werd druk besproken.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken